پوشش ریسک (هجينگ)

بررسی انواع ریسک نوسانات نرخ ارز و شیوه های مدیریت آن: مبانی نظری و مرور تجربیات کشورها مقاله

در ادبیات مالی، ریسک نوسانات نرخ ارز به عنوان یکی از ریسک‌های مهم سیستماتیک تلقی می‌شود. در واقع عدم اطمینان از میزان نوسانات ارز برای هر بنگاه اقتصادی به منزله ریسک (نااطمینانی) تلقی می‌شود که می‌تواند جریان مالی فعالیت آن را تحت تاثیر قرار دهد. از اینظرو مدیریت این ریسک به عنوان یکی از وظایف مهم مدیران مالی این بنگاه‌ها به شمار می‌آید. با توجه با نوسانات شدید نرخ ارز در کشور طی سالیان گذشته و آسیبی که بسیاری از بنگاه‌های داخلی از آن دیدند، شناسایی ریسک نوسانات نرخ ارز و بررسی راهکارهای مدیریت آن ضروری است. از این رو در پژوهش حاضر ضمن تشریح و معرفی مبانی نظری ریسک نوسانات نرخ ارز، به بررسی تجربیات شرکت‌های خارجی در مواجهه با این ریسک و مدیریت آن پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نوسانات نرخ ارز از سه کانال عمده ریسک تبدیل، ریسک معاملاتی و ریسک اقتصادی فعالیت‌های اقتصادی بنگاه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مورد شرکت‌های خارجی جهت پوشش ریسک هر یک از آنها از ابزارهای مختلفی به ویژه پوشش ریسک عملیاتی و مالی استفاده می‌کنند. از این‌رو شرکت‌های داخلی با توجه به تنوع ابزارهای مدیریت ریسک و وجود بسترهای لازم در کشور برای پیاده‌سازی آنها، می‌توانند با شناسایی و ارزیابی این نوع ریسک، از آنها استفاده کنند.

In the finance literature، the exchange rate fluctuations risk (ERFR) considered as one of the major systematically risks. Indeed uncertainty of Exchange rate fluctuations for each firm is deemed as the risk (uncertainty) that could affect on the firm''s activities financial flows. So managing this risk is considered as one of the most important functions of financial managers of enterprises. According to the over exchange rate fluctuations in the past years and the damage it has arrived on many domestic enterprises، it is necessary that ERFR be identified and the strategies for its management be discussed. So the present study described and introduced the theoretical principles of ERFR and was discussed the experience of foreign companies in the face of risk and its management. The results showed that ERFR effect on firms'' economic activity through the three main channels includes: conversion، transaction and economic risk. In this regard، foreign companies use the various tools especially operational and financial hedging to cover each risk. By given the diversity of the risk management tools and existent of platforms in order to implement them، the local companies can use them by identify and assess these risks.

خلاصه ماشینی:

"این ریسک برای شرکت‌هایی که صرفا مشتری داخلی دارند نیز مطرح است، زمانی که ارزش ارز کاهش می‌یابد در بازارهای داخلی قیمت کالاهای مشابه خارجی کاهش خواهد یافت و ممکن است در صورت عدم کاهش قیمت از سوی شرکت داخلی، سهم بازاری آنها (در نتیجه ریسک اقتصادی نوسانات نرخ ارز) کاهش یابد. جدول 2: ریسک‌های مرتبط با نوسانات نرخ ارز ریسک چگونگی تاثیرپذیری از نوسانات نرخ ارز اعتباری موسسات مالی و اعتباری جهت اعطای تسهیلات به واحد‌های تولیدی، ابتدا صلاحیت بنگاه اقتصادی را از طریق ارزیابی حساب‌های مالی آن، از جمله جریان نقدی و حساب‌های سود و زیان و ترازنامه‌ای مورد بررسی قرار داده و پس از تایید توانایی وام‌گیرنده، نسبت به اعطای تسهیلات اقدام می‌کنند در این مورد:  نوسانات نرخ ارز موجب ایجاد نوسانات در حساب‌های مالی، به ویژه جریان نقدی شرکت می‌شود و قاعدتا موسسات مالی در اعطای تسهیلات به این بخش‌ها با تردید‌هایی روبه‌رو می‌شوند، چراکه نوسانات نرخ ارز و اثرات مخرب آن بر فضای کسب و کار بنگاه، احتمال نکول (یا تاخیر در بازپرداخت تسهیلات) را افزایش خواهد داد. مهمترین آن این است که پیاده‌سازی قراردادی نظیر قرارداد سلف، اگرچه بر حساب‌های مالی برای یک دوره یک ساله موثر است، اما با این قراردادها تاثیر نوسانات نرخ ارز با یک تاخیر یک‌دوره‌ای آشکار می‌شود, همچنین استفاده از مشتقات و بدهی‌ها (سواپ) برای مدیریت این ریسک ممکن است اثرات مخربی را بر ارزش بازاری شرکت ایجاد کند."

