عنصر ارزش در اوراق قرضه

عناصر تشکیل دهنده دارا سوم چیست؟

بانک اول - دارا سوم، سومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی است که تتمه دارا یکم و سه بانک ملت، تجارت و صادرات آن را تشکیل می‌دهند. برآورد‌ها نشان می‌دهد ارزش روز این صندوق برابر ۲۷ هزار و ۴۶ میلیارد تومان است و با اعمال تخفیف ۲۰ درصدی به ۲۱۶۳۱ میلیارد تومان خواهد رسید.

به اشتراک بگذارید:

به گزارش بانک اول بعد از دارا یکم و پالایش یکم نوبت به ورود سومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی رسیده است.

دارا سوم، سومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی است که تتمه دارا یکم و عنصر ارزش در اوراق قرضه سه بانک ملت، تجارت و صادرات آن را تشکیل می‌دهند. برآورد‌ها نشان می‌دهد ارزش روز این صندوق برابر ۲۷ هزار و ۴۶ میلیارد تومان است و با اعمال تخفیف ۲۰ درصدی به ۲۱۶۳۱ میلیارد تومان خواهد رسید.

چندی پیش معاون بیمه و بانک وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه باقیمانده سهام دولت در سه بانک ملت، تجارت و صادرات در قالب دارا سوم، آبان‌ماه ارائه می‌شود گفت: ۲۰ درصد تخفیف برای هر کد ملی تا سقف ۵ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

عباس معمارنژاد در مورد مصوبه روز چهارشنبه هیات دولت مبنی بر واگذاری باقی‌مانده سهام دولت در سه بانک ملت، تجارت و صادرات گفت: باقی‌مانده سهام دولت در سه بانک خصوصی شده در قالب دارا سوم یا صندوق قابل معامله بورسی (ETF) با تخفیف ۲۰ درصد برای هر کد ملی تا سقف ۵ میلیون تومان ارائه می‌شود.

او درخصوص جزئیات این صندوق اضافه کرد: در هفته‌های اول آبان‌ماه صندوق دارا سوم را در بورس ارائه می‌کنیم و دارنده هر کد ملی می‌تواند واحدهای این صندوق را خریداری کند و الزامی به داشتن کد بورسی نیست. بنابراین آنهایی که کد بورسی دارند از طریق کارگزاری‌های خود یا از طریق شبکه بانکی و آنهایی که کد بورسی ندارند، از طریق درگاه‌های الکترونیکی بانک‌ها می‌توانند نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری دارا سوم تا سقف ۵ میلیون تومان اقدام کنند.

بر اساس اعلام وزارت اقتصاد، بیش از سه میلیون و ۴۸۱هزار نفر با سرمایه‌گذاری بیش از ۵۸۸۶ میلیارد تومان از آحاد مردم در پذیره‌نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری مالی یکم مشارکت کردند که با توجه به ارزش ۱۶ هزار میلیارد تومانی، حدود ۳۷ درصد از کل این واحدها به فروش رفت و سهام باقی‌مانده در این دو بخش قرار است مجدد در قالب صندوق ETF این بار در نماد «دارا سوم» به عموم عرضه شود. سه بانک ملت، تجارت و صادرات تشکیل‌دهنده این صندوق سرمایه‌گذاری هستند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۱۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون سهم بانک صادرات معادل ۷/ ۸درصد از کل سهام بانک صادرات، ۲۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون سهم بانک ملت معادل ۱/ ۱۱درصد از کل سهام بانک ملت و ۲۲میلیارد و ۷۰۰ میلیون سهم بانک تجارت معادل ۱/ ۱۰درصد از کل سهام بانک تجارت عناصر تشکیل دهنده دارا سوم هستند.

بر این اساس ارزش روز کل دارا سوم برابر ۲۷ هزار و ۴۶ میلیارد تومان خواهد بود. همچنین اگر تخفیف ۲۰ درصدی دولت را لحاظ کنیم ارزش این صندوق سرمایه‌گذاری به ۲۱۶۳۱ میلیارد تومان خواهد رسید. اما وضعیت سه نماد تشکیل دهنده دارا سوم چیست؟ برای بررسی بهتر این صندوق باید به سراغ عملکرد این ۳ بانک و صنعت بانکی رفت.

نمادهای وبملت، وپاسار، وتجارت، وپارس و وبصادر، به لحاظ ارزش بازار به ترتیب ۵ نماد اول در صنعت بانکی هستند. وبملت بزرگ‎ترین نماد در این صنعت محسوب می‌شود. به‌طورکلی بازدهی‌ گروه بانکی طی سال ۱۳۹۸ چندان چشمگیر نبوده است و معدود نمادهایی هستند که رشد قابل توجهی داشته‌اند که از جمله آن می‌توان به وملل، وپارس، سامان و دی اشاره کرد.

