آشنایی با انواع بورس

آشنایی با انواع بورس

اگر تمایل دارید اطلاعات بیشتری در زمینه آشنایی با انواع بورسیه و جزئیات آن به دست بیاورید، می‌توانید با موسسه مهاجرتی صبا تماس بگیرید و به کمک مشاوران باتجربه و حرفه‌ای این موسسه، به پاسخ تمام سوالاتتان دست بیابید.

انواع بورسیه

دریافت بورسیه،‌ بهترین شیوه برای پوشش هزینه های تحصیلی در خارج از کشور به شمار می رود. با توجه به افزایش نرخ برابری ریال با ارز های معتبر در چند سال اخیر و افزایش هزینه های تحصیل و زندگی در پاتوق های خارج از کشور که مورد توجه ایرانیان بود، دریافت بورس پیش از عزیمت و هنگام صدور letter of admission توصیه می شود.

بورس های تحصیلی، معمولا توسط دانشگاه ها، ‌دولت ها ،‌افراد خیر و موسسات نیکوکاری و علمی ارائه می شود تا فرصت تحصیل قشر های مختلف دانشجویان فراهم شود. وقتی شما از دانشگاهی درمقطع دکترا بورس می گیرید، معمولا تعهدی به انجام کار ندارید و می بایست فعالیت های تحقیقی و تدریسی (کمک استادی) انجام دهید. به همین خاطر، پس از انجام کار می توانید مدرک را گرفته و دانشگاه را ترک کنید.

الف- کمک هزینه بدون انجام فعالیت

۱- بورسیه ( Fellowship) و (Scholarship )

بورسیه (Scholarship) که معمولا به آن بورس گفته می شود، برای تشویق افراد به ادامه تحصیل می باشد. معمولا برای گرفتن این بورس شرایط تحصیلی خوب نیاز است. معمولا دانشگاه ها برای تمدید این نوع کمک مالی، شرایط خاصی داشته مثلا اینکه معدل هر ترم شما باید بالاتر از ۳ ( از ۴ نمره ) باشد. این کمک مالی به همه رده های دانشگاهی و همه رشته های درسی داده می شود. معمولا میزان و تعداد آنها در مقطع کارشناسی کم، ارشد زیاد ولی گاهی ناقص، در دکترا تعداد متوسط ولی کامل است.

بورسیه (Fellowship) و بورسیه (Scholarship) را اغلب وقت ها به جای هم به کار می برند و تفاوتی بین آنها نمی گذارند. ولی گاهی این کمک های مالی را تنها به متقاضیانی که روی موضوع یا رشته خاصی تمرکز کرده اند، داده می شود که این مسئله تمرکز اکثرا مربوط به مقاطع ارشد و دکترا می باشد.

در مقطع کارشناسی چون همه ورودی های دروس یکسانی دارند، لذا این کمک مالی به آنها تعلق نمی گیرد اما در یک حالت اگر یک دانشجوی کارشناسی تمایل به انجام کار خاص داشته باشد به او نیز تعلق می گیرد .Scholarship و Fellowship اگر به طور کامل داده شوند، معمولا همه هزینه های تحصیل را پوشش می دهند. حتی برای هزینه های روزانه زندگی مبلغی هم تحت عنوان (Monthly Stipend) به حساب دانشجو واریز می شود.

به عبارتی دیگر Fellowship و بورسیه Scholarship به صورت جایزه است که به دانشجویان ممتاز تعلق می‌گیرد.

دانشجویانی که این کمک هزینه‌ها را دریافت می‌کنند مسئولیت خاصی در قبال دانشگاه یا استاد نداشته و لازم نیست به ازای دریافت آنها برای دانشگاه یا استاد کار کنند. در بعضی از دانشگاه ها این اجازه به دانشجو داده می شود تا به موازات دریافت این جایزه Teaching Assistantship یا Research assistantship را هم داشته باشد.

۲- جایزه (Awards) :

بورس (Awards) به معنی جایزه یا پاداش است. این دسته همه نوع جایزه را شامل می شود و هیچ حد و محدوده ای ندارد ولی معمولا مبالغ ابن جایزه ها زیاد نیست و نمی تواند هزینه دانشگاه را تامین کند. اصولا این جایزه ها را به صورت مبلغ نقدی پرداخت می کنند و به حساب خود شما واریز می کنند. معمولا این جوایز را تنها یک بار به هر فردی تعلق می گیرد.

3- وام تحصیلی (Loan) :

وام تحصیلی (Loan) به این صورت است که از بانک یا یک مرکز خصوصی، وامی مستقیما به حساب دانشگاه پرداخت میشود که تنها برای پرداخت شهریه و هزینه های دانشگاه است. معمولا دانشجویان خارجی برای دریافت اینگونه وام ها باید یک ضامن مقیم (cosigner) داشته باشند در واقع باید فردی که ساکن آن کشور است همراه آنها تعهدنامه را امضا کند.

4- بورسیه (Grant) :

بورسیه (Grant) کمک بلاعوض یا همان چیزی که به عنوان بورس عرف شده است. تقریبا همه چیز را شامل می شود و به معنی اجازه دریافت کمک هرینه مالی برای تحصیل است .

۵- حذف شهریه (Tuition Waiver) :

حذف شهریه ( Tuition Waiver ) تنها شامل شهریه دانشگاه (هزینه واحدهای درسی) می شود و ممکن است دانشجو کلا یا به صورت درصدی از پرداخت شهریه معاف شود. معمولا این نوع کمک مالی را به صورت Tuition Waiver بیان می کنند و به اسم تخفیف شهریه در فارسی ترجمه می کنند. نکته قابل ذکر اینکه اینگونه کمک مالی دانشجو را از پرداخت مورد مشخصی معاف می کنند که می تواند هزینه خوابگاه یا ۱ واحد درسی یا هزینه یک بازدید علمی باشد. در ایمیل یا برگه ای که دانشگاه ارائه می دهد حتما میزان این waiver مشخص شده است.

برخی از دانشگاه های سوئد، به جای ارائه آشنایی با انواع بورس بورسیه، سیستم معافیت از پرداخت شهریه را برای دانشجویان نخبه در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دنبال می کنند.

حالت های مختلف این نوع بورسیه عبارتند از :

الف- کمک هزینه ها می توانند به صورت ۱۰۰% باشند که به آن اصطلاحا Full Fund یا Full Ride می گویند. در این حالت همه هزینه های دانشگاه و خوابگاه و خوراک و کتاب و غیره را برای کل مدت تحصیل (یا زمان مشخصی مثلا ۱ سال) دانشگاه پرداخت می کند. مبلغ کمی هم اضافه بر آن هزینه ها پرداخت می شود که بتوان سفر دانشجویی رفته و کمی تفریح کنید.

ب- کمک هزینه ها می تواند به صورت ۵۰% یا غیره باشند که اصطلاحا به آن Parital Fund می گویند. بعضی ها به صورت درصدی بورس می دهند و بعضی ها به صورت مبلغ پرداخت می نمایند.

