معامله الکترونیک چیست؟

“می‌توان گفت تجارت الکترونیک یک کسب و کار الکترونیک است ولی بلعکس این جمله لزوما صحیح نیست.”

مدیر کسب و کار اینترنتی الکترونیکی

مدیر کسب و کار اینترنتی الکترونیکی و مدیریت کسب و کار سئو دیجیتال مارکتینگ خود

ابعاد تجارت الکترونیک یا E-COMMERCE

زیرساختار تجارت الکترونیک
به منظور توفیق الکترونیکی ضروری است تا زیرساختارهای مورد نیاز فراهم شود. در تجارت الکترونیک انجام تعاملات به صورت به هنگام و با حداقل اشتباه (با صحت بالا) یک اصل است.
زیرساختار تجارت الکترونیکی و عناصر اصلی آن را می توان در جدول انتهای متن خلاصه نمود.
در تجارت الکترونیکی سازمان بایستی به تجهیز زیرساختار و نیز نرم افزارهای مورد نیاز و طراحی کاربران نیز بایستی از تجهیزات لازم با حداقل امکانات برخوردار باشند تا بتوانند با سازمان ارتباط برقرار کنند.

ابعاد تجارت الکترونیک
در تجارت الکترونیک توجه به سه بعد حیاتی است. چنانچه قصد ورود به این فضا باشد، بررسی سه جنبه زیر می تواند موقعیت یک موسسه را در ارائه محصول به بازار و ورود به تجارت الکترونیک را مشخص کند.
– نوع محصول
– عامل
– فرآیند

مدیر کسب و کار اینترنتی الکترونیکی
در نوع محصول طیفی از محصول می تواند تعریف شود که به سه گروه محصول فیزیکی، دیجیتالی و مجازی تقسیم می شود.
در عامل می توان به دو عامل فیزیکی و دیجیتالی اشاره کرد و در فرآیند به سه فرآیند فیزیکی، دیجیتالی و مجازی پرداخته می شود.
چنانچه محصولی به صورت کاملا فیزیکی و عامل مورد نظر آن نیز فیزیکی و در فرآیند نیز فیزیکی باشد، تجارت سنتی غالب است. محصولاتی مانند سیمان، گچ، مواد معدنی در این وضعیت قرار دارند و معامله به صورت کاملا سنتی انجام می شود.
در محصولاتی که دیجیتالی تولید می شوند و عوامل فیزیکی و در فرآیند تجارت نیز دیجیتالی انجام می گیرد، گامی جلوتر به سوی تجارت الکترونیک برداشته می شود و می توان فرآیند را به صورت الکترونیکی – فیزیکی انجام داد. مثلا در مورد محصولی مانند دوربین دیجیتالی می توان بخشی از فرآیند تجارت را به صورت الکترونیکی انجام داد.
لیکن در مورد محصولات مجازی مانند کتاب، موزیک، نرم افزار، بازی ها، شرایط کاملا تغییر کرده و می توان کلیه مراحل را از تولید تا ارائه محصول به مصرف کننده و فرآیند خرید را به صورت کاملا مجازی طراحی و اجرا کرد.

1. محصول(خدمت) فروخته شده
2. فرآیند فروش
3. عامل تحویل(یا واسطه)

Chio(1997) چارچوبی را برای این منظور تهیه کرده است. در این چارچوب پیکربندی احتمالی این سه بعد مختلف را میبینید محصول می توانی فیزیکی یا دیجیتال باشد. فرآنید ممکن است فیزیکی یا دیجیتال باشد و واسطه ارسال نیز احتمال دارد فیزیکی یا دیجیتال باشد. با توجه به این احتمالات ۸ مکعب ایجاد می شود که هر کدام دارای سه وجه هستند. در تجارت سنتی هر سه وجه این مکعب فیزیکی است. در تجارت الکترونیک خالص هم تمام وجه دیجیتال هستند. تمام مکعب های دیگر ترکیبی از وجوه دیجیتال و فیزیکی را شامل می شوند.

اگر دست کم یک وجه دیجیتال داشته باشد وضعیت موجود را تجارت الکترونیکی ناخالص می نامیم. مثل خرید کتاب از آمازون، که در آن محصول فیزیکی ارسال می شود. اما خرید کتاب الکترونیکی از آمازون یا خرید نرم افزار از Buy.com را تجارت الکترونیک خالص می نامیم معامله الکترونیک چیست؟ زیرا تمام مراحل آن به صورت دیجیتال صورت می گیرد.

آیا کسب و کار الکترونیک همان تجارت الکترونیک است؟

بررسی تفاوت‌ها و مزایای کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک

در چند سال گذشته خرید آنلاین توانسته جایگاه خوبی در بین مشتریان کسب کند. امروزه برای خرید یک محصول لازم نیست حتما به مغازه بروید، فقط با داشتن یک تلفن هوشمند و اینترنت می‌توانید از هر جای جهان که می‌خواهید خرید کنید. این دستاورد باید از دو شبکه جهانی به نام‌های تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیک متشکر باشد.

اکثر مردم اعتقاد دارند این دو معانی یکسانی دارند اما در حقیقت این دو به یک مفهوم اتلاق نمی‌شوند اما به یکدیگر بسیار نزدیک و وابسته هستند.

تجارت الکترونیک چیست؟

تجارت الکترونیک به فرآیند خرید و فروش توسط وب و اینترنت گفته می‌شود. بلعکسِ فروشگاه‌هایِ حقیقی، در تجارت الکترونیک نیازی نیست خریدار و فروشنده یکدیگر را ملاقات کنند و فرآیند خرید را انجام دهند.

تجارت الکترونیک به معاملات شرکت با مشتریان یا تامین‌کنندگان خود مربوط شده و به معاملات پولی محدود می‌شود. برخی از نمونه‌های کاربرد دنیای واقعی تجارت الکترونیک عبارتند از: بانکداری آنلاین، خرید آنلاین، رزرو آنلاین بلیط، شبکه‌های اجتماعی و …

نیاز اساسی تجارت الکترونیک یک وب‌سایت است. بازاریابی، تبلیغات، فروش و انجام معامله با کمک اینترنت انجام می‌شود. در واقع هر معامله پولی که با کمک رسانه‌های الکترونیکی انجام شود، تجارت الکترونیکی است.

تجارت الکترونیک انواع مختلفی دارد:

در این نوع از تجارت الکترونیک تمام تراکنش‌هایی که برای خرید محصول یا خدمات انجام می‌شود بین دو کسب و کار اتفاق می‌افتد.

این نوع تجارت الکترونیک تمامی روابط آنلاین بین کسب و کار و مشتری نهایی را در بر می‌گیرد. B2C رایج‌ترین نوع تجارت الکترونیک است.

با وجود پیشرفت و توسعه اینترنت، B2C نیز پیشرفت بسیار زیادی کرده است و استفاده از آن بسیار ساده شده است. امروزه می‌توانید به راحتی فروشگاهی آنلاین پیدا کنید. این فروشگاه‌ها همه نوع محصولی می‌فروشند؛ از کتاب و لوازم برقی گرفته تا لباس و انوع آلات موسیقی.

مردم اغلب خرید آنلاین را بیشتر دوست دارند چرا که قیمت پایین‌تری دارد و کار خرید را آسان می‌کند.

این نوع از تجارت الکترونیک، تمامی تراکنش‌هایی که بین دو مشتری اتفاق می‌افتد را شامل می‌شود. از این روش معمولا در فروشگاه‌هایی مثل eBay استفاده می‌شود.

این مدل کسب و کار عموما در جاهایی اتفاق می‌افتد که مشتری نهایی محصولی را تولید می‌کند که کسب و کار از آن برای به دست آوردن مزیت رقابتی و یا تکمیل کردن محصول نهایی استفاده می‌کند. برای مثال سایت‌هایی که افراد به صورت آزاد در آن لوگو طراحی می‌کنند را در نظر بگیرید.

این مدل کسب و کار همه تراکنش‌هایی که بین کسب و کار و یک نهاد دولتی که اینترنت را به عنوان واسطه می‌شناسند اتفاق می‌افتد را تحت پوشش قرار می‌‌دهد. موارد بسیار زیادی در این دسته جای می‌گیرد؛ مواردی مثل امنیت اجتماعی، خزانه‌داری، اسناد قانونی، استخدام و …

C2A شامل تمام تراکنش‌هایی می‌شود که بین مصرف‌کننده و دولت اتفاق می‌افتد.

برای مثال می‌توان تحصیل، مالیات، امنیت اجتماعی و سلامتی را بیان کرد.

