بازار چیست و انواع آن

برای نامگذاری نمادهای بورس شرکت‌هایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار می‌گیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکت‌ها در بورس نشان‌دهنده گروه آن شرکت در بورس است. بقیه حرف‌های این نمادها هم به‌نوعی انتخاب می‌شوند که نشان‌دهنده عنوان اصلی شرکت باشد

بازار تجاری چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

( بازار تجاری چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ ) زیاد شدن هر روزه رقابت در حوزه تجارت باعث شده که شرکت‌ها خواهان برخورداری از مشتریانی باشند که علاوه بر حجم خرید بالا، ارتباطی منسجم و پایدار با عرضه‌کنندگان داشته باشند.
مشتریان این چنینی، منجر به تضمین جریان مستمر فروش محصولات و تقویت جایگاه شرکت در بازار می‌شوند. چیزی که دارای اهمیت است این است که قبل از یافتن چنین مشتریانی و برقراری ارتباط با آن‌ها، شناخت ماهیت بازارهای تجاری، ویژگی‌های مشتریان تجاری و آگاهی از فرایند معاملات در این بازارها، برای بازاریان ضروری است. چنین شناختی منجر به درک عمیق‌تر الزامات مدیریتی شده و بازاریابان با درک این الزامات قادر خواهند بود که برنامه ریزی دقیق‌تری را جهت موفقیت در این بازارها انجام دهند. در پکیج جامع دیجیتال مارکتینگ تخصصی نوکارتو می‌توانید پیرامون موضوع بازاریابی و تبلیغات اینترنتی ، اطلاعات جامعی را به‌دست بیاورید.

بازارهای تجاری

بازاریابان تجاری بزرگ‌ترین بازارها را برای همه فراهم می‌کنند: حجم مبادلات در بازارهای تجاری به نحو قابل ملاحظه‌ای بیشتر از بازار مصرف کننده نهایی است. در بازار تجاری ، یک مشتری می‌تواند حجم خرید بسیار بالایی را انجام دهد. به عنوان مثال: بخش خرید جنرال موتورز سالانه بیش از ۱۲۵ میلیارد دلار صرف خرید محصولات و خدمات صنعتی می‌کند که این حد خرید بیش از تولید ناخالص داخلی ایرلند، پرتغال، ترکیه یا یونان می‌باشد.

منظور از خرید سازمانی ( تجاری ) چیست؟

وبستر و وایند خرید سازمانی را این گونه تعریف کرده‌اند:

خرید سازمانی فرایند تصمیم گیری است که سازمان های رسمی توسط آن، نیاز به خرید کالا و خدمات را احساس و آن‌گاه به تشخیص، ارزیابی و انتخاب بین نام‌های تجاری و فروشنده اقدام می‌کنند.
اگرچه هیچ دو شرکتی وجود ندارد که مانند هم خرید کنند، با این حال فروشنده امیدوار است به مجموعه‌هایی از واحدهای تجاری دست پیدا کند که روش خرید یک‌سانی داشته باشند تا امکان هدف گیری خط مشی بازاریابی برای او فراهم گردد.

بازار تجاری و مقایسه آن با بازار مصرف کننده

بازار تجاری : بازاری مرکب از تمام سازمان هایی است که کالاها و خدماتی را به منظور استفاده در تولید کالا ها و خدمات دیگر تهیه نمایند. کالا ها و خدماتی که فروخته می‌شوند، اجاره داده می‌شوند و با به دیگران رسانیده می‌شوند. صنایع تشکیل دهنده بازار تجاری عبارتند از: کشاورزی، جنگل‌داری و ماهی‌گیری، معدن، تولید، ساختمان، حمل و نقل، ارتباطات، خدمات عام‌المنفعه، بانک‌داری، مالیه و بیمه، توزیع و خدمات.
تعداد کالا ها و حجم پول در گردش در فروش به خریداران تجاری ، نسبت به مصرف کنندگان بیشتر است. پروسه تولید و فروش یک جفت کفش ساده را در نظر بگیرید، تجار پوست و چرم خام باید کالای خود را به دباغ بفروشند. دباغ، پوست و چرم دباغی شده را به تولید کنندگان کفش می‌فروشد که خود محصول تولیدی خود را به عمده فروشان کفش عرضه می‌کند. عمده فروشان، کفش را به خرده فروشان می‌فروشند و آن‌ها هستند که سرانجام کفش را به مصرف کنندگان خواهند فروخت، هر عصری از این زنجیره عرضه، خود خریدار کالاها و خدمات زیادی است.
بازارهای تجاری و مصرفی، علی‌رغم شباهت‌های فراوانی که با هم دارند، تفاوت‌های ماهوی چشم‌گیری نیز با یکدیگر دارند. عوامل مهمی که سبب تمایز این بازارها از همدیگر می‌شود عبارتند از:

الف) ماهیت مصرف کننده

ب) شیوه استفاده مصرف کننده از محصول

در بازاریابی تجاری مشتریان سازمان ها هستند، از قبیل: کسب و کارها، دولت و نهادها
گاهی اگرچه محصولات مشابه‌اند، اما رویکرد بازاریابی کاملا متفاوتی برای دست‌یابی به خریدار سازمانی مورد نیاز است.
نکته قابل توجه این است که برخی از سازمان ها در هر دو حوزه بازارهای تجاری و مصرفی کار می‌کنند. خدمات تخصصی اینستاگرام اعتبار و تداوم کسب و کارتان را تضمین می‌کند.

ویژگی‌های بازارهای تجاری

با توجه به تفاوت خریدار و شیوه‌ی استفاده آن‌ها از محصولات، مسایل و رویکردهای متفاوتی در این بازارها بروز می‌یابد. میشاییل و همکارانش معتقدند که اگر چه مجموعه معینی از دانش، اصول و تئوری در بازاریابی (اعم از مصرفی و تجاری) به کار برده می‌شود اما به دلیل تفاوت خریداران و بازارها، کانون توجه آن‌ها متفاوت از یکدیگر است.

مهم‌ترین ویژگی‌های این بازارها عبارتند از:

۱- تعداد خریداران معدود

تعداد خریدارانی که بازاریاب تجاری با آن‌ها کار دارد به مراتب کمتر از تعداد خریدارانی است که بازاریاب مصرف کننده با آن مواجه است. سرنوشت شرکت تایرسازی گودیر به شدت به دریافت سفارش خرید از هر یک از سه شرکت بزرگ آمریکایی سازنده‌ی اتومبیل بستگی دارد. اما همین شرکت در بازار فروش تایر به مصرف کنندگان با بازار داخلی بالقوه‌ای روبه‌روست که از ۱۷۶ میلیون مالک اتومبیل تشکیل شده است، به این تعداد باید میلیون‌ها نفر دیگر که در جهان صاحب اتومبیل هستند را اضافه کرد.

۲- خریداران بزرگ‌تر

مشخصه بسیاری از بازارهای تجاری میزان خرید بالای خریدار است. در صنایعی همچون صنعت تولید موتور هواپیما و جنگ افزارهای دفاعی معدودی از خریداران بزرگ، سهم بارزی از خرید را به خود اختصاص داده اند.

۳- تمرکز جغرافیایی خریداران

خریداران تجاری در اغلب صنایع، در یک محدوده جغرافیایی معینی متمرکزند که این امر به دلیل ماهیت حرفه‌ای‌تر آن‌ها است.

