نزدک وارد بازار نزولی شد

اندیکاتورهای ADX و ADX Wilder

سودسازی بازار سهام حتی بدون برجام

بازار سهام این روزها با عوامل داخلی و خارجی بسیار زیادی از جمله تغییرات قیمت در بازارهای جهانی، نااطمینانی در مورد متغیرهای کلان و بی‌اعتمادی به سازوکار بازار در نتیجه سیاست‌های غیرکارای دولت دوازدهم قرار دارد.

بازار سهام این روزها با عوامل داخلی و خارجی بسیار زیادی از جمله تغییرات قیمت در بازارهای جهانی، نااطمینانی در مورد متغیرهای کلان و بی‌اعتمادی به سازوکار بازار در نتیجه سیاست‌های غیرکارای دولت دوازدهم قرار دارد.

عواملی که تصمیم‌گیری سرمایـــه‌گــــذاران درخصوص سرمایه‌هایشان را دشوار کرده است و باعث شده تا سهامداران با نیم‌نگاهی به بازدهی‌های شناسایی‌شده در سایر بازارها، راه خروج از سهام را در بگیرند.

با وجود این، بررسی آمارها و عوامل تأثیر‌گذار بر روند سود‌سازی سهام نشان می‌دهد که قیمت سهام در همین شرایط نیز در منطقه جذابی قرار دارد و شرکت‌ها در پایان سال مالی ۱۴۰۱ حتی در همین شرایط نیز سودهای قابل‌توجهی را برای سهامداران خود به ارمغان می‌آورند.

خروج پول از جریان معاملات سهام از ابتدای سقوط بزرگ در مردادماه ۱۳۹۹، گریبانگیر این بازار شده است. موضوعی که با توجه به شدت نزول قیمت‌ها و سیاست‌های نادرست مسئولان سیاسی و اقتصادی دولت دوازدهم در کنار بی‌کفایتی مدیران سازمان بورس و عدم توانایی آنها در ارتقای سطح کیفی بسترها و عوامل کلانی چون کاهش قیمت جهانی محصولات نهایی شرکت‌های صادرات‌محور، خروج جاماندگان سقوط سال ۱۳۹۹، جذابیت سایر بازارها و همچنین ورود پول به سایر ابزارهای موجود در بازار، به نظر می‌رسد راه طولانی‌تری نسبت به تجربه‌های مشابه در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۹۱ را برای عبور از آن باید طی کرد. روندی که هر چند در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۱ و در پی تقویت شاخص‌های بنیادی شرکت‌ها، متوقف شد و در این بازه بار دیگر شاهد استقبال سهامداران حقیقی و ورود پول به این بازار بودیم اما در ادامه تداوم یافت تا شاخص خالص ورود پول حقیقی به معاملات سهام از ابتدای ۱۴۰۱ تا روز ۱۵ شهریور ماه به عدد منفی ۲۱ هزار میلیارد تومان برسد.

با وجود این، خروج پول از سهام این روزها در حالی اتفاق می‌افتد که شاخص‌های ارزندگی بازار به‌رغم تمام فعل و انفعالاتی که در بازارهای جهانی محصولات شاهد آن هستیم و در شرایطی که توافق هسته‌ای نیز همچنان به نتیجه نرسیده است، بهبود یافته و همچنان مسیر خود را در جهت ارزندگی هر چه بیشتر طی می‌کند. از طرفی کارشناسان بر این باورند که اثرات ثانویه بحران‌های اتفاق افتاده در بازارهای جهانی می‌تواند در نهایت راه را برای نفوذ بیشتر کالای ایرانی در جهان هموار سازد. در کنار این موارد، برآوردها نشان می‌دهد روند سود‌سازی بازار سهام در شرایط عدم نتیجه توافق هسته‌ای نیز ادامه خواهد یافت.

یکی از عواملی که این روزها با تأثیر‌گذاری بر سهام شرکت‌های صنعتی، بیشترین نقش را در روند نزولی شاخص کل بورس و در نهایت خروج پول حقیقی از معاملات سهام ایفا می‌کند، تغییرات شدید قیمت‌های جهانی کالاها بوده است. آمار مربوط به قیمت جهانی محصولات نشان می‌دهد که با فروکش کردن اثر اولیه بحران ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و تنش‌های شدید روسیه با کشورهای اروپایی و امریکا، اثر ثانویه این بحران در قالب رکود در بازارها، افزایش نرخ بیکاری، کاهش سفارشات کارخانه‌ای، افزایش نرخ تورم و درمقابل سیاست‌های انقباضی اتخاذ شده از طرف کشورهای غربی، منجر به کاهش قیمت‌های محصولات فلزاتی پایه و محصولات شیمیایی شده است.

همچنیــــن عــــــدم دسترســــی شرکت‌های روسی به بازارهای اروپا باعث شده تا شرکت‌های روسی به بازارهای آسیایی هجوم آورند که این موضوع نیز به عنوان یک پدیده منفی برای شرکت‌های ایرانی برآورد می‌شود.

اما از نظر تحلیلگران این تمامی ماجرا نخواهد بود و در پی اثر ثانویه رکود اقتصادی در جهان و افزایش قیمت‌های انرژی در کشورهای اروپایی و امریکا، تولیدات ایرانی با توجه به برخورداری از انرژی و نیروی کار ارزان‌تر، مزیت پیدا خواهد کرد و قدرت نفوذ محصولات ایرانی در جهان بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال، با افزایش بیش از ۳۰ درصدی نرخ گاز در آلمان، کوره‌های تولید آلومینیوم و فولاد در این کشورها خاموش شده است که شروع فعالیت آنها در آینده با هزینه بسیار زیادی روبه‌رو خواهد بود. همچنین با تداوم کاهش تقاضای فولاد و افزایش قیمت‌های انرژی و قطعی برق، برخی از تولید کنندگان فولاد در اروپا و امریکای جنوبی، تولیدات خود را متوقف کرده‌اند.

همچنین نیاز مبرم کشورهای غربی به منابع جایگزین نفت و گاز روسیه، می‌تواند تقاضا برای محصولات نفتی ایران را بالا ببرد که متعاقباً منجر به سود‌سازی بیشتر صنایع ایرانی در سال‌های بعد خواهد شد. این موضوع در کنار انعقاد قراردادهای همکاری شرکت‌های ایرانی با کشورهای امریکای جنوبی، ارمنستان، روسیه و سایر کشورهای همسایه، می‌تواند تداوم تولید و فروش و سودسازی شرکت‌های صنعتی بزرگ ایرانی را تضمین کند که در نهایت جذابیت سهام در بازار سهام را نیز افزایش خواهد داد.