به خصوص در نمادهایی همچون وبملت، وتجارت، وبصادر، وشهر، ونوین و آیند جاماندگی از بازار وجود دارد. اما همین نمادها از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا به حال رشد قابل قبول و قابل ملاحظه‌ای نسبت به دیگر نمادهای صنایع دیگر داشته‌اند. فعالیت‌‌های اقتصادی، عملیاتی و اقبال سرمایه‌گذاران و همچنین نفوذ نقدینگی‌‌های قدرتمند به برخی نماد‌‌های بانکی نرخ رشد متفاوتی را برای آنها به ثبت رسانده است.

تاثیر تغییر نرخ تسعیر ارز

این سه بانک نیز مانند دیگر بانک‌ها نسبت به افزایش نرخ تسعیر ارز واکنش نشان دادند. بانک ملت و بانک تجارت بیشترین تاثیر مثبت را نسبت به این تغییر خواهند داشت. در میان گروه بانکی به‌طور قطع می‌توان گفت بیشترین تاثیر تسعیر ارزی بر عملکرد بانک ملت بروز پیدا کرده است.

مطابق شفاف‌سازی این بانک، با تغییر نرخ تسعیر ارز سود ۲۳۰ درصدی نسبت به سود سال قبل عاید آن شده است. بانک تجارت نیز اگرچه رقم بالایی سود از طریق تسعیر ارزی حاصل خواهد کرد، اما این رقم به نسبت تعداد سهام آن سود بسیار زیادی نخواهد بود. اطلاعیه منتشر شده توسط بانک صادرات نیز نشان از عدم تاثیر قابل توجه تسعیر ارزی بر عملکرد مالی این بانک دارد.

نسبت‌های مالی مهم شرکت‌ها

از میان این سه بانک، بانک ملت با ۲۹ درصد، بیشترین درصد سهام شناور را در اختیار دارد. p/ e یکساله این سهم نیز کمترین را به خود اختصاص داده است. نسبت قیمت به درآمد بانک ملت ۴۳،‌ بانک تجارت ۱۷۲ و بانک صادرات برابر ۱۸۲ است.

خرید بیش از ۵۴۰۰ میلیارد ریال اوراق بهادار در بورس تهران

در پایان معاملات تالارهای بورس اوراق بهادار تهران چهارشنبه مورخ ۷ فروردین ۱۳۹۸، در ۱۹۸ هزار دفعه، تعداد ۱ میلیارد و ۹۶۴ میلیون سهم و حق تقدم به ارزش بیش از ۵ هزار میلیارد و ۴۷۹ میلیارد ریال معامله شد و ارزش بازار رقم معادل ۶۹۴ هزار میلیارد تومان را ثبت کرد.

به گزارش خبرطلایی به نقل از روابط عمومی بورس تهران، شاخص کل با ۱۷۷۶ واحد افزایش به رقم ۱۸۱۵۴۲ واحد رسید.

شاخص بازار اول با ۹۲۰ واحد افزایش به ۱۳۵۴۸۳ واحد بالغ گردید و شاخص بازار دوم با ۵۳۵۶ واحد افزایش رقم ۳۵۳۲۸۰ واحد را تجربه کرد.

بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل را صنایع پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه اصفهان، سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، پتروشیمی مبین، ملی صنایع مس ایران، پتروشیمی پارس، پالایش نفت تهران، لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی، گل گهر، سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی، ایران خودرو و گسترش نفت و گاز پارسیان به نام خود اختصاص دادند.

از سویی دیگر بیشترین حجم معاملات را سایپا، پارس خودرو، ایران خودرو، نوسازی و ساختمان تهران، تامین سرمایه نوین(تنوین۲)، زامیاد، محورسازان ایران خودرو، بیمه ملت، تامین سرمایه نوین، سرمایه گذاری صنایع شیمیایی ایران، بانک پاسارگاد، بانک ملت، سرمایه گذاری سایپا و لیزینگ رایان سایپا به نام خود ثبت نام کردند.

بازگشایی و توقف نماد

وقفه معاملاتی نماد های (غدام۱)، (ملت۱)، (ستران۱) به علت تغییرات بیش از ۲۰ درصدی قیمت

نماد معاملاتی شرکت های خوراک‌ دام‌ پارس‌ (غدام۱)، بیمه ملت (ملت۱)، سیمان‌ تهران‌ (ستران۱) با توجه به تغییرات بیش از ۲۰ درصدی قیمت سهام، به مدت ۶۰ دقیقه در وضعیت سفارش گیری قرار می گیرد و سپس معاملات در دامنه نوسان فعلی ادامه خواهد یافت.