کسب و کار الکترونیک چیست؟

به منظور تعریف کسب و کار الکترونیکی، مهم است که ابتدا در مورد تحول دیجیتال در شرکت‌ها صحبت کنیم. تحول دیجیتال به استفاده فشرده و فزاینده از فناوری‌های جدید در دنیای تجارت اشاره دارد. این تحول بیشتر از اینکه به کار کردن بر روی کامپیوتر اشاره داشته باشد، به تغییر فرهنگ یک شرکت و استفاده از ابزارهایی است که واقعاً روز به روز تفاوت ایجاد می‌کنند، اشاره دارد.

کسب و کار الکترونیک به مفهومی گفته می‌شود که از ا ینترنت، اکسترانت، وب و اینترانت برای تمام تراکنش‌ها استفاده کند. دو مفهوم کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک بسیار به هم شبیه هستند با این تفاوت که کسب و کار الکترونیک چیزی بیش از خرید و فروش محصول و خدمات به صورت آنلاین است.

این مفهوم بازه فرآیندهای گسترده‌تری را در بر می‌گیرد؛ فرآیند سفارش الکترونیک، مدیریت تأمین زنجیره‌ای و مدیریت روابط مشتری از این دست فرآیندها هستند. بنابراین تجارت الکترونیک بخشی از کسب و کار الکترونیک محسوب می‌شود.

کسب و کار الکترونیک دو نوع دارد:

این اصطلاح به کسب و کارهایی گفته می‌شود که فقط روی یک محصول و خدمت تمرکز دارند.

این اصطلاح برای شرکت‌هایی است که کسب و کارشان را هم به صورت آنلاین و هم به صورت آفلاین اداره می‌کنند. به این معنا که علاوه بر داشتن یک وب‌سایت که از طریق آن محصولات خود را به فروش می‌رسانند، در یک مغازه به صورت فیزیکی نیز محصولاتشان را هم می‌فروشند.

تفاوت تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیک

به خرید و فروش از طریق اینترنت تجارت الکترونیک می‌گویند. در مقابل، کسب و کار الکترونیک فقط به خرید و فروش محدود نمی‌شود بلکه تمام فعالیت‌های اقتصادی که یک کسب و کار از طریق اینترنت انجام می‌دهد را کسب و کار الکترونیک می‌گویند. برای مثال، اطلاعات و تکنولوژی‌هایی که برای گسترش دانش استفاده می‌شوند.

• تجارت الکترونیک یکی از اصلی‌ترین بخش‎های یک کسب و کار الکترونیک است.
• بسیاری از مردم اعتقاد دارند زمانی که یک کسب و کار به طور کامل اینترنت را به عنوان واسطه قرار دهد و از آن استفاده کند، می‌تواند به عنوان کسب و کار الکترونیک شناخته شود. هیچ نیازی نیست که یک کسب و کار الکترونیک وجود فیزیکی نیز داشته باشد.
• تجارت الکترونیک فقط به تراکنش‌های مالی وابسته است ولی کسب و کار الکترونیک بخش‌های دیگر را نیز شامل می‌شود.
• تجارت الکترونیک برای اتصال به باقی دنیا نیاز به اینترنت دارد اما کسب و کار الکترونیک می‌تواند از چیزی بیشتر از اینترنت نیز استفاده کند؛ اینترانت و اکسترانت دو مورد از این راه‌های اتصال هستند.
• تجارت الکترونیک رویکردی برونگرا دارد که مشتریان، تامین کنندگان، توزیع کنندگان و… را پوشش می‌دهد. از سوی دیگر، کسب و کار الکترونیکی رویکردی مبهم دارد که فرآیندهای داخلی و خارجی را نیز در برمی‌گیرد.
  تجارت الکترونیک نیاز به وب سایتی دارد که بتواند نمایندگی کسب و کار را انجام دهد. کسب و کار الکترونیکی به یک وب سایت، مدیریت ارتباط با مشتری و برنامه ریزی منابع سازمانی برای راه‌اندازی کسب و کار از طریق اینترنت نیاز دارد.

مزایای تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیک

این دو مفهوم روش خرید کردن را به طور کلی تغییر داده‌اند. به عنوان یک مشتری احتمالا بعضی از مزایایی که این دو مفهوم دارند را دیده‌اید. اما آیا می‌دانید به عنوان یک صاحب کسب و کار چه مزایای برای شما دارند؟

داشتن یک مغازه به معنای این است که باید هزینه‌‌های زیادی مثل اجازه، قبض برق و تلفن و از این دست چیزها را پرداخت کنید.

با تبدیل کسب و کار خود به یک کسب و کار الکترونیک می‌توانید این هزینه‌ها را کاهش دهید و یا حتی آن‌ها را قطع کنید. این کار حتی می‌تواند وظایف شما را ساده‌تر کند. برای مثال ارسال مجموعه‌ای از ایمیل‌های پیشنهاد ویژه بسیار ساده‌تر از چاپ و پخش 100 بروشور کاغذی است.

اینترنت 24 ساعته در دسترس است. یک کسب و کار اینترنتی می‌تواند حتی در نیمه شب هم درآمد داشته باشد.

اینترنت نه تنها به زمان محدود نیست بلکه موقعیت مکانی مشخصی نیز ندارد و در سرتاسر جهان قابل دسترسی است. با داشتن یک مغازه مشتریان شما محدود به منطقه‌ای در اطراف مغازه می‌شوند و زمان حضور شما در مغازه نیز آن‌ها را محدودتر می‌کند.

اما با وجود تجارت الکترونیک، فروشگاه شما از یک تلفن هوشمند نیز قابل دسترسی است. و این به معنای آن است که کسب و کار شما یک کسب و کار لحظه‌ای خواهد بود.

ابزارهای زیادی برای بررسی رشد یک کسب و کار الکترونیک وجود دارند. این ابزارها همچنین صاحب کسب و کار را قادر می‌سازد که رفتار مشتریان را تحلیل کند و آن‌ها را بهتر بشناسند. آیا می‌خواهید بدانید کدام محصول شما در 3 ماه گذشته بهترین فروش را داشته است؟ نرخ بازگشت مشتریان چطور؟

داشتن این اطلاعات در یک کسب و کار فیزیکی فعالیت بسیار زیادی را می‌طلبد.

هرچه سریع‌تر به مشتری‌ای که به شما نیاز دارد دسترسی پیدا کنید، به نفع‌تان خواهد بود. با استفاده از ایمیل و چت‌های آنلاین، رفع نیاز مشتریان برای کسب و کار الکترونیک بسیار ساده‌تر خواهد بود.

روی آوردن به کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک هم برای مشتری و هم برای صاحب کسب و کار بسیار کارآمد است.

کسب و کار الکترونیکی برای چیست؟

اکنون که با مفهوم کسب و کار الکترونیکی و تفاوت آن با تجارت الکترونیکی آشنا شدید، ادامه مطلب را بخوانید تا کمی بیشتر با اهداف کسب و کار الکترونیکی آشنا شوید. به طور کلی می‌توان گفت که کسب و کار الکترونیک به تعدادی از فرآیندهای تجاری در یک شرکت کمک می‌کند.

چگونه؟ سیستم‌های دیجیتال از طریق راه‌حل‌های نوآورانه، تجارت روزمره را آسان‌تر می‌کنند. به عنوان مثال، در حالی که یک مدل تجارت الکترونیک به شما امکان خرید و فروش را می‌دهد، در یک کسب و کار الکترونیکی، یک زیرساخت عملیاتی کامل وجود دارد که خدمات برتر به مشتریان را تضمین می‌کند. علاوه بر این، شرکت‌های شریک می‌توانند راحت‌تر به هم متصل شوند و مزایای بیشتری برای برند شما وجود دارد، از جمله: مشارکت در تجارت الکترونیک و فروش به مشتریانی که از نظر جغرافیایی از شرکت فاصله دارند و یا حتی ایجاد یک فروشگاه مجازی. همچنین یک کسب و کار الکترونیکی باعث یکپارچه‌سازی فرآیندهای داخلی، مانند بازاریابی، فروش و تدارکات می‌شود. علاوه براین، در میان سایر موارد، زیرساخت الکترونیکی به فضای فیزیکی کمتری نیاز دارد و ارتباط آنلاین با شرکا را امکان‌پذیر می‌کند که این موارد باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.