با وجود کاهش قیمت‌های جهانی، آمارهای مربوط به ارزندگی و درآمدسازی شرکت‌های صنعتی صادرات محور همچنان رشد قابل‌توجهی داشته که می‌‌تواند سود سازی شرکت‌ها درسال ۱۴۰۱ را تضمین کند.

براساس برآوردهای موجود، در بازار سهام ایران، بیش از ۷۷ درصد سودسازی بازار به گروه‌های محصولات شیمیایی، نفت، معادن و فلزات مربوط می‌‌شود. این گروه‌ها در حدود ۴ هزار و ۹۰۰ هزار میلیارد تومان ارزش بازار و ۸۰۰ هزار میلیارد تومان سود خالص داشته‌اند که در مقابل سودسازی ۹۰ هزار میلیاردی سایر گروه‌ها، بیشترین تأثیر را بر ارزندگی بازار به خود اختصاص می‌‌دهند. همچنین جمع سود‌های شناسایی شده و تقسیم آن بر ارزش کل بازار، نسبت p/e کل بازار را در حدود عدد ۶ قرار می‌‌دهد که از نظر علم مالی در محدوده جذاب و ارزنده‌ای قرار می‌‌گیرد.

موضوع مذاکرات هسته‌ای یکی دیگر از مواردی است که این روزها به عنوان عامل تأثیرگذار بر بازار ایفای نقش می‌‌کند. در این خصوص باید توجه داشت که هرچند سودسازی شرکت‌های بورسی در نتیجه توافق هسته‌ای با افزایش قابل توجهی روبه‌رو خواهد شد، اما اگر توافق در سال ۱۴۰۱ صورت نپذیرد، بازهم شاهد رشد سودسازی شرکت‌های بورسی خواهیم بود.

برآوردها نشان می‌‌دهد که هرچند به نتیجه رسیدن توافق هسته‌ای عناوینی چون تأمین مواد اولیه وارداتی و حمل و انتقال ارزی و بین‌المللی را در حدود ۹۰۰ میلیون دلار کاهش خواهد داد و از این طریق سودسازی شرکت‌ها در حدود یک میلیارد تومان افزایش خواهد یافت، اما در صورت عدم توافق و با در نظر گرفتن شرایط موجود نیز شرکت‌ها از طریق به نتیجه رسیدن بیش از ۱۰ میلیارد دلار طرح‌های توسعه‌ای و رشد ارقام تولید و فروش و کاهش نسبت‌های هزینه‌ای، خواهند توانست رشد سودسازی خود را ادامه دهند.

برآوردهای مربوط به EPS شرکت‌های بورسی در سال ۱۴۰۱ نشان می‌‌دهد که این شرکت‌ها درپایان این سال حدود ۸۹۰ هزار میلیارد تومان سود سازی خواهند داشت که این رقم در مقایسه به سال مالی قبل با رشد قابل توجهی روبه‌رو شده است.

یکی از دلایلی که این روزها منجر به خروج پول از بازارها شده است، بازدهی‌های بیشتر سایر بازارهای رقیب با بازار سهام بوده است. درخصوص بازارهای موازی با بازار سهام ذکر این نکته ضروری است در شرایطی که اقتصاد با نااطمینانی روبه‌رو شود، مدیران سرمایه‌گذاری‌ها و فعالان بازار، سرمایه‌های خود را به سمت دارایی‌هایی دیگر هدایت می‌‌کنند. مشاهدات میدانی خبرنگار روزنامه ایران و نظرسنجی از مدیران سبدگردانی‌ها و فعالان بازار نشان می‌‌دهد که طی دو ماه گذشته این رویه از طرف سرمایه‌گذاران پیگیری شده است و آنها به دلیل افزایش نااطمینانی در بازار و در جهت حفظ ارزش سرمایه‌های خود، بخش بیشتری از منابع را به بازارهای دیگر اختصاص داده‌اند و از این رو یکی از مقاصدی که می‌‌توان برای پول‌های خارج شده از بازار سهام متصور شد، این بازارها بوده است.

سهامداران در مورد ورود به این بازارها باید توجه داشته باشند که هرچند بازدهی اقلامی مانند زمین و مسکن در این روزها نسبت به سایر بازارها افزایش یافته است، اما این دارایی‌ها به دلیل قدرت نقدشوندگی پایین، می‌‌توانند سرمایه افراد را برای مدتی طولانی مسدود کنند نزدک وارد بازار نزولی شد که این موضوع در نهایت می‌‌تواند سرمایه‌گذاران را از بازدهی‌های احتمالی سایر بازارها محروم کند. همچنین وجود طرح‌هایی مانند اخذ مالیات از خانه‌های خالی و سایر دارایی‌ها مانند طلا و ارز می‌‌تواند از بازدهی این بازارها درآینده بکاهد. از طرفی دولت سیزدهم با ایجاد ابزار نوین مالی، امکان به مالکیت درآمدن این دارایی‌ها را در سازوکار بازار سرمایه فراهم کرده که سهامداران می‌‌توانند از این طریق با ریسک کمتر و قدرت نقد شوندگی بیشتر، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.

در این خصوص ورود حدود یک هزار میلیارد تومان پول حقیقی به صندوق‌های قابل معامله از ابتدای سال، افزایش معاملات و ورود سرمایه به اوراق مبتنی بر کالا مانند سکه، فرآورده‌های نفتی و اوراق مشتقه نیز نشان می‌‌دهد که با وجود خروج پول از معاملات سهام، بخشی از این پول همچنان در سایر ابزار و اوراق معاملاتی موجود در بازار سرمایه در گردش است و از این بازار خارج نشده است.

​​​​​​​اتحادیه اروپا در حال آماده شدن برای سومین رکود سالانه مصرف فولاد در چهار سال گذشته است، البته این رکود در سطح متوسط خواهد بود.

پیش از این، روند مثبت مشاهده شده در مصرف ظاهری فولاد در طول سال ۲۰۲۱ در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ نیز ادامه داشت. با این حال، به دلیل اختلالات شدید زنجیره تأمین جهانی و افزایش قیمت انرژی و هزینه‌های تولید، این روند نزولی شد. انتظار می‌رود این مسائل در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ به همراه تأثیرات جنگ روسیه در اوکراین که شرایط را برای بازار اتحادیه اروپا بدتر کرد، حتی بیشتر هم بشود.