۴- خرید تخصصی‌تر

کالا های تجاری توسط کارگزاران خرید آموزش دیده خریده می‌شوند. کسانی که باید از سیاست‌ها، الزامات و مقتضیات سازمان خود تبعیت کنند. توانایی بیشتر خریداران حرفه‌ای در ارزیابی اطلاعات فنی، به خریدی اقتصادی‌تر ( بازار تجاری ) منجر می‌شود. این بدان معناست که بازاریابان تجاری موظف‌اند بر میزان داده های فنی در ارتباط با کالا هایشان و مزایای این کالا ها در مقایسه با کالا های رقبا بیفزایند.

۵- خرید مستقیم

خریداران تجاری اغلب بجای خرید از واسطه‌ها مخصوصا برای اقلامی که پیچیدگی فنی زیادی دارند و یا گران‌قیمت هستند (کامپیوترهای مادر یا هواپیما) مستقیما به تولید کنندگان مراجعه می‌کنند.

۶- معامله متقابل

خریداران تجاری اغلب فروشندگانی را انتخاب می‌کنند که متقابلا از آن‌ها چیزی را بخرند.

۷- اجاره (کرایه)

تعداد زیادی از خریداران صنعتی به جای خرید تجهیزات آن را اجاره می‌کنند. کرایه کردن و اجاره دادن در موارد زیر امری عادی تلقی می‌شود: کامپیوتر، تجهیزات سنگین ساختمانی، کامیون‌های تحویل کالا.
در این زمینه مستأجر مزایای چندی را به دست می‌آورد که از آن جمله‌ می‌توان به این موارد اشاره کرد: صرفه جویی در رقم سرمایه گذاری، دست‌یابی به جدیدترین محصولات فروشنده، دریافت خدمات بهتر و مزایای مالیاتی.
موجر هم گاه به درآمد خالص بالاتری دست می‌یابد ضمن این‌که خدمات خود را در قبال دریافت وجه در اختیار کسانی قرار می‌دهد که از عهده یک خرید کامل برنمی‌آیند. با استفاده از خدمات دیجیتال مارکتینگ شرکت نوکارتو می‌توانید به کسب و کار خود رونق بخشید.

۸- بازاریاب تجاری

بازاریاب تجاری جهت دست‌یابی به خریداران بالقوه، بر فروش شخصی بیشتر از تبلیغات (تلویزیون، روزنامه و …) تأکید دارد.

۹- تشریح نیازهای مشتری

فروشنده‌ی تجاری بایستی جوانب فنی نیازهای سازمان مشتری و نحوه برآورده ساختن این نیازها را دریابد.

۱۰- کیفیت خدمات

خدمات بخش مهمی از محصول بازاریاب تجاری محسوب می‌گردد. مشتری همزمان کیفیت محصول فیزیکی و کیفیت خدمات ( بازار تجاری ) دریافتی را بررسی می‌کند و تمرکزش بر بسته‌ی کلی مزایای دریافتی‌اش قرار دارد. از همین رو فروشنده یا بازاریاب بایستی نسبت به کیفیت بسته کالا ها و خدمات دقت داشته باشد.

۱۱- قیمت

مذاکره راجع به قیمت، بخش مهمی از فرایند خرید / فروش تجاری است.

۱۲- شناخت فرایند خرید

از آن‌جا که در خریدهای تجاری، افراد مختلف از قسمت‌های مختلف سازمان تأثیر گذارند، بازاریاب تجاری بایستی فریند خرید مشتری را شناخته و افراد تأثیرگذار در این فرایند را نیز شناسایی کند.

۱۳- روابط خریدار – فروشنده

روابط خریدار – فروشنده در بازار تجاری نزدیک و مداوم است. فروش نه فقط یک نتیجه نهایی بلکه در واقع آغاز ارتباط است.

۱۴- ویژگی‌های عمده خرید تجاری

ویژگی عمده خرید تجاری ، فرایندی بودن آن است، به این مفهوم که انجام خرید با احساس نیاز یک واحد شروع می‌شود اما تا وقتی که خرید اتفاق افتد واحدهای متعدد با تخصص‌های گوناگون سفارش مورد نظر را رصد می‌کنند تا در نهایت خریدی اتفاق افتد. شما می‌توانید با استفاده از پکیج جامع بازاریابی و تبلیغات تخصصی اینستاگرام باعث پیشرفت کسب و کار خود شوید.

برای مطالعه مقاله های دیگر در زمینه‌های مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات اینجا کلیک کنید.

بخش بندی بازار (Market Segmentation) چیست؟ | راهنمای جامع نحوه تقسیم بندی بازار

بخش بندی بازار چیست؟ چطور باید بازار هدف را بخش بندی کنیم؟ تقسیم بندی بازار داده‌محور چطور است؟ پاسخ تمام سوالهایتان را در این مقاله بخوانید.

توسط سارا رنجبران -

به روزرسانی شده در ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ -

زمان مطالعه 7.5 دقیقه

بخش بندی بازار (Market segmentation) چیست و چه کاربردی دارد. این موقعیت را تصور کنید:

می‌خواهید یک کمپین بازاریابی موفق راه‌اندازی کنید که حدود 10 هزار سرنخ برایتان فراهم کند. کدام یک از کمپین‌های زیر به نظرتان نتایج بهتری دارد؟

1. برای همه (از مرد و زن گرفته تا پیر و جوان) یک پیام واحد بفرستید.
2. داده‌های موجود در CRM را بررسی کنید و بر اساس گزارش‌های آن، مشتری‌هایتان را شناسایی کنید. مثلا ببینید بیشترین کسانی که از شما خرید می‌کنند، خانم‌های خانه‌دار هستند یا شاغل؟ چه رده سنی دارند؟ بیشتر خانم هستند یا آقا؟ در چه شهری زندگی می‌کنند؟ و غیره. بعد مثلا تبلیغات و کمپین‌های ایمیلی را بر اساس این متغیرها طراحی کنید. از روانشناسی رنگ، چهره‌های مناسب در تبلیغات و لحن و جملات مناسب برای هر گروه استفاده کنید.

همانطور که احتمالا تا اینجا متوجه شده باشید، یکی از مراحل تحقیق بازاریابی تقسیم یا بخش بندی بازار است که به کسب‌ و کار شما کمک می‌کند تا به‌ طور موثر منابع را هدف قرار دهند و پیغام خود را به گروه‌های خاص مصرف‌کنندگان بفرستند. این کار باعث صرفه جویی در وقت و هزینه میشود و نتایج بسیار خوبی به دنبال دارد.

بخش‌ بندی بازار چیست؟

بخش‌ بندی بازار (Market Segmentation) در هسته مرکزی خود، عمل تقسیم بازار هدف به گروه‌های قابل‌ دستیابی است. بخش‌ بندی بازار ایجاد زیر مجموعه‌های کوچک‌تری از بازار بر اساس اطلاعات دموگرافیک، نیازها، اولویت‌ها، علایق مشترک و دیگر معیارهای رفتاری یا روانشناختی است که به درک بهتر مخاطبان هدف منجر می‌شود. بیایید ابتدا ببینیم بخش بندی بازار چیست؟ چرا باید بازار هدف خود را تقسیم کنیم و رایج ترین نوع تقسیم بازار چه روشی است؟

با درک بخش‌های مختلف بازار خود، می‌توانید از این هدف‌گیری در محصول، فروش و استراتژی‌های بازاریابی استفاده کنید. بخش‌ های بازار، با اطلاع از نحوه ایجاد پیشنهاد محصولات برای بخش‌های مختلف مانند بخش‌ بندی بازار بر اساس جنسیت یا درآمد بالا در مقابل درآمد پایین، چرخه توسعه محصول را تقویت می‌کند.

