دلایل تغییر نرخ ارز

تغییرات قیمت محصولات فولادی در 5 ماهه نخست 1401 و مقایسه با زمان مشابه سال گذشته

محصولات فولادی همواره شاهد نوسانات زیادی بوده است و تغییرات آن بر قیمت تجهیزات مختلفی تاثیرگذار بوده، در این مقاله تغییرات 5 ماهه میلگرد، ورق و نبشی را بررسی خواهیم کرد.

به گزارش منیبان؛ تأثیر قیمت محصولات فولادی در بخش‌های مهم زندگی بشر بر کسی پوشیده نیست. از ساختمان و وسایل حمل‌و‌نقل گرفته تا کوچک‌ترین لوازم موردنیاز ما همچون تجهیزات آشپزخانه با این مقاطع تولید می‌شوند. به همین دلیل، کاهش یا افزایش بهاء آن‌ها‌ می‌تواند قیمت کلی بسیاری از کالاهای اساسی و پروژه‌های ساختمانی را تغییر دهد. در ادامه به بررسی نوسان ارزش مقاطع فولادی در 5 ماهه ابتدای سال 1401 می‌پردازیم و سپس، آن را با مدت‌زمان مشابهش در سال قبل مقایسه می‌کنیم تا بهتر با روند قیمت‌گذاری محصولات در بازار آهن آشنا شوید. با ما همراه باشید.

چه مواردی باعث نوسان قیمت آهن الات از ابتدای سال 1401 شده است؟

تداوم تحریم‌های اقتصادی و شرایط نامناسب حاکم بر گردش مالی کشور باعث نوسان در بازار آهن آلات شده است. از طرفی هم، شروع هرسال با افزایش قیمت محصولات همراه می‌شود که معمولاً این نوسان افزایشی پایدار نیست و به‌مرور کاهش می‌یابد. گاهی نیز ارزش محصولات به‌دلیل اختلال در میزان عرضه و تقاضا دستخوش تغییراتی می‌شود.

ممکن است برایتان این سؤال پیش بیاید که عرضه و تقاضا چطور باعث نوسان در قیمت می‌شود؟ پاسخ این است که اگر ظرفیت تولید و توزیع در بازار افزایش یابد، ارزش محصول پایین می‌آید و بالعکس. کمبود محصولات فلزی در بازار باعث افزایش قیمت آن‌ها می‌شود. بنابراین میان عرضه و تقاضای محصولات و ارزش آن‌ها رابطه مستقیمی وجود دارد.

دلایل نوسان قیمت آهن آلات در بهار و تابستان گذشته چیست؟

عوامل اساسی زیادی بر قیمت آهن آلات فصول بهار و تابستان سال 1400 تأثیر گذاشته‌اند که از مهم‌ترین دلایل تغییر نرخ ارز آن‌ها می‌توان به افزایش تورم اشاره کرد. با روند فزاینده تورم شاهد افت شدید ارزش پول ملی کشور و به دنبال آن، افزایش نرخ ارز بوده‌ایم که این موضوع، پایه بسیاری از مشکلات در صنعت فولاد است.

تولیدکنندگان آهن آلات برای تهیه مواد اولیه خود بایستی ارز زیادی به فروشنده بپردازند که این وضعیت باعث بالا رفتن بی‌رویه قیمت محصولات فولادی در اوایل سال گذشته شده است. بنابراین تحلیلگران، عوارض تورم را به‌عنوان عاملی مهم در نوسان بازار می‌دانند. از سایر دلایل هم می‌توان به وضعیت آشفته بازار داخل و تورم جهانی اشاره کرد.

مقایسه تغییرات قیمت میلگرد در 5 ماه دلایل تغییر نرخ ارز ابتدای سال 1401 با 1400

میلگرد از محصولات صادراتی است که قیمت آن دستخوش تغییرات زیادی می‌شود. برای نمونه، این محصول در شروع سال 1400 با نرخ 128500 ریال عرضه شد. روند قیمت میلگرد در اواخر فروردین تا اواسط اردیبهشت‌ماه همین سال وارد شیب صعودی شد و آن را وارد کانال دلایل تغییر نرخ ارز 140000 ریالی کرد. این ارزش‌گذاری دوام چندانی نداشت و شاهد سقوط آن به محدوده 120000 ریالی بودیم.

