ریسک گریزی و ریسک پذیری در بازار فارکس | بازدهی بازار در دوره های ریسک
از پرمصرف ترین اصطلاحات در بازار فارکس، کلمات دارایی امن و ریسکی، بازار ریسک گریز و ریسک پذیر است .
مجله افیکس کار: گاهی اوقات می شنوید بازار تمایلات ریسک گریزی دارد و یا سرمایه ها به سمت دارایی های امن تر حرکت کرد!. معنی و مفهوم اینها چیست؟
تعریف تئوری ریسک گریزی و ریسک پذیری
ریسک گریزی / ریسک پذیری (Risk-off/ Risk-on)، یکی از تئوریهای سرمایه گذاری است که در آن عملکرد قیمت دارایی ها به میزان “تحمل ریسک” سرمایه گذار سنجیده میشود. این عملکرد به تغییرات فعالیت سرمایه گذار در پاسخ به تغییرات الگوهای اقتصادی در جهان اشاره دارد.
طبق این تئوری ، در دوره هایی که ریسک در بازار پایین است، سرمایه گذاران تمایل دارند که در سرمایه گذاری هایی با ریسک بالاتر مشارکت کنند (Risk-on). اما وقتی ریسک زیادی در بازار احساس می شود ، سرمایه گذاران به سمت دارایی های ایمن تر گرایش پیدا می کنند (Risk-off).
تمایل سرمایه گذار به ریسک پذیری در طول زمان کم و زیاد می شود. در بعضی مواقع ، سرمایه گذاران بیشتر از سایر دوره ها ، مانند دوره رونق اقتصادی ۲۰۰۹،. بر دارایی های پر ریسک سرمایه گذاری انجام می دهند و اصطلاحا ریسک پذیر هستند.
بحران مالی سال ۲۰۰۸ یک سال ریسک گریز در نظر گرفته می شود. زیرا سرمایه گذاران سعی کردند تا با فروش دارایی های پر ریسک خود و تبدیل آنها به پول نقد و یا دارایی های امن تر مانند اوراق خزانه ، ریسک موجود را کاهش دهند.
همه داراییها میزان ریسک مشابهی ندارند. سرمایه گذاران تمایل دارند بسته به ریسک درک شده در بازار ، نوع دارایی خود را تغییر دهند. به عنوان مثال ، سهام به طور کلی جز دارایی های ریسک پذیر تر از اوراق قرضه درنظرگرفته میشوند. بنابراین ، بازاری که معاملات سهام در آن بیشتر از اوراق قرضه باشد بازار ریسک پذیر (Risk-on) گفته می شود.
برعکس زمانیکه سهام با قیمت پایین فروخته شود، سرمایه گذاران به اوراق قرضه و طلا پناه میببرند. این شرایط بازار ریسک گریز ( Risk-off) در نظر گرفته می شود.
تمایلات ریسک پذیری چیست
زمانی که سرمایه گذاران به چشم انداز اقتصادی در بازار جهانی خوشبین هستند به سمت دارایی‌های ریسکی روی می آورند. در چنین وضعیتی معامله گران بازار درگیر جریانات ریسک پذیری هستند. یعنی تقاضا برای دارایی های دارای ریسک بالاتر افزایش پیدا می کند.
تمایلات ریسک گریزی چیست
گاهی اوقات اخبار اقتصادی یا سیاسی موجب بدبینی و بی اعتمادی معامله‌گران می شود. با تشدید تنش های سیاسی و تجاری میان قدرت های جهان مثل آمریکا و چین معامله گران ترجیح می دهند به سمت سرمایه های امن هجوم بیاورد. چون نسبت به آینده اقتصادی و سیاسی بین المللی ناامید هستند.
دارایی های امن و ریسکی کدامند
دارایی های امن
معمولاً اوراق خزانه داری آمریکا و اوراق دولت آلمان جزو دارایی های کم ریسک محسوب می شوند. همچنین شرکت هایی که رشد پایین اما سودآوری ثباتی دارند می‌تواند جزو دارای های امن محسوب شوند. در میان ارزها “درحال حاضر” دلار آمریکا و “معمولا” ین ژاپن جزو دسته ارزهایی است که جزو سرمایه های امن محسوب می شود و معمولاً مورد تقاضای بازار است.
دارایی های ریسکی
سهام مهمترین دارایی ریسکی است. در واقع فعالیت شرکت ها وابستگی زیادی به رشد اقتصادی دارد. پس اگر وضعیت اقتصادی و اخبار سیاسی مناسب نباشد، سهام می‌تواند یکی از دارایی های ریسکی باشد. در بازار کالا هم مس و نفت دارای ریسک بالاتری نسبت به سایر کالاها می باشد.
تشخیص جهت ریسک در بازار
در حالی که قیمت دارایی در نهایت روند سنتیمنت یا احساسات ریسک در بازار را نشان می دهد ، سرمایه گذاران اغلب می توانند علائم تغییر احساسات را از طریق درآمدهای شرکت ها، داده های کلان اقتصادی ، اقدامات و بیانیه های بانک مرکزی و سایر عوامل متوجه شوند.