مزایای بخش‌ بندی بازار

شرکت‌هایی که بازار خود را به‌ درستی تقسیم‌ بندی کنند از مزایای قابل‌ توجهی برخوردار خواهند شد. طبق مطالعه‌ای که توسط Bain & Company انجام شد، 81٪ از مدیران معتقدند که تقسیم‌ بندی برای رشد سود بسیار مهم است. همین‌ طور طبق گفته‌ها و یافته‌های باین، سازمان‌هایی که استراتژی‌های تقسیم بازار فوق‌ العاده‌ای دارند 10٪ سود بیشتری نسبت به شرکت‌هایی دارند که تقسیم‌بندی بازار آن‌ها در طی 5 سال چندان مؤثر نبوده است. از دیگر مزایای بخش بندی بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. پیغام بازاریابی قوی‌تر: شما دیگر به صورت عمومی و مبهم پیغام نمی‌فرستید، می‌توانید به‌صورت مستقیم برای گروه‌های خاصی با روش‌های خاص با آن‌ها صحبت کنید، چرا که ویژگی، خواسته و نیاز آن‌ها را می‌شناسید.
2. تبلیغات دیجیتال هدفمند: بخش‌ بندی بازار به شما کمک می‌کند ویژگی‌های مخاطبان هدف خود را بشناسید و پس‌ از آن تبلیغات هدفمند برای ویژگی‌هایی مانند سن، موقعیت جغرافیایی، عادت‌های خرید و علاقه‌مندی‌های آن‌ها ترتیب دهید.
3. توسعه استراتژی‌های بازاریابی مؤثر: شناخت مخاطبان هدف این نکته را برای شما روشن می‌کند که بیشتر به چه روش‌ها، تاکتیک‌ها و راه‌حل‌هایی پاسخ می‌دهند.
4. نرخ پاسخ بهتر و هزینه اکتساب پایین‌تر: در نتیجه بخش‌بندی بازار، پیام‌ رسانی تبلیغات و هدف‌گیری پیشرفته در پلتفرم‌های دیجیتال مانند گوگل یا فیس‌بوک باعث ایجاد ارتباطات بازاریابی بهتر می‌شود. در نهایت نرخ پاسخ بهتر و هزینه اکتساب پایین‌تر خواهد شد.
5. جذب درست مشتری: پیام‌ رسانی مستقیم، واضح و هدفمند باعث می‌شود مشتریانی به سمت شما بیایند که در نهایت از شما خرید خواهند کرد.
6. افزایش وفاداری به برند: زمانی که مشتری احساس کند به‌ خوبی درک می‌شود و مورد احترام است و خدمات ویژه‌ای دریافت می‌کند، بیشتر احتمال دارد که به برند شما بچسبد، ماندگار شود و وفاداری مشتری افزایش پیدا می‌کند.
7. برند خود را در رقابت متمایز کنید: پیغام‌ رسانی ویژه و شخصی‌ سازی‌ شده باعث می‌شود برند شما منحصر به فرد شود.
8. گوشه بازار را مشخص می‌کند: بخش بندی بازار نه‌ تنها بخش‌هایی از بازار که هنوز نشناخته‌ اید را نمایان می‌کند، بلکه راه‌های خدمات‌ رسانی به گوشه‌های ناشناخته و فرصت‌های بالقوه آن را هم برای رشد برند شما به نمایش می‌گذارد.
9. در مسیر خود می‌مانید: از آنجایی‌ که بخش‌ بندی بازار بسیار خطی است، دنبال کردن استراتژی بازاریابی شما آسان‌تر می‌شود و احتمال اینکه از مسیر اصلی خود منحرف شوید خیلی کم خواهد شد.
10. افزایش رشد: می‌توانید مشتریان خود را ترغیب کنید که دوباره از شما خرید کنند یا از خدمات یا محصولات ارزان‌تر شما هم استفاده کنند.
11. افزایش سود: مشتریان متفاوت، درآمدهای در دسترس متفاوتی هم دارند. می‌توان قیمت‌ها را بر اساس آن میزانی که مشتریان هدف ما می توانند هزینه کنند، تعیین کرد. با دانستن این موضوع می‌توانید اطمینان حاصل کنید که محصول یا خدمتتان را بیش‌ از حد واقعی (یا کمتر از قیمت واقعی) نمی‌فروشید.
12. توسعه محصول: شما قادر خواهید بود با توجه به انواع نیازهای مشتریان محصولات یا خدمات را طراحی کرده و محصولات مختلفی تهیه کنید که مشتری شما را تأمین کند.

شرکت‌هایی مانند آمریکن اکسپرس، مرسدس بنز و بست بای، همه از استراتژی بخش‌ بندی بازار برای افزایش فروش، ساخت محصولات بهتر و تعامل بهتر با مشتریان فعلی و بالقوه خود استفاده کرده‌اند.
حالا که متوجه شدید مزایای بخش بندی بازار برای ما چیست احتمالا می‌توانید حدس بزنید که چرا ما نیاز به بخش بندی بازار هدفمان داریم. با این حساب بیایید اصول بخش بندی بازار را با هم مرور کنیم.

مبانی بخش‌ بندی بازار

درک بخش‌ بندی بازار، با یادگیری روش‌های مختلف تقسیم‌ بندی بازار شروع می‌شود. طبق مبانی بخش بندی بازار، چهار بخش اصلی بخش بندی وجود دارد که در جدول زیر نشان داده‌ شده است.

بورس چیست؟ همه چیز درباره بورس و انواع آن

در دنیای اقتصاد بورس به عنوان یک بازار برای تعیین قیمت و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار گفته می‌شود و این بازار به صورت چهارچوب های تعریف شده در گروه‌بندی های مختلف در دسترس تمامی افراد قرارگرفته است. طبیعتاً یکی از انتخاب های مهم هر سرمایه گذار، انتخاب بازار مناسب برای سرمایه گذاری متناسب با دارایی خود است. بازار بورس با توجه به ریسک پذیری فرد، میزان سرمایه و دانش و مهارت شخص، جذب‌کننده افراد است.

در میان بازارهای موازی موجود به منظور سرمایه گذاری، یکی از انتخاب های جذاب برای سرمایه گذاری، بازار بورس است.

ورود به بورس طلا و ارز با توجه به ماهیت پر ریسک و مبهم بودن آن و نوسانات بالا، برای همه افراد جذابیت ندارد. از طرفی بورس املاک به‌ واسطه مشکلات نقدشوندگی و دیربازده بودن نسبت به سایر بازارها، در گزینه‌های اول سرمایه‌گذاری در بورس قرار نمی‌گیرد.

نگاهی بر بورس و تاریخچه آن در جهان و ایران

واژه بورس در اصطلاح در زبان فرانسوی به‌عنوان کیف پول شناخته می‌شود. داستان قدیمی وجود دارد که گفته می‌شود در قرن پانزدهم میلادی در یکی از شهرهای بلژیک مردی بانام “واندر بورس” زندگی می‌کرده که در مقابل خانه او به ‌نوعی تمامی معاملات مالی و مغازه‌های صرافی فعالیت می‌کردند. بعد از آن در هر نقطه‌ای که به دادوستد پول و اسناد مالی پرداخته می‌شد، بورس نامیده می‌شد.

همان‌طور که توقع می‌رود در آن زمان نسبت به زمان حال، نظم و انضباط خاصی بر این فرآیند تعریف‌نشده بود و هر شخصی از هر طبقه‌ای قادر بود به این فعالیت‌ها بپردازد. به ‌مرور زمان و با بزرگ‌تر شدن این بازار به‌ منظور شفافیت بیشتر یک سری قوانین و چهارچوب‌ها شکل گرفتند به ‌نحوی ‌که از یک‌ زمان به بعد فقط صرافان و بازرگانان و دلالان بودند که در این بازار فعالیت جدی داشتند. با گذر زمان تالارهای مسقف برای فعالیت‌های بورسی شکل گرفت و در آن مکان مردم قادر به خریدوفروش اوراق نیز بودند.