کلید واژه های ماشینی:

نوسانات نرخ ارز ، ریسک نوسانات نرخ ارز ، ارز ، ریسک ، انواع ریسک نوسانات نرخ ارز ، مدیریت ریسک نوسانات نرخ ارز ، مدیریت ریسک ، ریسک اقتصادی نوسانات نرخ ارز ، بنگاه ، معامله

هجینگ (Hedging) در فارکس چیست و چگونه ازآن استفاده کنیم؟

هجینگ در فارکس به معنای باز کردن چندین پوزیشن برای جبران ریسک در معاملات است. بازارها می‌توانند تحت تأثیر شرایط نامطلوب مانند تغییر در نرخ بهره یا تورم قرار بگیرند. بنابراین افرادی که معاملات باز دارند سعی می‌کنند با باز کردن معاملات جدید از معاملات قبلی خود محافظت کنند. این عمل از آن دسته از روش‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا با کاهش ریسک از سودهای خود محافظت کنید. اما در ابتدای مسیر ممکن است کل سرمایه‌تان را از دست بدهید. پس باید به طور کامل به آن مسلط شوید. در این مقاله قصد داریم مفهوم Hedging را به طور کامل با هم بررسی کنیم.

هجینگ (Hedging) در فارکس چیست؟

Hedging یا هدجینگ که برای راحتی تلفظ هجینگ نامیده می‌شود. هج کردن در فرهنگ فارسی به معنای پوشش دادن و محافظت است. این مفهوم در بازار مالی نوعی استراتژی پوشش ریسک به حساب می‌آید. در واقع این روش به منظور جلوگیری از رویدادهای غیر منتظره در بازار Forex استفاده می‌شود. این استراتژی در همه بازارهای مالی می‌تواند به کار برود. اما در فارکس با توجه به زیاد بودن عوامل تاثیرگذار بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این Strategy در معاملات مشتقه، باینری آپشن و فیوچرز کمک کننده خواهد بود.

در این معاملات شما دو معامله در خلاف جهت هم باز می‌کنید مثلا روی GBP/USD دست به خرید و فروش هم‌زمان می‌زنید.

فارکس به عنوان بازاری که حجم زیادی سرمایه در آن گردش می‌کند دارای نوسانات و حواشی زیادی است که به شدت بر روی قیمت تاثیر می‌گذارد. بنابراین اکثر بروکرها این امکان را در اختیار تریدرها قرار می‌دهند که بتوانند دو معامله در خلاف جهت هم داشته باشند. به عنوان مثال اگر معامله اول که در جهت خرید است دچار ضرر شود می‌توانید با باز کردن معامله در جهت عکس از ضرر بیشتر جلوگیری کنید. این کار حکم ایجاد حفاظ را دارد یعی این که شما با وجود این که معامله اول خود را نبسته اید پوزیشن دیگری باز می‌کنید و اگر معامله اول شما با ضرر بسته شد از معامله دوم سود خوبی خواهید گرفت.

چگونه از Hedging استفاده کنیم؟

اگر سابقه حضور در بازار فارکس را دارید قاعدتاً باید بدانید که توجه به همبستگی ارزها (Correlation) چه مثبت و چه منفی همواره فاکتور مهمی در معاملات است. هنگامی که دو ارز با یکدیگر هم بستگی مثبت داشته باشند به این معنی است که تغییرات قیمتی آن‌ها در جهت هم است. در Correlation منفی حرکات جفت ارز در جهت مخالف است.

هنگامی که معامله شما وارد ضرر شده باشد، دو راه برای کنترل این ضرر دارید. اول این که یک معامله مخالف جهت همان پوزیشنی که دارید باز کنید و دومین حالت باز کردن معامله بر روی یک جفت ارز دیگر با توجه به همبستگی با سایر جفت ارزها است.