بازار ریسک پذیر (Risk-on) اغلب ترکیبی از افزایش سود شرکت ها ، چشم انداز اقتصادی خوش بینانه ، سیاست های تسهیل کننده بانک مرکزی و پیش بینی هاست.
همچنین می توانیم فرض کنیم که افزایش معاملات در بورس نشانه‌ای از بازار ریسک پذیر است. سرمایه گذاران احساس می کنند بازار توسط فاندامنتالهای قوی و مؤثر پشتیبانی می شود. لذا نسبت به بازار و چشم انداز آن خوش بین بوده و ریسک کمتری احساس می کنند.
در مقابل، محیط های ریسک گریز (Risk-off) می تواند ناشی از کاهش گسترده درآمد شرکت ها ، ضعفه داده های اقتصادی ، سیاست نامشخص بانک مرکزی و سایر عوامل مشابه باشد.
افت معاملات در بازار بورس یکی دیگر از نشانه های بازار ریسک گریز است. زیرا سرمایه گذاران می خواهند از ریسک خودداری کننداز انجام معاملات سرباز میزنند.
بازدهی در دوره های ریسک
با توجه به توضیحات بالا متوجه شدیم که سنتیمنت ریسک در بازار با عکس العمل سرمایه گذاران در خصوص دارایی های ناامن، رابطه عکس دارد . با افزایش احساسات ریسک، سرمایه گذاری در دارایی های ریسکی کاهش میبابد و با کاهش احساسات ریسک، سرمایه گذاری در دارایی های ریسکی افزایش می یابد.
در بازار فارکس اگر میخواهید بر روی اونس جهانی طلا معامله کنید که نسبت به دلار سنجیده می شود، طلا به خاطر ارزش ذاتی که دارد نسبت به دلار آمریکا بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. پس در موارد ریسک گریزی شانس صعود طلا نسبت به دلار آمریکا بالاتر است.
در توضیح دقیق تر؛ با افزایش ریسک در بازار ، سرمایه گذاران از دارایی های پر ریسک به سمت اوراق قرضه، اوراق خزانه، طلا ، پول نقد و سایر پناهگاه های امن می روند. با وجود اینکه بازدهی این دارایی ها چندان قابل توجه نیست. اما در دوران خطرناک بازار ، این نوع دارایی ها از پروتفوی سرمایه گذار محافظت می کنند.
با کاهش ریسک در بازار ، دارایی های کم بازده و امن با اوراق های با بازدهی بالا ، سهام ها ، کالاها و سایر دارایی های ریسک پذیر تر جایگزین می شوند. هر زمان که ریسک کلی موجود در بازار پایین تر باشد، سرمایه گذاران تمایل بیشتری به افزایش ریسک پذیری پروتفوی خود برای دستیابی به سود بیشتر دارند. / اینوستوپدیا
شروع سرمایه‌گذاری در سهام – قسمت سی و هشتم
سرمایه‌گذاران غالباً سبدی شامل چندین دارایی دارند و برای آنکه ریسک سبد را کنترل کنند باید علاوه بر اندازه‌گیری ریسک هر دارایی، ریسک سبد را نیز اندازه‌گیری نمایند. پس از آشنایی با اندازه‌گیری ریسک، در پی پاسخ به این سؤال هستیم که سبد دارایی چیست و ریسک آن چگونه اندازه‌گیری میشود.
سبد دارایی چیست؟
سبد دارایی ترکیبی از سهام یا سایر داراییها است که بازده ریسک صفر چیست؟ یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. به سبد دارایی، پرتفوی نیز گفته میشود.
ریسک پرتفوی چیست؟
ریسک سرمایه‌گذاری در یک قلم دارایی را نباید مجزا از دیگر داراییها دانست. در زمان انتخاب دارایی برای سرمایه‌گذاری باید به تأثیر آن بر ریسک و بازده پرتفوی توجه نمود. پرتفوی کارا باید بازده را در یک سطح ریسک معین، حداکثر سازد یا ریسک را در یک سطح بازده مشخص به حداقل برساند. پس لازم است بدانیم چگونه می‌توان ریسک یک پرتفوی را حساب کرد.
محاسبه ریسک پرتفوی چگونه صورت میگیرد؟
جهت محاسبه ریسک پرتفوی باید همانند محاسبه ریسک یک دارایی عمل کرد، یعنی در ابتدا بازدهی پرتفوی را محاسبه نمود، سپس ارزش موردانتظار بازده‌های پرتفوی را به‌دست آورد و بعد از آن به ریسک پرتفوی که به‌صورت کمّی همان انحراف معیار بازده‌های پرتفوی است، پرداخت. بازده پرتفوی عبارت است از میانگین وزنی بازده‌های هر قلم دارایی موجود در آن پرتفوی. بازده پرتفوی را می‌توان به کمک رابطه زیر حساب کرد:
مثال: فرض کنید می‌خواهیم ارزش موردانتظار و انحراف معیار بازده‌های پرتفوی xy که ترکیبی مساوی (به نسبت ۵۰ درصد) از دارایی x و y است را تعیین کنیم. بازده‌های موردانتظار دارایی x و y در ۵ سال آینده در جدول ۱ نوشته شده است.