تاریخچه پیدایش بورس در ایران به سال 1315 هجری برمی‌گردد که در این سال شخص بلژیکی تبار به نام “لان لوترفلد” بعد از تحقیقات دقیق در حوزه‌های مالی و بورسی ایران، فرآیندهای مربوط به تأسیس بورس در ایران را تهیه و به مسئولان مربوطه اعطا کرد. به دنبال بروز جنگ جهانی دوم، مقوله بورس با 25 سال تأخیر شکل گرفت. به‌این‌ترتیب که در سال 1341، با حضور ارکان اصلی کشور، موافقت‌نامه اولیه بورس سهام در مجلس تصویب و به بانک مرکزی ارسال شد. یک سال بعد از آن یعنی در سال 1346 با انجام چندین معامله بر روی سهام بانکی و معدنی فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.

بررسی انواع بازار بورس در ایران

در ایران بازار بورس به 4 بخش تقسیم ‌شده است که در هر کدام از آن‌ها به فعالیت‌های مختص به آن بازار انجام می‌شود. این 4 بخش عبارت‌اند از:

1. بورس اوراق بهادار
2. فرابورس
3. بورس کالا
4. بورس انرژی

این نکته را در نظر داشته باشید که در سایر کشورها بازار بورس ارز هم وجود دارد که در کشور ایران همچنین بازاری در راس وجود ندارد که عمدتاً در این فرآیند ارزهای خارجی مورد معامله قرارگرفته و افراد به خریدوفروش آن مشغول می‌شوند. در ادامه آشنایی با بازار بورس ایران به بررسی 4 بخش معرفی‌شده خواهیم پرداخت.

بورس اوراق بهادار تهران

در این بخش طبیعتاً اوراق بهادار سهام شرکت‌های بورسی و سایر اوراق بهادار نظیر اوراق مشارکت، مورد خریدوفروش قرار می‌گیرند و می‌توان به‌صورت قطعی گفت که در ایران تمرکز بیشتر سرمایه‌گذاران مختص به این بخش است. رفته‌رفته با پیشرفته‌تر شدن سیستم‌ها و وضع قوانین مشخص و شفاف در بازار بورس معاملات در این بخش ساده‌تر و بهتر شد، به این شکل که هر شخص با اقدام به ‌منظور دریافت کد بورسی و با استفاده از مطالب آموزشی یا کلاس‌های آموزشی قادر به شروع معاملات سهام در این بازار خواهد بود.

فرابورس

برای شناخت بازار فرابورس لازم است بدانید، سهام شرکت‌هایی که به هر دلیل نتوانستند به بازار بورس اوراق بهادار راه پیدا کنند، در فرابورس مورد معامله قرار می‌گیرند. می‌توان به این شکل تعریف کرد که قوانین ثبت یک شرکت در فرابورس به‌ مراتب نسبت به بورس اوراق بهادار ساده‌تر است. در ایران شروع فعالیت فرابورس به سال 1388 برمی‌گردد. طی آخرین قوانین مصوب از جانب سازمان بورس، فرابورس خود به سه دسته تقسیم‌شده است. این سه دسته عبارت‌اند از:

• بازار اول: اکثر سهم‌ها در این بازار جای دارند که دامنه نوسان این سهم‌ها 5% و بدون در نظر گرفتن حجم‌ مبنا است.

• بازار دوم: شرکت‌های سهامی عام در این دسته جای دارند. در کل سهام شرکت‌های زیان ده، شرکت‌های تازه تأسیس و شرکت‌هایی که با نیت ورود سرمایه بیشتر قصد تبدیل از سهامی خاص به عام را دارند در این بازار پذیرفته می‌شوند.
• بازار پایه: بازار پایه خود به سه بخش زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود. دامنه نوسان معاملات در این سه بخش به ترتیب 3، 2 و 1 است. در ادامه به سه نکته مهم راجع به بازار پایه دقت کنید:

نکته اول: در صورت وجود صف خرید یا صف فروش در هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی، در جلسه معاملاتی بعد دامنه نوسان در هر یک از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۵، ۴ و ۲ درصد خواهد بود.

نکته دوم: ازاین‌پس امکان محاسبه سهام بازار پایه به ‌عنوان ارزش تضمین سهم (برای دریافت اعتبار معاملاتی) وجود دارد.

نکته سوم: همچنین بر این اساس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط (etf) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام می‌توانند تا حداکثر ۱۰% از دارایی‌های تحت مدیریت خود را در بازار پایه سرمایه‌گذاری کنند.

بورس کالا

در بورس کالا همان‌طور که از نامش پیداست، افراد می‌توانند سهام کالاهای مختلف را بخرند. درمجموع بورس کالا به‌عنوان بستری برای عرضه‌کنندگان محصول در نظر گرفته‌شده است که می‌توانند محصول خود را بعد از بررسی کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به فروش برسانند. محصولاتی که در این بازار به فروش می‌رسد معمولاً محصولات خام نظیر فلزات، گندم، پنبه، زیره، زعفران و … است. این بورس به ‌نوعی مناسب برای افرادی است که تا حدودی می‌خواهند از ریسک نوسانات کاذب قیمت‌ها در امان باشند.

بورس انرژی

بورس انرژی نیز به‌عنوان بورس کالایی شناخته می‌شود که در این بخش امکان معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار در همین راستا فراهم‌شده است. تاریخ شروع فعالیت بورس انرژی در ایران مربوط به سال 1391 است که به‌عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفتی و مشتقات آن و … شکل گرفت. در ادامه در نظر داشته باشید که بورس انرژی دارای دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه است که ویژگی‌های این دو بازار ممکن است با هم تفاوت‌هایی داشته باشند. تفاوت مهم این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها مورد معامله قرار می‌گیرند ولی در بازار مشتقه (جهت مطالعه بیشتر می توانید مقاله ی اوراق مشتقه چیست؟ را مطالعه فرمایید)، اوراق مبتنی بر کالا معامله می‌شوند.

ساعت معامله در بازارهای مختلف بورس

به منظور فعالیت‌های بورسی و انجام معاملات مربوط به آن و به‌ نوعی شروع فرآیند خریدوفروش سهام، مطلع بودن از زمان‌های مربوط به بازار بورس امر بسیار مهمی است که در این بخش به‌ صورت مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت. اگر شما بدون دانستن زمان معاملات برای ارسال سفارش اقدام کنید، بعید به نظر می‌رسد بازار چیست و انواع آن که به هدف خود برسید؛ بنابراین باید برای فعالیت در هر بازاری، علاوه بر کسب اطلاعات لازم فعالیت در آن بازار، ساعت معامله را نیز بدانید.

بازارهای مالی و بورس در سرتاسر دنیا در ساعات خاصی مورد معامله قرار می‌گیرند، به‌عنوان نمونه بازار بورس نیویورک از ساعت 09:30 الی 16:00، بازار بورس نزدک از ساعت 09:30 الی 16:00 در دسترس افراد بوده و قادر به انجام معاملات هستند. بازارهای مالی مختلفی در ایران فعالیت می‌کنند که می‌توان به بازار بورس و اوراق بهادار تهران، بازار آتی کالا، بازار بورس کالا، بازار اختیار معامله و … اشاره کرد. ساعات شروع معامله در هرکدام از این بازارها نیز متفاوت است. معامله گران و سهامدارانی که تمایل دارند در هرکدام از این بازارها به فعالیت بپردازند، لازم است تا ابتدا با سازوکار آن آشنا شده و در ساعات معامله سفارش‌های خود را ارسال کنند.

