ریسک مالی و انواع آن

مفهوم ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک چیست؟

منظور از ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از شرکت کارگزاری سرمایه و دانش انواع ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک را به شما معرفی کرده ایم.

ریسک سیستماتیک ریسک مالی و انواع آن و غیرسیستماتیک از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه‌گذاری هستند و افرادی که در این بازار مشغول به فعالیت‌اند لازم است تا با تکنیک‌های مختلف و اصطلاحات مرسوم این بازار مانند انواع ریسک آشنا شوند. هر میزان سرمایه‌گذار به مباحث تخصصی بازار مالی تسلط داشته باشد به همان اندازه در تصمیم‌گیری‌های خود موفق عمل خواهد کرد. در این بخش، با دو ریسک مرسوم در بازار سهام آشنا خواهید شد.

ریسک سیستماتیک، به نوعی ریسک گفته می‌شود که سرمایه‌گذار نمی‌تواند آن را کنترل یا حذف کند. به همین خاطر آن را ریسک غیرقابل حذف نیز می‌نامند. این ریسک یکی از مباحثی است که همیشه در بازار بورس وجود داشته و برخی از سرمایه‌گذاران از آن با لفظ ریسک بازار نیز یاد می‌کنند. در مقابل، ریسک غیرسیستماتیک قابل کنترل و حذف است. به همین خاطر آن را ریسک ‌شدنی و ریسک مشخص نیز می‌نامند. در ادامه همراه ما باشید تا با این اصطلاحات مهم بازار سهام به صورت تخصصی آشنا شوید.

آشنایی با ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک

آشنایی با ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک باعث آمادگی کامل شرکت‌های حاضر در بازار سهام و همین طور سرمایه‌گذاران در مواجه با پیش‌آمدهای مختلف خواهد شد. درواقع، در بازارهای مالی شاهد انواع ریسک هستیم که برخی از آن‌ها، آسیب رسان بوده و برخی دیگر قابل کنترل هستند.

هرچقدر با ریسک‌های موجود بیشتر آشنا شوید، بهتر می‌توانید آن‌ها را کنترل یا رفع کنید. بنابراین یادگیری این دو ریسک در رفع بسیاری از موانع مالی کارآمد خواهد بود. ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک نیز از مهم‌ترین ریسک‌های حاکم بر بازار مالی هستند که آشنایی با آن‌ها ضرورت دارد.

ریسک سیستماتیک چیست؟

ریسک سیستماتیک مربوط به تمام بازار است نه یک شرکت یا سهام به خصوص و بر کل بازار سهام تأثیر می‌گذارد. ضمن اینکه، سرمایه‌گذاران یا شرکت‌های بورسی در شکل‌گیری این ریسک یا حذف آن نقشی ندارند و این سیاست‌های کلان یک کشور است که باعث بروز این ریسک یا رفع آن می‌شود.

برای تشخیص اینکه سهام شما چقدر در برابر ریسک سیستماتیک آسیب‌پذیر است بایستی به بتای آن توجه کنید. به این ترتیب، اگر مقدار بتای سهام بالاتر از ۱ بود یعنی ریسک سیستماتیک آن زیاد است و اگر پایین‌تر از ۱ بود به معنای ریسک سیستماتیک کمتر است. بنابراین اگر قصد یک سرمایه‌گذاری با حداقل ریسک را دارید باید سهام‌هایی را انتخاب کنید که بتای آن‌ها زیر ۱ باشد.

عوامل تأثیرگذار در ریسک سیستماتیک

از عوامل تأثیرگذار در ریسک سیستماتیک می‌توان به تحریم، جنگ یا خطر وقوع آن، تورم و نوسانات ارز و. اشاره کرد. همه این عوامل باعث رکود بازار سرمایه‌گذاری شده و بر کل بازار تأثیر می‌گذارند. جالب است بدانید حتی صحبت‌های سیاست‌مداران نیز باعث شکل‌گیری ریسک سیستماتیک شده و بر ارزش سهام شرکت‌های حاضر در بورس تأثیر می‌گذارد و سهامداران یا شرکت‌های بازار نقشی در کنترل یا حذف آن ندارند.