انواع روش‌های هجینگ بطور کل

برای انجام هجینگ راه‌های متفاوتی وجود دارد که عبارتند از:

قرارداد فیوچرز

در این روش هجینگ با استفاده از یک قرارداد استاندارد صورت می‌گیرد. شما در قرارداد مشخص می‌کنید در یک تاریخ مشخص خرید یا فروش یک دارایی را با قیمت مشخص انجام دهید. در این مورد می‌توانید فقط تعداد مشخصی از یک دارایی را مورد معامله قرار دهید. برای مثال در قرارداد ثبت شده است که 100 بشکه نفت را با قیمت مشخص خرید یا فروش می‌کنید. شما 100 بشکه را معامله می‌کنید ولی اگر بخواهید بیشتر از آن تعداد معامله کنید، قیمت ها به نرخ همان روز محاسبه می‌شوند.

قرارداد فوروارد (Forward)

محبوب‌ترین روش هجینگ در میان معاملات مشتقه است. در این مورد شما با شرکت مورد نظر قرارداد می‌بندید که تا یک تاریخ مشخص و با یک قیمت از پیش تعیین‌شده یک دارایی را بخرید یا بفروشید. مثلا تا 6 ماه حق فروش بشکه‌های نفت با قیمت 65 دلار را دارید و در این مدت حتی اگر قیمت 50 دلار هم باشد شما با همان قیمت 60 دلار کار خواهید داشت. تفاوت این حالت با روش قبل در مشخص بودن تعداد است و داشتن قرار استاندارد است.

بازارهای مالی

در این روش می‌توانید دارایی‌های مالی را در مدت زمان کم‌تر از یک سال مورد معامله قرار دهید. به این صورت که این پوزیشن می‌تواند خرید یا فروش باشد.

سخن پایانی

هجینگ یکی از روش‌های کاهش ریسک در معاملات است که توسط صندوق‌های سرمایه گذاری، تریدرها و شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و روز به روز هم به محبوبیت آن اضافه می‌شود. اما استفاده از این روش می‌تواند در ابتدا برای افراد مبتدی مشکلات زیادی به وجود بیاورد و آن‌ها مجبور شوند کل سرمایه خود را از دست بدهند. پس اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید سعی کنید از این کار دوری کنید زیرا مخصوص افراد با تجربه است.

بهترین کار این است که ابتدا این استراتژی را در فضای دمو پیاده‌سازی کنید و به خوبی به آن مسلط شوید. اگر در این مورد نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید می‌توانید از بخش دیدگاه‌ها آن را با ما در میان بگذارید، کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهند بود.

بازار معاملات آتی، مکانی برای سرمایه گذاری/ نگاهی به سومین کارکرد قراردادهای آتی

پس از بررسی دقیق ادبیات موجود در بازارهای مالی دنیا، ٦ کارکرد بالقوه قراردادهای آتی کالا شناسایی شدند. سه کارکرد نخست را می توان کارکردهای اصلی نامید که معاملات آتی کالا انجام می دهند: کشف قیمت، مدیریت ریسک قیمت (پوشش ریسک یا هجینگ) و مکانی برای سرمایه گذاری. در این شماره از سری گزارش های «بورس کالا و اقتصاد» در خصوص مزایای بازار آتی به عنوان محلی برای سرمایه گذاری در بورس های کالایی اشاره می کنیم.

به گزارش اختصاصی گروه مطالعات «کالاخبر»؛ در سال­ های اخیر، بازارهای مشتقات کالا رشد سریعی را دنیا تجربه کرده ­اند؛ بطوریکه رشد این معاملات در بورس های کالایی خیره کننده بوده است. بخشی از این رشد را می ­توان به مشارکت بیشتر فعالان بازارهای فیزیکی نسبت داد. البته با افزایش قیمت­ ها و نوسانات روزافزون، سرمایه­ گذاران نهادی و حقوقی نیز به این بازار جذب شده­ اند. زیرا سرمایه گذاران به ­نحو روزافزونی کالاها را همچون نوعی دارایی می ­بینند.

بررسی شاخص کالای گلدمن ­ساش طی سال های اخیر نیز نشان می دهد که کالاها از نظر سود سالانه بر همه گروه­ های دارایی پیشی گرفته ­اند و از نظر مقاصد سرمایه ­گذاری نیز، بعد از بازار سهام قرار گرفته­ اند.

همچنین تحلیل­ ها نشان می­ دهد که سرمایه­ گذاری در بازارهای معاملات آتی کالا تأثیرات مثبت دیگری نیز دارد. ازجمله می ­توان به مصونیت بالقوه در برابر تورم (تورم مورد انتظار و غیرقابل پیش بینی) و افزایش تنوع سبد دارایی­ ها اشاره کرد که متنوع­ سازی سبد دارایی ­ها برای صندوق ­های بازنشستگی و شرکت­ های بیمه که معمولا تراز دقیق ریسک ها و سودها را برای تحقق تعهدات بلندمدت خویش در برابر مشتریان دنبال می کنند اهمیت زیادی دارد.