توقف نمادهای (خلنت۱)، (غشاذر۱)، (شکلر۱) به علت تغییرات بیش از ۵۰ درصدی قیمت

نمادهای معاملاتی شرکت لنت‌ ترمزایران‌ (خلنت۱)، پگاه‌آذربایجان‌غربی‌ (غشاذر۱)، نیروکلر (شکلر۱) با توجه به تغییرات بیش از ۵۰ درصدی قیمت سهام، به منظور برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی توسط ناشر متوقف شد.

توقف نمادهای معاملاتی (غچین)،(دپارسح)

در پایان معاملات امروز نماد معاملاتی شرکت های مجتمع کشت عنصر ارزش در اوراق قرضه صنعت چین چین(غچین)جهت برگزاری مجمع عمومی فوق العاده به منظور تصمیم گیری در خصوص افزایش سرمایه و حق تقدم شرکت پارس دارو(دپارسح)باتوجه به پایان مهلت پذیره نویسی متوقف خواهند شد.

وقفه معاملاتی نماد های (سبهان۱)، (کپشیر۱)، (سشمال۱) به علت تغییرات بیش از ۲۰ درصدی قیمت

نماد معاملاتی شرکت های سیمان‌ بهبهان‌ (سبهان۱)، پشم‌شیشه‌ایران‌ (کپشیر۱)، سیمان‌ شمال‌ (سشمال۱) با توجه به تغییرات بیش از ۲۰ درصدی قیمت سهام، به مدت ۶۰ دقیقه در وضعیت سفارش گیری قرار می گیرد و سپس معاملات در دامنه نوسان فعلی ادامه خواهد یافت.

بازگشایی نماد معاملاتی(غچین)

نماد معاملاتی شرکت مجتمع کشت و صنعت چین چین(غچین)با توجه اعلام تنفس مجمع عمومی فوق العاده با محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج آماده انجام معامله می باشد.

قرارداد های آتی سبد سهام

در بازار قرارداد های آتی سبد سهام، تعداد ۹ قرارداد به ارزش بیش از ۶۸۷ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت.

در بازار بدهی که اوراق مشارکت، گواهی سپرده و صکوک معامله می شود، تعداد ۴۰ هزار برگه اوراق مشارکت به ارزش کل بیش از ۴۰ میلیارد ریال معامله شد.

صندوق های قابل معامله (ETF)

در بازار صندوق های قابل معامله که صندوق های قابل معامله و صندوق های سرمایه گذاری شاخصی قابل معامله داد و ستد می شود، ۲۱ میلیون و ۸۳۷ هزار واحد از صندوق سرمایه گذاری به ارزش کل بیش از ۲۳۹ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت.

در بازار اوراق مشتقه تعداد ۱۰۴۶۵ قرارداد به ارزش بیش از ۱۲۱۱ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت.

بازار سرمایه در کنار بازارهای پولی و بیمه، بخش عمده ای از اقتصاد هر کشوری را تشکیل می دهد و به عنوان یک بازار مالی بلند مدت، وظیفه جمع آوری و تهیه منابع مالی موجود و هدایت آن به سمت سرمایه گذاری را دارد. در این بازار به ویژه بازار اوراق بهادار، اطلاعات ارزشمندترین دارایی هاست؛ به نحوی که عموم سرمایه گذاران،بر مبنای همین اطلاعات تصمیم گیری می کنند. در یک بازار کارآمد و شفاف بورسی، اطلاعات با سرعت و دقت زیادی منتشر شده و در اختیار عموم سرمایه گذاران قرار می گیرد؛ از این رو مقامات ناظر بازار، باید فرصت برابر دسترسی به اطلاعات و در نتیجه تصمیم گیری عادلانه را برای عموم سرمایه گذاران فراهم نمایند. اطلاعاتی در بازار بورس دارای اهمیت است که در تصمیم سرمایه گذاران و تعیین قیمت سهام تاثیرگذار باشد. بخشی از این اطلاعات مربوط به اطلاعات مهم شرکت هایی است که سهامشان در بازار در معرض خرید و فروش قرار دارد. اصطلاحاً به این اطلاعات مهم، «اطلاعات نهانی» گفته می شود؛ به عبارت دیگر،«اطلاعات نهانی هرگونه اطلاعات افشاء نشده برای عموم است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم، به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود و در صورت انتشار بر قیمت یا تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوطه تأثیر می گذارد»[1]به نظر می رسد نویسندگان این قانون، چنین تعریفی را از بند 1 ماده 7 دستورالعمل سوء استفاده از بازار اتحادیه اروپا در مورد معاملات با استفاده از اطلاعات نهانی اقتباس کرده باشند؛ چرا که در تعریف این ماده از اطلاعات نهانی عنصر ارزش در اوراق قرضه نیز، عناصر مشابهی برای شناسایی اطلاعات نهانی بر شمرده شده است. این اطلاعات درون شرکت ها وجود دارد و نخستین اشخاصی که بنا به موقعیت شغلی و حرفه ای خود از آن ها مطلع می شوند، مدیران و مقامات همان شرکت ها هستند.

در قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384، تبصره 1 ماده 46، اشخاصی را به عنوان دارندگان اطلاعات نهانی معرفی می کند که از جمله آن ها می توان به اشخاصی مانند مدیران شرکت، بازرسان، حسابداران، مشاوران، سهامداران و .. اشاره کرد

با توجه به نقش اساسی بازار سرمایه در نظام اقتصادی کشورها و اهمیت انتشار صحیح و به موقع اطلاعاتی که می تواند بر قیمت اوراق بهادار و تصمیم سرمایه گذاران برای ورود به بازار تأثیر بگذارد، بررسی ماهیت و ویژگی های این گونه اطلاعات و شناسایی آن از مفاهیم مشابه ضروری به نظر می رسد،

مفهوم اطلاعات نهانی

در بازار اوراق بهادار مفهوم اطلاعات مفهومی خاص و متفاوت دارد. اطلاعات در بازار اوراق بهادار به مثابه یکی از ارزشمند ترین و حساس ترین دارایی ها و به تعبیری “چراغ راهنمای بازارسرمایه“است .[7]

در بازار سرمایه اطلاعات مبنای اساسی تصمیم گیری سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری و فعالیت است. به ویژه در بازار اوراق بهادار که محلی برای معاملات اوراق بهادار است ، همانند هر بازار دیگر عموم مردم و سرمایه گذاران به شرط رسیدن به این باور که قیمت های موجود در آن ،بیانگر ارزش واقعی اوراق بهادار است فعالیت خواهند نمود. سرمایه گذاران با پذیرش ریسک و به خطر انداختن سرمایه های خود ، به اطلاعاتی که از طرف شرکت ها منتشر می شود تکیه می کنند. اطلاعاتی که باید به موقع و صحیح و به گونه ای قابل فهم که تجزیه و تحلیل اطلاعات را برای آنان ممکن سازد ؛منتشر شود تا سرمایه گذاران بتوانند با اعتماد به اطلاعات منتشر شده از سوی ناشران بازار ، سرمایه گذاری و فعالیت کنند.

ویژگی های”اطلاعات نهانی “در بازار سرمایه ایران و اتحادیه اروپا

نخستین تعریف از اطلاعات نهانی در نظام حقوقی ایران توسط قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384 به عمل آمد .قانون اخیر الذکر در بند 32 ماده 1 اطلاعات نهانی را این گونه تعریف می کند :«هر گونه اطلاعات افشا نشده برای عموم که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به اوراق بهادار ، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود و در صورت انتشار ، بر قیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تأثیر می گذارد».

به نظر می رسد این تعریف از اطلاعات نهانی تا حد زیادی متاث دسر از تعریفتورالعمل اتحادیه اروپا در رابطه با منع معاملات متکی بر اطلاعات نهانی و سوء استفاده از بازار باشد.جدیدترین دستورالعمل اتحادیه اروپا در رابطه با منع معاملات متکی بر اطلاعات نهانی و سو استفاده از بازار ،در ماده 7 اطلاعات نهانی و ویژگی های آن را بررسی می کند .

بنا عنصر ارزش در اوراق قرضه به قول برخی مولفان ،مصوبه اتحادیه اروپا معتبرترین تعریف را از اطلاعات نهانی ارائه داده و برای تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز الزام آور است؛برخلاف حقوق ایالات متحده آمریکا که علی رغم توجه زیاد به مباحث مالی و پیشرو بودن ایالات متحده در تدوین قوانین مرتبط با بازار اوراق بهادار ، هیچ قانونی برای اطلاعات نهانی ندارد و تفسیر دراین باره را به کمیسیون اوراق بهادار واگذارده است. 3