بنابراین در بازار مالی کشورهایی که تنش سیاسی و اقتصادی کم‌تری دارند شاهد یک بازار قدرتمند سرمایه‌گذاری هستیم و حتی بسیاری از کشورهای جهان به این بازارهای باثبات ورود کرده و مایل به سرمایه‌گذاری در آنجا هستند. در نتیجه این ریسک در شکست بازار یا موفقیت آن نقش بسزایی دارد.

نمونه ریسک سیستماتیک

یکی از ریسک‌های سیستماتیک رایج جدال و جنگ لفظی بین دو رئیس جمهور است. برای مثال، زمانی که رئیس جمهور ایران با مقامات امریکایی وارد جنگ لفظی و تهدیدی می‌شود، شاهد رکود بازار و افت ارزش سهام‌های مختلف هستیم. بسیاری از سرمایه‌گذاران در چنین مواقعی به سرعت سهام خود را به فروش گذاشته و از بازار سهام به بازار طلا، ماشین و مسکن ورود می‌کنند که خود این کار نیز پیامدهای منفی در پی خواهد داشت.

مفهوم ریسک غیرسیستماتیک

ریسک غیرسیستماتیک مختص صنایع و سهام شرکت‌های بازار است و تنها بر خود شرکت یا سهم تأثیر می‌گذارد. در واقع، این نوع ریسک به عملکرد و سیاست‌گذاری شرکت بستگی داشته و با اعمال راهکارهایی قابل کنترل و مدیریت است. ضمن اینکه، اگر سرمایه‌گذار در پرتفوی خود تنوع ایجاد کند آسیب‌های این مدل ریسک‌هایی ناچیز و قابل چشم‌پوشی خواهد شد.

عوامل تأثیرگذار در ریسک غیرسیستماتیک

از عوامل تأثیرگذار در ریسک غیرسیستماتیک می‌توان به اتخاذ یک تصمیم اشتباه از سوی مدیریت یا اعضای هیئت مدیره که منجر به اعتصاب کارکنان شرکت می‌شود یا حتی تصمیمات اشتباه خود سرمایه‌گذاران اشاره کرد. همچنین به روز نبودن شرکت نیز باعث فروش نرفتن خدمات و محصولات آن‌ها شده و این عدم فروش و کسب سرمایه باعث ریسک غیرسیستماتیک می‌شود که این ریسک همان طور که اشاره شد قابل کنترل و جبران است.

شرکت‌های بازار مالی برای کنترل این ریسک و حذف آن باید خدمات خود را به روزرسانی کرده و تصمیمات مهم و حتی جزئی را بعد از مشورت با افراد کاردان و مشاوران تخصصی لحاظ کنند. هر تصمیم عجولانه‌ای ممکن است باعث ضررهای مالی بزرگ شده که این شرایط باعث خروج بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز خواهد شد. در مقابل، سرمایه‌گذار نیز برای کنترل این وضعیت باید در پرتفوی خود یک تنوع سهامی لحاظ کند. به این معنا که همه سرمایه خود را در یک شرکت به خصوص سرمایه‌گذاری نکند و آن را در چند صنعت و شرکت مختلف بورسی به گردش درآورد. با این کار، آسیب‌های ریسک غیرسیستماتیک به حداقل می‌رسد.

نمونه ریسک غیرسیستماتیک

زمانی که مدیر شرکت یک راهبرد و برنامه اشتباهی را در پیش می‌گیرد باعث افت درآمد و عملکرد شرکت شده و در نهایت، سایر رقبا از این شرکت سبقت می‌گیرند و باعث منفی شدن سهام آن می‌شوند. برای نمونه برخی از شرکت‌های فعال در بازار سهام، پرداخت دستمزد کارکنان خود را مرتب به تعویق می‌اندازند که این شیوه حسابرسی منجر به اعتراض و اعتصاب کارکنان شده و در صورت تکرار شاهد افت ارزش سهام آن شرکت و ریسک غیرسیستماتیک خواهیم بود.