ب- کمک هزینه در قبال انجام فعالیت

در این موارد باید در قبال کمکی که دریافت می شود فعالیت مشخصی انجام شود:

۱- دستیار تحقیق ( Research Assistantship )

دستیار تحقیق (Research Assistantship) با RA به عنوان دستیار آزمایشگاه شناخته شده است اما به واقع این افراد در آزمایشگاه کار نمی کنند بلکه اغلب در نوشتن مقاله یا کتاب کمک به استاد بوده و یا اگر نیاز به انجام نظر سنجی، تحقیقات بازار و موارد دیگر باشد، فعالیت می کنند. به دانشجویانی که روی پروژه یکی از استاد ها کار می‌کنند، پرداخت می‌شود. و TA از نظر مالی تقریبا شبیه هم بوده و اگر RA داشته باشید در اغلب دانشگاه‌های آمریکا Tuition و Fee را پرداخت نمی‌کنید و حقوق هم می‌گیرید. در کل RA از TA بهتر است چون به هر حال شما باید روی پروژه‌ دکترا کار کنید و اگر RA بگیرید دیگر نیازی به تدریس نداشته و برای کار پروژه‌ خودتان حقوق دریافت می‌کنید. TA و RA اغلب فقط به دانشجویان دکترا تعلق می‌گیرد .

۲- دستیار تدریس (Teaching Assistantship) :

دستیار تدریس ( Teaching Assistantship ) یا TA شبیه استاد حل تمرین در ایران است. این نوعی بورس نیست و در واقع کار دانشجویی بوده که از طریق استاد به دانشجو داده می شود و حقوقش را استاد یا دانشگاه پرداخت می کند. کار یا وظایف این افراد شرح مشخصی ندارد و بسته به درخواست استاد می تواند از تصحیح برگه ها، برگزاری امتحان، جلسه رفع اشکال یا مواردی دیگر باشد که این گونه کارها را به دانشجویان دکترا و ارشد می دهند.

قانون خاصی برای گرفتن TA وجود ندارد و معمولا دانشجویانی که سطح علمی بالایی دارند در این پست قرار می گیرند. مهارتSpeaking در گرفتن این شغل اهمیت ویژه دارد. در دانشگاه‌ های آمریکا وقتی TA هستید معمولا Tution و Fee را پرداخت نکرده و حقوقی دریافتی برای زندگی دانشجویی تقریبا کافی است. همچنین اغلب دانشگاه‌ها لازم دارند که شما امتحان صحبت کردن انگلیسی مثل TSE یا بخش صحبت کردن TOEFL iBT را بگذرانید و نمره لازم را کسب نمایید .کسب نمره بالای ۹۰ الزامی است.

3- کارآموزی (Internship) :

کارآموزی (Internship) اصولا به دانشگاه ربطی نداشته و دانشجو برای یک شرکت کار می کند اما از آنجایی که همزمان با دانشجویی می باشد، به شکل کار پاره وقت بوده و چون هنوز مدرکی دریافت نشده به عنوان متخصص شناخته نشده و به همین علت به این دوره اصطلاحا کارآموزی گفته می شود.

بدین صورت هم کار کرده و تجربه حاصل شده و هم حقوق دریافت کرده که البته میزانش از حقوق یک فارغ التحصیل کمتر است ولی می تواند هزینه های تحصیلی شما را تا حد زیادی پوشش دهد. حقوقی که شرکت‌ ها به دانشجویان پرداخت می‌کنند معمولا بسیار بالاتر از حقوقی است که دانشجویان با داشتن Teacher Assistantship یا Research Assistantship در طول سال دریافت می‌نمایند .

چنانچه نیاز بهinternship در تابستان باشد باید از زمستان سال قبل اقدام شود.

بسیاری از شرکت‌ ها اطلاعات موقعیت ‌های internship خود را از حدود ماه دسامبر تا می هر سال در وب‌ سایت خود منتشر و اقدام به جمع‌آوری رزومه می کنند. اغلب دانشگاه‌ ها مرکزی به نام Career Center دارند که دانشجویان را با نحوه‌ اقدام برای یافتن شغل و internship و نوشتن رزومه آشنا کنند. در طول سال تحصیلی نمایشگاه ‌های کوچکی با عنوان Career Fair ممکن است در دانشگاه برگزار شود که هدف اصلی آن استخدام دانشجویان برای شغل دائمی یا internship است.

ج- کمک هزینه هایی که در حالت های خاص به افراد خاص اعطا می شوند:

۱ . کمک هزینه شایستگی ( MERIT Based Scholarships ) :

Merit به معنی شایستگی است. این نوع بورس ها به دانشجویانی که از نظر علمی برتری دارند، داده می شود. چیزی که اغلب دانشجویان تحت معدل و مقاله و نمره بالای زبان بیان می کنند، همین بورسیه بوده که هر سال بین دانشجویان متقاضی، کسانی که رزومه بهتری دارند انتخاب شده و بسته به میزان بودجه دانشگاه، به آنها تعلق می گیرد.

۲ . کمک هزینه خانم ها (WOMEN) :

در برخی موارد برای تشویق خانم ها به ادامه تحصیل، بورس های خاصی برای آنها در نظر گرفته شده است.

۳ . کمک هزینه موارد خاص پزشکی Disability :

این نوع بورس ها به کسانی تعلق می گیرد که ناتوانی جسمی دارند از ناشنوایان، نابینایان تا کسانی که شرایط پزشکی خاص دارند . حتی برای قربانیان HIV هم بورس های خاصی وجود دارد.

۴ . کمک هزینه کم درآمد ها (Financial Need) :

این نوع بورس ها به کسانی تعلق می گیرد که از خانواده های پایین و تحصیل نکرده هستند ولی وضعیت درسی خوبی دارند و یا توانایی مالی پرداخت هزینه های دانشگاه را ندارند. برای بررسی وضعیت مالی، معمولا از ساکنین کشور، برگه های مالیاتی سالیانه آنها را مدنظر قرار می دهند تا مطمئن شوند آن خانواده درآمد زیادی ندارد و آن شخص واقعا شایسته کمک مالی است. لیکن معیار سنجش برای دانشجویان خارجی کاملا مشخص نیست و اغلب با توجه به درآمد، میزان پیشرفته بودن و … کشور مبدا دانشجو، به دانشجویان این بورس را می دهند.

۵ . کمک هزینه مطالعات خاص (Special Studies) :

بعضی بورس ها فقط به رشته های خاصی تعلق می گیرند به عنوان نمونه رشته های مربوط به محیط زیست یا انرژی. به این دلیل که این گونه رشته ها به خاطر میزان درآمد یا شرایط کاری بعد از فارغ التحصیلی، رشته های پرطرفداری نبوده و درآمد زیادی نیز ندارند، بسیار از گروه های حمایت از محیط زیست به کسانی که به این رشته ها علاقه داشته باشند، بورس می دهند.