چرا پیاده سازی کسب و کار الکترونیکی مهم است؟

کسب و کار الکترونیکی برای شرکت‌هایی که خواهان عملکرد قوی‌تر در وب هستند، نقش استراتژیک مهمی دارد. با راه‌حل‌های کسب و کار الکترونیک، شرکت‌ها محدود به مکان یا ساعات کار نیستند و می‌توانند به طور قابل توجهی دامنه فعالیت خود را گسترش دهند. کسب و کار الکترونیک بخشی از تحول بزرگ دیجیتال است که فرصت‌های رشد بیشتری را به شرکت‌ها ارائه می‌دهد. برای اینکه شرکت‌ها از مزایای کسب و کار الکترونیکی به طور کامل بهره‌مند شوند، شکل دادن به فرهنگ شرکت و داشتن ابزار مناسب حیاتی است.

“می‌توان گفت تجارت الکترونیک یک کسب و کار الکترونیک است ولی بلعکس این جمله لزوما صحیح نیست.”

آشنایی با امضای الکترونیکی

تعریف امضای الکترونیکی چیست؟ طرفین این امضا چه اشخاصی هستند؟ در چه معاملاتی از امضای الکترونیکی استفاده میشود؟ وکیل جرایم رایانه ای مفصلا پاسخ میدهد.

امضای الکترونیکی که با توسعه ی علم و تکنولوژی و روند اینترنت وتاثیری که بر زندگی و فعالیت های روزمره داشته و دلیلی برای سهولت و تغییر مسیر بسیاری ازکارها بخصوص در زمینه ی تجارت شده بدین منظور که معاملات تجاری اکثرا بصورت اینترنتی انجام میشود(خرید های اینترنتی). هدف این مقاله از زبان وکیل متخصص جرایم رایانه ای، تعریف امضای الکترونیکی، موارد استفاده، ماهیت، معاملات، شباهتها، اشکال و روشهای آن بطور مختصر اما مفید و جامع میباشد.

تعریف امضای الکترونیکی

امضای الکترونیکی یک اصطلاح عام است. در معنای خاص تمامی اشکال مختلف این امضا را در بر می گیرد. یعنی داده ای است در قالب الکترونیکی که به پیام ضمیمه می شود یا منطقا به آن مرتبط می شود که برای تعیین هویت امضاء کننده در ارتباط با داده پیام (واحد حاوی اطلاعات) و برای دلالت بر تایید اطلاعات مندرج در این داده پیام توسط امضاء کننده قابل استفاده است .

این نوع از امضاها از بعد فنی برای اهداف مختلفی بکار می رود که از لحاظ حقوقی کارآیی ندارد اما در بعد حقوقی این امضاها برای ایجاد آثار حقوقی بکار می رود و باید بیان داشت که تعریف های بیان شده در قوانین ملی و منطقه ای و بین المللی از بعد حقوقی امضای الکترونیکی می باشد.

تعریف امضاء و قوانین مربوط به امضای الکترونیکی

وکیل متخصص جرایم رایانه ای می گوید: امضاء در واقع نشانگر هویت و شخصیت کسی است که به مفاد و بندهای مندرج در سند آگاهی دارد. لذا رضایت دارد و قبول دارد که سند منتسب به او است. قوانین متعدد در سطح بین الملل عبارتنداز: بند الف ماده ۲ قانون نمونه آنسیترال. قانون نمونه تجارت الکترونیکی مصوب سال های ۱۹۹۷/۲۰۰۱.کنوانسیون استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قراردادهای بین المللی. کمیسیون سازمان ملل متحد. قانون تجارت الکترونیکی ایران(مواد ۷-۱۰-۱۱-۳۱). قانون امضاهای الکترونیکی در تجارت ملی و جهانی حقوق آمریکا.قانون مقررات امضای الکترونیکی در حقوق انگلستان. دستورالعمل امضاهای الکترونیکی در اتحادیه اروپا.

ماهیت امضای الکترونیکی چیست؟

ماهیت این امضاها در واقع یک سری اطلاعات محرمانه است که با توجه به قوانین الکترونیکی و از طریق تغییر پیام به داده ها ی الکترونیکی می باشد که در ادامه بیشتر توضیح داده خواهد شد.

طرفین امضای الکترونیکی چه کسانی هستند؟

وکیل متخصص در جرایم رایانه ای می گوید: طرفین امضای الکترونیکی هم شامل اشخاص حقیقی (افراد) هم اشخاص حقوقی (شرکت ها) می شود. گاه ممکن است یک طرف شخص حقیقی (بازرگانان و تجار) و یک طرف شرکت ها باشند. افراد از طریق بازارها و شبکه ها کالا و خدمات خود را پیدا کرده، سپس از طریق شبکه اینترنتی عمومی یا خصوصی مبادرت به معامله می کنند. در مورد امضاهای الکترونیکی باید گفت که ارزش و اثبات این اسناد مطابق قوانین و تشریفات خاص انجام می گیرد و در صورت عدم رعایت می توان شکایت کرد.

نکته: باید دقت داشت که قراردادهای الکترونیکی با در نظر گرفتن قواعد عمومی (اهلیت طرفین، مشروع بودن مورد معامله، جهت معامله، موضوع معامله) و مقررات در سطح بین المللی و حقوق داخلی کشورها می باشد.

در چه معاملاتی از امضای الکترونیکی استفاده می شود؟

وکیل متخصص جرایم رایانه ای اذعان می دارد که از نام آن می توان فهمید که امضای الکترونیکی در معاملات الکترونیکی و تجارت الکترونیکی و اینترتی مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه بدلیل پیشرفت علم و تکنولوژی معاملات نیز بصورت الکترونیکی شده است. بدین صورت که طرفین کالای مورد معامله خود را در شرکتها ی مورد نظر جستجو و اطلاعات لازم را از طریق راهنماهایی که در صفحه های مجازی این شرکتها قرار دارد، مطالعه و سپس تصمیم به انعقاد قرارداد می گیرند. اگر در معامله طرفین طرح شکایت کنند مراحل اثبات آن در مرجع صالح رسیدگی خواهد شد.

تعریف تجارت الکترونیکی

تجارت الکترونیکی یعنی معامله و تجارت (خرید و فروش) کالا و خدمات از طریق تلفن، فاکس و سامانه های الکترونیکی مانند اینترنت و شبکه های رایانه ای که مشمول :انتقال الکترونیکی وجوه، بازاریابی، بانکداری الکترونیکی، حراج و هر معامله ای که قانون تجارت الکترونیکی آن را ممنوع نکرده باشد. وکیل متخصص کیفری ادامه میدهد: تعریف تجارت الکترونیکی در ماده یک قانون نمونه آنسیترال عبارت از”هر نوع اطلاعاتی که به شکل داده پیام در فعالیت های تجاری مورد استفاده قرارمیگیرد و اجرا خواهد شد.این گونه امضاها در معاملات بین المللی میباشد. البته باید دانست که مشکلات عمده حقوقی درحوزه ی امضای الکترونیکی بصورت فرامرزی به رسمیت شناخته شده و دلیل آن درگیر شدن شخص ثالث (ارایه کنندگان خدمات گواهی) در روند تولید و استفاده از امضاء است.

سه روش عمده تصدیق هویت در امضای الکترونیکی

وکیل متخصص جرایم رایانه ای می گوید هدف عمده امضای الکترونیکی تعیین هویت دارنده امضا می باشد. این امر در سه روش قابل بررسی است:

۱- چه می دانی: در این روش با استفاده از رمز عبور یا کد شخصی اطلاعات مورد نیاز افراد در حافظه ی سیستم سپرده می شود تا فراموش نشود. اما باید دقت داشت که با ورود غیر مجازبه سیستمها از آنها سوء استفاده نشود.

۲- چه داری: انواع کارت های حاوی هویت شخص در این روش استفاده می شود. مشکل در جایی است که این کارتها به سرقت می رود یا گم می شود. در اینصورت امکان احراز هویت فرد وجود ندارد.

۳-چه کسی هستی:در این روش از راه هایی مانند اثر انگشت، تصویر چهره یا عنبیه استفاده میشود. مشکل آن می تواند فراموش شدن رمز یا گم شدن کارت سازمانی باشد. اما این روش نسبت به دو روش قبل برتری دارد. چون امکان جعل خصایص صفر درصد است. در صورت جعل امضای الکترونیکی مراحل رسیدگی با تشریفات خاص خود انجام میشود.

اسکن اثر انگشت:

در این روش با استفاده از ویژگی های فیزیکی و بیومتریک می توانند شخص را شناسایی کنند. با توجه به اینکه اثر انگشت هرکس مختص خودش می باشد و عنصر قابل اعتمادی برای تعیین هویت است. حتی دوقلو ها هم دارای اثر انگشت متفاوت می باشند.