بنابراین، تأثیر این وضعیت بر صنایع مصرف‌کننده فولاد و چشم‌انداز کلی اقتصاد، تأثیر خود را بر مصرف ظاهری فولاد در سال‌جاری خواهد گذاشت. در نهایت انتظار می‌رود مصرف فولاد شاهد سومین رکود سالانه خود در چهار سال گذشته باشد. البته این رکود حدود منفی ۱.۷ درصد خواهد بود که در ابتدا منفی ۱.۹ درصد برآورد شده بود.

انتظار می‌رود مصرف ظاهری فولاد اروپا در سال ۲۰۲۳ تا ۵.۶ درصد بهبود یابد اما وضعیت کلی تقاضای فولاد همچنان در معرض «ابهام زیاد» قرار دارد که احتمالاً به کاهش تقاضا در بخش‌های مصرف‌کننده فولاد ادامه می‌دهد.

علاوه بر این، جنگ روسیه و اوکراین، ادامه مسائل زنجیره تأمین و افزایش قیمت انرژی و کامودیتی‌ها، همراه با فشارهای تورمی بسیار بالا، موجب شده یوروفر پیش‌بینی تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ را در مقایسه با چشم‌انداز قبلی با کاهش بیشتری همراه کند. از آنجایی که انتظار نمی‌رود عوامل نزولی فوق‌الذکر تا قبل از سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کنند، برآورد رشد تولید ناخالص داخلی برای سال ۲۰۲۲ معادل ۲.۶ درصد و برای سال ۲۰۲۳ تا ۱.۶ درصد خواهد بود.

تحلیلگران امیدوارند به احتمال زیاد، با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۳، همه چیز به تدریج شروع به بهبود خواهد کرد.

اندیکاتور ADX یا شاخص میانگین حرکت جهت‌دار

در مقاله مربوط به اندیکاتور پارابولیک سار گفتیم که ولز وایلدر (welles wilder) آمریکایی علاوه بر خدمات و فعالیت‌های بسیاری که در بازارهای مالی انجام داد، چندین اندیکاتور نیز خلق کرده است. میانگین حرکت جهت‌دار (Average Directional Movement Index)، پارابولیک‌سار، میانگین محدوده واقعی (Average True Range) و اندیکاتور شناخته شده RSI، هر یک حاصل سال‌ها تلاش و آزمون این تحلیلگر برجسته هستند. البته که شهرت ولز وایلدر بیشتر به خاطر فعالیت‌های گسترده‌اش در بازار املاک و مستغلات (Real State) نزدک وارد بازار نزولی شد است. در این مقاله قصد داریم به معرفی اندیکاتور ADX یا همان میانگین حرکت جهت‌دار بپردازیم.

مقدمه‌ای بر اندیکاتور ADX

کلمه ADX مخفف عبارت Average Directional movement Index به معنای شاخص میانگین حرکت جهت‌دار است. این اندیکاتور در گروه اندیکاتورهای روند (Trend) قرار می‌گیرد و به صورت کلی از سه عنصر اصلی شامل منحنی‌های +DI و -DI و منحنی اصلی ADX تشکیل شده است.

توجه کنید در نرم افزار متاتریدر دو نوع اندیکاتور ADX در زیرمجموعه اندیکاتورهای Trend قابل مشاهده است. تفاوت این دو اندیکاتور که یکی با نام ولز وایلدر مشخص شده در نوع شکستگی خطوط است. به این صورت که در اندیکاتور ADX Wilder از منحنی با شکستگی‌های کمتر (Smooth) استفاده شده است. همچنین نواسانات در اندیکاتور ADX بیشتر از اندیکاتور ADX Wilder است. اما در عمل شما از هر دو اندیکاتور برای تحلیل تکنیکال می‌توانید استفاده کنید و این دو تفاوت چندانی با هم ندارند.

اندیکاتورهای ADX و ADX Wilder

برای همسان‌سازی تنظیمات در این مقاله برای منحنی -DI از خط‌چین قرمز رنگ، برای منحنی +DI از خط‌چین آبی رنگ و برای منحنی اصلی ADX از رنگ سبز استفاده شده است.

تنظیمات رنگ اندیکاتور ADX در نرم افزار متاتریدر

دوره تناوب نیز بهتر است به صورت پیش فرض بر روی ۱۴ کندل اخیر تنظیم شود، اما شما می‌توانید بسته به استراتژی معاملاتی خود آن را تغییر دهید. هر چه دوره زمانی طولانی‌تر باشد، نوسانات اندیکاتور کمتر خواهد شد. بیشتر معامله‎‌گران معمولا از دوره‌های ۷ تا ۳۰ کندلی در استراتژی خود استفاده می‌کنند. دوره‌های زمانی طولانی‌تر معمولا نتایج معتبرتری را به ما می‌دهند، اما معامله‌گران کوتاه مدت اغلب از دوره‌های زمانی پایین استفاده می‌کنند. پس :

• دوره زمانی کوتاه : سیگنال‌های بیشتری می‌دهد اما احتمال وجود خطا نیز افزایش می‌یابد.
• دوره زمانی طولانی : سیگنال‌های کمتر با اعتبار بیشتری را ارائه می‌دهد، اما احتمال از دست دادن سیگنال‌‌های صحیح افزایش می‌یابد.

اجزای ADX

همان‌طور که گفتیم این اندیکاتور از سه عنصر اصلی تشکیل شده که به صورت یک مجموعه برای تشخیص روند بازار استفاده می‌شوند. در حقیقت ADX قدرت روند را بدون توجه به صعودی یا نزولی بودن آن تعیین می‌کند. منحنی‌های DI نیز به عنوان دو مکمل به ما کمک می‌کنند تا صعودی یا نزولی بودن بازار را تشخیص دهیم. این مجموعه به طور کلی با عنوان سیستم “Directional Movement” یا حرکت جهت‌دار شناخته می‌شود. در این اندیکاتور :

• +DI : اندیکاتور جهت‌دار مثبت (Positive Directional Indicator0)
• -DI : اندیکاتور جهت‌دار منفی (Negative Directional Indicator)
• ADX : شاخص میانگین حرکت جهت‌دار (Average Directional Movement Index) که بین اعداد ۰ و ۵۰ در نوسان است.