جهت محاسبه ارزش موردانتظار بازده‌های پرتفوی می‌توان از قاعده کلی زیر استفاده کرد:
هنگامی‌که میزان بازده در تمام وضعیت‌ها معلوم و احتمال وقوع آنها با هم برابر باشد، می‌توان فرمول محاسبه ارزش موردانتظار را به‌صورت زیر نوشت:
پس ارزش موردانتظار بازده‌های پرتفوی طی سال‌های اول تا پنجم به‌صورت زیر است:
همانطورکه در قسمت قبل گفته شد، متداول‌ترین شاخص آماری برای محاسبه ریسک یک دارایی، انحراف معیار است که از میزان پراکندگی بازده‌های یک دارایی حول ارزش موردانتظار به‌دست می‌آید. در مواقعی که تمام وضعیت‌ها مشخص و احتمال وقوع آنها یکسان باشد، فرمول محاسبه انحراف معیار بازده‌ها را می‌توان به‌شکل زیر نوشت:
پس انحراف معیار بازده‌های موردانتظار پرتفوی عبارت است:
همانطورکه در بالا ذکر شد، بازده موردانتظار پرتفوی در هر پنج سال برابر با ۱۲ درصد است. همچنین، ارزش موردانتظار بازده‌های پرتفوی موردبررسی طی دوره پنج ساله برابر با ۱۲ درصد است. انحراف معیار بازده‌های پرتفوی xy طی پنج سال معادل صفر است، زیرا بازده موردانتظار هر سال با سال دیگر برابر و مساوی ۱۲/۰ است و هیچگونه تغییری در بازده موردانتظار نسبت به سال قبل رخ نداده است.
همان‌گونه‌که بیان شد، برای به‌دست آوردن یک پرتفوی کارا، باید بازده را در یک سطح ریسک معین، حداکثر نمود و یا ریسک را در یک سطح بازده مشخص به حداقل رساند. برای این منظور، باید در جهت متنوع نمودن دارایی‌های پرتفوی تلاش نمود، بنابراین لازم است مفهوم آماری همبستگی را جهت متنوع‌سازی درک کنیم.
بهترین سرمایه گذاری به لحاظ بازدهی و ریسک کدام است؟
شرایط اقتصادی روی ریسک سرمایه گذاری تاثیر مستقیم دارد. همانگونه که در شرایط ثبات اقتصادی، ریسک سرمایه گذاری کاهش می یابد، در شرایط بی ثباتی، ریسک افزایش می یابد. بنابراین انتخاب بهترین سرمایه گذاری بستگی به عوامل متعددی دارد که یکی از آنها موقعیت اقتصادی جامعه است.
ریسک در مقابل بازدهی، 2 ویژگی جدانشدنی در هر سرمایه گذاری هستند. هر چه بازدهی یا سود سرمایه گذاری بیشتر باشد، ریسک آن هم بالاتر است.
انواع سرمایه گذاری به لحاظ بازدهی و ریسک
سرمایه گذاری روی طلا
طلا تنها سرمایه گذاری است که بازدهی و ریسک آن صفر است. سرمایه گذاران معمولا در شرایطی که عدم اطمینان زیاد و اقتصاد بی ثبات است، سرمایه خود را به طلا بازده ریسک صفر چیست؟ تبدیل می کنند تا در برابر عدم اطمینان و احتمال افزایش تورم ، از دارایی خود محافظت کنند.
سرمایه گذاری روی املاک و مستغلات
در ایران، ملک نیز از جمله دارایی های کم ریسک محسوب می شود که مانند طلا می تواند به خوبی از ارزش دارایی در برابر تورم محافظت کند. با این حال، خرید املاک و مستغلات به سرمایه بالایی نیاز دارد.
در اینجا هدف، معرفی سرمایه گذاری هایی است که با سرمایه های اندک نیز دست یافتنی باشند.
سرمایه گذاری روی ارز
سرمایه گذاری روی ارزهای مختلف نیز نوعی سرمایه گذاری است که باتوجه به افزایش یا کاهش نرخ برابری ارزها، سود یا زیانی را متوجه سرمایه گذار می کند. این نوع سرمایه گذاری نیز ریسک خود را دارد و تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله وضعیت اقتصادی جامعه است.
سرمایه گذاری روی اوراق خزانه و سپرده گذاری بانکی
سرمایه گذاری در اوراق سهام و قرضه جزو سرمایه گذاری های پر ریسک محسوب می شود. در عین حال، ریسک سرمایه گذاری در سهام بیشتر از اوراق قرضه است، زیرا بازدهی سهام بیشتر از اوراق قرضه است.
تنها اوراق قرضه ای که ریسک آن نزدیک صفر است، اوراق خزانه یا اوراق قرضه دولتی است. خریدار این اوراق، علاوه بر یک سود ثابت حداقلی، در زمان سررسید نیز کل مبلغ سرمایه گذاری شده را پس می گیرد.