تفاوت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک

مهم‌ترین تفاوت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک مربوط به کنترل آن و میزان خسارت‌های وارد شده است. ریسک غیرسیستماتیک، از طریق روش‌هایی مانند ایجاد سبد سرمایه‌گذاری و تنوع در آن، قابل کنترل است اما ریسک مالی و انواع آن ریسک سیستماتیک از طریق این روش کنترل نمی‌شود و تنها راهکار کاهش آسیب‌های آن، مشارکت در اوراق سهام و دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری است.

ضمن اینکه، ضررهای مالی که توسط ریسک سیستماتیک وارد می‌شود سنگین بوده و حتی ممکن است تا سال‌های طولانی ادامه داشته باشد؛ درصورتی که ریسک غیرسیستماتیک با تغییر روش و راهکار به آسانی قابل جبران است و ظرف مدت کوتاه‌تری می توان آن را حل کرد.

ریسک مالی چیست؟

به طور خلاصه ، ریسک مالی ، خطر از دست دادن پول یا دارایی های با ارزش است. در زمینه بازارهای مالی ، ممکن است ما ریسک را به عنوان مقدار پولی که می توان هنگام تجارت یا سرمایه گذاری از دست داد ، تعریف کنیم.

به بیان دیگر ، بسیاری از خدمات مالی یا معاملات دارای یک ریسک ذاتی هستند و این همان چیزی است که ما آن را ریسک مالی می نامیم. به طور کلی ، این مفهوم ممکن است در طیف وسیعی از سناریوها مانند بازارهای مالی ، مدیریت بازرگانی و نهادهای حاکم اجرا شود.

فرآیند ارزیابی و مقابله با ریسک های مالی اغلب تحت عنوان مدیریت ریسک شناخته می شود. اما ، قبل از غرق شدن در مدیریت ریسک ، داشتن دانش اولیه در مورد ریسک مالی و انواع مختلف آن مهم است.

روشهای متعددی برای طبقه بندی و تعریف ریسک مالی وجود دارد. نمونه های قابل توجه شامل ریسک سرمایه گذاری ، ریسک عملیاتی ، ریسک انطباق و ریسک سیستماتیک است.

انواع ریسک مالی

همانطور که گفته شد ، روشهای مختلفی برای ریسک مالی و انواع آن ریسک مالی و انواع آن دسته بندی ریسکهای مالی وجود دارد و ممکن است بسته به زمینه تعریفهای آنها متفاوت باشد. در این مقاله یک مرور مختصر در مورد ریسک ها وجود دارد.

ریسک سرمایه گذاری

همانطور که از نامش پیداست ، ریسک های سرمایه گذاری خطرات مربوط به سرمایه گذاری و فعالیت های تجاری هستند. انواع مختلفی از ریسک های سرمایه گذاری وجود دارد ، اما بیشتر آنها مربوط به نوسان قیمت های بازار است.

ریسک بازار

ریسک بازار ریسکی است که با نوسان قیمت دارایی همراه است. به عنوان مثال ، اگر آلیس بیت کوین بخرد ، در معرض ریسک بازار قرار خواهد گرفت زیرا نوسانات ممکن است باعث افت قیمت شود.
مدیریت ریسک بازار با در نظر گرفتن اینکه آلیس چه مقدار ضرر می کند اگر قیمت بیت کوین بر خلاف موقعیت های او حرکت کند شروع می شود. گام بعدی ایجاد یک استراتژی است که نحوه عملکرد آلیس در واکنش به حرکتهای بازار را مشخص خواهد کرد.

به طور معمول ، سرمایه گذاران با خطرات مستقیم و غیرمستقیم بازار مواجه هستند. ریسک مستقیم بازار مربوط به خساراتی است که یک معامله گر ممکن است از تغییر نامطلوب قیمت یک دارایی تجربه کند. مثال قبلی ریسک مستقیم بازار را نشان می دهد (آلیس بیت کوین را قبل از افت قیمت خریداری کرد).

از طرف دیگر ، ریسک غیرمستقیم بازار به دارایی مربوط می شود که دارای ریسک ثانویه یا جانبی است (یعنی کمتر مشهود است). در بازارهای سهام ، ریسک نرخ بهره غالباً به طور غیر مستقیم بر قیمت سهام تأثیر می گذارد ، که آن را به یک ریسک غیر مستقیم تبدیل می کند.