نحوه استفاده از اندیکاتور ADX

برای استفاده صحیح از این نزدک وارد بازار نزولی شد اندیکاتور باید دو گام زیر را انجام دهیم. ابتدا می‌بایست قدرت روند فعلی را فارغ از صعودی یا نزولی بودن آن ارزیابی کنیم. پس از مشخص شدن قدرت روند نوبت به تشخیص روند صعودی یا نزولی می‌رسد. پس :

۱- تشخیص قدرت روند با استفاده از منحنی ADX

مهمترین کاربرد این اندیکاتور، استفاده از منحنی ADX (منحنی سبز رنگ) به تنهایی و برای تشخیص قدرت روند است. به این صورت که :

• هر گاه منحنی ADX صعودی بود و به سطوح بالاتر نزدیک شود، بازار در حال تشکیل یک روند قدرتمند است. این روند می‌تواند صعودی یا نزولی باشد.
• هرگاه منحنی ADX نزولی بود و خود را به سطوح پایینی نزدیک کند، بازار روند خاصی نداشته و وارد فاز استراحت شده است.

چند نکته مهم :

• در استفاده از این روش بهتر است سطح ۲۵ (یا ۲۰) را برای تأیید صحت روند استفاده کنیم. به این صورت که اگه ADX به بالای سطح ۲۵ برسد، روند صعودی یا نزولی فعلی تأیید می‌شود. اما اگر ADX صعودی بوده ولی هنوز به سطح ۲۵ نرسیده باشد، قدرت روند با تردیدهایی روبرو است.
• در هنگام تشخیص نزولی بودن ADX برای بازارهای خنثی نیز بهتر است ADC به پایین سطح ۲۰ برسد تا روند خنثی و بی رمق بودن بازار مورد تأیید قرار گیرد. در صورتی که شما یک معامله‌گر روند هستید، توصیه می‌شود که در مقادیر ADX کمتر از ۲۵ یا ۲۰ از معامله کردن اجتناب کنید.

۲- تشخیص شروع و پایان روند با توجه به وضعیت دو منحنی +DI و -DI

پس از آن که با استفاده از ADX قدرت روند را تخمین زدیم نوبت به مشخص کردن صعودی یا نزولی بودن روند می‌رسد. معمولا اندیکاتور ADX را به همراه دو اندیکاتور DI بررسی می‌کنند. DI ها اندیکاتورهای جهت یا Directional Movement هستند و همان‌طور که گفته شد به همراه ADX یک سیستم قوی تشخیص روند را در اختیار ما قرار می‌دهند.

• زمانی که +DI بالاتر از -DI قرار می‌گیرد، روند بازار صعودی بوده یا اصطلاحا بازار گاوی (Bullish) را داریم. به عبارتی هرچقدر +DI بالاتر باشد، قدرت خریداران بیشتر است.
• اما زمانی که +DI پایین -DI قرار داشته باشد، نشان‌دهنده بازار نزولی یا خرسی (Bearish) است. به عبارت دیگر هرچه -DI بالاتر باشد، هیجان و قدرت فروشندگان بیشتر است.

با توجه به نمودار بالا می‌توان دریافت که مناطق برخورد دو منحنی DI می‌تواند به نوعی سیگنال خرید و فروش را برای ما صادر کند. زمانی که +DI منحنی -DI را به سمت بالا بشکند سیگنال خرید، و زمانی که +DI منحنی DI- را به سمت پایین بشکاند، سیگنال فروش صادر خواهد شد.

با توجه به نحوه محاسبه و شکل‌گیری این اندیکاتور، دقت کنید که همواره از این اندیکاتور در سهام با شناوری و حجم معاملات بالا استفاده کنید. واضح است که در صورت استفاده برای سهام با حجم معاملات روزانه پایین، این اندیکاتور با خطاهای زیادی همراه خواهد بود.

نکته مهم دیگر!

توجه کنید که ADX را می‌توان به نوعی برآیند دو منحنی DI در نظر گرفت. زمانی که دو منحنی DI از هم فاصله می‌گیرند، ADX افزایش یافته و یک روند قوی آغاز می‌شود. و بالعکس آن هر گاه دو منحنی DI به هم نزدیک می‌شوند، در واقع تقابل میان خریداران و فروشندگان به هم نزدیک بوده و ADX کاهش می‌یابد.

یک مثال ساده !

در تصویر بعد با یک مثال نمودار سهام شرکت پتروشیمی زاگرس را با استفاده از سیگنال‌های اندیکاتور ADX مرحله به مرحله تحلیل می‌کنیم.

1. منحنی +DI با عبور از منحنی قرمز رنگ -DI اصطلاحا آن را کراس کرده و سیگنال خرید را صادر می‌کند. اما توجه کنید که منحنی ADX هنوز زیر سطح ۲۵ قرار دارد. پس روند صعودی شکل گرفته از قدرت کافی برخوردار نیست.
2. پس از صعودی شدن منحنی ADX و عبور آن از سطح معیار ۲۵ و با توجه به این که +DI هنوز بالای -DI قرار دارد، سیگنال خرید صادر می‌شود.
3. قدرت روند صعودی در حال تضعیف بوده و سهم وارد فاز استراحت می‌شود. اما هنوز سیگنال فروشی مشاهده نشده است.
4. مجددا ADX گارد صعودی گرفته است و به سطوح بالاتری می‌رسد. روند صعودی قدرت بیشتری پیدا کرده است و خریداران همچنان از قدرت بالایی برخوردار هستند.
5. همزمان با کاهش سطح منحنی ADX به زیر ۲۵، +DI هم به زیر -DI سقوط کرده است. مشاهده می‌شود که پس از این اتفاق سهم نیز روند نزولی را آغاز کرده و سیگنال فروش به درستی تأیید می‌شود.

چکیده مطلب :

یکی دیگر از اندیکاتورهای که برای تشخیص روند و قدرت آن توسط معامله‌گران استفاده می‌شود، اندیکاتور ADX است. به جرأت می‌توان گفت که در محاسبات این اندیکاتور تمامی جوانب بازار در نظر گرفته شده است. با این وجود بهتر است که از ADX برای دریافت سیگنال‌های خرید و فروش استفاده نکنید و آن را به عنوان یک تأییدیه برای موقعیت‌های معاملاتی خود در نظر بگیرید.

توجه کنید که منحنی ADX به هیچ وجه به تنهایی قابلیت مشخص کردن صعودی یا نزولی بودن روند را ندارد. این منحنی تنها بیان‌گر قدرت یا ضعف روند است. برای تشخیص صعودی یا نزولی بودن روند می‌بایست از منحنی‌های کمکی DI بهره گرفت. معموال از این اندیکاتور برای تشخیص واگرایی‌ها استفاده نمی‌شود، اما شما به عنوان یک معامله‌گر می‌توانید توانایی این اندیکاتور در تشخیص واگرایی‌ها را نیز بررسی کنید.