معمولا پس از دارایی بی بازده و بدون ریسک طلا، سپرده گذاری بانکی و خرید اوراق خزانه، کم ریسک ترین نوع سرمایه گذاری محسوب می شوند. دولت ها معمولا پرداخت سود اوراق قرضه را در اولویت قرار می دهند تا اعتبار این اوراق به خطر نیفتد.
سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری
صندوق های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند و بسته به نوع سرمایه گذاری، ریسک متفاوتی به سرمایه گذاران ارائه می دهند.
کار صندوق های سرمایه گذاری این است که با انتخاب سرمایه گذاری های مناسب و خرید و فروش به موقع، ریسک سرمایه گذاران را کاهش و سود آنها را افزایش دهند و به اصطلاح دارایی آنها را مدیریت کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
ویژگی این صندوق ها در این است که مبالغ سرمایه گذاری شده در آن فقط در اوراق بهادار با درآمد ثابت شامل اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق بهادار رهنی و گواهی های سپرده منتشرشده توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی دارای مجوز از سوی بانک مرکزی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری میشود. این نوع صندوق می‌تواند نرخ ریسک و البته سود کمتری نسبت به سایر صندوق‌ها داشته باشد.
صندوق‌های با درآمد ثابت گاهی اوقات درآمد ثابت را به حساب سرمایه گذار واریز می‌کنند و گاهی نیز پرداخت سود ندارند و سرمایه گذار با افزایش ارزش واحدهای صندوق (سهام صندوق سرمایه گذاری) سود می‌کند.
صندوق سرمایه گذاری در سهام
بخش بزرگی از سرمایه صندوق های سرمایه گذاری در سهام، در سهام شرکت ها سرمایه گذاری میشود.
این نوع از صندوق‌ها حداقل 70 درصد دارایی های خود را در سهام سرمایه گذاری می‌کنند و 30 باقی مانده را به اختیار مدیر صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی و یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند.
سرمایه گذاری در سهام شرکت های بورسی سبب می شود که ریسک این صندوق ها نسبت به دیگر صندوق‌های سرمایه گذاری بیشتر باشد.
در واقع سرمایه گذاری در این صندوق ها، به نوعی سرمایه‌گذاری در بازار بورس است با این تفاوت که مدیران این صندوق ها به دلیل آشنایی با مدیریت دارایی، پرتفولیو یا سبد سرمایه گذاری را به گونه ای انتخاب می کنند که ریسک سرمایه گذاری تعدیل شود و درآمد بیشتری نیز در مقایسه با صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، عاید سرمایه گذاران گردد.
صندوق سرمایه گذاری مختلط
این نوع صندوق ها، حداکثر 60 درصد دارایی خود را در سهام و حداقل 40%درصد آن را در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت یا سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این صندوق‌های سرمایه گذاری به دلیل نوع پرتفوی و سرمایه‌گذاری‌شان از منظر ریسک بین دو نوع صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت و صندوق سرمایه گذاری در سهام قرار می‌گیرند.
این صندوق‌ها به دلیل اینکه بیش از نیمی از دارایی‌هایشان روی سهام سرمایه‌گذاری شده است، سود تضمین شده ندارند اما معمولا ضامن نقد شوندگی دارند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازارگردانی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازارگردانی، وظیفه بازارگردانی سهام شرکت‌ها را طبق تعهدات مشخص شده در امید نامه صندوق بر عهده دارند. این نوع صندوق‌ها، در بلندمدت، کمک شایانی به کاهش تاثیر نوسانات تند و تیز بازار روی سهام می‌کنند.
هدف صندوق های سرمایه گذاری بازارگردانی این است که همواره ارزش سهام شرکت ها را متعادل نگه دارند، صف خرید و فروش را از بین ببرند و قیمت سهام را به سوی ارزش ذاتی یا واقعی سوق دهند.
ارزش ذاتی سهام بر مبنای عایدات آتی سهام شرکت به دست می‌آید.
بنابراین صندوق بازارگردانی از صف‌های خرید و فروش بی مورد و معامله نشدن سهم در این مواقع جلوگیری و به روان شدن معاملات، افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از دستکاری قیمت سهام به دست برخی سودجویان بازار کمک می‌کند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه
صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در واقع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که پول سرمایه گذاران ریسک پذیر را در کسب‌وکارهای نوپا (استارت آپ‌ها) و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که پتانسیل رشد بالایی دارند سرمایه گذاری می کنند و با مدیریت پرتفولیو، تا حدی از میزان ریسک می کاهند.
این نوع سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری با بازده و ریسک بالا محسوب میشود و بیشتر در اقتصادهای باثبات موفق است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، از بازارهای سرمایه‌گذاری جدید در ایران است. مردم می‌توانند به جای خرید طلا، مدیریت پول خود را به این صندوق ها بسپارند. این صندوق ها با خرید و فروش به موقع طلا، سود بیشتری عاید سرمایه گذاران می کنند.