ریسک نقدینگی

ریسک نقدینگی ، ریسکی است که سرمایه گذاران و بازرگانان قادر به خرید سریع یا فروش دارایی خاصی بدون تغییر شدید قیمت آنها نیستند.
به عنوان مثال ، تصور کنید که آلیس 1000 واحد ارز دیجیتال را هر کدام به قیمت 10 دلار خریداری کرده است. بیایید فرض کنیم بعد از چند ماه قیمت ثابت مانده هنوز در حدود 10 دلار معامله شود.

در یک بازار پر حجم ، آلیس می تواند به سرعت کیف 10 هزار دلاری خود را بفروشد زیرا به اندازه کافی خریدار وجود دارد که حاضر است 10 دلار برای هر واحد بپردازد. اما ، اگر بازار نامناسب باشد ، فقط چند خریدار حاضر به پرداخت 10 دلار برای هر سهم هستند. بنابراین ، آلیس احتمالاً مجبور است مقدار زیادی سکه خود را با قیمت بسیار پایین تری بفروشد.

ریسک اعتباری

اگر ریسک اعتباری یک کشور به سطح نامعقولی گسترش یابد ، ممکن است یک بحران اقتصادی رخ دهد. بدترین بحران مالی در 90 سال گذشته تا حدی به دلیل گسترش ریسک اعتباری جهانی رخ داده است.

ریسک عملیاتی

ریسک عملیاتی ، خطر خسارات مالی ناشی از خرابی در فرایندها ، سیستم ها یا رویه های داخلی است. این ناکامی ها اغلب به دلیل اشتباهات اتفاقی انسانی یا فعالیت های عمدی کلاهبرداری به وجود می آیند.

برای کاهش خطرات عملیاتی ، هر شرکت باید ممیزی های امنیتی دوره ای ، همراه با اتخاذ رویه های قوی و مدیریت داخلی موثر ریسک مالی و انواع آن را انجام دهد.
این نوع فعالیت ها اغلب به عنوان تجارت غیرقانونی شناخته می شود و باعث خسارات مالی زیادی در سراسر جهان به ویژه در صنعت بانکداری می شود.

شکست عملیاتی همچنین ممکن است به دلیل حوادث خارجی باشد که به طور غیر مستقیم بر عملکرد یک شرکت تأثیر می گذارد ، مانند زمین لرزه ها ، رعد و برق و سایر بلایای طبیعی.

ریسک انطباق

ریسک انطباق مربوط به خساراتی است که ممکن است در صورت عدم رعایت قوانین و مقررات حوزه های قضایی مربوطه توسط یک شرکت یا موسسه ایجاد شود. برای جلوگیری از چنین خطرات ، بسیاری از شرکت ها رویه های خاصی مانند مبارزه با پولشویی (AML) و احراز هویت (KYC) اتخاذ می کنند.
اگر ارائه دهنده خدمات یا شرکتی نتواند از آن تبعیت کند ، ممکن است تعطیل شود یا مجازات های جدی برای آنها در نظر گرفته شود. بسیاری از شرکت های سرمایه گذاری و بانک ها به دلیل نقض انطباق (به عنوان مثال ، فعالیت بدون مجوز معتبر) با پرونده های حقوقی و مجازاتی روبرو شدند. تجارت داخلی و فساد نیز نمونه های متداول خطرات انطباق است.

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستمیک به احتمال وقوع یک رویداد خاص منجر به اثر سو در بازار یا صنعت خاصی می شود. به عنوان مثال ، سقوط Lehman Brothers در سال 2008 باعث ایجاد یک بحران مالی در ایالات متحده شد ، که در نهایت بسیاری از کشورهای دیگر را تحت تأثیر قرار داد.
همبستگی قوی بین شرکتهایی که بخشی از همان صنعت هستند ، خطرات سیستمیک را اثبات می کند. اگر شرکت Lehman Brothers خیلی عمیق درگیر کل سیستم مالی آمریکا نبود ، ورشکستگی این شرکت تأثیر کمتری داشت.