با توجه به نظر کارشناسان گرفت:

"انواع میلگرد، بر اساس برآمدگی‌های روی آن تشخیص داده می‌شود، با قیمت‌های مختلفی در بازار عرضه می‌شود. از آن‌جایی که حجم میلگرد خریداری شده برای پروژه‌های ساخت‌وساز معمولاً زیاد است، پس اطلاع از بهترین و مناسب‌ترین قیمت روز میلگرد موجود در بازار برای مشتریان این محصول از ارزش بالایی برخوردار است. تعیین قیمت میلگرد برای سایزهای 14، 16، 18 و . انجام می‌شود و وزن آن‌ها نقش زیادی در افزایش یا کاهش آن‌ها دارد."

سپس، از اوایل اردیبهشت تا اواسط ماه بعد در رنج 130000 ریالی قرار گرفت. با وارد شدن به 17‌ام خرداد سال 1400 نیز شاهد رشد مجدد قیمت آن تا دلایل تغییر نرخ ارز 140000 ریال بودیم. این نرخ تا 17‌ام ماه بعد ادامه داشت و بعد در تاریخ 19‌ام تیرماه در کانال 150000 ریال دادوستد شد. این قیمت‌گذاری تا 24‌ام مردادماه دوام داشت، هرچند بهاء آن در روزهای مختلف همچنان نوسان داشت؛ اما از این کانال خارج نشد.

اکنون نوبت به بررسی ارزش میلگرد در سال 1401 می‌رسد. این محصول ابتدا با نرخ 160000 ریال قیمت‌گذاری شد که این بهاء تا 26‌ام تیرماه مدام در کانال 150000 و 160000 ریالی در گردش بود. افت قیمت نیز در 28‌ام تیرماه رخ داد و باعث عرضه آن در حد 150000 ریال شد. این کاهش ارزش همچنان ادامه داشت و سپس، با شروع مردادماه وارد قلمرو 140000 ریال شد.

تگ alt: نمودار قیمت میلگرد 14 اصفهان در 5 ماه نخست سال 1400 و 1401 را در تصویر مشاهده می کنید.

نرخ ورق از فروردین تا مرداد 1401 به نسبت مدت زمان مشابه سال 1400 چه روندی را طی کرده است؟

بهاء ورق از فروردین تا مردادماه 1400 به نقطه تعادل 200000 الی 210000 ریالی رسید که این نرخ با نزدیک شدن به سال 1401 بیشتر شد. ارزش ورق در آغاز سال 1401 نیز به حد 212850 ریال رسید که این قیمت تا اوایل تیر در کانال 210000 و 220000 ریال مرتب در حال جابه‌جا شدن بود. نهایتاً با شروع تیرماه فاز کاهشی شروع شد و آن را به محدوده 200000 ریالی رساند. این کاهش قیمت همچنان ادامه داشت تا حدی که قیمت ورق، در اواخر تیرماه به منطقه 180000 ریالی ورود کرد.

کارشناسان گرفت بر این باور هستند که:

"با توجه به مصرف بالای ورق آهن سیاه 2، 3، 6 و 8 در صنایع مختلف استفاده از روش نوردکاری سرد یا روش‌های مشابه اصلا به صرفه نبوده، از این رو با استفاده از روش نوردکاری گرم قیمت ورق آهنی بسیار کاهش یافته و به صرفه بوده؛ در نهایت با توجه به مناسب بودن قیمت ورق آهن سیاه، تقاضا برای این محصول بسیار بالا بوده و همین امر باعث اهمیت فراوان قیمت ورق سیاه شده است."

ارزش ورق در طول مردادماه نیز ثبات نسبی داشت؛ اما در اواخر آن مجدد دچار افت شد و به قلمرو 170000 ریال رسید. بنابراین ورق در 5 ماهه ابتدای سال 1401 با بهاء بهتری نسبت به سال 1400عرضه شد. به‌طورکلی، در حوزه ورق این سیاست‌های داخلی است که بیشترین تأثیر را بر روی قیمت تمام‌شده آن می‌گذارد. درواقع، از آنجایی که کارخانه‌های فولادی مربوط به بخش دولتی هستند، سیاست‌های دولت تأثیر زیادی بر ارزش روز آن‌ها می‌گذارد.