سایر سرمایه گذاری ها
در ایران سرمایه گذاری های دیگری نیز مانند سرمایه گذاری روی اتومبیل معمول است که ریسک آن بیشتر از برخی انواع سرمایه گذاری مانند ملک یا اوراق خزانه است.
چگونه سرمایه‌گذاری کنیم؟
انتخاب اینکه پول خود را در کجا سرمایه گذاری کنید، به میزان پول و شرایط اقتصادی بستگی دارد.
اگر پول کمی در اختیار دارید، از سرمایه گذاری های پر ریسک بپرهیزید. در شرایط اقتصادی با ثبات، ریسک پذیرتر شوید و به سرمایه گذاری های پربازده تر (که ریسک آنها نیز بیشتر است) اقبال نشان دهید.
در شرایط بی ثبات اقتصادی که عدم اطمینان بالاست، خطرگریز شوید و روی دارایی های کم ریسک یا طلا سرمایه گذاری کنید.
با سرمایه گذاری روی چند نوع دارایی (از ملک و ماشین گرفته تا ارز و اوراق بهادار)، ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهید.
چگونه در صندوق های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری کنیم؟
صندوق‌های با درآمد ثابت، کم‌‌ریسک‌ترین نوع صندوق به حساب می‌آیند زیرا مانند بانک، یک سود ثابت و تضمین شده ارائه می‌دهند.
صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام و سرمایه گذاری مختلط، ریسک بیشتری دارند.
بنابراین اگر به دنبال حداقل ریسک هستید، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت را انتخاب کنید.
قدم اول – انتخاب صندوق
با مراجعه به سایت fipiran.com از منوی صندوق‌ها، در زیر منوی مقایسه صندوق‌ها، روی نوع صندوق موردنظرتان کلیک کنید و لیست آنها را همراه بازدهی‌شان مشاهده کنید.
صندوق‌هایی که در بلندمدت سوددهی خوبی داشته‌اند معمولا برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر هستند.
قدم دوم – سرمایه‌گذاری در صندوق
مراجعه حضوری به یکی از صندوق‌ها
ارائه مدارک هویتی (اصل شناسنامه و کارت ملی) / معرفینامه یا وکالت‌نامه رسمی
تکمیل فرم پذیره‌نویسی (این فرم تنها مربوط به زمان شروع به کار صندوق است) یا فرم درخواست صدور واحد سرمایه‌گذاری.
واریز مبلغ مورد نظر تعداد واحدهای خریداری شده به شماره حساب بانکی صندوق و ارائه فیش واریز به نماینده مدیر در صندوق.
دریافت رسید درخواست صدور واحدهای سرمایه‌گذاری از نماینده مدیر.
دریافت اعلامیه صدور و گواهی سرمایه‌گذاری حداکثر تا پایان دو روز کاری در محل ارائه درخواست.
پرداخت مابه‌التفاوت مبلغ واحدهای صادر شده و کل مبلغ واریزی متقاضی به حساب ایشان.
اوراق مشارکت و سایر اوراق با درآمد ثابت
اوراق مشارکت، اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی با سود ثابت هستند که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز دولتی و غیردولتی منتشر میشود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد.
انواع اوراق مشارکت
اوراق مشارکت بورسی: اوراقی که قابل معامله در بازار بورس و فرابورس هستند. اوراق مشارکت بورسی ممکن است:
به کسر: اوراقی که به قیمت کمتر از قیمت اسمی آن توسط سرمایه‌گذار خریداری میشود و سود سرمایه‌گذار برابر خواهد بود با مابه التفاوت قیمت خریداری شده با قیمت اسمی اوراق در سررسید آن. این اوراق یک سرمایه‌گذاری کوتاه مدت به شمار می‌آید.
قابل تعویض با سهام: اوراقی که منتشرکننده آن شرکت‌های سهامی عام هستند و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار تعویض میشوند.
قابل تبدیل به سهام : اوراقی که منتشرکننده آن شرکت‌های سهامی عام هستند و در سررسید نهایی یا در زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام شرکت‌های موضوع طرح اوراق مشارکت، تبدیل می‌گردد.
اوراق مشارکت غیر بورسی: اوراقی که صرفاً با تایید بانک مرکزی حمهوری اسلامی ایران منتشر میشود و قابل معامله در شعب بانک‌های عامل (بازار پولی) است.
زمان مناسب و تحلیل مورد نیاز برای خرید و فروش اوراق مشارکت
اوراق مشارکت دارای سود ثابت علی الحساب است، بنابراین معمولا به عنوان ابزاری برای کاهش ریسک سبد سهام در بازاهای ریسکی در نظر گرفته میشود و سرمایه‌گذارن با توجه به ریسک پذیری و شرایط موجود بر بازار بخشی از سرمایه خود را به خرید اوراق مشارکت اختصاص می‌دهند. با توجه به ثابت بودن سود اوراق مشارکت، این اوراق بر خلاف سهام های ریسکی موجود در بازار که نیازمند تحلیل های فاندامنتالی و تکنیکالی هستند به تحلیل خاصی نیاز ندارد و فقط توجه به چند نکته برای انتخاب اوراق با بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذار کافی است.