یک روش آسان برای به خاطر سپردن مفهوم ریسک سیستماتیک ، تصور یک اثر دومینو است ، جایی که یک قطعه اول سقوط می کند ، و باعث سقوط قطعات دیگر می شود.

قابل ذکر است که صنعت فلزات گرانبها پس از بحران مالی 2008 رشد چشمگیری را تجربه کرد. بنابراین ، تنوع بخشی یکی از روش های کاهش خطر سیستماتیک است.

خطرات سیستماتیک می تواند با تعدادی از عوامل اقتصادی و سیاسی، اجتماعی مانند تورم ، نرخ بهره ، جنگ ، بلایای طبیعی و تغییرات عمده سیاست های دولت مرتبط باشد.

اساساً ، ریسک سیستماتیک به وقایعی مربوط می شود که یک کشور یا جامعه را در زمینه های مختلف تحت تأثیر قرار می دهد. این ممکن است شامل صنایع کشاورزی ، ساخت و ساز ، معدن ، تولید ، دارایی و غیره باشد. بنابراین می توان ریسک سیستماتیک را با ترکیب دارایی های همبسته کم کاهش داد

سخنان پایانی
در اینجا انواع مختلفی از ریسک های مالی ، از جمله سرمایه گذاری ، عملیاتی ، انطباق و ریسک های سیستمیک را مورد بحث قرار دادیم. در گروه ریسک سرمایه گذاری ریسک مالی و انواع آن ، مفاهیم ریسک بازار ، ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری را ارائه دادیم.

وقتی صحبت از بازارهای مالی می شود ، اجتناب از خطرات کاملاً غیرممکن است. بهترین کاری که یک تاجر یا سرمایه گذار می تواند انجام دهد این است که به نوعی این خطرات را کاهش یا کنترل کند. بنابراین ، درک برخی از انواع اصلی ریسک مالی اولین قدم خوب در جهت ایجاد یک استراتژی موثر مدیریت ریسک است.

انواع ریسک در حسابرسی کدامند؟

صاحبان کسب وکار در هر زمینه ی شغلی همواره با ریسک های مالی مواجه هستند و در صورتی که نتوانند با آن ها مقابله کنند با ضررهای مالی روبرو می شوند. در حرفه حسابداری نیز یک حسابرس خبره با استفاده از گزارش های مالی جامع که توسط حسابداران تهیه شده، تلاش می کنند ریسک در حسابرسی را از بین ببرند.

دروساحساب دراین مقاله قصد دارد شما را با تعریف ریسک در حسابرسی، انواع ریسک در شرکت های حسابرسی و تعریف آن ها آشنا نماید.

ریسک در حسابرسی چیست؟

حسابرسان داخلی در شرکت های حسابرسی، گزارش های مالی که توسط حسابداران تهیه شده را مورد بررسی قرار می دهند. در صورتی که حسابرس خبره نباشد و محتوای گزارش را متوجه نشود نمی توانند ایرادات موجود در گزارش را برطرف کند که در نهایت متحمل ضرر به شرکت می شود. در علم حسابرسی، یک حسابدار خبره ریسک در حسابرسی را مشخص می کند و گزارش های مالی را جزء به جزء مورد بررسی قرار می دهد.

انواع ریسک در شرکت های حسابرسی:

ریسک نوع آلفا (رد نادرست):

در این نوع از حسابرسی با توجه به اینکه گزارشات مالی کامل بوده و هیچ نقصی ندارند، ولی حسابرس نظری می دهد که درست نبوده و باعث می شود روند کار دچار مشکل شود و علاوه بر اینکه سازمان را فریب می دهد، درستکاری و تجربه کاری او نیز زیر سوال می رود.

ریسک نوع بتا (پذیرش نادرست):

در این نوع از حسابرسی گزارشات مالی کامل نبوده و نقص هایی دارند که کاملا مشهود هستند ولی حسابرس این نوع ایرادات را در نظر نمی گیرد و آن ها را تایید می کند که مشخص می شود آن حسابرس خبره نبوده و توانایی و دانش لازم برای این شغل را ندارد.