به ‌عنوان نمونه بازار اصلی بورس که بورس اوراق بهادار است روزانه غیر از ایام تعطیل از ساعت 8:30 صبح تا 12:30 ظهر قابل‌دسترس و معامله هستند. در نظر داشته باشید که بازه زمانی 8:30 الی 9:00 صبح، به‌عنوان پیش گشایش در نظر گرفته می‌شود به این شکل که شما قادر به ثبت سفارش خریدوفروش خود هستید اما انجام سفارش‌ها از ساعت 9:00 در نظر گرفته می‌شود. طبق آخرین شنیده‌ها ظاهراً بازار چیست و انواع آن قانونی مبنی بر تغییر زمان معاملات از جانب سازمان بورس در نظر گرفته خواهد شد به ‌این ‌ترتیب که معاملات سهام عادی و کوچک از ساعت 9:00 الی 11:00 خواهد بود و معاملات سهم‌های بزرگ و پرحجم از ساعت 11:00 الی 15 در نظر گرفته خواهد شد.

چگونه سرمایه‌گذاری در بورس را شروع کنیم؟

به‌منظور شروع فعالیت در بازار بورس، شما ابتدا باید از طریق یکی از کارگزاری‌های بورس مجاز در کشور ثبت‌نام کنید. در گام اول معمولاً از طریق ثبت‌نام اینترنتی اطلاعات خود را ثبت کرده و در گام دوم به‌ منظور احراز هویت باید به دفاتر پیشخوان مراجعه نمایید. زمانی که کد بورسی شما از جانب سازمان بورس صادر شد، شما قادر هستید که از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری مدنظر برای خریدوفروش سهم اقدام نمایید. در همین راستا شما می‌توانید برای کسب اطلاعات و مهارت‌های خود از کلاس‌های آموزش مؤسسات مختلف استفاده نمایید تا با تمامی ترفندهای معامله و انواع تحلیل‌های مربوط به آن آشنا شوید.

مقایسه بورس با بازارهای موازی

بازار سرمایه در ایران بسیار جذاب و یک موقعیت سرمایه‌گذاری خوب به شمار می‌آید. با توجه به قدیمی بودن بازار مالی کشور و تبلیغات گسترده طی دهه‌ها، ذهنیت همه افراد جامعه با ابزارهای سپرده‌گذاری بانکی آشنا است، اما سرمایه‌گذاری در بورس بسیار ناشناخته‌ و حتی به دلیل عدم شناخت کافی، نداشتن علم نسبت به آن، فراهم نساختن بسترهای فرهنگی، سرمایه‌گذاری در بورس به امری ترسناک تبدیل‌شده است. در صورتی‌ که در بسیاری از کشورهای در حال‌ توسعه این بازار از قدیم مورد استقبال قرار گرفته و مردم مشغول به معاملات و خریدوفروش سهام بوده‌اند.

طبق آخرین اطلاعاتی که جستجو کنید تمام آمارها و ارقام حاکی از این هستند که بازدهی بازار بورس در ایران بیشتر از سایر بازارها و گزینه‌های رایج سرمایه‌گذاری بوده است؛ اما در نظر داشته باشید که این بازار یک تفاوت اساسی با سایر گزینه‌ها مثل بانک و مسکن دارد و این تفاوت در میزان بازدهی آن بر اساس نحوه عملکرد شخص سرمایه‌گذار نسبت به شناخت و علم او دارد. آنچه اندازه بازدهی شما در بازار بورس را مشخص می‌کند میزان توانایی، اطلاعات و تجربه مالی شما است. به ‌این ‌ترتیب این نکته را نباید فراموش کرد که با وجود بازدهی مناسب بورس، افراد بسیاری نیز وجود داشتند که ضررهای بسیار سنگینی را در این بازار متحمل شدند. اگر بدون آگاهی و اطلاعات وارد این بازار شوید نباید به ‌غیر از برخی سودهای تصادفی انتظار بیشتری از این بازار داشته باشید لذا می‌توان با تلاش اولیه و مداوم علم و فن خود را نسبت به این بازار سرمایه‌گذاری بیشتر کرده و در مراحل بعدی با جدیت و اعتمادبه‌نفس بیشتری وارد این بازار شوید.

سخن آخر

همان‌طور که در این مقاله به آن پرداخته شد، به تعریف بورس پرداختیم و سعی کردیم نگاهی به پیدایش بورس در جهان و ایران داشته باشیم. در ادامه به جزئیات آن در بازار بورس و آشنایی با بازار بورس پرداختیم و نسبت به بازارهای موازی مقایسه‌ای انجام دادیم. نکته بسیار مهم و اساسی به‌منظور شروع معاملات در بورس و تزریق سرمایه‌تان به این بازار این است که نباید در قالب یک شخص مبتدی و غیرحرفه‌ای و یا حتی بدون هیچ اطلاعاتی نسبت به بورس، عمل کنید. همان‌طور که از طریق کانال‌های خبری از جذابیت بورس به گوش شما می‌رسد در سوی دیگر آن به دنبال نداشتن علم کافی و یا شانسی عمل کردن شما ممکن است با ضررهای سنگین مواجه شوید.

توسعه بازار

استراتژی توسعه بازار یک برنامه استراتژیک کوچک است که برای کمک به شرکت ها به منظور معرفی و انتقال محصولات جدید به بازار، افزایش سهم موجود خود در بازار و یا گسترش استفاده از محصولات فعلی خود برای انجام کارهای جدید طراحی شده است. استراتژی توسعه بازار مستلزم گسترش بازار بالقوه از طریق کاربران جدید یا استفاده های جدید است. کاربران جدید می توانند به عنوان بخش های جغرافیایی جدید، بخش های جمعیتی جدید، بخش های جدید سازمانی یا بخش های روانشناسی جدید تعریف شود.

کلیدی ترین مبحث در موضوع توسعه بازار، شناخت عملکرد فعلی ما در مقابل آنچه می خواهیم عملکرد آینده ما باشد، می باشد. توسعه بازار، استفاده از محصول یا خدمتی که موجود است برای جذب بازاری جدید است، در حالی که نفوذ در بازار، تلاش برای کاوش عمیق تر در یک بازار موجود است.

اجرای استراتژی توسعه بازار

روش های ایده آل یک استراتژی توسعه بازار برای هر تجارت متفاوت است، بنابراین باید در مورد این نوع استراتژی به گونه ای فکر کنید که متناسب با عملکرد و نوع محصول یا خدمات شما باشد. در اینجا دو مثال برای بررسی وجود دارد:

استفاده جدید را برای محصول موجود خود پیشنهاد دهید

کشف کاربردهای جدید برای محصول، شما را قادر می سازد تا به مشتریان جدید تبلیغ کرده و بازارهای جدید را گسترش دهید. انسان ها موجوداتی کنجکاو هستند که در خلاق بودن و بداهه نوازی با ابزارهایی برای انجام کار فوق العاده هستند، بنابراین به این نحوه که فکر می کنید محصول شما در حال استفاده است، ممکن است کاملاً صحیح نباشد. نظرسنجی و مصاحبه با مشتریان و تیم شما می تواند روش های خلاقانه ای را نشان دهد که مردم از محصول شما برای حل مشکلات خود استفاده می کنند. به نوبه خود، این می تواند ایده های تازه ای در مورد نحوه بازاریابی، ارائه دهد.