نحوه شناسایی دارندگان اطلاعات نهانی

به منظور تسهیل شناسایی دارندگان اطلاعات نهانی و تعیین تکالیف و مسئولیت های آنان در برابر مقام ناظر و ارتقای سطح شفافیت و اعتماد عمومی در بازار، لازم است نحوه شناسایی دارندگان اطلاعات نهانی مشخص گردد تا امکان نظارت بر رفتار و معاملات آن ها توسط مقامات ناظر و نهادهای بازرسی فراهم آید ، در این راستا در قوانین بورس کشورهای مختلف از جمله اتحادیه اروپا ، مقررات و دستورالعمل های خاصی در خصوص اعلام و افشای اسامی دارندگان اطلاعات نهانی پیش بینی شده است. دستورالعمل اتحادیه اروپا مصوب 2014 نیز در راستای ایجاد ابزار مفیدی برای مقررات گذاران و تنظیم کنندگان بازار به منظور شناسایی دقیق تر سو استفاده های احتمالی بازار و کنترل جریان اطلاعات نهانی ، در ماده 18، برای دولت های عضو این تکلیف را مقرر می کند که ناشران اوراق بهادار یا اشخاصی که از طرف یا به حساب آن ها کار می کنند، باید لیستی از اشخاصی که طبق یک قرارداد استخدام، برای آن ها کار می کنند و به اطلاعات نهانی دسترسی دارند مانند مشاوران و حسابدارن تهیه نمایند ؛ لیست مزبور باید مرتبا به روز شده و هر زمان که مقامات صالح آن را مطالبه کنند، فوراً در اختیار آنان قرار بگیرد.

در نظام حقوقی ایران، مانند اتحادیه اروپا چنین نظام جامعی برای نظارت بر کار دارندگان اطلاعات محرمانه و شناسایی و مقابله با سوء استفاده از اطلاعات نهانی یا معاملات متکی بر آن توسط آنان وجود ندارد ؛ با این وجود ، به منظور ارتقای سطح شفافیت بازار و تسهیل جریان اطلاعات و کنترل امکان بهره برداری یا سوء استفاده از اطلاعات نهانی ناعادلانه به ضرر سایر فعالان بازار، هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار دستورالعملی اجرایی با عنوان « نحوه گزارش دهی دارندگان اطلاعات نهانی » در تاریخ 11/10/1386 به تصویب رسانید.

تمایز اطلاعات نهانی از مفاهیم مشابه

اطلاعات نهانی، همانگونه که مشاهده کردیم ؛ از حساس ترین و مهم ترین موضوعات در بازار سرمایه کشورها به شمار می روند چرا که قیمت اوراق بهادار و تصمیم گیری اشخاص دارای اطلاعات نهانی و سرمایه گذاران به شدت به این اطلاعات وابسته است. هم چنین به منظور دسترسی برابر و منصفانه سرمایه گذاران و ذی نفعان بازار به اطلاعات برای ورود به معاملات سهام ، اجتناب از ریسک های عمده و قابل توجه در معاملات، تقارن اطلاعاتی و کارایی بیشتر بازار، اطلاعات نهانی باید دقیقا تعریف و ماهیت آن روشن شود و مرز آن با مفاهیم مشابهی مانند اطلاعات مهم ، درونی ، شایعات و احتمالات مشخص گردد. قانون گذار ایران، با توجه به ابهامات موجود در این زمینه و ضرورت تعریف دقیق اطلاعات نهانی در قانون جدید، در بند 32 ماده 1 قانون بازار مصوب 1384 ، اطلاعات نهانی را این گونه تعریف نموده است :«اطلاعات نهانی هر گونه اطلاعات افشا نشده ای برای عموم است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به اوراق بهادار ، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود و در صورت انتشار بر قیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار اثر می گذارد».

ماده 46 قانون بازار نیز که به بیان جرایموضمانت اجراهای مقرر برای جرایمی از جمله معاملات متکی بر اطلاعات نهانی می پردازد به نوعی نشان از حمایت قانون گذار از این اطلاعات و افزایش بعد نظارتی و تقنینی در قانون جدید دارد.

نتیجه گیری

با توجه به ماهیت خاص معاملات اوراق بهادار در بازار سرمایه و آسیب پذیری بیشتر بازارهای بورس در مقابل اطلاعات نادرست و گمراه کننده نسبت به سایر بازارها ، اطلاعات در این بازارها نقشی بسیار مهم تر دارد . شفافیت اطلاعات در این بازارها اصلی ترین عامل اعتماد سرمایه گذاران به بازار و در نتیجه ارزش اوراق بهادار مورد معامله است ؛ لذا ایجاد ساختار نظارتی جامعی جهت وضع قوانین و مقررات کارآمد به منظور تضمین حمایت از سرمایه گذاران و در نظرگرفتن الزامات بیشتر و اعمال ضمانت اجراهای سنگین تری برای نقض تکالیف مرتبط با افشای اجباری اطلاعات توسط ناشران اوراق بهادار نسبت به موارد ذکر شده در قانون فعلی بازار اوراق بهادار ایران ضروری به نظر می رسد. علاوه بر این ، سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان مقام ناظر بازار ، می تواند استانداردهای قانونی مشخصی را در زمینه افشای صحیح و کامل اطلاعات و حذف رویه های متضمن سوء استفاده از اطلاعات نهانی و معاملات متکی بر آن وضع و اعمال نماید.