اجزای اصلی ریسک های حسابرسی:

1- ریسک ذاتی:

در هر حیطه ای ابتدا همه ی ریسک های آن شغل یا فعالیت را مشخص می کنند. به طور کلی هر شغل و یا فعالیتی سود یا زیان را به همراه دارد که در نهایت همه شامل ریسک پذیری می شوند.

مانند خریدن ریسک مالی و انواع آن ملک، انتخاب شغل و یا حساب های بانکی. درست است که پول در حساب بلوکه شده و سرمایه در گردش نیست ولی باز هم دچار ریسک می شوند.

2- ریسک کنترلی:

با انتشار گزارشات درست و واقعی این امکان فراهم می شود که حسابرس با استفاده از این اطلاعات، حسابرسی دقیقی انجام دهد و سود یا زیان آن شغل را هم مشخص کند که باعث می شود ریسک در حسابرسی را کاهش دهد و مدیران و شرکاء شرکت با توجه به این گزارشات صحیح می توانند برنامه ریزی دقیق و درستی برای شرکت انجام دهند و از خطرات احتمالی که شرکت را تحدید می کند جلو گیری کنند.

3-ریسک عدم کشف:

بعضی مواقع حسابرس دقت کافی را برای بررسی گزارش ها ندارد و یا از تجربه لازم برخوردار نیست که باعث می شود نتواند کار خودش را به درستی انجام دهد و ایراداتی که در گزارش ها بودند باقی بمانند که در نتیجه باعث می شود ریسک در حسابرسی بالا رود، این سهل انگاری از طرف حسابرس باعث بروز مشکلاتی می شود که آن را ریسک عدم کشف می گویند.

در حرفه حسابداری، یک حسابرس خبره با استفاده از دانش و تجربه خود و بررسی گزارشات مالی یک شرکت می توانند ضرر و زیان آن شغل را مشخص کنند و ریسک در حسابرسی را از بین ببرد.

این مورد باعث می شود مدیران و شرکاء راحت تر بتوانند تصمیمات لازم را در زمینه ادامه فعالیت شرکت و گسترش آن اتخاذ کنند در نتیجه این کار منجر به پیشرفت کسب وکارها می شود.

برای آگاهی در زمینه ریسک در حسابرسی و تبعات آن برای شرکت ها و انجام خدمات حسابداری و مالیاتی می توانید با شماره های زیل با دروسا حساب در تماس باشید:

مدیریت ریسک در ابزارهای مالی اسلامی

ابزارهای مالی اسلامی به تازگی به عنوان یکی از انواع اوراق بهادار مهم در جهت تامین مالی و سرمایه گذاری اسلامی به کار برده می شوند. ابزارهای مالی اسلامی یکی از اثرگذارترین عوامل در نظام اقتصاد اسلامی است که به منزله ی جایگزینی مناسب برای وجوه نقد و انواع سرمایه گذاری ها در نظام اقتصادی از آنها یاد می شود. امروزه ابزارهای مالی در اقتصاد اسلامی یکی از موفق ترین سازوکارها در صنعت مالی قلمداد شده و رشد چشم گیری در نظام مالی جهانی داشته؛ به گونه ای که در چشم اندازهای مالی جهان، یکی از اساسی ترین ابزارهای توسعه ی دانش مالی مطرح می شود. مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی پس از بحث و بررسی در خصوص سازوکارهای اقتصاد اسلامی، ابزارهای مالی اسلامی و توسعه آنها در کشورهای مختلف جهان، به معرفی انواع ریسک های متوجه اوراق بهادار اسلامی پرداخته و در نهایت توجه خود را به مدیریت ریسک ابزارهای مالی اسلامی معطوف می دارد. هدف اصلی این پژوهش، تبیین و معرفی ریسک های پیش رو در ابزارهای مالی اسلامی است و معرفی مکانیزم مناسب جهت مدیریت ریسک این گونه اوراق و در نهایت ارتباط تامین مالی بهینه و رویکرد سرمایه گذاری اسلامی می باشد. تحقیق حاضر نشان می دهد ابزارهای مالی اسلامی مانند کلیه دارایی های مالی با انواع ریسک های بازار و ریسک های خاص ناشر این اوراق مواجه است؛ بنابراین می توان از ابزارهای رایج ریسک برای مصون سازی این اوراق استفاده نمود.

انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس

معمولاً طبقه بندی های مختلفی برای انواع ریسک وجود دارد.در یک دسته بندی کلی ریسکی را به دو دسته ریسک غیر سیستماتیک و ریسک سیستماتیک می توان طبقه بندی نمود. ریسک غیر سیستماتیک ناشی از عوامل مختلف مربوط به شرکت و صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد،نصیر وضعیت مالی شرکت،سیاست‌های تقسیم سود،میزان بدهی ها و ساختار سرمایه و همچنین شرایط خاص صنعت.

ریسک سیستماتیک یا اجتناب ناپذیر ناشی از عوامل بازار و تغییرات در شرایط اقتصادی،اجتماعی و سیاسی است و عوامل بیرون از سازمان در افزایش یا کاهش ریسک سیستماتیک سرمایه گذاری بر روی اوراق بهادار شرکت موثر اند و چون این ریسک ناشی از نوسانات بازار است به آن ریسک بازار نیز میگویند.

در یک روش دیگر طبقه بندی،ریسک را می توان به شش دسته طبقه بندی نمود.
یک: ریسک تجاری دو: ریسک ناشی از کاهش نوسانات خرید سه: ریسک مالی چهار: ریسک نرخ بهره پنج: ریسک نقدینگی شش: ریسک بازار

ریسک تجاری ناشی از تفاوت بین درآمد هر سهم واقعی و درآمد هر سهم ریسک مالی و انواع آن پیش بینی شده است.هر قدر که این تفاوت بیشتر باشد ریسک تجاری بالاتر است.مسلمان درآمد هر سهم تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر توان فروش کالا در بازار و هزینه‌های شرکت قرار می گیرد. هر وقت که نوسانات در حجم فروش کالا در بازار بالاتر باشد،نوسانات درآمد هر سهم بالاتری خواهند بود. از طرف دیگر در صورتی که دارایی های ثابت اضافی در شرکت نگهداری شود و استفاده بهینه از دارایی های به عمل نیاید،هزینه‌های صحبت اضافی بر روی کالای تولید شده سرشکن شده و بهای تمام شده هر واحد محصول را افزایش خواهد داد،که این امر نیز بر روی سود خالص شرکت و درآمد هر سهم تأثیر منفی خواهد داشت. ریسک تجاری یکی از انواع ریسک های غیر سیستماتیک است.

ریسک ناشی از کاهش قدرت خرید که یکی از انواع ریسک‌های سیستماتیک است زمانی به وقوع می پیوندد که تورم وجود داشته باشد. حال هرقدر که نرخ تورم بالاتر باشد،قدرت خرید کاهش بیشتری خواهد یافت. دانلود در صورتی که سرمایه گذاری بر روی اوراق بهاداری با درآمد ثابت،سرمایه گذاری نمایند،با افزایش نرخ تورم،نرخ بازده واقعی آن اوراق کاهش خواهد یافت زیرا نرخ بازده اعلام شده اوراق بهادار در زمان سرمایه گذاری یا نرخ بازده اسمی،شامل نرخ تورم نیز است و اگر نرخ تورم افزایش یابد نرخ بازده واقعی کاهش خواهد یافت.

نرخ بازده واقعی=نرخ بازده اسمی-نرخ تورم

ریسک ناشی از کاهش قدرت خرید اوراق بهادار با درآمد متغیر،کمتر از اوراق بهادار با درآمد ثابت است،زیرا هر چند که هزینه های شرکت صادر کننده اوراق به دلیل افزایش تورم افزایش می یابد اما درآمد شرکت نیز افزایش می یابد و با افزایش سود بعد از کسر مالیات، سود هر سهم نیز افزایش خواهد یافت و به نوعی افزایش نرخ تورم را برای سرمایه گذاران اوراق بهادار،جبران خواهد نمود و به دلیل افزایش سود هر سهم،قیمت بازار سهام نیز افزایش نموده و بدین ترتیب مانع از کاهش قدرت خرید آنان خواهد گردید.