۶ . کمک هزینه مناطق خاص (Regional) :

این بورس ها متعلق به مناطق یا کشورهای خاص (هند، آسیای شرقی خصوصا چین و کره، کشورهای آفریقایی) می باشد. برای منطقه خاورمیانه هم پس از چندین جنگی که آمریکا در آنها شرکت داشته ، امکانات و بورس های تحصیلی را برای عراق و افعانستان مد نظر گرفته است.

۷ . کمک هزینه مهارت های خاص (Professionals) :

این بورس ها به کسانی داده می شود که تخصصی داشته باشند. تخصص به معنی مهارت در هر موردی می باشد و اگر کسی در زمینه ورزش یا هنر یا موسیقی و کلا موضوعاتی که به عنوان Hobby شناخته می شوند، فعالیت خوبی داشته باشد می تواند به دنبال این نوع کمک هزینه باشد.

مواردی که در فوق ارائه شد، در واقع می تواند دایره المعارف خوبی برای علاقمندان به بورسیه باشد. اگر دنبال بورسی هستید، این گفتار را بوک مارک کرده تا همواره با اصطلاحات مربوطه آشنا باشید و هر وقت در سایت، دربا فرصت مطالعاتی: Fellowship

فرصت مطالعاتی معمولا برای دانشجویان فوق لیسانس و دکتری می باشد بیشتر دانشجویان ترجیح می دهند از فرصت مطالعاتی به عنوان راهی برای تقویت سطح علمی همراه با تجربه های لازم برای موفقیت در رشته (تخصص) انتخابی خود استفاده نمایند. فرصت مطالعاتی راهی برای دیدار با افراد گوناگون، ایجاد ارتباط، تقویت توانایی های فردی، و بدست آوردن تجربه ها به همراه دریافت حقوق می باشد بر خلاف دوره کارآموزی که های بدون پرداخت حقوق می باشد فرصت مطالعاتی همیشه دارای حقوق می باشد و بعنوان دوره با هدف ادامه تکمیل تحصیلات تکمیلی (Furthering Education) می باشد.

فرصت های مطالعاتی معمولا برای رشته های مختلف مورد نیاز است مثلا در رشته پزشکی، فرد در یک گرایش خاص مانند “کودکان” می تواند در یک بیمارستان یک فرصت مطالعاتی بگیرد در حالیکه مشغول به کار است و حقوق نیز دریافت می نماید. در این حالت فرد هم بعنوان یک Fellows و هم یک دکتر زیرا تحصیلات خود را قبلا به اتمام رسانیده است.ره فرصت های بورسیه متنوع صحبت شد، ذهنیت خوبی داشته باشید.

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

چنانچه در بازارهای مالی و به خصوص بازار بورس ایران فعالیت داشته باشید، احتمالا با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا هستید ولی اگر با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنایی ندارید و یا جدیدا به دنبال فعالیت در بازار سرمایه ایران هستید و حتی اگر تنها علاقه مند به مسائل اقتصادی و بورس هستید، این مطلب مناسب شماست، چرا که در ابتدای امر شما را با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا می کند و دید خوبی در مورد بازارهای سرمایه گذاری در بورس به شما می دهد و همچنین کمک می کند با ماهیت بورس و سازوکار انواع بازارهاي بورس آشنا شوید، پس به هیچ عنوان این مطلب جذاب را از دست ندهید؛

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

به صورت کلی بازار بورس نهاد سازمان‌ یافته‌ ای به حساب می آید که در آن سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مورد معامله قرار می گیرد. جالب است بدانید که بورس هر کشور یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه آن کشور محسوب می شود و محلی برای جمع‌ آوری منابع مالی و تخصیص بهینه سرمایه به شمار می رود. بنابراین سرمایه های راکد در جامعه از طریق بازار بورس به بخش هایی که به منابع مالی احتیاج دارند، اختصاص پیدا می کند. در بازار بورس، قیمت‌ ها شفافیت دارد و به درستی کشف قیمت انجام می شود (. ). در بورس اصل بر این است که ریسک کنترل شود، ولی حائز اهمیت ترین هدف این بازار، تامین نقدینگی برای شرکت‌ ها و فعالان اقتصادی می باشد و هدایت سرمایه های راکد به سمت حوزه‌ هایی است که احتیاج به منابع مالی جدید دارند.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

بازار سرمایه این امکان را برای همه فراهم می آورد تا بتوانیم در فعالیت‌ های اقتصادی کشور مشارکت کرده و همچنین سود نیز به دست آوریم. به بیان دیگر بازار بورس به عنوان رابطی بین افراد سرمایه دار و کسانی که برای انجام فعالیت‌ های اقتصادی و تجاری نیاز به منابع مالی دارند، فعالیت می کند و نکته جالب دیگر این که در جهان انواع بازار بورس وجود دارد که در این بین می توان به بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی، بورس ارز و … اشاره کرد. در ایران تا به امروز چهار بازار بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی و فرابورس در دسترس و فعال می باشد. البته بورس ارز یکی از بورس های اصلی در دنیاست که به علت وجود محدودیت‌ های گوناگون، جای آن در بازارهای سرمایه ای ایران خالی می باشد. در ادامه با انواع بورس در ایران بیشتر آشنا خواهیم شد؛

۱) بورس اوراق بهادار

ریشه پیدایش بورس را بایستی ایجاد ارتباط بین دارندگان سرمایه و آن‌ هایی دانست که به سرمایه نیاز دارند. لذا بورس اوراق بهادار چیزی بیش از ۵۰ سال است که در ایران وجود دارد و فعالیت های زیادی در آن صورت می پذیرد، ولی آغاز فعالیت رسمی آن را می‌ توان سال ۱۳۸۳ به حساب آورد. بورس اوراق بهادار را می‌ توان بازاری شفاف و با ابزارهای متنوع دانست که در پی ایجاد ارزش افزوده برای ذی‌ نفعان است. در این بازار مشخصا، انواع دارایی‌ های مالی مثل سهام شرکت‌ ها و یا اوراق مشارکت خرید و فروش م یشود. در بورس همچنین نهادهای نظارتی گوناگونی بر نحوه معاملات و پذیرش شرکت‌ ها نظارت دارند و بسیاری از افراد هم به عنوان اشخاص حقیقی در این بازار فعالیت می کنند.

ویژگی اصلی بورس اوراق بهادار تهران حمایت قانونی از صاحبان منابع پس‌ اندازی و وجود باید و نبایدهای قانونی برای متقاضیان سرمایه به شمار می رود. بازار بورس چند نوع دارد؛ بازار اول و بازار دوم که بازار اول هم از تابلوی اصلی و فرعی برخوردار است ولی لازم نیست خودتان را گیج کنید و در بند انواع مختلف هر بورس باشید، چرا که تنها ماهیت آن ها را درک کنید کفایت می کند و در صورت آشنایی با انواع بورس سرمایه گذاری سنگین در بخش های مختلف، بهتر است دقیق تر این مفاهیم را یاد گرفته باشید ولی در حال حاضر خودتان را اذیت نکنید.