گسترش جغرافیایی

اگر محصول شما از یک منطقه کوچک شروع شده است، گسترش به مناطق جدید ملی یا بین المللی ممکن است مرحله بعدی توسعه بازار شما باشد.

اگر شناسایی و توسعه بخش های جدید بازار الویت شماست، باید در این زمینه دقت لازم را داشته باشید:

• چه منابع کافی برای گسترش به بازار جدید داشته باشید؟
• آیا محصول شما در نهایت در این بازار جدید موفق خواهد بود یا خیر؟
• آیا بازار به اندازه کافی با ارزش خواهد بود که بتواند منابع، بودجه و تلاش خود را در این جهت گسترش دهد؟
• این که آیا بازار جدید بالقوه در حال حاضر بیش از حد اشباع شده است، یا اینکه می توانید سهم بازار را بدست آورید و رقابتی بمانید؟

اجرای استراتژی نفوذ در بازار

از آنجا که استراتژی نفوذ در بازار کمترین خطر را دارد، بیشتر شرکت ها از اینجا شروع می کنند و سعی می کنند بدون ریسک ذاتی و ورود به بازارهای جدید، راه هایی برای رشد پیدا کنند. به عنوان مثال، قبل از اجرای استراتژی توسعه بازار، ممکن است بخواهید:

برای به دست آوردن سهم بازار بیشتر از رقبا، محصول خود را جذاب تر کنید

رقابت شدید است، مهم نیست که در کدام شغل فعالیت می کنید. یافتن راه هایی برای تمایز خود از سایر شرکت ها در فضای شما – از جمله ارائه پشتیبانی بهتر، قیمت گذاری رقابتی تر یا ویژگی های اضافی که مورد تقاضا بوده و توسط رقبای شما ارائه نمی شود، می تواند مشتریان را ترغیب کند تا روی محصول شما سرمایه گذاری کنند.

خریداران را در بازار فعلی خود جذب کنید

آزمایش های رایگان، بازاریابی محتوا هدفمند، تبلیغات و آزمایش استراتژی های قیمت گذاری می تواند بخش مفیدی از استراتژی توسعه بازاریابی شما باشد، زیرا آنها می توانند کاربران موجود در بازار شما را به مشتری تبدیل کنند.

نفوذ بازار یک استراتژی عالی برای شروع است، اما تنها می تواند وضعیت فعلی شما را به خودی خود سوق دهد. در بعضی مواقع برای ادامه رشد مداوم ممکن است شما نیاز به در نظر گرفتن یک استراتژی پاداش بالاتر داشته باشید. این جایی است که توسعه بازار به عنوان یک استراتژی سودمند مطرح می شود.

مثال استراتژی توسعه بازار:

اسلک زندگی را به عنوان یک ابزار داخلی شرکت آغاز کرد. بخشی از استراتژی توسعه بازار Slack شامل وسواس در مورد رفتار کاربر برای افزایش استفاده از آن و رشد درآمد حاصل از محصول موجود است. همانطور که تکامل یافته اند، Slack توانست نحوه استفاده مشتریان از این ابزار را حس کند. این به آنها امکان می دهد ارزش نرم افزار خود را بهتر بیان کنند.

این تمایز در بازار، آنها را از سایر محصولات با ویژگی های بسیار مشابه جدا کرده است. دیگر ابزار آنها فقط یک سکوی پیام رسانی گروهی دیگر نبود، این برای مشاغلی بود که می خواهند با “75٪ ایمیل کمتر” ، “مدیریت دانش صفر تلاش” و ارتباطات تیمی که “هر لحظه قابل جستجو و در دسترس هستند، ساده و صرفه جویی کنند.

Slack با گوش دادن به آنچه مشتریانشان می خواهند، توانسته است تغییرات جزئی را در برنامه خود ایجاد کند تا کاربران جدیدی را در بازارهای جدید جذب کند. هم اکنون نیز با بسیاری از محصولات محبوب SaaS مانند Dropbox ، Zendesk و Zapier یکپارچه شده است تا از رشد مداوم و پذیرش کاربر اطمینان حاصل شود.

توسعه بازارـ فیس بوک

مانند Slack، فیس بوک به عنوان ابزاری کوچک و بومی سازی شده آغاز شد. این دانشجویان را قادر می سازد تا عکس های سر را مقایسه كنند و انتخاب كنند چه كسی جذاب است یا نه. با تبدیل شدن این نرم افزار به فیسبوکی که امروزه می شناسیم، دستیابی کاربران جدید و بازارها به منظور گسترش، اهمیت بیشتری پیدا کرد.

به عنوان ابزاری که استفاده از آن برای هر کسی رایگان است، برای تیم فیسبوک مهم بود که تمرکز جدی روی رفتار کاربر داشته باشد. با نگه داشتن هرچه بیشتر افراد در برنامه تا آنجا که ممکن است، می توانند درآمد بیشتری را از طریق تبلیغات به این کاربران هدایت کنند.

با تمرکز اصلی در مورد چگونگی استفاده مردم از برنامه و کارهایی که سعی می کنند در حین انجام آن انجام دهند ، فیس بوک می تواند دائماً استراتژی های جدید بازار را برای رشد اقتصادی، همه در محصول اصلی خود توسعه دهد.

توسعه بازارـUber

Uber، طی دهه گذشته از طریق ترکیبی منحصر به فرد از استراتژی متنوع سازی (یعنی تحویل غذا ، دوچرخه ، اسکوتر و غیره) ، استراتژی توسعه بازار (یعنی به اشتراک گذاری سوارکاری ، ارتقاء لوکس و غیره) ، رشد چشمگیری داشته است. و استراتژی توسعه محصول در سال 2009 توسعه یافته و ابتدا در سال 2010 به یك بازار كوچك سان فرانسیسكو معرفی بازار چیست و انواع آن شد، استراتژی تهاجمی توسعه بازار Uber تا سال 2020 به بیش از 700 شهر در سراسر جهان رسیده است. مطلع بودن از هزینه جذب مشتری نیز یکی از المان هایی بود که کمک شایانی به uber در این مسیر داشته است.

وظایف مدیر توسعه بازار

همان‏طور که گفته شد، مدیر توسعه بازار نقشی اساسی در ایجاد تغییر و تحولات آینده کسب‏وکار شرکت‌ها بازی می‏ کند. در ادامه به‏ طور خلاصه به شرح وظایف کلیدی یک مدیر توسعه بازار می‏ پردازیم که شامل موارد زیر می‏ شوند:

1. برنامه‏ ریزی و‏ پیاده‏ سازی استراتژی توسعه بازار برای مشتریان جدید و برقراری ارتباط با مدیران شرکت‌ های تامین‏ کننده‏ خدمات مورد نیاز در زنجیره ارزش کسب‏ وکار شرکت.
2. نظارت و رهبری پروژه‏ های توسعه بازار شرکت.
3. تجزیه ‏و تحلیل بازار برای شناخت فضای رشد جدید. تحلیل جذابیت‌ها، نیازها و فرصت‌های بازار برای ایجاد ارزش‌های جدید برای مشتریان و ارائه راهکارهای موثر در این راستا.
4. گسترش فرصت‌های جدید در کسب‌وکار، تجاری کردن آنها و افزایش سود حاصل از رشد کسب‏وکار جدید.
5. تبدیل‏ ارزش‌ هایی که کاربرد محصولات و تجربه خدمات شرکت به مشتری ارائه می‏ دهد، به اطلاعات کاربردی برای گروه تبلیغاتی شرکت به‏ منظور تعیین استراتژی ‌های جدید ارائه کالا و خدمات.