سقوط قیمت بیت‌کوین؛ ۲۰ هزار دلار نزدیک است؟

گابور گورباکس (Gabor Gurbacs)، مدیر دارایی‌های دیجیتال در شرکت VanEck به سرمایه‌گذاران بیت‌کوین نسبت به روند نزولی‌تر هشدار می‌دهد هر چند که او می‌گوید همه چیز به این بستگی دارد که بیت‌کوین در این موقعیت به کدام سمت حرکت خواهد کرد و در کدام سمت آرام خواهد گرفت. او می‌گوید که ممکن است تا حدود ۲۰ هزار دلار کاهش وجود داشته باشد.

گورباکس دیدگاهی مشابه با پیتر شیف (Peter Schiff)، منتقد سرسخت بیت‌کوین مطرح کرده است. پیتر شیف در روز جمعه اعلام کرده بود که اگر بیت‌کوین به زیر ۳۰ هزار دلار سقوط کند، احتمال سقوط بزرگ‌تر و سریع‌تر وجود خوهد داشت. به طور کلی، گورباکس معتقد است که عملکرد بیت‌کوین در هفته جاری، وضعیت ثابت یا نزولی بودن این ارز دیجیتال را در هفته آینده مشخص خواهد کرد و سرنوشت کلی بازار رقم خواهد خورد.

گورباکس در ادامه اظهار نظرهای خود بیان کرد که اکنون مؤسسات مالی به دنبال سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال هستند و همچنان منتظر موقعیت مناسب برای ورود هستند. از دلایلی که گورباکس برای احتمال سرمایه‌گذاری مؤسسات مالی در ارزهای دیجیتال عنوان می‌کند تورم بالا است که این مؤسسات مالی برای جلوگیری از بی‌ارزش شدن سرمایه‌ خود قطعاً وارد ارزهای دیجیتال خواهند شد.

پیش‌بینی‌های زیادی از سقوط بیشتر بیت‌کوین وجود دارد و به نظر می‌رسد که دارد به واقعیت نیز نزدیک می‌شود. بیت‌کوین در روز گذشته به زیر ۳۴ هزار دلار سقوط کرد و اکنون در زمان نگارش این مقاله در قیمت ۳۵,۱۹۶ دلار آرام گرفته است، این نشان می‌دهد که هنوز به حفظ موقعیت و تغییر شرایط بازار امید است و همه چیز تمام نشده است.

بیت‌کوین در روز جمعه حمایت ۴۰ هزار دلاری خود را از دست داد و از آن روز تا به الآن، گاو‌ها در تلاش هستند که با هر حمایتی که در اختیار دارند بازار را در دست بگیرند. کشورهای بسیاری مانند السالوادور از این وضعیت نهایت استفاده را بردند و اقدام به خرید بیت‌کوین کردند اما با وجود این موضوع، فشار بر گاوها همچنان باقی مانده است.

ویلیام کلمنته (William Clemente)، تاجر و تحلیلگر مالی می‌گوید که بسیاری از فعالان بازار مشتقات در حال مبارزه با این روند هستند. او در ادامه گفت: “نکته دیوانه کننده ماجرا این است که علاقه به سرمایه‌گذاری در بازار هنوز از بین نرفته است.” کاربری در توییتر با طعنه نوشت: “بعد از این سقوط بزرگ و ترسناک، بازار به نحوی کاملاً منفی نیست. تحلیل‌ها کاملاً عقب‌نشینی نکرده‌اند، سود باز در قرارداد‌های آتی بیت‌کوین پایین نرفته است. وضعیت جالبی است و منظور من از جالب، خواری است.”

شاخص قدرت نسبی بیت‌کوین (RSI) در حال نزدیک شدن به پایین‌ترین سطح خود نسبت به ماه مارس ۲۰۲۰ است. در آن زمان، بیت‌کوین به قیمت ۳,۶۰۰ دلار سقوط کرده بود. مایکل ون دی پوپ (Michaël van de Poppe) تحلیلگر ارزهای دیجیتال می‌گوید که نرخ ارزش کلی بازار سطح حمایتی بعدی بازار است که باید در کنار RSI نیز به آن توجه شود.

ثبت رکورد جدید دشواری شبکه بیت‌کوین در بحبوحه نوسانات قیمتی

شبکه بیت‌کوین رکورد جدیدی در ثبت دشواری استخراج زده و آن را به ۲۶٫۶۴۳ تریلیون دلار با میانگین نرخ هش ۱۹۰٫۷۱ اگزاهش در ثانیه (EH/s) رسانده است که نشان‌دهنده حمایت قوی جامعه ارزهای دیجیتال با وجود بازار نزولی است. دشواری شبکه بیت‌کوین توسط قدرت محاسباتی کلی تعیین می‌شود که این به دشواری تائید تراکنش‌ها و استخراج بیت‌کوین مرتبط است.

دشواری شبکه بیت‌کوین در ماه‌های مه و ژوئیه سال ۲۰۲۱ با مشکلاتی مواجه شد که دلیل عمده آن ممنوعیت کلی کشور چین نسبت به استخراج ارزهای دیجیتال بود. از آن زمان به بعد، ماینرها در کشورهای دیگر به فعالیت خود ادامه دادند و مشکل شبکه از اوت ۲۰۲۱ شروع به بهبود یافتن کرد. داده‌های BTC.com پیش‌بینی می‌کند که دشواری شبکه در ۱۲ روز آینده به یک رکورد دیگر دست پیدا می‌کند و به رشد قوی خود ادامه می‌دهد.

اصلاح قیمت در تحلیل تکنیکال چیست؟

در سرمایه‌گذاری، اصلاح قیمت (Correction) برابر است با کاهش 10 درصدی در قیمت که از نزدک وارد بازار نزولی شد بالاترین سطح پیشین محاسبه می‌گردد. اصلاح قیمت همچنین می‌‌تواند برای دارایی‌های منفرد، مانند یک سهام تک (Individual Stock) و یا یک اوراق قرضه (Bonds) و حتی برای یک شاخص که عملکرد گروهی از دارایی‌ها را می‌­سنجد (Index) نیز اتفاق بیافتد.