پذیرش شرکت‌ ها در هر کدام از این بازارها از شرایط مخصوص به خود برخوردار است؛ شرایطی مثل داشتن سرمایه لازم، شفافیت صورت های مالی، حداقل تعداد سهامداران که در زمان پذیرش شرکت ها این شرایط مورد بررسی قرار خواهد گرفت. امروزه معامله‌ های بازار بورس از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته و با دامنه نوسان ۵ درصد انجام می‌ شوند و از ساعت ۸:۳۰ تا ۹ پیش گشایش بازار بوده و ثبت سفارش صورت می پذیرد.

البته بورس در روزهای تعطیل رسمی، تعطیل است. این را در نظر داشته باشید که به منظور معامله در بورس بی گدار به آب نزنید و حتما به مبانی تحلیل تکنیکال نیز توجه داشته باشید. بازار بورس خود به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می شود، تفاوت این دو بازار در قوانین آن‌ ها است. به صورتی که یک شرکت برای ثبت در تابلوی بازار اول باید قوانین سخت‌ گیرانه‌ تری را نسبت به بازار دوم پشت سر بگذارد. برای نخستین بار سوالات پرتکرار در بازار بورس را می توانید در این مقاله به صورت کاملا رایگان مطالعه نمایید و مطمئن باشید که بسیاری از این سوالات، سوالات شخص شما نیز هست.

۲) بورس کالا

بورس کالا یکی دیگر از انواع بازار بورس در ایران است و همان طور که از نام آن مشخص است، شما قادرید در این بازار سهام کالاهای گوناگون را مورد معامله قرار دهید. در حقیقت بورس کالا، بازار منسجمی به حساب می آید که بسیاری از عرضه‌ کنندگان، کالای خود را عرضه می‌ کنند و کالای مربوطه بعد از بررسی‌ های کارشناسی و قیمت‌ گذاری به وسیله کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌ شود. در این بازار به صورت معمول کالاهای خام و فرآوری نشده مثل فلزات، پنبه، گندم، برنج، زعفران و … خرید و فروش می شوند. یکی از مزایای بورس کالا، وجود نهادهای نظارتی و تنظیم‌ کننده بازار می باشد که بدین شکل همه تولیدکنندگان، مصرف‌ کنندگان و تاجرین کالا، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار خواهند شد.

این بورس برای افرادی که قصد دارند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ ها در امان باشند یا برعکس، از نوسانات قيمت استفاده نمایند و سود بیشتری ببرند، پیشنهاد می‌ شود. انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت‌ اند از؛ قرارداد نقدی، قرارداد سلف، قرارداد نسیه، قرارداد آتی، قرارداد سلف استاندارد، قراردادهای اختیار معامله، صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مبتنی بر طلا و گواهی سپرده کالایی که در مطالب گوناگونی سعی بر آشنایی کلی با آن ها داشتیم.

۳) بورس انرژی

بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که قابلیت انجام معاملات حامل ‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از حامل­ های انرژی نفت، گاز، برق و سایر حامل‎ های انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ۹۱ و با هدف ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات حوزه انرژی تشکیل شد. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و دیگر حامل‌ های انرژی ایجاد شد.

بورس انرژی از دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه برخوردار می باشد که امکان دارد قابلیت های این دو بازار با یکدیگر متفاوت باشند. تفاوت اصلی این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها خرید و فروش می شوند اما در بازار مشتقه، اوراق مبتنی بر کالا مورد معامله قرار می گیرند. مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی نمی توانند خرید انجام دهند و تنها در بازار مشتقه قادرند نسبت به خرید اوراق اقدام نمایند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به شکل پیش پرداخت از مشتری اخذ می گردد و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین ­الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت خواهد شد.

به صورت خلاصه باید گفت که انجام معامله در بورس انرژی شرایط خاصی دارد و مشتریان حقیقی نمی توانند در بازار فعالیت کنند. عرضه­‌کنندگان و خریداران در این بازار شرایط خاصی دارند و آشنایی با انواع بورس مدارک مورد نیاز به منظور دریافت کد معاملاتی نیز بسیار متفاوت­‌ تر از مدارک لازم برای دریافت کد بورسی و معاملات سهام و اوراق بهادار می باشد. اگر دوست دارید بدانید نحوه معامله در بورس انرژی ایران چگونه است این مطلب شما را به بهترین شکل راهنمایی می کند.

۴) بازار فرابورس

یکی دیگر از انواع بازار های بورس در ایران بازار فرابورس می باشد که مقدمات به‌ وجود آمدن آن در سال ۱۳۸۴ فراهم شد و بعد از ۳ سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان یکی از بورس های رسمی کشور فعالیت های خود را آغاز کرد. همان طور که گفتیم، پذیرفته شدن در بازار بورس شرایط و قوانین خاصی دارد. چنانچه شرکتی شرایط قانونی حضور در بازار بورس را نداشته باشد، اما تمایل به عرضه سهام خود داشته باشد، ‌می تواند در بازار فرابورس فعالیت نماید.

از همین روی شرکت‌ هایی که شفافیت عملکردی ضعیف‌ تری دارند، آشنایی با انواع بورس در بازار فرابورس فعالیت می کنند که ریسک معاملات سهام این شرکت‌ ها را هم بیشتر می کند. بازار فرابورس ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، از ۵ بازار کارآمد برخوردار می باشد؛ بازار اول، دوم، سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای مالی نوین از انواع بازار فرابورس هستند که مطابق با شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، امر پذیرش انجام خواهد گرفت.

البته چنانچه هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی صف‌ ­های خرید یا فروش داشته باشند، بازه نوسان هر کدام از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز برای روز معاملاتی بعد تغییر می­ کنند و به ترتیب ۵، ۴ و ۵ درصد خواهند شد. فرابورس برای افراد مبتدی بازار ریسک داری به حساب می آید و تنوع سرمایه‌ گذاری، اطمینان از محل سرمایه‌ گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسانات روزانه قیمت سهام از قابلیت های این بازار به شمار می رود. معاملات سهام در بازار فرابورس نیز از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ صورت می پذیرد. البته از ساعت ۸٫۳۰ تا ۹ صبح امکان سفارش‌ گذاری وجود دارد و شرایط زمانی خرید و فروش در این بازار، با بازار بورس یکسان می باشد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

بازار بورس یکی از بازارهای حائز اهمیت در بخش اقتصادی هر کشوری به حساب می آید. بازار بورس بازاری یکپارچه به منظور معامله سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مثل؛ اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق بدهی، اوراق تسه و … می باشد. مطابق با اهداف، دارایی و قوانینی که وجود دارد بازار بورس به چند بازار تقسیم می‌ شود. چنانچه بخواهیم در مورد انواع بازارهای بورس ایران صحبت کنیم، باید این را در نظر داشت که بازار بورس در ایران به ۴ بازار عمده بورس اوراق بهادار، فرابورس، کالا و انرژی تقسیم بندی می شود که هر کدام از شرایط پذیرش و انجام معاملات مخصوص به خود برخوردارند.