رمز نگاری:

وکیل متخصص جرایم رایانه ای در این زمینه اظهار می دارد که رمز در لغت نشانه، علامت مخصوص، راز نهفته است. اما در زبان کامپیوتر یعنی تبدیل یک پیام معمولی به پیام نوشته با نشانه های رمزی می باشد که به این نوع نوشته ها رمز نگاری یا رمز گشایی گفته می شود. در واقع عملیاتی که اطلاعات اولیه متن که مشخص است را به یک متن غیر قابل فهم تبدیل می کند. این عمل نیاز به کلید رمز دارد تابتوان به اطلاعات اصلی دسترسی پیدا کرد. در علوم کامپیوتری و امنیت اطلاعات رمزنویسی یک مبحث مهم بشمار می رود.

انواع امضاهای الکترونیکی

همانگونه که در دنیای واقعی امضاها انواع متنوعی دارد در دنیای اینترنتی هم نیز به همین شکل می باشد که بدین شرح است:

۱- امضای دیجیتالی (یک کد دیجیتالی که به پیامی که بصورت الکترونیکی ارسال می شود ضمیمه می شود)

۱-۱- رمز نگاری متقارن (برای رمز نگاری حجم بالا اطلاعات هنگام ذخیره بروی رسانه نا امن)

۲-۱- شماره شناسایی شخصی یا سری (مانند کد ملی)

۳-۱- نسخه های دیجیتالی امضاهای دست نویس (اسکن امضای دست نویس)

۲- امضا با قلم الکترونیکی (امضا کردن بروی یک صفحه الکترونیکی با استفاده از یک قلم الکترونیکی)

۴- خصوصیت زیست سنجی (شناسایی اشخاص از طریق ویژگی های فیزیکی مانند شکل کف دست)

۵ – کلیک بر آیکن موافقم

تفاوت امضای الکترونیکی با امضای دیجیتالی

بیشتر افراد بر این باور هستند که این دو امضا یعنی امضای الکترونیکی و امضای دیجیتالی ، فرقی با یکدیگر ندارند. چرا که درهر دو از ابزارهای جدید الکترونیکی استفاده می شود. اما باید گفت که درست که اینترنت بارزترین وسیله برای تجارت الکترونیکی است. اما امضای الکترونیکی امضای دیجیتالی نیست. چون امضای دیجیتالی یک کد دیجیتالی است که پیامی بصورت الکترونیکی ارسال می شود ضمیمه میگردد. ارسال کننده آنرا دقیقا مشخص می کند. هدفش این است که تضمین می کند شخص ارسال کننده پیام واقعا همان شخصی که پیام (امضا) از سوی او ارسال شده است.

در حالی که امضای الکترونیکی داده ای است در قالب الکترونیکی که به پیام ضمیمه می شود یا منطقا به آن مرتبط می شود. برای تعیین هویت امضاء کننده درارتباط با داده پیام و برای دلالت بر تایید اطلاعات مندرج در این داده پیام توسط امضاء کننده قابل استفاده است.

قابل اعتماد بودن و عدم اعتماد نسبت به امضای الکترونیکی

در مورد اعتماد و عدم اعتماد این امضا ها باید گفت که امضا های الکترونیکی بدون اعتبار دهی، امکان استناد به ارتباط الکترونیکی میسر نمی شود. از این جهت با توجه به بند (د) ماده ۲ قانون نمونه آنسیترال برای شخص امضاء کننده شرایطی را در نظر گرفته و همچنین در قانون تجارت الکترونیکی ایران و آیین نامه اجرایی ماده ۲۳ قانون تجارت الکترونیکی در مورد اعتماد طرفین و امضاها اشاره شده که این اعتماد از طریق گواهی الکترونیکی اعتبار انجام می پذیرد. این اعتماد برای ترویج اطمینان این امضاها بسیار ارزشمند است.

تعریف گواهی الکترونیکی و قوانین مرتبط

گواهی الکترونیکی حاکی از اجازه دارنده برای انجام کار یا فعالیت خاص یا تایید انجام کار یا واقعیتی مشخص است. در واقع یک سند الکترونیکی امضاء شده که توسط مرکز صدور گواهی الکترونیکی برای یک شخص یا سازمان صادر و امضاء می شود. با استفاده از اطلاعات درون آن می توان برای شناسایی دارنده گواهی و برقراری ارتباط امن با او اقدام نمود.این گواهی کلید عمومی دارنده را نوشته است.

قوانین مرتبط: بند ۱ بخش ۷، بند ۱ بخش ۸قانون تجارت الکترونیکی انگلستان. مقدمه دستور العمل امضاهای الکترونیکی شورای اروپا.ماده ۵ اعتبار حقوقی امضای الکترونیکی. قانون متحد الشکل تجاری امریکا مصوب ۱۹۹۹. قانون امضاهای الکترونیکی در تجارت ملی و جهانی (ای- ساین) مصوب ۲۰۰۰. ماده ۷ قانون نمونه آنسیترال تجارت الکترونیکی مصوب ۱۹۹۶ و ماده ۷ قانون تجارت الکترونیکی ایران.

وکیل برای پرونده امضای الکترونیک

موسسه حقوقی امین عدالت کبریا با کادری مجرب از وکلای پایه یک دادگستری در کلیه دعاوی حقوقی و کیفری در سطح داخلی و خارجی هدفشان بر آن است که مشکلات شما عزیزان را رسیدگی و آنها را حل و فصل نمایند. شما عزیزان با اعتمادتان نتایج رضایت بخشی را می توانید در مورد پروندهای خود کسب نمایید. جهت مشاوره با وکیل جرایم رایانه ای در تهران با ما تماس بگیرید.

مدل کسب و کار چیست؟ همه چیز درباره مدل‌های کسب و کار به زبان ساده

اگر قصد سفر دارید، باید مسیر را بلد باشید، برای راه‌اندازی یک کسب و کار موفق هم نیازمند یک نقشه راه هستید. این نقشه در دنیای تجارت با عنوان مدل‌های کسب و کار یا business models معرفی می‌شود.

امروز به شما خواهیم گفت مدل کسب و کار چیست و وجود آن چه ضرورتی برای کسب و کار شما دارد.

مدل کسب و کار چیست؟

مدل کسب و کار (business model)، طرحی است که کسب و کار شما برای کسب درآمد دارد. این طرح به شما خواهد گفت چگونه می‌توانید از ارائه محصولات و خدمات خود، درآمد کسب کنید.

شاید در نگاه اول کمی ساده به نظر برسد که بگویید چه برنامه‌ای برای پول درآوردن دارید، اما با مطرح شدن این سوال، موضوعات و سوالات دیگری هم مطرح خواهد شد. مانند اینکه:

• مشتریان شما چه کسانی هستند؟
• با چه راهکارهایی مشتریان خود را حفظ می‌کنید؟
• چگونه مشتریان جدید جذب می‌کنید؟
• نحوه بازاریابی شما چگونه است؟
• محصولات و خدمات شما کدام نیاز و مشکل مشتریان را رفع می‌کند؟
• برای مشتریان چه ارزشی ایجاد می‌کنید؟
• چه مواردی در کسب و کار شما به عنوان هزینه حساب می‌آیند؟
• برای تامین و تولید محصولات و خدمات خود از چه روش‌هایی استفاده می‌کنید؟
• حاشیه سود شما چقدر است؟
• و…

پاسخ به سوالاتی از این دست، کمک می‌کند تا مفهوم مدل کسب و کار خود را به خوبی درک کنید.

می‌توانیم بگوییم که مدل کسب و کار به برنامه یک شرکت برای کسب سود، محصولات و خدمات قابل ارائه، بازار هدف شناسایی شده و هر گونه هزینه پیش بینی شده اشاره می‌کند.

اگر کسب و کار شما جدید و نوپاست، بررسی مدل‌های کسب و کار بالقوه می‌تواند کمک کند تا تعیین کنید ایده‌های کسب و کار شما قابل اجراست یا نه. اما در صورتی که مدت زیادی از فعالیت شما می‌گذرد، مدل کسب و کار به عنوان مبنایی برای توسعه پیش‌بینی‌های مالی، مشخص کردن نقاط عطف و تعیین پایه‌ای برای بررسی طرح کسب و کار شما عمل می‌کند.

اجزای اصلی یک مدل کسب و کار چیست؟

در ساده‌ترین شکل، اجزای مدل کسب و کار به 3 بخش تقسیم می‌شود:

1. هر چیزی که برای ساختن چیزی لازم است. مانند: طرح، مواد اولیه، نیروی کار و..
2. هر چیزی که برای فروش چیزی لازم است. مانند: بازاریابی، توزیع، ارائه خدمات، پردازش فروش و…
3. مشتری چه مواردی را بررسی می‌کند. مانند: استراتژی قیمت گذاری، روش‌های پرداخت، زمان پرداخت و…

همان طور که ملاحظه می‌کنید، یک مدل کسب و کار برای شما مشخص می‌کند که چقدر می‌توانید برای محصولات و خدمات خود هزینه کنید. همچنین، مواردی مانند: بازار هدف، ارزش پیشنهادی، فعالیت‌های بازاریابی و… را که در بخش فرصت‌ها و استراتژی‌های طرح کسب و کار شما تعریف شده‌اند، گردآوری و بررسی می‌کند.