چگونه می توان یک استراتژی توسعه بازار برای خودمان طراحی کرد

ایجاد یک استراتژی توسعه بازار برای بازار چیست و انواع آن هر کسب و کاری حیاتی است. بدون داشتن استراتژی توسعه بازار تلاش های شما برای جذب مشتریان از اثر گذاری کمتری برخوردار است. استراتژی شما باید به گونه ای باشد که نیاز های مشتریان را به خوبی پوشش بدهد و در عین حال باعث ایجاد روابط بلند مدت بین شما و مشتریان بشود. برای تحقق این امر باید استراتژی های خود را انعطاف پذیر طراحی کنیم بطوری که بتواند به تغییرات نیاز مشتری و تقاضای او به خوبی پاسخ دهد. در ابتدا باید نقاط قوت و ضعف خود را درک کنیم و پس از آن به توسعه استراتژی ها پرداخت و همچنین مشکلات و چالش های استراتژی بیان شوند.

خطرات و تهدیدات پیش رو برای مدیران توسعه بازار

یک مدیر بازاریابی در صورتی می تواند در کار خود موفق باشد که بازار مورد نظر را به درستی مطالعه کند و بشناسد. شناخت بازار یکی از اصول مهم موفقیت هر مدیر توسعه بازاری است ولی همه چیز نیست، زیرا مواردی ممکن است پیش بیاید که می تواند تهدید آمیز باشد و منجر به تجربه ناکامی و ناامیدی گردد. از جمله این موارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بورس چیست؟ | بورس به زبان ساده

برای پاسخ به بورس چیست مقدمه لازم است؛ حتما با فرایند دریافت وام آشنایی دارید؛ مثلا گاهی برای خرید خانه، ماشین یا راه‌اندازی یک کسب‌وکار شخصی به پول نیاز دارید ولی در حال حاضر به آن مقدار پول دسترسی ندارید. در این حالت یکی از راه‌های تامین پولی که لازم دارید این است که به بانک بروید و درخواست وام کنید. شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی هم می‌توانند چنین کاری انجام بدهند و برای راه‌اندازی پروژه‌های جدید یا به سرانجام رساندن پروژه‌های جاری سراغ نظام بانکی بروند و وام بگیرند. اما شرکت‌ها یک راه دیگر برای تامین مالی دارند و آن مراجعه به بازار سرمایه یا همان بورس است. در این روش شرکت‌ها بخشی از سهام خودشان را در بازار بورس عرضه می‌کنند. این همان عرضه اولیه سهام شرکت در بازار بورس است.

در این حالت، سرمایه‌گذاران فعال در بازار بورس با خریدن این سهام، سهامدار این شرکت می‌شوند و پول حاصل از این فرایند در اختیار شرکت قرار می‌گیرد و شرکت می‌تواند از این پول برای فعالیت‌های اقتصادی خودش استفاده کند. به عبارت ساده‌تر، شرکت به جای اینکه پول مورد نیاز خودش را از طریق نظام بانکی تامین کند، می‌تواند با عرضه اولیه سهام خودش در بازار بورس این کار را انجام بدهد.

تامین مالی شرکت‌ها از طریق بورس محدود به زمان عرضه اولیه نیست و شرکت‌ها می‌توانند از طریق فرایند افزایش سرمایه هم نیازهای مالی‌شان را رفع کنند. قبلا در «رده» درباره روش‌های افزایش سرمایه گفته‌ایم.

اما تامین مالی شرکت‌ها تنها فایده بازار بورس برای اقتصاد یک کشور نیست و بازار بورس کارکردهای دیگری از قبیل مدیریت ریسک، افزایش شفافیت، کشف قیمت و امکان بسیج سرمایه‌های کوچک را هم فراهم می‌کند. به‌طور کلی نظام بانکی و بازار بورس ۲ بال اصلی یک اقتصاد را تشکیل می‌دهند که استفاده مناسب از آن‌ها می‌تواند منجر به رشد اقتصادی پایدار شود.

تالار بورس کجاست؟

بازار بورس در جهان سابقه‌ای طولانی دارد و عمر بعضی از بورس‌ها به چند قرن می‌رسد. مثلا بورس پاریس از سال ۱۷۲۴ میلادی فعال است و سابقه بورس نیویورک به سال ۱۷۹۲ میلادی می‌رسد. در گذشته که ابزارهای ارتباطی امروزی، مانند تلفن و اینترنت، وجود نداشت، سرمایه‌گذاران برای خریدوفروش سهام و اوراق بهادار باید در جایی جمع می‌شدند و معاملات‌شان را انجام می‌دادند. مثل بازارهای سنتی شهرها که مردم برای خرید مایحتاج‌شان به آن‌ها مراجعه می‌کردند. بورس ایران هم از سال ۱۳۴۶ فعالیت می‌کند و تا همین چند سال پیش اکثر سرمایه‌گذاران برای خریدوفروش سهام به ساختمانی می‌رفتند که به تالار بورس معروف بود. اما به‌مرور و با پیشرفت ابزارهای ارتباطی و به‌ویژه اینترنت، بیشتر سرمایه‌گذاران دیگر به چنین مکان‌هایی مراجعه نمی‌کنند و معاملات‌شان را از طریق اینترنت انجام می‌دهند. مثل فروشگاه‌های اینترنتی که امکان خرید آنلاین را ایجاد کرده‌اند. به همین دلیل معنای اصطلاح «تالار بورس» هم رفته‌رفته تغییر کرده و به همه بسترهایی گفته می‌شود که معاملات بورسی در آن‌ها انجام می‌گیرد.

نماد بورسی چیست؟

حتما ادبیات دهه هشتادی‌ها به گوش‌تان خورده و گاهی این ادبیات سردرگم‌تان کرده. مثلا ممکن است این جمله را بشنوید که «رسیدی خ ز بزن» و برایتان سوال شده باشد که منظور از «خ» و «ز» چیست. بورس هم ادبیات خاص خودش را دارد که در نگاه اول می‌تواند باعث سردرگمی شود. ماجرا این است که وقتی اصطلاح یا عبارتی پرکاربرد باشد، دوست داریم آن اصطلاح یا عبارت را مختصر کنیم تا راحت‌تر باشیم.

برای نامگذاری نمادهای بورس شرکت‌هایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار می‌گیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکت‌ها در بورس نشان‌دهنده گروه آن شرکت در بورس است. بقیه حرف‌های این نمادها هم به‌نوعی انتخاب می‌شوند که نشان‌دهنده عنوان اصلی شرکت باشد

در بازاری هم که قرار است سهام شرکت‌ها خریدوفروش شود، استفاده از نام کامل شرکت‌ها دردسرهای زیادی دارد. مثلا در یک گفت‌وگوی بورسی دشوار است که بگوییم «قیمت سهام توسعه معادن بازار چیست و انواع آن روی ایران افزایش یافت» یا اینکه در تابلوی معاملات بورس از نام کامل شرکت‌ها استفاده کنیم. به همین دلیل از همان ابتدا برای هر شرکتی که وارد بورس می‌شود یک نماد خاص و منحصربه‌فرد در نظر می‌گیرند تا فرایند معاملات ساده‌تر باشد. مثلا بورسی‌ها «بانک صادرات ایران» را با نماد «وبصادر» و «گسترش سرمایه‌گذاری ایرانخودرو» را با نماد «خگستر» می‌شناسند.