در بازار بورس و فرابورس، سهام و حق تقدم سهام شرکت ها پذیرش می شود. بازار کالا فرصتی را برای معاملات کالاهای تعیین شده برای متقاضیان آن فراهم کرده است و بازار انرژی، بازاری برای معاملات حامل‌ های انرژی و برق می باشد. هدف بازارهای بورس تسهیل کردن انجام معاملات، شفافیت معاملات و تامین نقدینگی می باشد، لذا افراد می‌ توانند مطابق با اهدافی که در سر دارند، در بازارهای گوناگون بورس، فعالیت خود را آغاز آشنایی با انواع بورس نمایند. در انتها امیدوارم به بهترین شک با انواع بورس در بازار سرمایه آشنا شده باشید.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به زبان ساده با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا شدیم.

همچنین اگر دوست دارید اصول سرمایه گذاری بلند مدت در بورس را یاد بگیرید، این مطلب شما را به بهترین صورت راهنمایی می کند.

در حال حاضر قادرید انواع بازار در بورس را نام ببرید و ماهیت هر کدام را مختصرا توضیح دهید؟

✔️ شاخص بورس چیست – آشنایی با انواع شاخص – حمید فروغی

شاید شما هم در اخبار سراسری نام شاخص بورس را شنیده باشید و برایتان جالب باشد که بدانید این اصطلاح بیانگر چیست؟ و نوسانات آن به چه صورت است؟ اکنون به بررسی شاخص بورس و جزئیات آن می‌پردازیم.

بورس چیست؟

بهتر است قبل از آشنایی با شاخص بورس، یک آشنایی کلی با بورس داشته باشید. بورس یکی از انواع بازارهای مالی می‌باشد که در آن معاملات بین خریداران و فروشندگان انجام شده و سهام شرکت های مختلف خرید و فروش می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با بورس پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش بورس را بخوانید.

شاخص بورس چیست؟

به زبان ساده شاخص بورس عددی است که وضعیت رشد یا افت بازار بورس را برای یک بازه زمانی معین نشان می دهد.

شاخص بورس انواع مختلفی دارد که هر کدام با هدف خاصی ایجاد شده و از دیدگاه های مختلفی وضعیت بازار بورس را نشان می دهند.

به طور مثال شاخص کل، شاخص کل هموزن، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور و غیره.

بررسی این نشاخص ها به ما کمک میکند تا تغییرات قیمتی در بازار را بهتر تحلیل کنیم.

اگر سرمایه گذاران به بازار سهام روی بیاورند، تعداد خریداران بیشتر از فروشندگان می‌شود. این امر شاخص را به سمت بالا هدایت می‌کند و با خروج سرمایه‌ها از بازار شاخص به سمت نزولی جهت می‌گیرد.

پس شاخص بورس آینه ی رفتار عمومی سهامداران در بازار است.

برای دریافت اطلاعات مرتبط با شاخص بورس می توانید به وبسایت www.tsetmc.com مراجعه کنید.

شاخص کل بورس

احتمالا کلمه شاخص کل بورس را در رسانه و اخبار شنیده‌ اید. شاخص کل نمایانگر رفتار عمومی تمام فعالان بازار بورس یا بازار سرمایه است و اطلاعات بازار را از تیر ماه سال 1371 به بعد در خود جای داده است.

شاخص کل با شاخص بورس تهران نیز شناخته می‌شود که از پرکاربردترین شاخص‌ها است.

در شاخص کل تاثیر گذاری شرکت‌ها به نسبت اندازه آنها متغییر است. بدین صورت که شرکت‌هایی که اندازه بزرگتری دارند به نسبت شرکت‌های کوچکتر اثر بیشتری روی عدد شاخص کل می‌گذارند.

به شرکت های بزرگ در بازار بورس اصطلاحا شاخص ساز نیز گفته می شود که عموما مربوط به صنایع دلار محور می باشند.

شاخص کل هم وزن

همانطور که می دانید سهم شرکت های بزرگ در شاخص کل بیشتر از سهم شرکت های کوچک می باشد. به همین منظور اگر سهم چندین شرکت بزرگ رشد داشته باشد ولی سهم های دیگر رشد آن چنانی نداشته باشند، امکان دارد که شاخص کل بالا برود.

اما شاخص کل هموزن به این صورت نیست. در شاخص کل هموزن، همه‌ی شرکت‌ها وزن مساوی دارند و نمی‌شود با حمایت از چند سهم بزرگ آن را تغییر داد.

بنابراین تمام سهم ها در بازار فارغ از اندازه آن ها وزن برابری با یکدیگر دارند و وضعیت کلی بازار را واقعی تر نشان می دهد.

به همین دلیل تحلیلگران برای بررسی وضعیت عمومی بازار، شاخص کل هم‌وزن را ملاکی مناسب تر برای تحلیل و بررسی بازار می‌دانند.

تاریخچه اطلاعاتی شاخص کل هموزن نیز از خرداد ماه سال 1392 به بعد می باشد.

شاخص قیمت

یکی از شاخص ها در بورس، شاخص قیمت می‌باشد. این شاخص بیانگر وضعیت عمومی قیمت سهام در شرکت‌های ثبت شده در بورس است.

برای مثال اگر شاخص قیمت در یک سال رشد 10 درصدی داشته باشد یعنی وضعیت عمومی قیمت در بورس اوراق بهادر طی یک سال گذشته بطور میانگین رشد 10 درصدی داشته است.

شاخص‌ قیمت تنها قیمت سهام شرکت های بورسی را بررسی می کند. در حالی که شاخص کل و کل هموزن نه تنها قیمت سهام، بلکه سود پرداخت شده توسط شرکت ها را نیز مورد بررسی و محاسبه قرار می‌دهند.

در شاخص قیمت هم مانند شاخص کل هر چه شرکت ها دارای سرمایه بیشتری باشند، بر شاخص قیمت تاثیر بیشتری می‌گذارند.

منظور از شاخص 50 شرکت فعال تر چیست؟

سازمان بورس هر سه ماه لیستی از شرکت های فعال خود بر اساس میزان نقد شوندگی یعنی سهولت در خرید و فروش سهم را منتشر می‌کند.

به عبارتی دیگر شرکت هایی که سهام آن ها با سهولت بیشتر و سریع‌تر معامله بشود، نقد شوندگی بیشتری دارند و منظور از انتشار شاخص 50 شرکت فعال‌تر، تغییرات سطح عمومی قیمت 50 شرکتی است که از مابقی شرکت ها نقد شونده ترند.