ضرورت داشتن مدل کسب و کار چیست؟

تا اینجا دانستیم مدل کسب و کار چیست و چه اجزایی دارد. همان طور که گفتیم، مدل کسب و کار مانند یک نقشه راه به شما نشان می‌دهد که کجا هستید، به کجا باید بروید و چگونه باید این مسیر را طی کنید. اما داشتن بیزنس مدل دو دلیل مهم دارد که اکنون به بررسی آنها می‌پردازیم.

1. ساخت کسب و کار

اگر می‌خواهید کسب و کار موفقی راه‌اندازی کرده و آن را برای سالهای طولانی حفظ کنید، باید بتوانید ساختار آن را روی یک صفحه کاغذ ترسیم کنید و به توصیف آن بپردازید. بهترین و کارآمدترین ابزاری که این امکان را برای شما فراهم می‌کند، مدل کسب و کار است.

2. جذب سرمایه گذار

در صورتی که کسب و کار کوچکی دارید و به دنبال سرمایه هستید، جذب سرمایه گذار، مهم‌ترین دلیل داشتن بیزنس مدل برای شماست. باید سعی کنید یک مدل کسب و کار خوب و کارآمد به سرمایه گذاران ارائه دهید، چرا که آنها به صرف داشتن یک ایده با شما همکاری نخواهند کرد، بلکه می‌خواهند بدانند برنامه شما برای درآمد زایی و رسیدن به سود، دقیقا چیست.

چگونه می‌توانید از موفقیت مدل کسب و کار خود مطمئن شوید؟

یک مدل کسب و کار موفق، تنها نیاز به جمع آوری پول بیشتر از مشتریان، نسبت به هزینه ساخت و تولید محصولات و خدمات دارد. این همان سود شماست.

مدل‌های کسب و کار می‌توانند هر کدام از اجزایی که در بخش قبل ذکر کردیم را اصلاح کنند و بهبود ببخشند. به عنوان مثال، شاید بتوانید میزان هزینه‌ها را در طول طراحی و ساخت کاهش دهید. یا شاید بتوانید روش‌های موثرتری برای بازاریابی و فروش پیدا کنید و یا شاید قادر باشید روشی خلاقانه برای پرداخت مشتریان ارائه دهید.

به خاطر داشته باشید که برای داشتن یک استراتژی موثر، نیازی به ارائه یک مدل کسب و کار جدید نیست، بلکه می‌توانید یکی از مدل‌های کسب و کار موجود را انتخاب کرده و آن را به مشتریان ارائه دهید. به عنوان مثال، رستوران‌ها معمولا بر اساس یک مدل کسب و کار استاندارد رفتار می‌کنند، اما استراتژی‌ خود را بر هدف قرار دادن انواع مختلف مشتریان متمرکز می‌کنند.

مدیریت کسب و کار خود را به سامانه BMS راهبران بسپارید.

انواع مدل‌های کسب و کار چیست؟

برای راه‌اندازی یک کسب و کار، نیازی نیست یک مدل کسب و کار کاملا جدید ارائه دهید. در واقع، اکثر کسب و کارها از مدل‌های کسب و کار موجود استفاده می‌کنند و سپس برای یافتن یک مزیت رقابتی، آنها را اصلاح می‌کنند. در این بخش انواع مدل‌های کسب و کار را به شما معرفی خواهیم کرد.

مدل تبلیغات

این مدل بیشتر در مورد محتواهایی کاربرد دارد که مردم می‌خوانند یا می‌بینند. در واقع، تبلیغات برای خوانندگان یا بینندگان شما نمایش داده می‌شود.

در یک مدل کسب و کار تبلیغاتی، شما باید دو گروه از مشتریان را راضی کنید: خوانندگان یا بینندگان و تبلیغ کنندگان. گروه اول، ممکن است به شما پول پرداخت نکنند اما گروه دوم مطمئنا هزینه را پرداخت خواهند کرد.

مدل کسب و کار وابسته

مدل کسب و کار وابسته، معمولا به صورت آنلاین است. این مدل آنلاین، به جای تبلیغات بصری که به راحتی قابل شناسایی هستند، از پیوندهای تعبیه شده در محتوا استفاده می‌کند.

مدل کارگزاری

این مدل، با اتصال مشاغل کارگزاری خریداران و فروشندگان، به تسهیل معاملات کمک می‌کند. معمولا آنها برای هر معامله، مبلغی را به عنوان کارمزد از خریدار یا فروشنده و گاهی اوقات هر دوی آنها دریافت می‌کنند. بنگاه‌ها یکی از رایج‌ترین کسب و کارهای واسطه گری به حساب می‌آیند.

مدل سفارشی سازی

برخی کسب و کارها با انتخاب محصولات و خدمات موجود و افزودن یک عنصر سفارشی به معامله، هر فروش را برای مشتریان ویژه به صورت خاص و منحصر به فرد درمی‌آورند. به عنوان مثال، برخی آژانس‌های مسافرتی سفرهای خاص را برای مشتریان ثروتمند رزرو می‌کنند.

مدل جمع سپاری

در صورتی که تعداد زیادی از افراد را گردآوری کنید و آنها را قانع کنید تا محتوای شما را در سایت خود به اشتراک بگذارند، در حال جمع سپاری هستید. این مدل معمولا با مدل‌های تبلیغاتی برای ایجاد درآمد هماهنگ هستند. کلید موفقیت در جمع سپاری، ارائه پاداش‌های مناسب برای جذب جمعیت است. این مدل شما را قادر می‌سازد تا یک تجارت بادوام و موفق ایجاد کنید.

مدل واسطه زدایی

اگر می‌خواهید چیزی تولید کنید و به فروش برسانید، معمولا برای رساندن محصول خود از کارخانه به فقسه فروشگاه باید از مجموعه‌‌ای از واسطه‌ها استفاده کنید. واسطه زدایی زمانی اتفاق می‌افتد که همه افراد واسطه را از زنجیره تامین کالا حذف کرده و جنس خود را مستقیما به مصرف کننده بفروشید. این به شما امکان می‌هد تا علاوه بر کاهش قیمت برای مشتریان، رابطه مستقیم خود را با آنها حفظ کنید.

مدل تقسیم بندی

به جای فروش کل یک محصول، می‌توانید با مدل کسب و کار جزئی یا تقسیم بندی فقط بخشی از آن را بفروشید.

یکی از بهترین نمونه‌های این مدل کسب و کار، تقسیم زمانی است. به عنوان مثال، افراد در تعطیلات فقط زمان خاصی را صاحب خانه هستند و می‌توانند چند هفته در سال از آن استفاده کنند.

مدل حق امتیاز

در مدل حق امتیاز یا Franchise، شما دستور شروع یک کسب و کار موفق را به شخص دیگری می‌فروشید. فروش دسترسی و خدمات پشتیبانی به صاحب امتیاز جدید برای راه‌اندازی کسب و کار کمک می‌کند. این مدل در صنعت رستوران داری رایج‌تر است، اما در انواع صنایع خدماتی مانند کسب و کارهای خدماتی و نظافتی نیز کاریرد دارد.

مدل Freemium

با مدل کسب و کار Freemium، بخشی از محصولات و خدمات خود را به صورت رایگان واگذار می‌کنید و برای ویژگی‌ها یا خدمات ممتاز هزینه دریافت می‌کنید. این مدل امکان استفاده نامحدود از ویژگی‌های اساسی را به صورت رایگان فراهم می‌کند و فقط از مشتریانی که خواهان دسترسی به عملکردهای پیشرفته‌تر هستند، هزینه دریافت می‌کند.

مدل Leasing

این مدل کسب و کار، شبیه اجاره است. در پایان قرارداد اجاره، مشتری باید محصولی که از شما اجاره کرده است را برگرداند. لیزینگ، معمولا برای محصولات با قیمت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن مشتریان قادر به خرید کامل نباشند، اما در عوض می‌توانند برای مدتی محصول را اجاره کنند.

مدل بازار فروش

بازارها به فروشندگان امکان می‌دهند تا ضمن فهرست کردن اقلام فروش، ابزارهای کارآمد و مناسبی را برای اتصال به فروشندگان در اختیار مشتریان قرار دهند.