تگ alt: نمودار قیمت ورق سیاه از فروردین تا مرداد 1401 را در تصویر مشاهده می کنید.

قیمت نبشی را در 5 ماه ابتدای سال 1401 در مقایسه با سال قبل چگونه تحلیل می کنید؟

در یک تحلیل کلی می‌توان گفت که کمترین قیمت نبشی در سال گذشته مربوط به اوایل آن و محدوده 130000 ریال بود و بیشترین نرخ نیز در حدود 170000 ریالی ثبت شد. درحالی‌که این محصول در ابتدای سال 1401 با قیمت 183490 ریال فروخته شد.

طبق نظر کارشناسان گرفت:

"با توجه به بالا رفتن قیمت آهن آلات، قیمت نبشی به خصوص در دلایل تغییر نرخ ارز سایزهای 4، 5 و 6 نیز بالا می‌رود که در قیمت نهایی پروژه بسیار تاثیر گذار است؛ همچنین با افزایش قیمت انواع نبشی، قیمت مسکن نیز روند صعودی خواهد داشت، این موضوع امری مهم برای عموم مردم و مهندسان این صنعت است. در نتیجه آگاهی از قیمت روز نبشی، انتخاب درست نوع این محصول و خرید محصول داخلی می‌توان به قیمت و همچنین استحکام پروژه کمک بسیار کرد."

بنابراین با شروع سال جدید سیر صعودی اتفاق افتاد. در کل، نبشی در 5 ماه نخست سال بین 170000 الی 180000 ریال معامله شد که البته در برخی روزها مانند 7‌ام الی 11ام تیر شاهد وارد شدن آن به رقمی کمتر از 170000 ریال بودیم. همچنین 3 روز اول مرداد نیز مجدد به کانال 160000 ریال وارد شد دلایل تغییر نرخ ارز که این بها مرتب در حال کاهش بود به‌طوری‌که در روزهای بعد شاهد عرضه آن با نرخ تقریبی 150000 ریال بودیم.

تگ alt: در تصویر نمودار قیمت نبشی 4 شکفته را در 5 ماه نخست سال 1400 و 1401 مشاهده می کنید.

سخن پایانی

مهندسان و صنعتگران محترم کشور برای پیش‌بینی وضعیت کلی بازار نیاز دارند به جدیدترین قیمت آهن آلات دسترسی داشته باشند که این شرایط در سایت گرفت (gereft.com) فراهم شده است. شما عزیزان بدون محدودیت جغرافیایی و زمانی می‌توانید به قیمت ثانیه‌ای محصولات فلزی دست یابید و بهترین خرید را تجربه کنید.

پاسخ به سه سوال درباره قیمت دلار

به گزارش ایران اکونومیست، روزنامه اعتماد نوشت: «با گذشت یک ماه از کاهش تاریخی نرخ دلار به کانال ۲۸ هزار تومان، قیمت ارز پیشرو بازار، بار دیگر به عددی بازگشته که یک ماه پیش در آن بود. یعنی در آستانه ۳۲ هزار تومان. در این یک ماه، نرخ دلار بیش از ۱۱ درصد کاهش پیدا کرد اما به‌یک‌باره و پس از اخبار ناامیدکننده از مذاکرات احیای برجام، هر آنچه را در یک‌ماهه مرداد امسال کاهش یافته بود، بر باد داد و به کانال قبلی خود بازگشت. نکته جالب توجه، نگاه بانک مرکزی به بازار ارز است که از هفته گذشته با دخالت شدیدتری همراه بوده است. هرچند این «دخالت» که از جانب برخی رسانه‌ها «بازارسازی» نام گرفته، نتوانست از افزایش پنج‌درصدی نرخ دلار فقط در یک هفته جلوگیری کند. نگاهی به تحولات دیروز بازار ارز نشانه‌هایی از یک «خیز مجدد» را بروز می‌دهد. در حالی که رییس‌جمهوری عازم نیویورک و حضور در مجمع جهانی سازمان ملل است و در صحبت‌های پیش از این سفر هم به‌صراحت هرگونه دیدار با مقامات آمریکایی را «رد» دلایل تغییر نرخ ارز کرده است. اما دیروز نرخ دلار در شروع معاملات نقدی به پرواز درآمد و از مرز مقاومتی ۳۱ هزار و ۸۰۰ تومان عبور کرد. با عبور از این مرز حساس، معامله‌گران به فکر تصرف کانال ۳۲ هزار تومان افتادند و تا محدوده ۳۱ هزار و ۹۰۰ تومان هم پیشروی کردند اما دلایل تغییر نرخ ارز با مداخله ارزی بانک مرکزی روبرو شده و عقب‌نشینی کردند.