شاخص 30 شرکت بزرگ‌تر چیست؟

همانطور که از نامش پیداست یعنی نمایش 30 شرکت بزرگتر که بیش‌ترین ارزش بازار را دارند. این ارزش بازار از طریق رابطه‌ی (تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت پایانی سهم) حاصل می‌شود.

سایر شاخص‌ها

علاوه بر شاخص‌های گفته شده چندین شاخص دیگر نیز وجود دارد که شما با مطالعه و بررسی آنها می توانید به وضعیت عمومی بازار پی ببرید. شما با در نظر داشتن این شاخص ها می توانید به درک درستی از بازار سرمایه برسید.

اما به طور کلی عموم بازار سرمایه صرفا شاخص کل و شاخص کل هموزن را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهند.

سرمایه گذاری بر اساس شاخص

این را در نظر داشته باشید که اگر شاخص‌ها مثبت باشند، باز هم امکان ضرر در بازار وجود دارد و در مقابل در یک بازار نزولی یا خرسی نیز می توان به سود رسید. بنابراین شاخص ها فقط نمایانگر وضعیت کلی بازار هستند و معیار درستی برای خرید و فروش سهم نمی‌باشند.

بورس چیست؟ آشنایی با 7 بازار کلی بورس

بورس مکانی است که در آن خرید و فروش و معاملات تجاری انجام می شود. مکانی که در آن خریدار و فروشنده با یک دیگر ارتباط برقرار می کنند و معاملات خود را انجام می دهند. این بازار می تواند مکان و یا شبکه ای اینترنتی هم باشد که در آن دارایی های مالی و دارایی های واقعی مورد معامله قرار می گیرند. دارایی های واقعی و فیزیکی مانند زمین و ساختمان و دارایی های مالی نیز مانند سهام و اوراق مشارکت هستند. فعالیت تجاری مزبور در واقع بازاری است که این نوع از دارایی ها در آن مورد معامله قرار می گیرند.

انواع بورس

بورس بازاری است که در آن انواع دارایی ها مورد معامله قرار خواهد گرفت. از این رو می توان بر اساس دارایی مورد معامله این بازار را به انواع مختلفی تقسیم کرد. کالا، ارز و اوراق بهادار از انواع بازارهای بورس آشنایی با انواع بورس به حساب می آیند.

1.بازار کالا:

در بازار بورس، کالاهای معین و مشخصی مورد معامله و خرید و فروش قرار خواهند گرفت. مواد خام و مواد اولیه معمولا مورد معامله قرار خواهد گرفت. خرید و فروش هر کالایی بازار آن نیز به نام آن کالا نامگذاری خواهد شد. مانند بازار نفت

2.بازار ارز:

خرید و فروش پول های خارجی را در بازار بورس ارز می نامند. البته این نوع از بازار در کشور ما فعالیت نمی کند.

3.بازار اوراق بهادار:

خرید و فروش اوراق بهادار مانند خرید و فروش اوراق مشارکت یا سهام و … به عنوان بازار بورس اوراق بهادار شناخته می شود. در کشور ما بسیاری از مردم در این بازار سهام داشته و سود و زیان هایی نیز از این بازار دیده اند.

مزایای خرید و فروش در این بازار

شکل گیری بورس با هدف ایجاد بازاری قانونمند و منسجم و شفاف برای جمع کردن سرمایه های کم و کلان می باشد. این امر مهم با هدف تامین مالی شرکت ها و پروژه های آنان انجام می شود. در حالت کلی می توان گفت هدف از تشکیل این بازار، ایجاد شراکت و تقسیم بندی سود است.

افرادی که سهام یک شرکت را در بازار بورس خریداری می کنند به نسبت سهام خود مالک این شرکت خواهند شد. همچنین از نوسانات سود سهام نفع خواهند برد. اما این بازار مهم دارای مزایایی است که افراد در استفاده از آن بهره مند می شوند. یکی از مزایای استفاده از این بازار، نقدشوندگی بالای آن است. تنها در چند دقیقه می توان سرمایه خود را نقد کرد. همچنین قابلیت سرمایه گذاری با پول های کم نیز در این بازار وجود دارد.

همچنین از دیگر مزایای استفاده از بازار بورس این است که سرمایه های خرد و کم جمع شده و تبدیل به سرمایه های عظیم شوند. تامین مالی موسسات و کارخانه ها و کسب و کار ها در نهایت منجر به رشد اقتصادی کشور خواهند شد. کنترل حجم پول و کنترل تورم و میزان نقدینگی در کشور یکی از مزایای استفاده از بازار مزبور می باشد. مثلا فروش سهام از طریق این بازار باعث جمع آوری نقدینگی و در نهایت کنترل تورم خواهد شد.

انواع بازار بورس در ایران

بازار مزبور در ایران به انواع اوراق بهادار، فرابورس، انرژی و کالا تقسیم می شود که در ادامه به توضیح مختصر هر یک خواهیم پرداخت.

1.اوراق بهادار:

در این بازار اوراق بهادار انواع دارایی های مالی مانند اوراق مشارکت و سهام شرکت ها خرید و فروش خواهند شد. شرکت ها در این بازار به دو نوع بازار اول و دوم تقسیم خواهند شد. این تقسیم بندی بر اساس معیار های نقدشوندگی، شفافیت، درصد سهام، سودآوری و … می باشند.

بازار اول خود به نوع بازار اصلی و فرعی تقسیم خواهند شد. تفاوت شرکت های تقسیم بندی شده در این بازار بر اساس درصد حقوق صاحبان سهام، تعدد سهامداران و مقدار سرمایه ثبت شده و غیره است.

2.فرابورس:

هدف از تاسیس فرابورس در ایران هدایت و ساماندهی از بازار سرمایه که به بازار های بورسی راه پیدا نکرده اند. در واقع رویه پذیرش شرکت ها به شیوه ای است در سریع ترین زمان به این بازار ورود پیدا خواهد کرد.

سازمان بازار اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر تمامی عملیات های شرکتی در این بازار و فعالیت های مالی نظارت خواهد داشت. نام اختصاری این بازار OTC می باشد.

انواع بازار بورس در ایران

3.بورس انرژی:

بستری برای انجام معاملات معامله های حامل انرژی مانند نفت و گاز و اوراق بهادار مربوط به آنها است. مانند سایر بازار های مرتبط نوعی بازار رقابتی است. اثر معاملات خریداران و فروشندگان در نهایت باعث قیمت حامل انرژی خواهد شد. این بازار در سه بازار فیزیکی و فرعی و مشتقه است.

4.بورس کالا:

بورس کالا بازار منسجمی است که تولید کنندگان بسیاری در این بازار کالای خود را عرضه می کنند. این کالا پس از قیمت کارشناسی شده در اختیار خریداران قرار خواهد گرفت. کالا های خام و فرآوری نشده مانند پسته و زعفران و فلزات خرید و فروش می شود.