مدل کسب و کار بازار می‌تواند از منابع مختلفی مانند کارمزد به خریدار یا فروشنده برای یک معامله موفق، خدمات اضافی برای کمک به تبلیغ محصولات فروشندگان ایجاد کند تا خریداران آرامش خاطر بیشتری داشته باشند.

مدل حراج معکوس

این مدل کسب و کار، حراج‌ها را وارونه کرده و فروشندگان را مجبور می‌کند تا پایین‌ترین قیمت‌های خود را به خریداران ارائه دهند. بنابراین برای خریداران این امکان وجود دارد که کمترین قیمت ارائه شده را انتخاب کنند.

مدل اشتراک

مدل‌های اشتراکی هر روز رایج‌تر می‌شوند. در این مدل کسب و کار، مصرف کنندگان برای دسترسی به یک سرویس، باید هزینه اشتراک پرداخت کنند.

در گذشته اشتراک مجلات و روزنامه‌ها رواج داشت، اما این مدل اکنون به اشتراک نرم افزار و خدمات آنلاین تغییر یافته است.

مدل کسب و کار چه جایگاهی در سازمان شما دارد؟

اما جایگاه مدل کسب و کار چیست. برای درک مدل کسب و کار، باید جایگاه آن را در سازمان خود بشناسید. همان طور که قبلا گفتیم، مدل کسب و کار، منطق کسب درآمد شرکت شما را به صورت سیستم‌های اطلاعاتی، فرآیندها، استراتژی‌ها و مدل‌های کسب و کار بیان می‌کند. این مفهوم بین استراتژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان شما ارتباط برقرار می‌کند.

از آنجا که تعیین و تدوین مدل کسب و کار یکی از فرآیندهای اصلی در مدیریت استراتژیک است و نقش مهمی در تدوین استراتژی‌های کسب و کار دارد، سازمان‌ها باید بتوانند یک مدل کسب و کار رقابت پذیر و موثر برای خود طراحی کنند.

چگونه بهترین مدل کسب و کار را انتخاب کنیم؟

هر چند که برای راه‌اندازی کسب و کارتان راهکار‌های زیادی وجود دارد، اما قبل از تصمیم گیری لازم است همه گزینه‌های موجود را به دقت بررسی کنید. به خاطر داشته باشید که برای موفقیت کسب و کار و رسیدن به سود باید تحقیق کنید و مطمئن شوید مدلی که انتخاب می‌کنید با ایده‌ها و بازار هدف شما کاملا سازگار است.

در این بخش به مواردی اشاره می‌کنیم که باید هنگام تصمیم گیری آنها را در نظر بگیرید:

بازار هدف

ابتدا باید بررسی کنید که آیا ایده شما واقعا قابل اجراست یا نه. لازم است در بازار هدف خود تحقیق کنید تا دامنه‌ای از مشتریان احتمالی‌تان به دست آورید و مطمئن شوید که نیازها و درخواست‌هایی وجود دارد که محصولات و خدمات شما می‌توانند آنها را برآورده کنند. اما در صورتی که افراد بسیار کمی به محصولات شما تمایل دارند و یا مردم محصولات شما را نمی‌خواهند، بهتر است در نظرات و ایده‌های خود تجدید نظر کنید.

رقابت

اینکه بدانید موقع ورود به یک بازار خاص با چه کسانی روبرو می‌شوید، اهمیت زیادی دارد. پس بهتر است رقابتی فکر کنید و بررسی کنید اکنون چند نفر کاری که شما می‌خواهید انجام دهید را انجام می‌دهند و چقدر موفق هستند.

سپس فکر کنید چگونه می‌توانید این کار را بهتر انجام دهید؟ چگونه می‌توانید ارزش بیشتری به کارتان اضافه کنید؟ چه مواردی کسب و کار شما را از بقیه متمایز می‌کند؟

به این ترتیب نشان می‌دهید افکار و ایده‌های شما شایستگی لازم را دارند و حتما برای محصولاتتان تقاضای مناسب وجود دارد. اما به خاطر داشته باشید که بهتر است از بازارهایی که اشباع شده‌اند دوری کنید، چرا که رقابت در این بازهرها بسیار سخت و پر هزینه است.

مشتریان بالقوه

مشخص کنید که دقیقا می‌خواهید به چه افرادی خدمات رسانی کنید. علایق، مشکلات و اهداف آنها چیست. وقتی تصویر واضحی از مشتریان بالقوه خود داشته باشید، تشخیص اینکه چگونه می‌توانید به بازار هدف خود نزدیک شوید، ساده‌تر خواهد بود.

جریان‌های درآمد

همان ایده‌ اولیه‌ای که شما را به راه‌اندازی کسب و کار ترغیب کرد، منبع اصلی درآمد شما خواهد بود. با این حال لازم است بررسی کنید که چه امکانات دیگری برای اضافه کردن جریان‌های درآمدی متعدد وجود دارد. به بیان دیگر، فقط بر فروش یک محصول یا ارائه یک خدمت تمرکز نکنید. تمام گزینه‌ها را بررسی کنید و سعی کنید از چندین جریان پول به دست آورید. به عنوان مثال، می‌توانید با اضافه کردن محصولات و خدمات وابسته به پیشنهادات خود، درآمد اضافی ایجاد کنید.

و در انتها..

امیدواریم به سوال مدل کسب و کار چیست، به خوبی پاسخ داده باشیم. همان طور که گفتیم، در شروع کارتان، لازم نیست حتما مدل تازه‌ای ارائه دهید. استفاده از مدل‌های موجود هم می‌تواند شما را به موفقیت برساند، چرا که کارایی و اثر بخشی آنها به اثبات رسیده است. از سوی دیگر، ارائه یک مدل جدید کسب و کار، شاید در ابتدا پر درآمد به نظر برسد اما خطرات و مشکلات زیادی به همراه دارد، چرا که شما نمی‌دانید مشتریان این مدل جدید را می‌پذیرند یا نه.

هر چند این مقاله فهرست کاملی از تمامی مدل‌های کسب و کار موجود نیست، اما امیدواریم به شما کمک کند تا در مورد ساختار کسب و کارتان تصمیم درستی بگیرید.

تفاوت پول دیجیتالی و پول الکترونیکی چیست؟

پول دیجیتالی، پولی است که ما به صورت فیزیکی آن را در اختیار نداریم و در فضای دیجیتالی و اینترنتی آن را مدیریت می کنیم. ماهیت پول دیجیتالی همان پول فیزیکی است، با این تفاوت که به شکل فیزیکی مورد استفاده قرار نمی گیرد. پول دیجیتالی امروزه در اقتصاد کشورها تحولات مهمی ایجاد کرده است.

نسخه دیجیتالی ارزهای رایج مدت زمان زیادی است که در کشورها در حال استفاده است. به عنوان مثال پول های فیزیکی در آمریکا فقط یک دهم پول کل کشور را تشکیل می دهد و اکثر سرمایه مردم و دولت در سپرده های مختلف بانکی به شکل الکترونیکی نگهداری می شود. در گذشته پول دیجیتالی صرفا محدود به ارزهای فیات و پول های پشتیبانی شده توسط بانک ها که خدمات الکترونیکی نام گرفته بودند می شد، اما مدتی است که رمزارزها راه خود را به پول های دیجیتالی و روش های معاملاتی باز کرده اند.

این دو شکل پول با اینکه هر دو بر بستر دیجیتال هستند و هر دو به شکل فیزیکی ارائه نمی شوند، اما تفاوت های بزرگی با یکدیگر دارند. اگر می خواهید درباره پول دیجیتالی و شکل های مختلف آن بیشتر بدانید، مطالعه ادامه مطلب را از دست ندهید.

پول الکترونیکی چیست؟

قبل از اینکه درباره پول الکترونیکی صحبت کنیم، لازم است درباره ارز فیات یا پول بی پشتوانه بدانیم. به زبان ساده، پول فیات یک واحد پولی است که ارزش آن توسط دولت صادر کننده ارز تعیین می شود. (مانند ریال ایران و یا دلار آمریکا) پول فیات نقطه مقابل پول کالایی است، پولی که پشتوانه ارزشی آن یک دارایی مانند طلا یا نقره است.

ارزش پول الکترونیکی با ارز فیات پشتیبانی می شود. به صورت خلاصه، پول الکترونیکی همان ارز فیات است که به شکل الکترونیکی و اینترنتی در آمده است. ارزش پول الکترونیکی همانند ارز فیات است. پول الکترونیکی ارزهای فیات را تا زمانی که از این شکل خارج و به شکل فیزیکی تبدیل شوند (به عنوان مثال با استفاده از دستگاه خودپرداز) به صورت دیجیتالی ذخیره می کند.