یکی دیگر از تأثیرات بالقوه پوشش ریسک (هجينگ) این معاملات، ایجاد توانایی برای برخی از انواع موسسات مالی جهت معاملات آربیتراژی است. آربیتراژ را می ­توان به ­عنوان فروش و خرید همزمان دو قرارداد مرتبط برای بهره­ گیری از تفاوت قیمت میان آنها تعریف کرد. این معامله می­ تواند در شرایط محلی میان قراردادهای یک کالا که در ماه ­های تقویمی متفاوتی منقضی می­ شوند، انجام شود. این شیوه را اسپرد تقویمی می ­نامند؛ نمونه ­ای از این شیوه، خرید آتی گندم با تاریخ سررسید ماه آینده و فروش همزمان یک قرارداد آتی گندم به سررسید شش ماهه است.

همچنین می ­توان از این شیوه، بین قراردادهای یک کالا در مراحل مختلف در زنجیره عرضه آن کالا نیز استفاده کرد. مثلا می ­توان به قرارداد "اسپرد دانه­ های سویا"، بین سویا و مشتقات آن مثل روغن سویا و خوراک سویا اشاره کرد.

در شرایط محلی، حضور چنین معامله ­گرانی می تواند قیمت­ های بازارهای داخلی را به­ صورت موثری هماهنگ نگه دارد. در شرایط بین­ المللی، آربیتراژ ممکن است بین دو کالا در بازارهای بین­ المللی متفاوت انجام شود. ازجمله می ­توان به معامله دانه سویا در هیئت تجاری شیکاگو و معامله دانه های سویا در بورس معاملات آتی برزیل اشاره کرد. این مسئله می ­تواند قیمت ­های بازارهای محلی را به­ نحو موثری با نوسانات قیمت ­های بین­ المللی هماهنگ کند.

علاوه بر این، بورس ­های کالا و معاملات آتی به­ عنوان مکانی برای سرمایه­ گذاری، مزیت ­های دیگری نیز دارند.

نخست اینکه اتاق پایاپای بورس به ­عنوان طرف همه معاملات عمل می­ کند و این مسئله ریسک نکول طرف معامله را کاهش می­ دهد و شرایط قابل اعتمادتری را برای سرمایه­ گذاری ایجاد می کند.

دوم اینکه قوانین، مقررات و رویه­ های بورس و پوشش ریسک (هجينگ) مراجع تنظیم کننده و واسطه ­های آن، چارچوب قانونمند منظمی را ایجاد می­ کنند که بر اساس آن می ­توان فعالیت­ های سرمایه­ گذاری را افزایش داد و اختلافات را حل و فصل کرد.

سوم اینکه منافع سوداگرانه ­ای که این چارچوب ایجاد می ­کند معمولا برای تأمین نقد­شوندگی مورد نیاز برای پوشش ریسک موثر ضروری است. با وجود این، نقش مشارکت سوداگرانه در بازارهای قراردادهای آتی کالا با بحث و جدل­ های زیادی همراه است.

اما به هر ترتیب، نکته اساسی این است که بورس تنها یک بستر معامله بوده و تنها به دنبال ایجاد بازار منصفانه، کارآمد و شفافی است که نظارت ­های مناسب را مستقر سازد و معمولا در زمینه قیمت­ هایی که در بازار شکل می­ گیرد، مسئولیتی ندارد.

مزایای معاملات آتی کالا پیست؟

کشف قیمت، مدیریت ریسک قیمت (پوشش ریسک یا هجینگ) و مکانی برای سرمایه گذاری از جمله کارکردهای اصلی معاملات آتی کالا است.