یک دارایی، شاخص، و یا یک بازار ممکن است برای مدت زمان متفاوتی مانند چند روز، چند هفته، چند ماه، و یا حتی طولانی‌­تر وارد فاز اصلاحی شود. هرچند، اکثر اصلاح‌­های انجام‌شده در بازارها کوتاه‌مدت بوده و در بازهٔ زمانی بین سه تا چهار ماه اتفاق می‌­افتند.

سرمایه‌گذاران، معامله‌گران، و تحلیل‌گران بازار از ابزارهای تکنیکالی برای پیش‌بینی و پیگیری اصلاحات در بازار استفاده می‌­کنند. فاکتورهای بسیاری می‌­توانند منجر به انجام یک اصلاح در قیمت سهام، شاخص‌ها و یا بازار شود. از این عوامل می‌­توان به اتفاقات بزرگ در سطح اقتصاد کلان (Macroeconomics) تا مشکلات کوچک در مدیریت یک شرکت ساده، اشاره کرد. باید بگوییم که تعداد عواملی که موجب ایجاد اصلاح در بازار می‌­شوند، به تعداد سهام‌­ها، شاخص‌­ها و یا حتی بازارهای موجود می‌­باشند.

اصلاح قیمت (Correction) چگونه کار می‌­کند؟

ماجرای وجود اصلاحات در بازار مانند وجود یک عنکبوت در اتاق شما نزدک وارد بازار نزولی شد می‌­باشد. با وجود اینکه شما می‌­دانید که این عنکبوت در اتاق شما حضور دارد، و به شما زُل زده است، اما دقیقاً نمی‌­دانید که دفعهٔ بعد در چه زمانی آن را خواهید دید. با وجود اینکه می‌­توانید شب را در اتاق‌تان با حضور عنکبوت سپری کنید، اما نمی‌­توانید از حضور اصلاح و احتمال وقوع آن در بازار چشم­‌پوشی کنید.

با استناد به گزارشی در سال 2018 در شبکه CNBC، میانگین اصلاح قیمت صورت گرفته در شاخص S&P 500 تنها به مدت 4 ماه طول کشیده و ارزش‌­های بازار درحدود 13 درصد کاهش یافته‌­اند. هرچند می‌­توان درک کرد که چرا سرمایه‌­گذاران و معامله‌­گران تازه‌­کار ممکن است به‌خاطر اصلاحی که از 10 درصد فراتر می‌­رود نگران شوند، زیرا آنها دارایی‌های سبد سهام (پورتفوی – Portfolio) خود را برای اصلاح قیمتی آماده نکرده‌اند. آن‌ها منتظر وقوع اصلاح نبودند و هیچ ایده‌­ای دربارهٔ اینکه اصلاح به چه مدت به‌طول می‌­انجامد را نداشتند. برای بیشتر سرمایه­‌گذاران بازار که با هدف بلندمدت وارد می‌‌شوند، اصلاح تنها یک دست‌انداز کوچک در مسیر راه سرمایه‌­شان به سمت اهداف قیمتی بالا می‌­باشد. آنها می‌­دانند که بازار در نهایت خود را ترمیم می‌­کند بنابراین، دچار ترس و وحشت نخواهند شد.

اصلاح بسیار بزرگ قیمت در تحلیل تکنیکال چه عوارضی دارد؟

البته یک اصلاح بسیار بزرگ می‌­تواند برای معامله‌­گران کوتاه‌مدت و یا معامله­‌گران روزانه یک فاجعه باشد. همچنین می‌توان از معامله­‌گرانی که از ضریب اهرمی‌ بالا برای معاملاتشان استفاده می‌­کنند نیز، به‌عنوان افرادی که در این حالات خسارت‌­های شدیدی می‌­بینند، نام برد.

هیچ‌کس نمی‌­تواند دقیقاً پیش‌بینی کند که یک اصلاح قیمت در چه زمانی شروع می‌­شود، و یا پایان می‌­یابد، و یا هیچ‌کسی نمی‌­تواند به‌درستی میزان و حجم اصلاحی صورت گرفته در بازار را پیش‌بینی نماید. آنچه که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در واقع می‌­توانند انجام دهند، تنها استناد به مدارک تاریخی اصلاح در بازار و استناد به آنها و برنامه‌­ریزی طبق آنها می‌­باشد.

نکات کلیدی:

• یک اصلاح قیمت برابر با کاهشی 10 درصدی از بالاترین سطح قیمتی سابق می‌­باشد. اصلاح هم برای سهام، دارایی‌ها، و بازارهای مالی اتفاق می‌­افتد.
• اصلاحات می‌­توانند مدت زمان‌­هایی متفاوت طول بکشد. از چند روز گرفته تا چند ماه، و یا حتی طولانی‌تر.
• با وجود اینکه اصلاح قیمت می‌­تواند در کوتاه‌مدت تخریب‌کننده باشد، اما برای قیمت یک سهام در طولانی‌مدت، می‌­تواند بسیار مفید بوده و برای خرید در بازار فرصت ایجاد نماید.

بررسی یک اصلاح قیمت در نمودار

اصلاحات گاهی اوقات می‌­توانند در تحلیل‌­های مارکت، و یا با مقایسه کردن دو شاخص بازار با یکدیگر مورد شناسایی قرار گیرند. با استفاده از این روش، یک تحلیل­‌گر می‌­تواند یک شاخص با عملکرد کمتر از حد انتظار را کشف نماید که توسط یک شاخص دیگر با عملکرد کمتر از حد انتظار دنبال شده است. یک روند متعادل از نزدیک بودن و شبیه بودن این دو شاخص در بازارها می‌­توانند به ما این سیگنال را بدهند که انجام یک اصلاح و یا وقوع آن، نزدیک است.

تحلیل تکنیکال سطوح حمایتی و مقاومتی قیمت (Support and resistance levels) را برای کمک به تخمین زمان رخ دادن بازگشت قیمتی و یا ایجاد یک اصلاح در روند قیمتی بررسی می‌­کند. اصلاح‌های تکنیکالی زمانی اتفاق می‌افتد که یک دارایی و یا ارزش کل بازار به سطح اشباع می‌رسد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سطوح حمایت و مقاومت می‌توانید از مطلب آموزشی «سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

تحلیل‌گران از نمودارها برای نزدک وارد بازار نزولی شد بررسی تغییرات رخ داده در طول زمان در قیمت دارایی‌ها، شاخص‌ها، و یا بازار استفاده می‌نمایند. برخی از این ابزارها شامل باندهای بولینجر ( Bollinger Bands)، کانال‌ها ( Envelope Channels)، و خطوط روند (Trend Lines) می‌باشد که به ما نواحی مورد انتظار برای مقاومت و حمایت قیمت را نشان می‌دهند.