نهاد های نظارتی بر قیمت های این بازار نظارت مستقیم دارند. تمامی افراد فعال در این بازار از قوانین حاکم بر آن برخوردار خواهند شد.

تاریخچه پیدایش این بازار

تاریخچه پیدایش بورس به قرن پانزدهم میلادی بر می گردد. خرید و فروش کالا در مقابل منزل بزرگ زادگان در بلژیک باعث شد انسان ها به فکر تاسیس مکانی برای تجارت خود بیفتند. اولین بازار اوراق بهادار در قرن هفدهم میلادی در هلند تشکیل شد. با گذشت زمان کم کم این بازار به شکل امروزی و به حالت شبکه اینترنتی در آمد.

سخن آخر

بازار بورس یکی از بازار های مهم برای انجام فعالیت های تجاری و خرید و فروش می باشد. امروزه همه افراد تا حدودی با این بازار و عملکرد آن آشنا هستند. اما واقعیت آن است که قوانین حاکم بر این بازار مهم و پیچیده است.

بازار بورس دارای انواع مختلفی است که در ایران برخی از آنها دارای اهمیت بسیاری هستند. این بازار در تمام دنیا از بازار مهم و حیاتی هر اقتصادی است که نقش مهمی را در ثبات اقتصادی کشورها ایفا می کند. شرکت های بسیاری در این بازار مهم اقدام به ارائه سهام و کالای خود می کنند که هدف جذب سرمایه های خرد و کلان است. این هدف در نهایت به رشد اقتصادی کشور منجر خواهد شد.

آشنایی با انواع بورس

اگر به چند سال قبل بازگردیم و در مورد بورس با فردی صحبت می کردید به احتمال زیاد متوجه حرف های شما نمیشد و یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. در آن زمان کمتر کسی وجود داشت که در مورد کار بورس با فرد دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش اشخاص بسیار کمی در مورد مفهوم بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بازار بورس نیز فقط مختص افرادی خاص بود. اما امروزه چیز تغییر کرده است!
امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی بخ حساب می آید و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما مفهوم بورس جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و می توانیم ادعا کنیم ،هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در بازار بورس گذاشته است.

تاریخچه بورس

حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که بورس چیست باید بگوییم اندیشه ی ایجاد بازار بورس زمانی شکل گرفت که عده ای از بازرگانان اروپایی از فعالیت های تجاری خود ضرر کردند، سپس به فکر راه حلی افتادند تا به بتوانند مانع این ضرر شوند و یا آن را به حداقل برسانند.
بنابریان تعدادی از بازرگانان عده ای را در فعالیت های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی بین آنها تقسیم شود .
این تجربه موفقیت آمیز بود و به تدریج هر تاجری تلاش می کرد تا فعالیت های تجاری خود را از این طریق ادامه دهد؛ به خصوص که این روش برای افرادی که فعالیت های بزرگ اقتصادی انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود.
رفته رفته این تجربه شکل قانونی به خود گرفت و به شرکت های سهامی تبدیل گردید. اولین تشکیل یک شرکت سهامی در کشور روسیه ، در سال ۱۳۵۳ میلادی تصمیم گرفت کالاهایی را بدون این که آفریقا را دور بزند، از شمال اروپا به شرق آسیا و چین ارسال کند و این اقدامی بود که احتمال ضرر در آن بیشتر بود.
به منظور این کار عده ای از تجار سرمایه ی لازم را تأمین کردند و هر کس به نسبت سرمایه ی خود در سود و زیان شرکت شریک شد و این کار با موفقیت انجام شد .مدت ها بعد با گسترش مبادلات در اروپا به سرمایه های زیادتر و شرکای بیشتری نیاز شد. برای این کار نیاز به مراکزی بود تا بتوان بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران رابطه برقرار کرد. چنین مراکزی تأسیس شدند و بورس نام گرفتند.

اولین بازار بورس دنیا

اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام واقع در کشور هلند تشکیل شد و امروزه اکثر کشورهای جهان دارای بازار بورس هستند.بورس واژه ای فرانسوی و معنای آن در زبان فرانسه آشنایی با انواع بورس کیف پول می‌باشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمی‌گردد.بازرگانان و کسبه‌ شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی کشور بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) رو به رو خانه‌ بزرگ‌زاده‌ای به نام «واندِر بورس» تجمع کرده و به خرید و فروش کالاهای خود بر اساس حراج می‌پرداختند.از آن زمان به بعد مکان‌هایی که مردم در آنجا به حراج کالا خود می پرداختند ، به مرور زمان توسعه یافته و شکل ساختمان به خود که آن مکان را بورس می نا میدند .بطور کلی فلسفه کلیدی به وجو آمدن بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌ها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است. مبنای اساسی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا است.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران

ابتدایی ترین اقدام برای تأسیس بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۱۵ انجام شد. در آن بازه زمانی ، کارشناسان خارجی زیادی جهت بهبود وضعیت اقتصادی و سیستم بانکداری کشور استخدام شدند ، دولت از بین این کارشناسان خبره، فردی به نام وان لوترفلد را که اصالتی بلژیکی داشت مشئولیت راه اندازی بورس ایران ره به این شخص واگذار کرد .
این شخص به همراه همکار هلندی خود موفق به تدوین اساسنامه بورس شدند و بانک ملی نیز منابع مالی را مورد تحقیق و بررسی قرار داد ولی با شروع جنگ جهانی دوم این طرح اقتصادی به فراموشی سپرده شد و ایران با مشکلات مختلفی اهم از اقتصادی و امنیتی رو به رو شد. درسال ۱۳۳۳ نیز مجدد کارگروهی متشکل از بانک مرکزی، وزارت بازرگانی، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جهت راه‌اندازی بورس تشکیل شد ، بعد از ۱۲ سال تلاش و تحقیق در سال ۱۳۴۵ موفق شدند قوانین لازم جهت تأسیس بورس اوراق بهادار ایران را تدوین کنند. در نهایت، لایحه مربوط به تأسیس بورس در اردیبهشت ماه همان سال به تصویب مجلس رسید و بازار بورس اوراق بهادار کشور رسماً فعالیت خودش را در ۱۵ بهمن ۱۳۴۶ با دو شرکت نفت پارس و بانک صنعت و معدن شروع کرد.