به گزارش فصل اقتصاد، پس از بررسی دقیق ادبیات موجود در بازارهای مالی دنیا، ٦ کارکرد بالقوه قراردادهای آتی کالا شناسایی شدند. سه کارکرد نخست را می توان کارکردهای اصلی نامید که معاملات آتی کالا انجام می دهند: کشف قیمت، مدیریت ریسک قیمت (پوشش ریسک یا هجینگ) و مکانی برای سرمایه گذاری. در این مطلب کارکرد اول یعنی کشف قیمت، خلاصه فرضیات موثر بر آن و توجیهی از دلیل مزیت بودن این عامل را مورد بررسی قرار داده ایم.
سه کارکرد بعد را می توان کارکردهای گسترده تر دانست که می تواند در نتیجه اجرای کارکردهای اصلی یک بورس ایجاد شود: تسهیل معاملات فیزیکی (یا نقدی) کالا، تسهیل تامین مالی فعالیتهای بخش کشاورزی، و ایفای نقش در توسعه بازار.
از این کارکردها، مجموعه دیگری از مزیت ها را می توان شناسایی کرد که در نهایت به 81 فرضیه در خصوص تأثیر بورس های کالایی (فرضیه تأثیر) منتهی می گردد: 37 فرضیه که مخصوص کشاورزان هستند یا عمدتا با آنها مرتبط هستند و 44 فرضیه دیگر که با بخش گسترده تری از کالاها یا کل اقتصاد ارتباط دارند. از میان این تأثیرات، 76 فرضیه در خصوص تأثیرات مثبت و 5 فرضیه دیگر در خصوص تأثیر منفی هستند. کارکرد اصلی نخست کشف قیمت است که در ادامه این گزارش خلاصه فرضیات موثر بر آن و توجیهی از دلیل مزیت بودن این عامل بیان شده پوشش ریسک (هجينگ) است.
خلاصه فرضیات تأثیر
کشف قیمت به مکانیزمی اشاره دارد که از طریق آن، قیمت ها اطلاعات بازار را منعکس می کنند. بنابراین سطح قیمت ها که در بازار آزاد تعیین می شود، می تواند نمایانگر تصویری دقیق از وضعیت کلی عرضه و یا تقاضا در بازارهای نقدی کالا برای تحویل های جاری یا در بازارهای سلف و آتی برای تحویل در زمان های آینده باشد.
مزیت های کشف قیمت را می توان به مزیت های ناشی از فرایند کارآمدتر شکل گیری قیمت و مزیت های برخاسته از عرضه گسترده تر اطلاعات بیشتر (و پوشش ریسک (هجينگ) دقیق تر) بازار تقسیم کرد. مزیت های فرایند کارآمدتر شکل گیری قیمت ناشی از توازن مناسب تر میان عرضه و تقاضا است و تضمین می کند با توجه به علامت هایی که تعیین قیمت ارسال می کند، دست اندرکاران این بخش در زمینه تولید، خرید و سرمایه گذاری تصمیمات کارآمدتری را اتخاذ کنند.
نوع دوم به مزیت هایی اشاره دارد که ناشی از انتشار و توزیع اطلاعات بازار هستند و به شفافیت قیمت ها منجر می شوند که مرجع قیمت آسان، معتبر و بی طرفانه ای را برای دست اندرکاران این بخش فراهم می آورد.
سه گروه از تأثیرات، توجه ویژه ای را طلب می کنند:
توزیع اطلاعات قیمت، کاهش نابرابری اطلاعاتی، و بهبود سود کشاورزان: سهولت دسترسی به قیمت های مرجع می تواند به نفع کشاورزان باشد؛ چرا که در غیر این صورت ارتباط خود با بازار را از دست می دهند و در برابر دریافت قیمت ها و شرایط غیربهینه از واسطه ها که اطلاعات بیشتری دارند آسیب پذیر می شوند.
بنابراین اطلاعاتی که توسط بورس منتشر می شود می تواند نابرابری های اطلاعاتی را که به نفع واسطه هاست، کاهش دهد و به دست اندرکاران بخش کالا قدرت دهد تا در پرتوی درک دقیق تر از شرایط بازار تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.
مثلا با اشاره به اتیوپی، مجله اکونومیست به طور مستند نشان داد که چگونه سود واسطه ها و سایر اختلالات بازار،20 درصد به هزینه غلات اضافه کرد. این نشریه دلیل این وضعیت را کمیابی اطلاعات می داند که در معامله کارآمد اهمیت بسیاری دارد. ولی به لطف فناوری، شرایط بهبود یافته است. تلفن های همراه به کشاورزان کمک می کنند تا از تفاوت قیمت ها که می تواند به نفع آنان باشد، آگاه شوند. در برخی موارد، اطلاعات بهتر درباره بازار، کشاورزان را به متنوع سازی محصولات خود ترغیب کرده است.
بهبود سود کشاورزان و کاهش نوسانات بازار نقدی: در اینجا دو پدیده در کار است که هر دو با این مسئله ارتباط دارند که اطلاعات قیمت های بازار، حساسیت تولیدکنندگان در برابر سطوح قیمت پیش بینی شده را افزایش می دهد و به آنها اجازه می دهد رفتار خود را بر این مبنا تعدیل کنند:
*کاهش نوسانات درون فصلی: در سطح خرد، در دسترس بودن اطلاعات قیمت های بازار به تولید کنندگان نشان می دهد که در طول فصل، تغییرات قیمت چگونه است و انتظار می رود چگونه باشد. این اطلاعات به آنها امکان می دهد درباره بهترین زمان برای ارایه کالا به بازار تصمیم گیری کنند. در سطح کلان، این مسئله می تواند به معنای کاهش نوسانات فصلی قیمت باشد.