ریسک مالی در ارتباط با هزینه های تامین مالی از خارج شرکت نظیر وام های اخذ شده یا اوراق قرضه منتشر شده توسط شرکت است لذا به عنوان ریسک غیر سیستماتیک تلقی می شود.منابعی را که شرکت به منظور تامین مالی انتخاب می‌نماید دارای هزینه های ثابت هستند و در صورتی که سود حاصل از سرمایه گذاری وام های ریسک مالی و انواع آن اخذ شده یا اوراق قرضه فروخته شده بیشتر از هزینه‌های تأمین مالی باشد ریسک مالی کاهش خواهد یافت و گرنه شرکت دچار نوسان سود و به دنبال آن ریسک مالی بالاتر خواهد شد.

ریسک نرخ بهره نیز ناشی از نوسانات نرخ ریسک مالی و انواع آن بهره و شرایط اعتباری است. در صورتی که سرمایه گذار بر روی اوراق بهادار قابل بازخرید،در صورتی که سرمایه گذار بر روی اوراق بهادار قابل بازخرید سرمایه گذاری کند،با کاهش نرخ بهره اوراق مشابه، احتمال بازخرید اوراق توسط صادر‌کننده وجود دارد و سرمایه‌گذار نه تنها منافع حاصل از سرمایه گذاری بر روی این اوراق را از دست میدهد بلکه فرصت های سرمایه گذاری را که قبلا در اختیار وی قرار داشته از دست خواهد داد. از طرف دیگر در صورتی که نرخ بهره سایر اوراق افزایش یابد و امکان واگذاری اوراق به صادرکننده قبل از سررسید وجود داشته باشد،با واگذاری اوراق به صادرکننده و خرید اوراق جدید با نرخ بهره بالاتر،منافع سرمایه گذار افزایش خواهد یافت. ریسک ناشی از نوسان نرخ بهره در طبقه‌بندی مربوط به ریسک که سیستماتیک قرار میگیرد.

ریسک نقدینگی،مربوط به توان فروش اوراق بهادار در بازار می‌شود.هر قدر که امکان فروش اوراق بهادار در بازار بالاتر باشد ریسک تبدیل به وجه نقد شدن آن اوراق یا ریسک نقدینگی به پایین تر خواهد بود.حال در صورتی که اوراق بهادار خریداری شده سریعاً قابل تبدیل به وجه نقد نباشد،سرمایه گذار فرصت های سرمایه گذاری های جدید را از دست خواهد داد و جهت ممانعت از این امر حتی ممکن است اوراق بهادار خود را به قیمتی کمتر از قیمت خریداری شده به فروشد.

ریسک بازار، که همان ریسک سیستماتیک یا اجتناب ناپذیر است،ناشی از کاهش ارزش اوراق بهادار سرمایه گذاری شده،به دلیل کاهش ارزش این اوراق در بازار است.بازار تحت تأثیر عوامل متفاوتی است و قیمت سهام و اوراق بهادار همیشه در حال افزایش نیست و از این نظر سرمایه گذاری بر روی برخی اوراق بهادار توام با ریسک است.هرکس که نوسانات شاخص قیمت اوراق بهادار بالاتر بوده و همبستگی بین تغییرات اوراق بهادار سرمایه گذاری شده و شاخص قیمت اوراق بهادار بیشتر باشد ریسک بازار بالاتر خواهد بود.

در روش طبقه بندی ریسک که عمدتا مرتبط با ریز که ناشی از تامین مالی از طریق قراردادهای اجاره به شرط تملیک است،ریسک به ریسک اعتباری،ریسک نرخ بهره،ریسک نقدینگی،ریسک معاملاتی،ریسک تبعیت از قانون بر ریسک جغرافیای،تقسیم می شود.

ریسک اعتباری،ریسک مرتبط با سودآوری یا ناشی از افزایش سرمایه متاثر از تعهدات قرارداد منعقده با بانک است.بانک تامین کننده توان پرداخت اجاره کننده را مورد بررسی قرار می دهد تا از میزان ریسک اعتباری مشتری اطلاع پیدا کند.

برگرفته از کتاب بورس اوراق بهادار نوشته استاد زکیه شوشتریان

قصد دارید با ما در این خصوص ارتباط برقرار کنید؟ فرم زیر را پر کنید تا با شما ارتباط بگیریم.