نکات قابل تامل در خرید اوراق مشارکت
سود اعلامی اوراق مشارکت برای دوره یکساله معمولاً بین ۲۰ تا ۲۲ درصد است. هرچه درصد سود بیشتر باشد، خرید اوراق آن جذاب‌تر است.
سررسید پرداخت سود یک ماهه یا سه ماهه است. هرچه دوره‌های پرداخت سود کوتاه‌تر باشد، برای سرمایه‌گذار از جذابیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
در بعضی موارد به دلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع با بانک‌ها برخی از ناشران اوراق علاوه برسود اعلامی، سود ۳ درصدی برای یکسال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین می‌کنند.
سود حاصل از اوراق مشارکت، برای سرمایه‌گذار معاف از پرداخت مالیات است و این جذابیت دیگری برای سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت به حساب می‌آید.
علیرغم اینکه اوراق مشارکت بازدهی تضمین شده دارند ولی ریسکی را متوجه سرمایه‌گذار نمی‌کند.
نحوه خرید اوراق مشارکت بدون ریسک
برای خرید و فروش اوراق مشارکت خارج از بورس، لازم است سرمایه‌گذار با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانک‌های عامل مراجعه نماید و نسبت به خرید یا فروش اوراق مورد نظر اقدام نماید
در مورد معامله اوراق مشارکت بورسی، هر فردی که دارای کد معاملاتی آنلاین باشد، می‌تواند از طریق سامانه معاملاتی آنلاین یا ثبت سفارش اینترنتی اقدام به خرید نماد اوراق مشارکت کند.
این اوراق بسته به بازاری که در آن منتشر میشوند ممکن است در سامانه آنلاین قابلیت معامله داشته باشد چنانچه اوراق در بازار پایه فرابورس عرضه شود، خرید و فروش آن از طریق ثبت سفارش اینترنتی میسر خواهد بود. در صورتی‌که فرد کد سهامداری و کاربر غیر آنلاین باشد به صورت حضوری درخواست خرید یا فروش خود را به کارگزاری اعلام نماید.
پس از دریافت کد سهامداری می‌توانید با مشخصاتی که توسط کارگزاری برای شما ارسال میشود، وارد سایت کارگزاری شوید و سفارش خرید را ثبت کنید.
اگر سرمایه‌گذاری من وضعیت قابل قبولی نداشت، چه کار می‌توانم بکنم؟
توجه داشته باشید که پیروی از یک برنامه‌ی سرمایه‌گذاریِ غیرقابل انعطاف و ثابت در یک دوره‌ی زمانی طولانی ممکن است سودآور نباشد.
در صورت رضایت‌بخش نبودن عملکرد سرمایه‌گذاری، لازم است برنامه‌ی سرمایه‌گذاری خود را تغییر دهید. البته به خاطر داشته باشید که هنگام تغییر برنامه، لازم است اصول اولیه‌ی سرمایه‌گذاری را رعایت کنید.
مشکل ورود دانش بنیان‌ها به بورس چیست؟/بازدهی مورد انتظار این صندوق‌ها در صورتی که ایده‌ای عملیاتی بشود حداقل هزار درصد است!
کارشناس بازار سرمایه گفت: شرکت‌های دانش بنیان در دو دسته شرکت‌های دارای محصولات فیزیکی و استارتاپی تقسیم بندی میشوند. شرکت‌های استارتاپی قالبا در بستر نرم افزار و طرح هستند و برای ورود به بازار سهام نیاز آنها به فراهم آوری زیرساخت‌ها منتهی نمی‌شود و لازمه‌های دیگری همچون فرهنگ‌سازی در خصوص سرمایه‌گذاری و اعتماد به این طرح‌ها نیز وجود دارد و در حقیقت موفقیت تامین مالی این طرح‌ها به نفود آن در سطح جامعه بستگی دارد. ارزش واقعی طرح‌های این شرکت‌ها در ارزش افزوده پس از تامین مالی و نتیجه‌بخشی آنها نهفته است.
احمد اشتیاقی کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با زهرا فعله گری خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد اظهار کرد: طبق سیاست‌گذاری‌های انجام شده، تامین مالی شرکت های دانش بنیان باید به واسطه صندوق‌های مخاطره پذیر و یا جسورانه انجام شود. برای مبادرت آنها در این حوزه نیز اقداماتی نظیر امیدنامه و اساسنامه ایجاد شده و صندوق‌هایی نیز راه‌اندازی شده است اما متاسفانه تاکنون مغفول مانده است.
کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: با رونق این صندوق‌ها امکان حضور دانش‌بنیان‌ها و تبدیل ایده‌های آنها به واقعیت فراهم میشود و سازوکار این صندوق‌ها متناسب با ارزش شرکت‌های استارتاپی که عمدتا مبتنی بر ایده هستند، تعبیه شده است.