بدین ترتیب ورود کالا به بازار، به جای اینکه به صورت مقادیر عظیم و در دفعات معدود باشد که ممکن است به افت و خیز شدید قیمت ها منجر شود، به صورت تدریجی و در دفعات متعدد صورت می گیرد. با وجود این، باید به این نکته توجه کرد که کشاورز برای برخورداری از انتخاب موثر درباره زمان ارایه کالا به بازار، علاوه بر دسترسی به اطلاعات، به دسترسی به انبار و منابع مالی نیز وابسته است.
مطالعه ای که مورگان انجام داد، با اشاره به بازار سیب زمینی بریتانیا پس از راه اندازی بازار معاملات آتی سیب زمینی لندن در سال 1980، می گوید که تصمیمات کشاورزان درباره ذخیره سازی، بر مبنای اطلاعات آتی ها، یکی از انگیزه های مهم کاهش نوسان قیمت های معاملات نقدی بود.
*کاهش نوسانات میان فصلی: در سطح خرد، دسترسی به قیمت های معاملات آتی برای فصل آینده، راهنمای موثری را برای تصمیم گیری درباره اینکه چه محصولاتی و به چه مقدار باید کاشته شوند در اختیار کشاورزان قرار می دهد تا سود مورد انتظار خود در زمان برداشت محصول در سال بعد را به حداکثر برسانند. استفاده از قیمت های نقدی به عنوان یک رهنمود (همان شیوه ای که بسیاری از کشاورزان اکنون استفاده می کنند) می تواند به تشدید نوسانات فصلی منجر شود. این مسئله، اثر تار عنکبوتی نوسانات فصلی قیمت نام گرفته است.
قیمت کشف شده در معاملات آتی معمولا شاخص دقیق تری از قیمت نقدی آینده در زمان برداشت است. بنابراین، در سطح کلان، اگر بازار کمبود کالایی مشخص در فصل بعد را پیش بینی کند، قیمت معاملات آتی آن کالا افزایش می یابد و کشاورزان برای کاشت آن محصول انگیزه بیشتری دارند و بدین ترتیب، کمبود مورد انتظار پوشش ریسک (هجينگ) کاهش می یابد (و برعکس).
با وجود این، باید به این نکته توجه کرد که یک کشاورز، به دسترسی به نهاده ها و تخصص، و محیطی طبیعی که چرخش محصولات یا برداشت محصولات مختلف را میسر سازد نیز وابسته است. برخی پژوهش ها نشان می دهند که راه اندازی قراردادهای مدرن آتی در هیات تجاری شیکاگو در حوالی دهه 1870 به کاهش شدید در نوسان قیمت فصلی معاملات نقدی نیز منجر شد (برای نمونه به چندلر 1977 و سانتوس 2002 نگاه کنید).
تعیین قیمت کارآمدتر و علامت های موثر برای تصمیمات مرتبط با تولید، خرید و سرمایه گذاری: تعیین قیمت کارآمد برای کالاهای کشاورزی می تواند به افزایش کارایی تخصیصی بخش کشاورزی منجر شود. قیمت ها معمولا به عنوان علامتی عمل می کنند که بر تصمیمات دست اندرکاران بازار در زمینه تولید کالا، خرید و سرمایه گذاری اثر می گذارد. بنابراین، هر چه قیمت گذاری دراین بخش، از مبانی عرضه تقاضا بیشتر تأثیر بپذیرد، این تصمیمات به نتایج موثرتری منجر می شوند که می تواند رفاه دست اندرکاران این بخش را افزایش دهد.
با وجود این، قیمت معاملات آتی که توسط بازار تعیین شود تنها زمانی می تواند به عنوان شاخص بی طرفانه ای از قیمت های نقدی آینده مطرح باشد که گروه های ذینفع مختلفی که در زنجیره عرضه کالا حضور دارند در این بازارها مشارکت داشته باشند. با ارایه سکویی کارآمد، باز و شفاف برای معامله روزانه و مستمر، بورس های معاملات آتی کالا می توانند به سکویی موثر برای تحقق این هدف تبدیل شوند.
سطح بالای مشارکت گروه های اصلی تولید کنندگان، فراورندگان محصولات و خریداران (محلی یا بین المللی) مکانیزم کشف قیمت را تقویت می کند. برعکس، فقدان مشارکت فعالان صنعت، این فرایند را تضعیف می کند. علاوه بر این، در شرایطی که تعیین قیمت در صنعت محلی با قیمت های بازار جهانی تفاوت چشمگیری دارد، برخورداری از سکوی محلی ای که نمایانگر عوامل بنیادین داخلی باشد می تواند علامت های بهتری را برای صنعت داخلی ارسال کند.
به گزارش کالاخبر، پوشش ریسک (هجينگ) در نهایت بورس معاملات آتی کالا چارچوبی برای همگرایی میان قیمت های معاملات آتی و نقدی ایجاد می کند و تعیین قیمت کلی در زمان های مختلف را کارآمدتر می کند. این مسئله به دو شیوه عمل می کند:
نخست اینکه اگر قیمت های آتی و نقدی با یکدیگر همخوانی نداشته باشند (مثلا به دلیل تحریف ناشی از حرکت های سوداگرانه)، شرکت کنندگان در بازار می توانند همزمان در بازارهای نقدی خرید کنند و در بازارهای آتی بفروشند (یا برعکس) تا از این عدم هماهنگی سود کسب کنند (آربیتراژ) و این دو بازار را با یکدیگر هماهنگ کنند. دوم اینکه وقتی یک قرارداد آتی قبل از زمان انقضا وارد دوره تحویل شود، فعالان بازار می توانند خواستار دریافت یا تحویل محصول فیزیکی از طریق بورس شوند. تهدید تحویل، با نزدیک شدن به زمان انقضا باعث همگرایی قیمت معاملات پوشش ریسک (هجينگ) نقدی و آتی می شود.