پول الکترونیکی همچنین مانند ارزهای فیزیکی حامی خود، دارای ماهیت قانونی و قابل اندازه گیری است و تقریبا تمام کسب و کارها و شرکت های ارائه دهنده خدمات کشور از این نوع پرداخت پشتیبانی می کنند.

پول الکترونیکی را می توان به دو دسته گسترده طبقه بندی کرد:

معاملات پول الکترونیکی سخت هنگامی است که از پول برای معاملات غیرقابل بازگشت استفاده شود. این معاملات دارای امنیت بالایی هستند و معمولا از طریق بانک ها انجام می شود.

پول الکترونیکی نرم برای معاملاتی که برگشت پذیر یا انعطاف پذیر هستند به کار می رود. کاربران در این نوع معاملات قادر به معامله الکترونیک چیست؟ مدیریت دارایی خود حتی پس از پردازش پرداخت هستند. این مدیریت شامل لغو معامله، تغییر قیمت و دیگر موارد می شود. این تغییرات معمولا فقط تا مدت زمان کوتاهی پس از انجام معامله قابل انجام است. برخی سرویس هایی که این نوع خدمات را انجام می دهند شامل پی پال، کارت های اعتباری و دیگر موارد می شوند.

پول الکترونیکی نسبت به پول فیزیکی از مزایای مختلفی از جمله تاریخچه تراکنش ها، سریع و قابل انجام در هر زمان، رفع مشکلات پول فیزیکی تقلبی و امنیت بالا بهره می برد. اما در نقطه مقابل مشکلاتی نیز دارد. به عنوان مثال از آنجایی که پول الکترونیکی مستقیم با بانک ارتباط دارد، ممکن است در برخی نقل و انتقالات با توجه به شرایط با تاخیر مواجه شوید. همچنین مشکلات هک و نفوذ و کلاه برداری های اینترنتی از دیگر مواردی هستند که ممکن است برای دارندگان پول الکترونیکی مشکل زا باشد.

اما چندین سال است که نوع جدیدی از پول های دیجیتالی به نام رمزارزها یا ارزهای دیجیتال وارد زیرمجموعه پول های دیجیتالی شده است که از مزایای مختلفی نسبت به پول الکترونیکی بهره می برد. اما رمزارز ها چه تفاوتی با پول الکترونیکی دارند؟

رمزارز یا ارز دیجیتال چیست؟

رمزارزها مانند پول الکترونیکی به شکل فیزیکی وجود ندارند و بر بستر دیجیتالی فعالیت دارند. پس چه چیزی باعث تمایز ارز دیجیتال با پول الکترونیکی در کشورها می شود؟

تفاوت بزرگ ارز دیجیتال با پول الکترونیکی در این است که هرگز شکل فیزیکی به خود نمی گیرد. اگر شما از استفاده کنندگان پول الکترونیکی باشید، می توانید به راحتی به یک دستگاه خودپرداز مراجعه کنید و موجودی بانکی فیات خود را به شکل فیزیکی دریافت کنید. اما شما هرگز نمی توانید دارایی های ارزدیجیتال خود را به شکل فیزیکی دریافت کنید. ارزهای دیجیتال برای همیشه در یک شبکه دیجیتالی و اینترنتی باقی مانده و فقط از طریق پلتفرم های دیجیتالی معامله می شود.

رمزارزها مانند پول الکترونیکی این امکان را به کاربران خود می دهند تا به راحتی و با یک دستگاه موبایل و اتصال اینترنتی، وجوه مورد نظر خود را منتقل کنند و پرداخت های خود را انجام دهند.

یک نکته مهم درباره رمزارزها در این است که برخلاف پول الکترونیکی هیچ دولت و بانکی بر این ارزها نظارت ندارد و ارزش گذاری نکرده است. با اینکه این موضوع امنیت تراکنش ها را نسبت به پول الکترونیکی بالا می برد و تقلب در پرداخت های انجام شده را غیرممکن می کند، اما بدان معنی است که علاوه بر نوسانات قیمتی بالای این رمزارزها، در بسیاری از کشورها ماهیت قانونی ندارند و کسب و کارها این ارزها را برای ارائه خدمات خود قبول نمی کنند.

ارزهای دیجیتال از طریق شبکه های غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری بلاکچین فعالیت می کنند. بلاکچین را به صورت ساده می‌توانیم به یک دفتر برای ارزهای دیجیتال تشبیه کنیم. دفتری که علاوه بر ذخیره سازی و نگهداری اطلاعات، این امکان را به کاربران ارزهای دیجیتال می‌دهد تا به صورت مستقیم و با حذف واسطه مبادلات خود را ثبت کنند.

با اینکه ارزهای دیجیتال را نمی توان به شکل فیزیکی استفاده کرد، اما این امکان وجود دارد تا با استفاده از صرافی های مختلفی که در سراسر جهان در حال ارائه خدمات هستند، رمزارزها را به ارزهای فیات تبدیل کرد و سپس برای خرید محصولات یا دریافت خدمات از آنها استفاده کرد.

رمزارزها تمام ویژگی های مثبت پول الکترونیکی را دارند و همچنین اکثر مشکلات پول های الکترونیکی را حل کرده اند. اما همانطور که گفته شد، یک موضوع و تفاوت مهم درباره رمزارزها نبود نظارت دولتی و بانکی برآنها است. موضوعی که در یک جهت برای سرمایه گذاری و سود گیری از نوسانات ایجاد شده به دلیل ذکر شده در رمزارزها مفید است و از یک جهت استفاده از رمزارزها در زندگی روزمره را دشوار کرده است. به همین دلیل است که دولت ها در تلاش برای راه اندازی یک نوع خاص رمز ارز به نام ارز های دیجیتال بانک مرکزی یا CBDC هستند، ارزی که ممکن است آینده اقتصاد کشورها و جایگزینی مناسب برای پول الکترونیکی باشد.

ارزهای دیجیتال بانک مرکزی یا CBDC چیست؟

ارز دیجیتالی بانک مرکزی، یک ارز دیجیتالی است که توسط بانک مرکزی یک کشور ساخته و مدیریت می شود. اگر بخواهیم به شکل ساده آن را توضیح دهیم، فرض کنید که بیت کوین توسط بانک فدرال آمریکا مدیریت می شد و از حمایت کامل دولت ایالت متحده آمریکا نیز برخوردار بود.

در حال حاضر هیچ بانکی ارز دیجیتال خود را راه اندازی نکرده است، اما تقریبا تمامی بانک های مرکزی در این رابطه تحقیقاتی انجام داده اند و یا فرآیند ساخت آن را شروع کرده اند. به عنوان مثال در آمریکا بانک فدرال رزرو با همکاری تیم تکنولوژی M.I.T در پروژه ای به نام همیلتون در حال کار بر روی این نوع ارز هستند. پروژه همیلتون قرار است علاوه بر تعیین چگونگی عملکرد ارز دیجیتال آمریکا و ابزارهای مورد نیاز، به انتشار مقاله های تحقیقاتی و به اشتراک گذاری کدهای خود است تا از دیگر فعالان نیز کمک گرفته شود. هرچند این پروژه در مراحل ابتدایی خود است و با توجه به اطلاعات منتشر شده، ارز دیجیتالی آمریکا در حال حاضر دور از دسترس است.

چگونگی عملکرد ارز دیجیتالی بانک مرکزی

با اینکه در حال حاضر هیچ ارز دیجیتال بانک مرکزی در دسترس قرار ندارد، اما ساز و کار آن مشخص شده است. فرض کنیم آمریکا با انتشار دلار دیجیتالی، از ارز دیجیتالی بانک مرکزی خود یعنی دلار دیجیتالی رونمایی کرد. این ارز از لحاظ ارزشی هیچ تفاوتی با دلار فیزیکی ندارد. اگر کسی به شما ۱۰۰ دلار دیجیتالی دهد، شما در حساب خود ۱۰۰ دلار خواهید داشت که هیچکس نمی تواند آن را از شما پس بگیرد.

تفاوتی این ارز دیجیتالی دولتی با روش قدیمی پول الکترونیکی، در این است که دیگر معاملات نرم در آن وجود ندارند. به عنوان مثال اگر کسی توسط پی پال برای شما پول واریز کند، این پول با اینکه در حساب شما نمایش داده می شود اما پول نمایش داده شده هنوز بین بانک ها جا به جا نشده است (معامله نرم در پول الکترونیکی) به همین دلیل تراکنش ممکن است تکمیل نشده باشد و طرف پرداخت کننده پول را قبل از اینکه به دست شما برسد پس بگیرد. در صورتی که این مشکل برای ارز دیجیتال بانک مرکزی، همانند رمزارزها وجود ندارد و تراکنش ها در یک فضای امن بلافاصله انجام می شود و امکان لغو آن و کلاه برداری های مرتبط وجود ندارد.