البته بانک مرکزی در توضیح دلایل افزایش نرخ دلار، فشار به بخش تقاضا به دلیل سفرهای اربعین را عنوان کرده است. با این حال به نظر می‌رسد که کمرنگ‌شدن امیدها به احیای برجام را باید در صدر دلایل معکوس‌شدن عملکرد قیمتی دلار قرار داد. با اینکه در نشست هفته گذشته شورای حکام هیچ‌گونه «قطعنامه الزام‌آوری» علیه ایران صادر نشد و همین موضوع امیدواری‌ها را در سطح اقتصاد ایران زنده نگه داشته بود اما نرخ دلار شرایط دیگری را انتخاب کرد. تا پیش از حضور نمایندگان ایران در وین و مذاکرات دلایل تغییر نرخ ارز بر سر احیای برجام، نرخ دلار در محدود ۳۲ هزار تومانی قرار داشت. در حین مذاکرات، نرخ دلار با افت چشمگیری روبرو و حتی به نرخ بازار توافقی نیز نزدیک شد. «بازار توافقی» بازاری است که توسط بانک مرکزی ایجاد شده و دارندگان اسکناس آمریکایی قادرند در آن به فروش دلار نقدی خود بپردازند. نرخ موجود در این بازار به نوعی «پایه» نرخ بازار غیر رسمی هم قرار می‌گیرد و دلالان و صرافان مختلف با توجه به نرخ توافقی که بین بانک مرکزی و دارندگان اسکناس (عمدتاً صادرکنندگان) شکل گرفته، دست به «کشف قیمت» دلار در بازار آزاد می‌زنند؛ هر چند که عوامل روانی و بیرونی که عمدتاً با تحولات سیاسی پایین و بالا می‌شود نیز در این «کشف قیمت» و نوسانات پس از آن، دخیل هستند. البته در هفته گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه ۱۲ فرد و شرکت ایرانی به دلیل آنچه فعالیت‌های مخرب سایبری ایران خوانده شد نیز تحریم‌هایی دلایل تغییر نرخ ارز را اعمال کرد. از طرف دیگر، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه امریکا که مدعی شد: «ما از این لحاظ که ایران در آخرین دور مذاکرات دلایل تغییر نرخ ارز پاسخ بسیار سرسختانه‌ای داد که برای ما قابل قبول نبود، در بن‌بست هستیم.»

در یک ماه چه روندی طی شد؟

در یک ماه گذشته، اخبار و شرایط مذاکرات احیای برجام تاثیر مستقیمی بر رفتار دلار داشته است. اوایل مردادماه، زمان بازگشت مذاکره‌کنندگان ایران به هتل کوبورگ وین، نرخ دلار نزدیک به ۳۲ هزار تومان بود اما همان زمان نیز به نظر می‌رسید که بانک مرکزی نسبت به نرخ ۳۲ هزار تومانی برای دلار، «حساسیت» زیادی به خرج داده و نرخ دلار را در پایین این رقم نگه داشته است. حضور تیم مذاکره‌کننده ایران در وین، قیمت‌ها را نزولی کرد. چنانکه در اوج تحولات به‌وجودآمده، ایران به پیش‌نویس پیشنهادی اتحادیه اروپا پاسخ داد و طرف غربی هم از این پاسخ استقبال کرد. قیمت دلار پس از این تحولات، اوایل شهریور ماه به کانال ۲۸ هزار تومانی سقوط کرد. پس از این گفته شد که پاسخ ایران به دست آمریکایی‌ها رسیده و آنها باید دلایل تغییر نرخ ارز این پاسخ را بررسی کنند. همین یک خبر موجب شد تا مسیر دلار دوباره معکوس شود. آمریکا در پاسخ ابتدایی خود مدعی شد که «پاسخ ایران به پیش‌نویس اروپایی‌ها سازنده نبود.» در هفته دوم شهریورماه بود که هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات به‌صراحت عنوان کرد که از «توافق در آینده نزدیک» ناامید شده است. پس از این اظهار نظر نوبت به نشست شورای حکام رسید و البته انتظار می‌رفت که این شورا قطعنامه‌ای را علیه ایران صادر کند. هرچند این اتفاق نیفتاد اما نرخ دلار دیگر معکوس نشد و به صعود خود ادامه داد؛ تا جایی که دیروز در آستانه تغییر کانال به ۳۲ هزار تومان قرار گرفت و همان‌گونه که گفته شد، بانک مرکزی دخالت کرد و جلوی چنین جهش قیمتی را گرفت.