کلیات بازار بورس نفت و نحوه عملکرد آن

بازار فضای اقتصادی انجام هر معامله‌ای است. بازارها را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

1- بازارهایی که در آن کالا به معنای مصطلح کلمه یعنی «کالاهای واقعی» معامله می شود که در اصطلاح به آن «بازارهای فیزیکی» می گویند.
2- «بازارهای کاغذی» که در آن اسناد مربوط به خرید و فروش کالا برای تحویل در آینده معامله می شود. معاملات کاغذی در بورس های رسمی همچون بورس نیویورک یا بورس لندن انجام می شود.
معاملات کاغذی ضرورتا به تحویل فیزیکی کالا منجر نمی شود.

بازار بورس نفت بازاری کاغذی است که قراردادهای آتی در آن انجام می پذیرد.

قرارداد آتی(future) در بازار بورس نفت

قراردادی است که در آن دو طرف تعهد می کنند تا در تاریخی مشخص، با قیمتی مشخص، کالایی با کیفیت مشخص (طبق ضوابط تعیین شده بازار رسمی بورس) را مبادله کنند. در این قرارداد دو طرف تعهد می کنند طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. این قراردادها در بازارهای رسمی یا بورس انجام می گیرند و به نوعی نوسان های شدید قیمت کالا در آینده را کاهش می دهند. در این نوع قرارداد، پول کالای مورد معامله تا زمان تحویل پرداخت نمی شود، اما هر دو طرف معامله برای حسن انجام معامله، هنگام عقد قرارداد، ودیعه ای به اتاق تسویه به عنوان وجه تضمین حسن انجام قرارداد می سپارند.

انواع معاملات در بازارهای آتی نفت

سه نوع معامله در بورس های نفتی وجود دارد که هر معامله با هدف خاصی انجام می شود و ریسک و بازده های متفاوتی دارد. این معاملات پوشش ریسک، آربیتراژ و بورس بازی است.

الف- معاملات پوشش ریسک (هجینگ)

کلمه هجینگ به معنای «کلاه خود» و منظور از آن حفاظت و تامین امنیت خاطر است؛ از این رو هدف از معاملات پوشش ریسک، نوعی تضمین در قبال خطرهای کاهش یا افزایش قیمت نفت در آینده است و در حقیقت این نوع معامله به معنای بیمه قیمت در مقابل خطرهای احتمالی ناشی از نوسان های قیمت در بازار است.
تولیدکنندگان نفت خام یا فرآورده که نگران کاهش قیمت ها هستند، با پرداخت مبلغی به عنوان حق بیمه، خود را در مقابل کاهش قیمت ها بیمه می کنند.