همانطور که تا الان متوجه شده اید، مهم ترین دلیل ساخت یک رمزارز دولتی در این است که پول الکترونیکی به ارز دیجیتال تبدیل شود و در کنار بهره بردن از خدمات آن، ماهیت قانونی پیدا کند. این بدان معنی است که تمام فعالان اقتصادی باید آن را به عنوان یک ارز قانونی قبول کنند. افراد قادر هستند با استفاده از ارز دیجیتالی بانک مرکزی تراکنش های مختلف روزانه خود را انجام دهند، مالیات خود را پرداخت کنند، بدهکاری های خود را صاف کنند و یا در صورت نیاز، بانک ها این اجازه را دارند تا برای جبران خسارت و بدهی ها از ارز دیجیتال بانک مرکزی شخص برداشت داشته باشند.

یکی از مشکلات پرداخت با ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز نسبت به پول الکترونیکی، در این است که علاوه بر مالیات و سود فروشنده کاربران وادار به پرداخت کارمزدی بسته به ارز دیجیتال مورد نظر هستند. ارز دیجیتال بانک مرکزی این مشکل را نیز حل کرده است و همانند پول فیزیکی، این کارمزد اضافه را حذف می کند.

چین از جمله کشورهایی است که در زمینه ارز دیجیتالی بانک مرکزی خود پیشرفت بزرگی داشته است. این طرح که در چندین شهر چین انجام شد، به مردم این امکان را می داد تا با پرداخت هزینه ای در قرعه کشی ارز دیجیتالی بانک مرکزی خود که یوان دیجیتالی نام داشت شرکت کنند. برندگان این قرعه کشی می توانستند با مراجعه به فروشگاه ها و ارائه کوپن آن، اجناس مختلفی را خریداری کنند.

در حال حاضر این طرح گسترش پیدا کرده است و چین و امارات در حال ایجاد شبکه ای با استفاده از بلاکچین و ارز دیجیتالی بانک مرکزی برای انجام تبادلات مالی جهانی هستند.

تاثیر ارزهای دیجیتال در سراسر جهان

با وجود مزایای مختلف ارز دیجیتال بانک مرکزی در آینده ممکن است این نوع ارز به صورت کامل جایگزین پول های فیزیکی و الکترونیکی کشورها شود، اما تا پیاده سازی کامل این ارز راه زیادی باقی مانده است. با اینکه دولت ها در تلاش برای ساخت سریعتر ارز دیجیتالی خود هستند، مردم در سراسر جهان در حال استفاده و استقبال از رمزارزهای غیرمتمرکز هستند.

ارزهایی که گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری، تجارت و همچنین حفظ حریم شخصی و امنیت از دارایی ها شده اند.

نقاط مشترک ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز و ارزهای دیجیتالی بانک مرکزی و دلیل برتری آنها نسبت به پول الکترونیکی

• سرعت بالا در پرداخت ها: کاربران با استفاده از ارز دیجیتال می توانند به سرعت وجه مورد نظر خود را به هرکجای کره زمین انتقال دهند، موضوعی که با استفاده از موسسات مالی ممکن است حتی تا چند روز طول بکشد. این پرداخت ها در خارج از کشور نیز سریع بوده و محدودیت های بیرون مرزی پول الکترونیکی را نیز ندارد.
• انجام نقل و انتقالات بین المللی با هزینه کمتر: انجام تراکنش های بین المللی با روش های فیزیکی و الکترونیکی بسیار گران است. جا به جایی وجوه از یک کشور به یک کشور دیگر، به معنی استفاده از صرافی های مختلف و پرداخت هزینه های گزاف برای تبدیل ارز است. مشکلی که ارزهای دیجیتال آن را حل کرده اند.
• دسترسی ۲۴ ساعته در هر روز هفته: نقل و انتقالات پول بانکی در روزهای تعطیل، آخر هفته ها و خارج از ساعت های کاری معمولا زمان بیشتری می برد زیرا بانک ها بسته هستند و نمی توانند معاملات را انجام دهند. این تاخیر شامل انتقالات پول الکترونیکی نیز می شود. انجام تراکنش های ارزهای دیجیتال به دلیل نبود وابستگی به بانک ها، به سرعت و در هر زمان و روزی قابل انجام است.
• پشتیبانی از افرادی که حساب بانکی ندارند: در هر کشور افراد بسیاری هستند که حساب بانکی ندارند. موضوعی که آنها را مجبور به پرداخت هزینه های گزاف برای انجام تراکنش های مختلف می کند. اگر کشور ها ارزدیجیتال بانک مرکزی خود را راه اندازی کنند، تمام افراد بدون توجه به حساب بانکی می توانند به پول های خود دسترسی داشته باشند و بدون نیاز به مبلغی اضافه، قبوض یا دیگر فاکتور های خود را پرداخت کنند.
• پرداخت های راحت تر و کارآمد تر برای دولت ها و مردم: اگر کشوری ارز دیجیتال بانک مرکزی خود را عرضه کند، پرداخت های مختلفی از جمله قبض ها، مالیات و کمک های مالی به مردم نیازمند را می تواند به راحتی انجام دهد و برخلاف پول الکترونیکی دیگر نیازی به دسته بندی افراد با اطلاعات شخصی برای پیگیری و بررسی نیست.
  همچنین افراد با استفاده از رمزارزها می توانند به راحتی و بدون طی کردن مراحل قدیمی اداری، پرداخت های خود را انجام دهند.

دلایلی که باعث می شود ارزدیجیتال غیرمتمرکز گزینه مناسبی برای پول الکترونیکی نباشد و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی انتخاب نهایی باشد

• تعداد زیادی ارزدیجیتال در بازار وجود دارد: محبوبیت و شلوغی بازار ارز دیجیتال در حال حاضر یک نقطه ضعف است. ارزهای زیادی در بستر بلاکچین ساخته و عرضه شده اند که هرکدام دارای ویژگی های مخصوص خود است. موضوعی که به دلیل نبود پشتوانه کشوری، شناخت ارزهای معتبر و مناسب را برای استفاده کنندگان عمومی سخت می کند.
• استفاده از ارزهای دیجیتال نیازمند مطالعه و یادگیری کار با آنها است: ارزهای دیجیتال پیچیدگی های مخصوص به خود را دارند. از نحوه ذخیره سازی آنها در کیف پول ها گرفته تا کارمزد های مختلف و همچنین روش های انتقال یا استفاده از آنها در معاملات نیازمند مطالعه و یادگیری هستند. برای اینکه ارزهای دیجیتال به صورت گسترده استفاده شوند نیاز است که سیستم ساده تر شود.
• معاملات بلاکچین ممکن است گران تمام شود: رمزارزها از بلاکچین برای انجام معادلات پیچیده تایید و ثبت معاملات استفاده می کنند. انجام این معاملات مصرف برق بالایی دارد و باعث بالا رفتن هزینه انجام تراکنش ها می شود. مشکلی که احتمالا ارزهای دیجیتال بانک مرکزی با توجه به انجام فرآیند های مورد نیاز توسط خود بانک با آن درگیر نباشند، اما در حال حاضر این ارز ها عرضه نشده اند.
• ارزهای دیجیتال نوسانات زیادی دارند: قیمت و ارزش رمزارزها می تواند به طور ناگهانی تغییر کند. این مهم ترین موضوعی است که کسب و کارها را برای استفاده از آن در معاملات خود دچار تردید کرده است. زیرا یک ارز بی ثبات، ریسک بالایی برای کسب و کار ایجاد می کند. هرچند لازم به ذکر است که این نواسانات خود دلیلی برای سرمایه گذاری بسیاری از افراد در رمزارز ها بوده است. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی به دلیل ارزش گذاری معامله الکترونیک چیست؟ براساس ارز کاغذی، این نواسانات را نخواهد داشت.

با توجه به تفاوت های بزرگی که ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز با ارزهای دیجیتال بانک مرکزی دارند، بعید است میان این دو پول دیجیتالی رقابتی شکل بگیرد؛ زیرا هرکدام استفاده جداگانه ای دارند. ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز در تلاش برای ارائه راهکار جدید پرداختی و سرمایه گذاری در یک فضای امن و ناشناس هستند، در حالی که دولت ها در تلاش هستند تا با ساخت ارزدیجیتال بانک مرکزی خود براساس ارز فیات کشور، راهکاری نوین برای جایگزینی پول الکترونیکی ارائه کنند.