وی افزود: شرکت‌های دانش بنیان در دو دسته شرکت‌های دارای محصولات فیزیکی و استارتاپی تقسیم بندی میشوند. شرکت‌های استارتاپی قالبا در بستر نرم افزار و طرح هستند و برای ورود به بازار سهام نیاز آنها به فراهم آوری زیرساخت‌ها منتهی نمی‌شود و لازمه‌های دیگری همچون فرهنگ‌سازی در خصوص سرمایه‌گذاری و اعتماد به این طرح‌ها نیز وجود دارد و در حقیقت موفقیت تامین مالی این طرح‌ها به نفود آن در سطح جامعه بستگی دارد. ارزش واقعی طرح‌های این شرکت‌ها در ارزش افزوده پس از تامین مالی و نتیجه‌بخشی آنها نهفته است.
اشتیاقی بیان کرد: دیجی کالا یکی از شرکت‌های استارتاپی بوده که مقدمات پذیرش آن فراهم شده و در حال حاضر بحث چگونگی ارزش گذاری آن در فرابورس مطرح است که پس از گذراندن این موارد سهام آن قابل معامله برای عموم خواهد بود و افراد می توانند عرضه اولیه آن را خریداری کنند. این موضوع حاکی از این است که مسیر مشخصی برای ورود این شرکت‌ها به بازار سرمایه وجود دارد و پیش‌تر زیرساخت‌های آن فراهم شده بود اما اجرای آن با مشکلاتی در بحث صندوق های مخاطره پذیر و ارزش‌گذاری آنها وجود دارد که در این خصوص نیز نیاز است که سایر مراجع و نهادها همکاری و مساعدت لازم را داشته باشند. با توجه به عنوان گذاری سال جاری توسط مقام معظم رهبری، نسبت به رفع هرچه سریع‌تر این چالش‌ها خوش بین هستم.
وی در تشریح سازوکار صندوق‌های جسورانه و کارکرد آنها بیان کرد: در حال حاضر اگر بخواهم از نوع ریسکی صندوق‌ها را دسته بندی کنیم می‌توانیم به طور نمونه به صندوق‌های درآمد ثابت با حداقل ریسک، صندوق‌های مختلط با ریسک متوسط و صندوق‌های سهامی با ریسک بالا را ذکر کنیم که صندوق‌های جسورانه نیز در رتبه بالاتری از ریسک پذیری قرار میگیرد.
کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد: علت ریسک بسیار زیاد صندوق‌های جسورانه نسبت به سهام این است که بر روی ایده‌های دانش بنیان سرمایه گذاری می کنند و در واقعیت از هر ۱۰ ایده شاید یک مورد عملیاتی شده و منجر به تولید انبوه شود؛ بنابراین این صندوق مناسب افراد با ریسک پذیری بالا است. البته باید این نکته را مدنظر داشت که بازدهی این سرمایه گذاری بسیار بالا بوده و اگر یکی از ۱۰ طرح به تولید انبوه برسد، طرح‌های شکست خورده را نیز پوشش می‌دهد. بازدهی مورد انتظار این صندوق‌ها در صورتی که ایده‌ای عملیاتی بشود حداقل هزار درصد است که با توجه به پذیرش ریسکی که سرمایه گذار متحمل میشود، بازدهی بالایی است. از طرفی اگر طرح‌ها موفق نباشد، تمام وجه سرمایه گذاری به صفر می‌رسد.
اشتیاقی درمورد این پرسش خبرنگار مبنی بر اینکه با توجه به ریسک یادشده، آیا سرمایه گذاری در این صندوق ها سرنوشت نامعلومی دارد و شبیه به شیر یا خط آوردن است؟ پاسخ داد: خیر، این چنین نیست چراکه برای پذیرش این شرکت‌ها و طرح‌های آن ارزش‌گذاری‌های اصولی انجام میشود و علاوه بر این موضوع صندوق‌های مخاطره پذیر تنها بر روی یک یا دو طرح سرمایه گذاری نمی‌کنند که در صورت شکست آسیب جبران ناپذیری ببینند، بلکه بر روی ایده‌های دفاع شده متعددی سرمایه گذاری و تامین مالی می‌کنند و به این واسطه احتمال شکست نیز کاهش می‌یابد.
منظور از ضریب بتا در بورس چیست؟
منظور از ضریب بتا در بورس چیست و مفهوم ضریب بتا چیست؟ نحوه محاسبه ضریب بتا از دید آمار
برای تعریف ضریب بتا به زبان ساده بهتر است از مفهوم ریسک شروع کنیم. ریسک که از نامش مشخص است یه کلمه با بار منفی است به طور خلاصه به هر پدیده و عملی که باعث شود نتیجه ایی را که سرمایه گذار انتظارش را داشته رخ ندهد را ریسک می نامند. ضریب بتا (β) شاحصی است که برای اندازه گیری ریسک سیستماتیک در نظر گرفته شده است. کاربرد ضریب بتا در تعیین میزان ریسک و بازده مورد انتظار سهم و مقایسه آن با شاخص بورس می باشد.