ب- معاملات تفاوت قیمت (آربیتراژ)

عملیات آربیتراژ در تفاوت قیمت میان دو بازار به منظور کسب سود بدون ریسک در یک لحظه زمانی، صورت می گیرد. عملیات آربیتراژ می تواند در تفاوت قیمت میان بازار نقد و بازار آتی صورت گیرد. برای مثال زمانی که قیمت نقدی یک محصول کمتر از قیمت آتی آن باشد، این افراد در بازار نقد خرید می کنند و در بازار آتی در موقعیت فروش قرار می گیرند و به عکس.
در مجموع عملیات آربیتراژ دارای ریسک کمی است، اما به کسب اطلاعات و محاسبات دقیق در مدت زمان بسیار کوتاه و خرید و فروش در یک لحظه نیاز است.

ج-معاملات سوداگران (بورس بازی)

عملیات سوداگرانه عکس عملیات پوشش ریسک است. سوداگران به منظور بازدهی بالا، خود را در معرض ریسک قرار می دهند، البته این عمل شاید نوعی شرط بندی یا بخت آزمایی محسوب شود، چون این افراد مالک نفت خام به صورت فیزیکی نیستند و به منظور بهره برداری از تحولات قیمت بازار، نسبت به خرید و فروش قراردادها اقدام می کنند.

بسیاری از شرکت های نفتی و موسسه های مالی دنیا از این روش استفاده می کنند، اما اگر پیش بینی های آنها غلط باشد، به علت ریسک بالا، دچار ضرر هنگفتی پوشش ریسک (هجينگ) می شوند.

التبه بازار بورس به علت رونق عملیات و نقدینگی به این بورس بازان نیاز دارد، زیرا عملیات آنها سبب افزایش میزان مبادلات در بازار بورس می شود و افرادی که می خواهند موقعیت خود را در بازار پوشش دهند، به گونه بهتری این عمل را انجام می دهند.

سازکار معاملات بازار آتی نفت

بازار بورس معاملات بازار آتی نفت در حقیقت سازکار اجرای تعهدها را از طریق سپرده حسن انجام قرارداد و تعدیل آن و فرآیند تسویه قراردادهای آتی انجام می دهد.

الف- سپرده حسن انجام قراردادهای معاملات آتی نفت خام

هنگامی که دو نفر قرارداد آتی را مبادله می کنند، بازار بورس برای این که دو طرف قرارداد در صورت افزایش یا کاهش چشمگیر قیمت نفت نسبت به قیمت توافقی، از اجرای قرارداد ممانعت نکنند، وجهی به عنوان سپرده حسن انجام قرارداد دریافت و برای دو طرف حساب سپرده باز می شود. این سپرده به این دلیل است که تحمل زیان های محتمل را در برابر نوسان های قیمت برای دو طرف ضروری سازد.

ب-عملیات تعدیل حساب سپرده اولیه

این تعدیل در بازار آتی نفت باید حتما صورت گیرد، زیرا ممکن است قیمت نفت به قدری پوشش ریسک (هجينگ) بالا رود که فروشنده قرارداد حاضر شود از مبلغ سپرده اولیه چشم پوشی کند و در عوض، از افزایش قیمت ها در بازار بهره جوید و در نهایت سود بیشتری کسب کند که در این صورت، حداکثر ضرر وی به اندازه سپرده اولیه خواهد شد.

ج-فرآیند تسویه قراردادهای آتی

تسویه قراردادها به سه روش امکان پذیر است: اول تحویل فیزیکی کالا که به معنای اعمال قرارداد است. دوم تسویه نقدی که به معنای دریافت و پرداخت ما به تفاوت قیمت تثبیتی و قیمت بازار است و سوم خنثی کردن معامله که به معنای انجام معاملات انجام شده در سه نوع یادشده در بازار را ثبت می کند و اعضای سازمان تسویه در بازار، در برابر فروشندگان، نقش خریدار و در برابر خریداران نقش فروشندگان را ایفا می کنند. زمانی که یک معامله در تالار میان دو کارگزار انجام می شود، به محض ثبت در سازمان تسویه، این معامله یک وضعیت مستقل می یابد؛ به گونه ای که دارای یک خریدار و فروشنده است.

سازمان تسویه موظف است وضعیت خریدار و فروشنده را حفظ کند و تمام عملیات مربوط به حساب های آنان را انجام دهد. (ادامه دارد. )