بورس چیست؟

به مکان یا محیطی که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد، بازار می‌گویند. بازار ها هم می‌تواند بازار حضوری و هم خرید و فروش به صورت اینترنتی انجام شود. در بازار حضوری شخص به صورت فیزیکی در محل خرید و فروش می رود و دارایی‌‌های خود یا دیگران مانند زمین، خانه، ماشین و اموال دیگر را معامله کند.در بازار های اینترنتی همانطور که از نامش پیداست فرد به صورت غیر حضوری و از طریق اینترنت دارایی‌های مالی اسنادی خود مانند اوراق مشارکت و سهام را خرید و فروش می‌کند.اگر مردم را از لحاظ اقتصادی به گروه تقسیم کنیم،گروه اول شامل اشخاصی هستند که سرمایه و پس انداز خود را آشنایی با انواع بورس نگهداری می‌کنند و هیچ وقت وارد فعالیت‌های اقتصادی نمی‌شوند‌‌. گروه دوم دوم نیز افرادی هستند که روش‌های فعالیت اقتصادی را می‌دانند اما برای انجام این فعالیت‌ها به سرمایه نیاز دارند. نظر مردم برای سرمایه‌گذاری با هم فرق دارد.بهضی ها دارای اهداف دراز مدت و برخی دیگر اهداف کوتاه مدت دارند. به بازاری که تمام اهداف و فعالیت‌های اقتصادی مردم را در جهت سرمایه‌گذاری پوشش می‌دهد، بازار بورس و سرمایه می‌گویند.‌

دلیل افزایش سرمایه‌ گذاری در بورس

امروزه سرمایه گذاری در بورس خواهان زیادی پیدا کرده است.‌ به اعتقاد بیشتر کارشناسان اقتصادی و بورسی، سرمایه گذاری در این بازار به دلیل ریسک و نوسان کمتر، نتایج به مراتب بهتری نسبت به سرمایه‌گذاری در بازارهای ارز یا طلا دارد. بازار بورس نهادی ساختار یافته و یکی از ارکان مهم بازار سرمایه به حساب می آید.دانش کافی و تحلیل‌های مناسب و اصولی تاثیر بسیار زیادی در کسب درآمد و موفقیت در بازار بورس دارد.‌ بازار بورس تحت حمایت قانون است و امن‌ترین مکان برای نگهداری سرمایه در برابر تورم می‌باشد.سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش بورس اوراق بهادار از کاهش ارزش اقتصادی و از راکد ماندن پول جلوگیری می‌کند. نقدینگی سریع یکی دیگر از مزایا سرمایه گذاری در بورس می باشد.

انواع بورس ها

بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار دارایی‌ های مالی مثل؛ سهام، اوراق مشارکت و … معامله میشود. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به صورت رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌ گردد “بورس اوراق بهادار” گفته می شود.

فرابورس

نوع دوم از انواع بورس در ایران فرا بورس می باشد که به بازار اول و دوم و پایه (الف، ب، ج) و بازار سوم تقسیم بندی شده است. در بازار فرابورس سهام و برخی دیگر از انواع اوراق بهادار معامله میشوند که به دلایل مختلفی درحال حاضر شرایط
پذیرش و معامله در بورس را نداشته اند. شرکت های بازار پایه براساس ریسک سرمایه گذاری، شفاف بودن صورت های مالی و میزان بدهی و … در یکی از بازار های الف، ب و ج قرار می گیرند.

بورس کالا

به بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین انجام میشود و به صورت منظم و دائم فعال است، بورس کالا گفته میشود. در بورس کالا معمولا مواد خام و مواد اولیه معامله می شود. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که معامله می شود، نام‌ گذاری خواهد شد، به عنوان مثال؛ سکه ، صندوق های طلا، پسته و زعفران.بورس های کالایی را در مقابل بورس های اوراق بهادار تعریف می کنند و چیزی که در زمینه 1- فلزات و مواد معدنی ( کانی ها ) 2- انرژی و 3- محصولات کشاورزی مورد داد و ستد قرار می گیرد در زمره بورس کالایی قرار می دهند.
منظور بورس کالا ، کالاهای خام و فرآوری‌نشده است که معمولا بین فعالان زنجیره تولید دست‌به‌دست می‌شود. به طور مثال شرکت‌های تولیدکننده ورق و میلگرد و شمش آهن می‌توانند محصولات‌شان را در بورس کالا عرضه کنند و به شرکت‌هایی که از این محصولات به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند ارسال کنند. مهم‌ترین ویژگی بورس کالا ایجاد شفافیت در بازار دادوستد محصولات کالایی است.
فعالان و سرمایه گذاران بورس کالا اغلب اشخاص حقوقی هستند. در واقع خریدوفروش در رینگ محصولات پتروشیمی و فلزی فقط به اشخاص حقوقی محدود است و اشخاص حقیقی فقط در رینگ معاملات کشاورزی و آتی امکان فعالیت دارند.

بورس انرژی

جوان ترین بازار در بورس ایران به حساب می آید. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور از سال ۱۳۹۱ شروع به کار کرد که هدف از آن معاملات هرگونه مواردی که دارای انرژی هستند، مانند برق، نفت و گاز می باشد.بورس حامل‌های انرژی در واقع یک بورس کالایی می باشد که زمینه لازم به منظور خرید و فروش حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها را ایجاد می‌کند.تمامی معاملات و خرید و فروش‌های مربوط به با حامل‌های انرژی از سال ۱۳۹۱ تاکنون در بازار چهارم بورس و عمدتاً به ‌صورت اینترنتی انجام می‌شوند. منظور از حامل‌های انرژی در اینجا، گاز، بنزین، نفت، برق، زغال‌سنگ و. هستند که امکان انتقال انرژی را به‌صورت شیمیایی یا الکتریکی میسر می‌سازند.

نماد بورسی چیست؟

بورس ادبیات خاص خودش را دارد که در نگاه اول می‌تواند باعث سردرگمی شود. در واقع که وقتی اصطلاح یا عبارتی پرکاربرد باشد، مشتاق هستیم آن اصطلاح یا عبارت را مختصر کنیم تا راحت‌تر باشیم.در بازاری که قرار است سهام شرکت‌ها با استفاده از نام شرکت های استفاده کامل از این نام ها به دلیل طولانی دردسرهای زیادی دارد. به طور مثال در یک گفت‌وگوی بورسی دشوار است که بگوییم «قیمت سهام توسعه معادن روی ایران افزایش یافت» و یا در تابلوی معاملات بورس از نام کامل شرکت‌ها استفاده کنیم. به همین دلیل از همان گام اول برای هر شرکتی که وارد بورس می‌شود یک نماد خاص و منحصربه‌فرد در نظر می‌گیرند تا فرایند معاملات ساده‌تر باشد. به طور مثال فعالان بازارسرمایه «بانک صادرات ایران» را با نماد «وبصادر» و «گسترش سرمایه‌گذاری ایرانخودرو» را با نماد «خگستر» می‌شناسند.

منافع بازاربورس

بازار بورس با کنترل نقدینگی در جامعه یک فرصت عالی برای سرمایه گذارانی که سرمایه های کوچکی دارند ، ایجاد می کند و سبب توزیع عادلانه ثروت می شود. منافع بازار بورس برای جامعه عبارتند از :