تعریف قانون گذار از اطلاعات نهانی در بند32 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار ، در مقایسه با تعریف دستورالعمل سوء استفاده از بازار اتحادیه اروپا ، مبهم و مجمل به نظر می رسد و بهتر است به این شکل اصلاح گردد: « اطلاعات نهانی ، اطلاعاتی با ماهیت دقیق است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به اوراق بهادار ، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود و در صورت انتشار ، تأثیر مهمی بر قیمت اوراق بهادار مربوطه می گذارد».

چرا باید از خدمات ابزارحقوق استفاده کنیم

برای انعقاد هر نوع قراردادی، وکالتنامه، اظهارنامه، تعهدنامه، دادخواست، شکوائیه و… باید نسبت به قوانین آن به صورت کامل آگاه باشیم. عدم رعایت هر یک از موارد قانونی، باعث به وجود آمدن خسارت‌های سنگین برای هر یک از طرفین قرارداد خواهد شد. لذا انعقاد چنین اوراقی باید توسط وکلا یا کارشناسان حقوقی صورت پذیرد. ضمناً استفاده از پیش‌نویس های آماده هر اوراقی‌ باعث صرفه جویی در وقت و هزینه می گردد.

انتشار اوراق قرضه برای خرید غول پتروشیمی

آرامکو درصدد خرید ۷۰ درصد سهم شرکت سابیک به ارزش حدود ۷۰ میلیارد دلار از صندوق سرمایه گذاری دولتی عربستان سعودی است که قصد دارد از این پول برای پیشبرد اصلاحات اقتصادی تحت برنامه "افق ۲۰۳۰"‌استفاده کند.

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،شرکت دولتی آرامکوی عربستان سعودی درصدد است حدود ۱۰ میلیارد دلار اوراق قرضه برای تامین خرید سهام غول پتروشیمی سابیک صادر کند. خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی در حاشیه کنفرانس "مجمع انرژی جهانی" شورای آتلانتیک در ابوظبی به خبرنگاران گفت: عرضه اوراق قرضه احتمالا حدود ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود اما ما تا چند هفته آینده در این باره تصمیم خواهیم گرفت. به گفته فالح، انتشار این اوراق که نخستین فروش بین‌المللی اوراق قرضه از سوی غول نفتی آرامکو خواهد بود، در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۹ صورت می‌گیرد. فروش اوراق قرضه، آرامکو را که بدنبال توسعه فعالیتهای پایین دستی است، ملزم خواهد کرد نتایج مالی و اطلاعات عملیاتی را برای سرمایه‌گذاران افشا کند در حالی که این شرکت تاکنون اطلاعات مذکور را کاملا محرمانه نگه داشته است. عربستان سعودی هفته گذشته نتیجه بررسی ذخایر نفت خود را منتشر کرد که نشان داد این کشور ۲۶۸.۵ میلیارد بشکه ذخایر نفت دارد که اندکی بالاتر از تصور قبلی بوده است. این بررسی از سوی شرکت مشاور DeGoyler و شرکت MacNaughton انجام گرفت و نخستین بررسی مستقل از دارایی‌های نفتی آرامکو در دهه‌های اخیر بود. بر اساس گزارش پلاتس، آرامکو درصدد خرید ۷۰ درصد سهم شرکت سابیک به ارزش حدود ۷۰ میلیارد دلار از صندوق سرمایه گذاری دولتی عربستان سعودی است که قصد دارد از این پول برای پیشبرد اصلاحات اقتصادی تحت برنامه "افق ۲۰۳۰"‌استفاده کند. این معامله عرضه اولیه عمومی سهام آرامکو را به تاخیر انداخته است. فالح اعلام کرده که عرضه ۵ درصد از سهام آرامکو برای سال ۲۰۲۱ در نظر گرفته شده است. منبع:ایسنا

اوراق مشتقه چیست؟

ریسک، یکی از عناصر جدایی ناپذیر بازارهای مالی است که سرمایه‌گذاران و فعالان این بازارها همواره در تلاشند تا به روش‌های مختلف، درصدد کاهش آن برآیند. بعضی از کالاها مانند محصولات کشاورزی، محصولات خام مانند نفت و فلزات اساسی، دارای نوسانات قیمتی زیادی هستند به همین دلیل فعالان اقتصادی جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، ابزارهای متنوعی را ایجاد کردند که یکی از این ابزارها، ابزارهای مالی مشتقه می‌باشد. این ابزارها علاوه بر کاهش ریسک بازار، حجم معاملات و نقدینگی نیز افزایش می‌دهند.