نحوه نام گذاری شرکت های بورسی

در حال حاضر بیش از ۵۰۰ شرکت در بازارهای بورس و فرابورس ایران حضور دارند. این شرکت‌ها به چند گروه تقسیم می‌شوند و شرکت‌هایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار می‌گیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکت‌ها در بورس نشان‌دهنده گروه آن شرکت در بورس است. مثلا نماد معاملاتی بانک‌ها و موسسات اعتباری با حرف «و»، شرکت‌های سیمانی با حرف «س»، شرکت‌های شیمیایی با حرف «ش» و شرکت‌های خودرویی با حرف «خ» شروع می‌شوند (البته استثناهایی هم وجود دارد). بقیه حرف‌های این نمادها هم به‌نوعی انتخاب می‌شوند که نشان‌دهنده عنوان اصلی شرکت باشد.

برای نمونه، نمادهای «خودرو» و «خگستر» و «خساپا» و «خپارس» مربوط به گروه «خودرو و ساخت قطعات» می‌شوند، نمادهای «فملی» و «فولاد» و «فخوز» و «فاسمین» در گروه «فلزات اساسی» هستند، نمادهای «حکشتی» و «حریل» و «حفارس» و «حتاید» در گروه «حمل‌ونقل، انبارداری و ارتباطات» معامله می‌شوند و نمادهای «وپارس» و «وتجارت» و «وپاسار» و «ونوین» در گروه «بانک‌ها و موسسات اعتباری» قرار دارند. البته همان‌طور که اشاره کردیم در این نام‌گذاری‌ها استثناهایی هم وجود دارد که می‌توانید به‌مرور به آن‌ها آشنا شوید.

معرفی انواع بازار بورس در ایران

شاید شنیده باشید که سهام فلان شرکت در بازار بورس معامله می‌شود یا اینکه فلان شرکت، فرابورسی است. اما شاید ندانید تفاوت بورس و فرابورس چیست و بقیه بورس‌ها در چیست. در واقع هر کدام از این‌ها یک بازار مجزا است و قوانین و شرایط خاص خودش را دارد.

تفاوت بورس و فرابورس

اولین نکته اینکه شرکت بورس اوراق بهادار تهران یا همان بورس معروف از سال ۱۳۴۶ شروع به فعالیت کرده است، اما سابقه فعالیت شرکت فرابورس ایران به سال ۱۳۸۷ برمی‌گردد. به‌طور کلی شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس نسبت به بازار بورس ساده‌تر است و از نظر معاملاتی هم تفاوت‌هایی بین نحوه معاملات بورس و فرابورس وجود دارد. مثلا در حال حاضر فاصله قیمت سفارش‌ها در بازار بورس ۱۰ ریال یا همان یک تومان است، ولی در فرابورس سفارش‌ها را می‌توان با فاصله یک ریال هم ثبت کرد. همچنین بازار پایه هم بخشی از فرابورس است که در آن دامنه نوسان روزانه قیمت ۲ درصد است؛ این دامنه در بازار بورس و تابلوهای اصلی فرابورس ۵ درصد است.

به‌طور کلی شرکت‌هایی که در بازار بورس هستند معمولا اعتبار بیشتری نزد سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سرمایه‌گذاران باتجربه‌تر، دارند. البته این امکان هم وجود دارد که شرکت‌های فرابورسی شرایط مورد نیاز پذیرش در بورس را کسب کنند و از فرابورس به بورس منتقل شوند.

بورس کالا چیست؟

همان‌طور که در بورس اوراق بهادار این امکان وجود دارد که هر اوراق بهاداری (از قبیل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و غیره) معامله شود، در بورس کالا هم کالاهای مختلف دادوستد می‌شود. البته در اینجا منظور از «کالا» آن کالای مصرفی یا همان کالایی که به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد، نیست!بازار چیست و انواع آن بازار چیست و انواع آن

بلکه منظور کالاهای خام و فرآوری‌نشده است که اغلب بین فعالان زنجیره تولید دست‌به‌دست می‌شود. مثلا شرکت‌های تولیدکننده ورق و میلگرد و شمش آهن می‌توانند محصولات‌شان را در بورس کالا عرضه کنند و به دست شرکت‌هایی برسانند که از این محصولات به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند. مهم‌ترین فایده بورس کالا هم ایجاد شفافیت در بازار دادوستد محصولات کالایی است.

نکته: فعالان بورس کالا بیشتر اشخاص حقوقی هستند. در واقع خریدوفروش در رینگ محصولات پتروشیمی و فلزی فقط به اشخاص حقوقی محدود است و اشخاص حقیقی فقط در رینگ معاملات کشاورزی و آتی امکان فعالیت دارند.

شاخص بورس چیست؟ چه تفاوتی با شاخص کل بورس دارد؟

اگر پیگیری اخبار بورسی بوده باشید حتما اصطلاح «شاخص بورس» هم به گوش‌تان خورده باشد. معمولا در اخبار اقتصادی تلویزیون اولین چیزی که گفته می‌شود عدد شاخص بورس و مقدار تغییر آن در مقایسه با روز گذشته است. اغلب هم منظور از «شاخص بورس» همان «شاخص کل بورس» است و بخواهیم کمی دقیق باشیم، شاخص کل بورس نماگری است که سطح عمومی قیمت‌ها و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس را نشان می‌دهد.

نکته: در حال حاضر شاخص‌های مختلفی برای بازارهای بورس و فرابورس ایران تعریف شده است و شاخص کل بورس فقط یکی از این شاخص‌ها است. از شاخص‌های دیگر می‌توانیم به شاخص کل هم‌وزن، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص کل فرابورس اشاره کنیم. همچنین برای هر کدام از گروه‌های بورس هم شاخص‌های جداگانه‌ای تعریف شده است.

نکته: شاخص کل بورس، همان‌طور که از نامش پیداست، فقط از قیمت سهام شرکت‌های بورسی (و نه فرابورسی) تاثیر می‌گیرد.

نکته: تاثیر تغییرات قیمت شرکت‌های بورسی روی شاخص کل یکسان نیست. تاثیر شرکت‌های بزرگ‌تر که ارزش بازار بالاتری دارند روی شاخص کل بیشتر است. اصطلاح نمادهای «شاخص‌ساز» هم از همین‌جا می‌آید؛ نمادهایی که تغییرات قیمت‌شان تاثیر بیشتری روی شاخص کل دارد به اصطلاح نمادهای شاخص‌ساز نامیده می‌شوند.

نکته: شاخص هم‌وزن، همان‌طور که از نامش پیداست، از همه شرکت‌های بورسی تاثیر یکسانی می‌گیرد. به همین دلیل است که وقتی قیمت سهام شرکت‌های کوچک‌تر رشد می‌کند، شاخص هم‌وزن رشد بیشتری دارد تا شاخص کل.

سهام چه شرکت هایی در بورس معامله می‌شود؟

با توجه به رویکرد بورس در این سال‌ها و ساده کردن مداوم قوانین مربوط به حضور در بورس، همه شرکت‌ها -حتی شرکت‌های کوچک و خرد- می‌توانند وارد این بازار جدید شوند. البته باید شرایطی را رعایت کنند و حضورشان به تایید بورس یا فرابورس برسد. ابتدا سهام شرکت و سرمایه‌هایش توسط کارشناسان بورس قیمت‌گذاری می‌شود و قیمت پایه‌ای مشخص می‌شود، تعیین خرده‌فروشی یا عمده‌فروشی سهام توسط هیئت مدیره شرکت تصویب می‌شود و مراحل عرضه اولیه و ورود به بورس فراهم می‌شود. این راهنما شاید به درد کسانی بخورد که در این زمینه سوال دارند.