آماده کردن سرمایه‌گذاری برای اصلاح قیمت احتمالی

قبل از رخ دادن یک اصلاح قیمت در بازار، سهام‌های منفرد ممکن است قوی عمل کرده و یا حتی بیش از حد انتظار خود ظاهر شوند. در دوران اصلاح بازار، دارایی‌­های منفرد به‌صورت ضعیف عمل کرده و از حالت بازار تأثیر فراوانی می‌گیرند. اصلاحات می‌توانند برای یک معامله‌­گر، زمان ایده‌­آل برای خرید دارایی‌­های با ارزش باشند زیرا که قیمت تمامی‌ دارایی‌ها در این دوران کاهش می‌یابد. هرچند، سرمایه‌گذاران باید به نسبت ریسکی که می‌کنند توجه داشته باشند و به مبلغی که می‌پردازند نیز دقت کنند زیرا که ممکن است بازار در ادامهٔ مسیرش، صعودی نبوده و به حرکت نزولی ادامه دهد.

حفاظت از ارزش سرمایه‌گذاری‌ها در دوران اصلاحات ممکن است عملی سخت باشد، اما کاملاً انجام‌پذیر است. برای دست‌وپنجه نرم کردن با کاهش قیمت‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند از یک دستور استاپ حفاظتی (Stop – Loss Order) و یا دستورهای استاپ محدودکننده (Stop – Limit Orders) استفاده کنند. دستور استاپ حفاظتی به‌صورت خودکار زمانی که قیمت به‌حدی مشخص که معامله‌گر تعیین کرده است می‌رسد اعمال می‌گردد. هرچند، این تراکنش‌ها ممکن است صورت نگیرند، و این زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت‌ها با سرعتی زیاد سقوط نمایند. دستور استاپ دوم (دستور استاپ محدودکننده) دو مورد را در نظر می‌گیرد، اول یک قیمت به‌خصوص و یک محدودهٔ فراتر از آن برای معامله. دستور استاپ حفاظتی، اعمال شدنش را تضمین می‌کند در حالی که دستور استاپ محدودکننده، قیمت مورد نظر را تضمین می‌نمایند. دستورهای استاپ باید به‌صورت مداوم تحت نظر باشند و بررسی گردند تا از نحوهٔ بازتاب آنها در مورد شرایط کنونی بازار و ارزش واقعی دارایی‌ها اطمینان حاصل شود. همچنین، بسیاری از کارگزاری‌ها به شما اجازه می‌دهند تا دستورهای استاپ خود را پس از یک دورهٔ زمانی منقضی نمایید.

سرمایه‌گذاری در دوران وقوع اصلاح

در حالی که در دوران اصلاح، قیمت در تمامی‌ اجزای بازار مورد تغییر قرار می‌گیرد، اما به هر حال این اصلاح قیمت تأثیرات بیشتری را در گروهی از این دارایی‌ها می‌گذارد. شرکت‌هایی با دارایی‌های کم و سهام‌هایی با رشد زیاد که پُرنوسان نیز حرکت می‌‌کنند، مانند شرکت‌های حوزه تکنولوژی، بیشترین تمایل را برای انجام شدیدترین واکنش‌ها در برابر اصلاحات دارند. بخش‌های دیگر بازار در برابر اصلاحات بهتر عمل می‌کنند و به مانند شرکت‌های حوزه تکنولوژی، هیجانی رفتار نمی‌کنند. برای مثال، شرکت‌های تولیدکنندهٔ کالاهای اساسی در برابر این اصلاحات مقاومت زیادی از خود نشان می‌دهند زیرا آنها به اصطلاح در برابر دوره‌های اقتصادی مصون می‌باشند (Business cycle proof) و در برابر تمامی‌ شرایط سخت اقتصادی دوام می‌آورند زیرا این کالاها از ضروریاتِ زندگی اکثریت افراد جامعه می‌باشند. بنابراین اگر اصلاحی در بازار صورت گیرد، و یا حتی اوضاع را بحرانی نماید و مدت زیادی به‌طول بیانجامد، سهام این شرکت‌ها به کار خود ادامه می‌دهند و افت کمتری در آنها ملاحظه خواهد شد.

تنوع در سبد سهام چطوری انجام می‌شود؟

تنوع در سبد سهام همچنین از دارایی‌هایتان در برابر اصلاحات محافظت می‌کند. البته باید در نظر داشته باشید که این تنوع، بدین معنی است که شما باید در سبد سهامی‌ خود، دارایی‌ها و یا سهام‌هایی داشته باشید که در شرایط متفاوت اقتصادی برعکس یکدیگر عمل می‌کنند. برای مثال، اوراق قرضه به صورت سنتی در مسیری خلاف دیگر دارایی‌ها رفتار کرده است. دارایی‌های واقعی یا در دسترس، مانند کالاها و یا املاک، از دیگر گزینه‌های شما برای محافظت از دارایی‌های مالیتان در برابر اصلاحات بازار می‌باشند.

با وجود اینکه اصلاحات در بازار شرایطی چالش‌برانگیز را ایجاد می‌نمایند، و حتی یک افت 10 نزدک وارد بازار نزولی شد درصدی ممکن است سبد سهام بسیاری از سهامداران را تحت تأثیرات زیادی قرار دهد، با این وجود اصلاحات در بسیاری از مواقع با عنوان موردی ضروری برای سلامت بازار و همچنین معامله‌گران در نظر گرفته می‌شود. برای بازار، اصلاحات می‌توانند به سنجش دوباره و بهتر ارزش دارایی‌ها کمک کند زیرا که در طی روندهای صعودی طولانی‌مدت ممکن است بسیاری از دارایی‌­ها و سهم‌ها بیش از حد واقع خود ارزش­‌گذاری شوند. اما اصلاحات برای سرمایه‌گذاران، یک فرصت عالی و ایده‌آل برای خرید سهام‌های مدنظرشان می‌باشد. در این حالت سرمایه‌گذاران از قیمت‌های کاهش‌یافته استفاده کرده، و درس‌های مهمی‌ نیز از طبیعت بازار و رفتارهای محیط بازار به‌دست می‌آورند.