اوراق مشتقه، اوراق بهاداری است که ارزش آن وابسته به ارزش یک یا چند دارایی پایه است که از آنها مشتق می‌شود که این دارایی‌ها بصورت فیزیکی یا دارایی مالی هستند.

قراردادهای مشتقه توافقی است که بر اساس یک دارایی پایه، بین دو طرف منعقد شده و ارزش آن متناسب با قیمت دارایی پایه تغییر می‌کند.

دارایی‌های پایه متداول عبارتند از سهام، انواع کالا، ارز، اوراق قرضه، شاخص بازار و نرخ بهره.

اوراق مشتقه یا در بورس یا بازارهای خارج از بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. اوراق مشتقه در بورس دارای یک سری استاندارها بوده در حالیکه اوراق مشتقه خارج از بورس قانون گذاری شده نیست و دارای ریسک بیشتری نسبت به اوراق مشتقه بورس می‌باشد.

فعالان بازار با اهداف مختلفی از ابزار مشتقه استفاده می‌کنند که در زیر یه شرح آن می پردازیم:

پوشش دهندگان ریسک( Hedgers ):

کسانی هستند که هدف آنها از به کارگیری ابزارهای مشتقه، کاهش ریسک ناشی از نوسانات قیمت دارایی است.

آربیتراژگران( Arbitrageur ):

کسانی هستند که هدف آنها از به کارگیری ابزارهای مشتقه، کسب منفعت از اختلاف قیمت یک دارایی(یا اوراق مشتقه) در بازارهای مختلف می‌باشد که این اختلاف معمولا ناشی از عدم تعادل قیمتی بازارهای مختلف است.

سفته بازان( Speculators ):

کسانی هستند که هدف آنها کسب سود بیشتر از طریق قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف و ریسک پذیری بالا، می‌باشد.

انواع ابزار مشتقه:

1. قرارداد آتی( Futures contract ):

یکی از رایج‌ترین مشتقه‌هاست. قراردادی بین دو طرف است که طبق آن یک دارایی با قیمت از پیش تعیین شده در زمانی مشخصی در آینده معامله خواهد شد.قراردادهای آتی بازار بورس استاندارد شده هستند و مشخصات کالا، تاریخ و قیمت قرارداد نیز توسط این سازمان تعیین می‌گردد.

در قراردادهای آتی وجه نقد تا پایان تاریخ قرارداد رد و بدل نمی‌شود و به دلیل وجود ریسک نکول، تنها جهت تضمین، مبلغی بصورت ودیعه، توسط مشتری به اتاق پایاپای سپرده می‌شود تا در صورت محقق نشدن سود مد نظر یا زیان، از مبلغ ضمانت برداشت و به حساب طرف مقابل واریز گردد.

به عنوان مثال فرض کنید یک قرارداد آتی استاندارد شده توسط سازمان بورس با مبلغ 1000000 تومان و تاریخ قرارداد دو ماه آینده، قابل معامله باشد که وجه تضمین 10 درصد و حداقل ودیعه 5 درصد مبلغ قرارداد، تعیین شده باشد. در این صورت هر دو طرفین قرارداد باید مبلغ 100000 تومان به اتاق پایاپای بسپارند. پس از عقد قرارداد، اتاق پایاپای به صورت روزانه، مانده موجودی حساب طرفین را محاسبه می‌کند. مثلا اگر قیمت کالا در روز بعد از قرارداد 900000 تومان شود، بایستی 100000 تومان از وجه ضمانت خریدار برداشت و به حساب فروشنده واریز گردد و بالعکس. دلیل این امر این است که در صورت کاهش قیمت کالا، خریدار نمی‌تواند بیشتر از مبلغ مورد نظر کالای خود را بفروش برساند.

2.پیمان آتی( Forward contract ):

نوعی مشتقه است که مشابه قرارداد آتی بوده با این تفاوت عنصر ارزش در اوراق قرضه عنصر ارزش در اوراق قرضه که قرارداد آتی در بازار بورس معامله می‌شود و استاندارد شده است اما پیمان آتی در بازارهای خارج از بورس ( OTC ) معامله می‌شود و با استانداردهای بورس خاصی مطابقت ندارد.