قیمت دلار تا کجا پیش می‌رود؟

برخی دیدگاه‌ها در میان جامعه تحلیلگران ارزی و حتی معامله گران بزرگ بازار ارز موجود است که معتقدند «ارزش واقعی» دلار بیش از رقمی است که هم‌اکنون به صورت «اسمی» خرید و فروش می‌شود. در واقع این دسته از معامله‌گران، «قیمت واقعی» دلار را در ارقامی بسیار بالاتر از رقم‌های فعلی تخمین می‌زنند و معتقدند بانک مرکزی به عنوان بازیگر اصلی این بازار، با مکانیسم‌هایی مانند «ارزپاشی» به صورت مقطعی، قیمت‌ها را کنترل می‌کند.

اما هیچکس به‌درستی نمی‌داند که این «قیمت واقعی» چقدر است یا اصلاً چقدر باید باشد. هر چند که می‌توان با توجه به معیارهایی در این باره حدس‌هایی هم زد. حالا دیگر خبر برجامی جدیدی نیز وجود خارجی ندارد و روی کاغذ، شانسی برای دستیابی به یک توافق جدید حداقل تا پایان انتخابات کنگره آمریکا در آبان ماه نیست. بنابراین می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که اگر خبر جدید برجامی وجود داشته باشد، قیمت‌ها نیز کاهشی شود. هرچند نگاه کارشناسی این است که قیمت‌ها در بازار ارز تاکنون به دلیل وجود اخبار برجامی کنترل می‌شد و حالا که دیگر از این اخبار وجود ندارد، دلار بار دیگر برای تغییر کانال حرکت کرده است. مشخص نیست که توان ارزی بانک مرکزی چقدر است و چقدر می‌تواند با این راهکار قیمت دلار را کنترل کند. چون در پنج ماه اول سال درآمد نفتی دولت محقق نشده و عمده درآمد دولت در نیمه اول سال درآمد مالیاتی بوده است. یعنی دولت با درآمد مالیاتی و نفت ۱۲۰ دلاری نیمه اول سال را گذرانده است. ضمن اینکه موضع مشخصی درباره کاهش یا افزایش نرخ دلار موجود نیست؟ در چهارماه ابتدایی سال، بخش بزرگی از درآمدهای نفتی ایران (همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد) به دلیل تحریم‌ها محقق نشده است. عددی که نزدیک به ۱۷۰ هزار میلیارد تومان است. با توجه به اینکه در نیمه دوم سال، دولت هم با کاهش درآمد مالیاتی مواجه است و هم کسری بودجه نیز رشد می‌کند، آینده نرخ ارز به متغیرهای پیچیده‌ای وابسته شده است.

آیا بانک مرکزی ارزی برای تزریق به بازار دارد؟

چهارشنبه گذشته علی صالح‌آبادی، رییس کل بانک مرکزی، از وجود مازاد عرضه در بازار حواله‌های ارزی گفته بود. حتی مدیر روابط عمومی بانک مرکزی عنوان کرده بود که «به‌زودی» نرخ دلار به تابلوی صرافی‌ها برمی‌گردد. این اظهارات نوعی «آرامش» در فضای بانک مرکزی را که وظیفه اول آن، حفظ ارزش ریال است، ایجاد می‌کند.

با این حال مسئولان بانک مرکزی خوب است که به این سوال پاسخ دهند که اگر قیمت دلار با وجود مازاد عرضه در حال رشد است، در صورت محدودشدن جریان دلارهای نفتی که احتمال آن در نیمه دوم سال افزایش می‌یابد، چه سرنوشتی در بازار ارز رقم می‌خورد؟»