نقاط قوت:

1. اصلاحات فرصتی عالی برای خرید سهام‌های باارزش بالا به‌وجود می‌آورند.
2. اثر اصلاحات می‌تواند توسط دستورهای حد ضرر و یا دستورهای استاپ محدودکننده کاهش یابد.
3. اصلاح، بازارهایی که بیش از حد گران شده­‌اند و قیمت سهام در آن‌ها بیش از اندازه واقعی‌شان است را تسکین می‌دهد.

نقاط ضعف:

1. اصلاح قیمت می‌تواند منجر به ترس و یا فروش بیش از حد در بازارها شود.
2. اصلاحات صورت گرفته در بازار می‌تواند برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت و یا معامله‌گرانی که از ضریب اهرمی‌ در معاملات‌شان استفاده می‌کنند بسیار مضر باشد.
3. این اصلاحات ممکن است تبدیل به روند نزولی طولانی‌مدت شوند.

مثال‌های واقعی از انجام اصلاحات در بازار

رخ دادن اصلاحات در بازار اتفاقی معمول است. در بین سال‌های 1980 تا 2018، بازارهای ایالات متحده آمریکا 37 اصلاح را تجربه نموده است. در طی این مدت، شاخص S&P 500 به‌طور میانگین حدود 6/15 درصد افت کرد. تعداد 10 عدد از این اصلاحات در نهایت منجر به یک بازار خرسی شده‌اند (Bearish Market)، که این بازارها خود نشان‌دهندهٔ افت اقتصادی می‌باشند. بقیهٔ اصلاحات در همان حدود باقی مانده، و یا تبدیل به یک بازار صعودی (Bullish Market) شدند. بازارهایی که نشان از رشد و ثبات اقتصادی می‌دهند.

برای مثال، در سال 2018 را در نظر بگیریم. در ماه فوریه سال 2018، 2 عدد از مهمترین شاخص‌های بازار، شاخص میانگین صنعتی داو جونز ( Dow Jones Industrial Average – DJIA) و شاخص ( Standard and Poor’s 500 – S&P 500) هر دویشان اصلاحاتی را تجربه نمودند که باعث شد بیش از 10 درصد افت نمایند. بازار نزدک (NASDAQ) و شاخص S&P 500 شاهد رخ دادن اصلاحاتی را در اواخر ماه اکتبر سال 2018 بودند.

اما هر بار، بازار توانست دوباره خود را جبران نماید. اصلاح قیمت بعدی در روز 17ام ماه دسامبر 2018 رخ داد، و هر دو شاخص میانگین صنعتی داو جونز و شاخص S&P 500 حدود 10 درصد افت نمودند – و شاخص S&P 500 حدود نزدک وارد بازار نزولی شد نزدک وارد بازار نزولی شد 15 درصد از بالاترین سطح قیمتی‌اش در تاریخ افت را تجربه نمود. این افت‌های قیمتی تا اوایل ماه ژانویه سال 2019 ادامه داشتند و این پیش‌بینی‌ها را به‌وجود آوردند که در نهایت قرار است بازار روبه‌بالا در ایالات متحده آمریکا پس از 10 سال به اتمام برسد.

اصلاح بازار در شرایط بحرانی

درادامه بازارها شروع به رالی قیمتی کردند، و تمامی‌ ضررهای سال گذشته‌شان را تا آخر ماه ژانویه سال 2019 جبران کردند. تا میانهٔ ماه آوریل سال 2019، شاخص S&P 500 حدود 20 درصد از روزهای تیره و تاریک خود در ماه دسامبر سال 2018 بالاتر قرار گرفته بود. تحلیل‌گران خوش­‌بین بر این باور بودند که بازار گاوی همچنان ادامه خواهد داشت، هرچند تعدادی از تحلیل‌گران بدبین نیز عقیده داشتند نزدک وارد بازار نزولی شد که ممکن است این روند صعودی در بازار (Market Rally) تنها شروعی بر یک روند نزولی تاریخی باشد. به‌بیان دیگر، آنها اعتقاد داشتند که ممکن است الگوی جهش گربه مرده (Dead Cat Bounce) رخ داده باشد.

به انتهای مقاله «اصلاح قیمت در تحلیل تکنیکال چیست؟» رسیدیم، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوی جهش گربه مرده می‌توانید از مطلب آموزشی «الگوی جهش گربه مرده در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

ایران و آمریکا می گویند مذاکرات وین وارد مراحل نهایی شده است

علی باقری کنی سرپرست تیم مذاکره کننده ایران در وین هم در توییتی نوشت: "بعد از هفته‌ها مذاکرات فشرده، بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌ایم اما تا وقتی درباره همه‌چیز توافق نشده باشد، درباره هیچ چیز توافق نشده است."

او اضافه کرد: "واقع‌بینی، خودداری از زیاده‌خواهی و توجه به تجربه ۴ سال گذشته لازمه تحقق این هدف است. زمان تصمیم‌گیری طرف‌های مذاکراتی ما فرا رسیده است."

آقای پرایس در مورد احتمال مذاکره مستقیم وزرای خارجه ایران و آمریکا گفت که هرچند به عقیده دولت آمریکا این به نفع همه خواهد بود اما گفت انتظار آن را ندارد.

او در مورد اراده سیاسی در تهران برای رسیدن به توافق گفت: "فکر می کنم در روزهای آینده درک خیلی بهتری از این موضوع خواهیم داشت."

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران پیشتر در این روز گفت که هر گونه مذاکره یا تماس مستقیم با آمریکا هزینه بسیار سنگینی برای دولت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران خواهد داشت. او در مصاحبه با روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز گفت که جمهوری اسلامی تا زمانی که چشم‌انداز روشن و امیدوارکننده‌ای برای رسیدن به یک توافق خوب با تضمین‌های پایدار نداشته باشد، آماده ورود به روند مذاکرات مستقیم با آمریکا نخواهد بود.

در این روز جن ساکی سخنگوی کاخ سفید با اشاره به تمایل آمریکا به مذاکره مستقیم گفت: "تمرکز ما بر رسیدن به توافقی است که نگرانی های اصلی همه طرف ها را برطرف کند. قبلا هم گفته ایم که اگر در هفته های آینده به توافق نرسیم پیشرفت های کنونی برنامه هسته ای ایران بازگشت به برجام را غیرممکن خواهد کرد."

مقام های اروپایی هم گفته اند که مذاکرات وین وارد مراحل نهایی شده.

ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در این روز گفت تا تصمیم نهایی درباره احیای برجام فقط چند روز مانده و حالا توپ در زمین ایران است که دست به یک انتخاب سیاسی بزند.