3. قرارداد اختیار معامله( Option ):

قراردادی است که به خریدار آن(در ازای پرداخت مبلغی)، اختیار خرید یا فروش یک دارایی مشخص با قیمت تعیین شده و در زمان مشخص داده می‌شود؛ در حالیکه فروشنده(در ازای دریافت مبلغی از خریدار) باید تا قبل از تاریخ سررسید قرارداد، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، دارایی تعیین شده را با قیمت معین معامله کند.این قراردادها به دو نوع اختیار خرید (call option) و اختیار فروش (put option) تقسیم می‌شوند.

اختیار خرید( call option ):

قراردادی است که طبق آن، خریدار در ازای پرداخت مبلغی، حق خرید دارایی پایه را با قیمت مشخص و در زمان مشخص یا قبل از آن برای خود می‌خرد.

اختیار فروش( put option ):

قراردادی است که طبق آن، خریدار در ازای پرداخت مبلغی حق فروش دارایی پایه را با قیمت مشخص و در زمان مشخص یا قیل از آن برای خود می‌خرد.

قراردادهای اختیار خرید( call option ) و اختیار فروش( put option ) به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیم می‌شود که طبق نوع آمریکایی، در هر زمانی تا قبل از انقضای قرارداد و تاریخ انقضای قرارداد، امکان معامله وجود دارد اما در نوع اروپایی تنها در تاریخ انقضای قرارداد امکان اجرای قرارداد وجود دارد.

مثال: ابتدا یک مثال از قرارداد اختیار خرید آمریکایی را عنوان می‌کنیم:

فرض کنید شخصی با پرداخت 10 هزار تومن، حق خرید یک کالا را به مدت دو ماه و با نرخ 200 هزار تومن، از فروشنده خریده باشد. در طول این دو ماه، امکان رخ دادن اتفاقات مختلفی وجود دارد:

فرض کنید قیمت کالا در بازار به مبلغ 180 هزار تومن برسد در این صورت شخص با خرید کالا از فروشنده، مبلغ 20 هزار تومن ضرر کرده و با در نظر گرفتن پرداخت اولیه 10 هزار تومن، ضرر نهایی او 30 هزار تومن می‌باشد. اگر قیمت کالا در بازار به 215 هزار تومن برسد، شخص با خرید کالا از فروشنده 15 هزار تومن سود کرده اما به دلیل پرداخت مبلغ اولیه 10 هزار تومن، سود نهایی او 5 هزار تومن خواهد بود.

اگر قیمت کالا در بازار به 240 هزار تومن برسد، شخص با خرید از فروشنده و با در نظر گرفتن مبلغ پرداختی 10 هزار تومن در زمان شروع قرارداد؛ مجموعا مبلغ 30 هزار تومن سود کرده است.

همانطور که عنوان شد؛ شخص با خریدن حق خرید از فروشنده این اختیار را خواهد داشت که در هر زمانی که خرید کالای مورد نظر برای او سود آور باشد، از فروشنده خریداری شود.

مثال: اکنون یک مثال از قرارداد اختیار فروش اروپایی را بیان می‌کنیم:

فرض کنیم یک تولید ‎ کننده در ازای پرداخت مبلغ 10 هزار تومن به خریدار، حق فروش کالا را با نرخ 50 هزار تومن و در تاریخ سررسید سه ماه آینده خریده باشد.

اگر قیمت کالا در بازار کمتر از 50 هزار تومن باشد، تولید کننده این حق را خواهد داشت که کالای خود را به قیمت بازار و به شخص دیگری بفروشد و تنها به اندازه مبلغ پرداختی اولیه 10 هزار تومن ضرر کند.

اگر قیمت کالا در بازار به 40 هزار تومن برسد با توجه به مبلغ پرداختی اولیه ، تولید ‎ کننده سودی نکرده و تنها زیان خود را کاهش داده است.

اگر قیمت کالا به کمتر از 40 هزار تومن برسد در این صورت تولید‌کننده، سود خواهد کرد.

4. قرارداد معاوضه یا سوآپ:

در زمان های دور، افراد برای تامین نیازهای خود، کالاهای مختلف را با یکدیگر عوض می‌کردند. در اصطلاح حقوقی به این کار، معاوضه یا مبادله کالا به کالا گفته می‌شود. در بازارهای مالی نیز نوعی قرارداد تحت عنوان قرارداد معاوضه یا سوآپ وجود داشته که از اوایل دهه 1980 میلادی به بازارهای مالی معرفی گشت و نسبت به سایر ابزارهای مالی نیز سابقه کمتری دارد.

قرارداد سوآپ قراردادی است که طبق آن، طرفین قرارداد متعهد می‌شوند که کالاهای خود یا منافع حاصل از آن را باهم تعویض کنند و در پایان سر رسید قرارداد نیز، دارایی‌ها و یا منافع حاصل از آن به صاحب اصلی بازگردد.