انواع ریسک:
- ریسک سیستماتیک
- ریسک غیر سیستماتیک
ریسک سیستماتیک به چه معناست؟
به عبارتی ریسک سیستماتیک وابسته به تحولات کلی بازار است بدین معنی که ریسک سیستماتیک در اثر حرکت‌های کلی بازار به وجود می‌آید و نمی شود ریسک سیستماتیک را از بین برد و صفر کرد.
ریسک غیر سیستماتیک چیست؟
ریسکی است که از خصوصیات خاص شرکت مانند نوع محصول ساختار سرمایه سهامداران عمده اثر میگیرد.
پرتفوی به چه معناست؟
به مجموعه ای از دارایی های مالی یک شخص پرتفوی یا سبد دارایی ها می گویند. دارایی های مالی عبارت اند از: سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله.
از روش های متفاوتی می توان برای محاسبه ریسک استفاده کرد اما در زیر به چند مورد اشاره می کنیم:
روش‌های اندازه گیری ریسک
- دامنه تغییرات
- متوسط انحراف خطی (متوسط قدر مطلق انحرافات)
- واریانس (متوسط مجذور انحرافات)
- انحراف معیار
- نیم‌واریانس
- نیم انحراف معیار
- شاخص بتا
- ارزش در معرض خطر (VaR)
مفهوم ضریب بتا چیست؟
بازده ضریب بتا و ریسک از مهمترین مفاهیم و تصمیم های سرمایه گذاران بازده ریسک صفر چیست؟ در بورس هستند. بتا برای تعیین ریسک سیستماتیک (کاهش‌ناپذیر یا غیرقابل اجتناب) تعریف شده است. ریسک سیستماتیک بخشی از ریسک در سرمایه گذاری است که نمیتوان آن را کاهش داد حتی از طریق تنوع بخشی. ریسک سیستماتیک یک ریسک غیر قابل کنترل است. در واقع ضریب بتا همان معیار اندازه‌گیری ریسک سیستماتیک سهام اوراق بهادار است.
ضریب بتا معیار نسبی ریسک یک سهم با توجه به پرتفوی بازار تمامی سهام‌ها است. برای مشخص کردن ضریب بتا یک سهم تنها کافی است، ریسک سیستماتیک آن سهم را با ریسک سیستماتیک متعلق به شاخص بورس سهام مقایسه کنند. در اصل شاخص بتا شاخصی است برای اندازه‌گیری همنوایی حرکت یک شرکت با حرکت کل بازار یا شاخصی برای اندازه‌گیری ریسک سیستماتیک.
نحوه محاسبه ضریب بتا از دید آمار
چگونگی استفاده از ضریب بتا در معاملات بورسی:
تعریف کوواریانس: نشانگر ارتباط بین دو دسته داده با یکدیگر است اگر داده ها یک رابطه معکوس با یکدیگر داشته باشند آنوقت مقدار کوواریانس آنها منفی است و اگر داده ها باهم دارای یک رابطه مستقل باشند، مقدار کوواریانس آن ها صفر می شود. در صورتی که یک رابطه مستقیم بین داده ها وجود داشته باشد کوواریانس مثبت می شود.
تعریف سهام تهاجمی: اگر مقدار بتا بیشتر از یک باشد به این معناست که ریسک سیستماتیک سهم بیشتر از ریسک سیستماتیک بازار است که در زمان رونق رشد بیشتری از شاخص بازار را ثبت خواهد کرد وبه منظور سرمایه گذاری مناسب است.
و اگر β برابر یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم با ریسک سیستماتیک بازار برابر است. بدین ترتیب تغییرات بازدهی سهم با تغییرات بازدهی بازار برابر است پس بازده مورد انتظار از سهم برابر بازه مورد انتظار از بازاراست.
اگر β کمتر از یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم از ریسک سیستماتیک بازار کمتر خواهد بود. پس در نتیجه، تغییرات بازدهی سهم کمتر از تغییرات بازدهی بازار و درنتیجه بازده مورد انتظار از سهم کمتر از بازده مورد انتظار از بازار خواهد بود که به این سهام ،سهام “تدافعی” نیز می گویند.
عوامل مؤثر بر ضریب بتا
عوامل مختلفی بر روی ضریب بتا تاثیر میگذارند که بهتر است اول آن ها را بررسی کنیم.
تعریف بازده بدون ریسک: به کمترین و حداقل ترین بازدهی که سرمایه گذار بدون قبول کردن هیچگونه ریسکی آن بازدهی را بدست می آورد. اغلب این مقدار بازدهی با نرخ بهره بانکی برابر است.
تعریف بازده بازار یا bench mark: در بازار سرمایه ایران برای بازده بازار همان بازدهی شاخص کل بورس در نظر گرفته میشود.
تعریف بازده مورد انتضار دارایی: به بازدهی که از طریق تحلیل های مختلف پیش بینی شده است را می گویند.
برای محاسبه ضریب بتا می بایستی بازده مورد انتظار دارایی را با بازده بدون ریسک تفریق می کنیم و پاسخ را تقسیم بر تفریق بازده بازار یا شاخص بورس با بازده بدون ریسک می کنیم.
دیدگاه شما