اوراق قرضه آمریکا چیست؟

بازار بدهی یا بازار اوراق قرضه (Bond market) چیست و چه مزایایی دارد؟

ActionBourse

تحلیل بورس ، بازار فارکس ، بازار زمين و مسكن ،‌ بازار جهاني نفت و طلا

آشنایی با بازار اوراق قرضه

برای بسیاری از فعالان بازار ارز بخصوص کسانی که به روش های فاندامنتال اهمیت بیشتری می دهند اطلاع و آگاهی از بازار اوراق قرضه اهمیتی دو چندان دارد چرا که بازار سهام و بازدهی اوراق قرضه رابطه ای معکوس داشته و این رابطه به وسیله نرخ بهره فدرال امریکا تعیین و تنظیم می شود. در این مقاله سعی می گردد تا تصویری کلی و روشن از بازار اوراق قرضه در امریکا نشان داده شود:

ورقه قرضه (‌Bond) یک سند بدهی است.زمانیکه شما یک ورقه قرضه می خرید در واقع شما پولتان را به دولت ،شهرداري ،يك شركت سهامي،موسسات فدرال يا ديگر موسساتي كه بعنوان منتشر كننده شناخته شده اند ، قرض مي دهيد و در ازاي اين وام ، ناشران اوراق قرضه متعهد به پرداخت بهره اي مشخص در طول زمان اوراق قرضه و همچنين اصل آن در زمان سررسيد مي باشند در اين ميان انواع اوراق قرضه اي كه شما مي توانيد انتخاب كنيد عبارتند از:اوراق قرضه دولتي امريكا ، اوراق قرضه شهرداري ها ، اوراق قرضه شركتها ،اوراق قرضه با پشتوانه دارايي يا رهني ، اوراق قرضه موسسات فدرال و اوراق قرضه دولت هاي خارجي.

نکته :اوراق قرضه در کشور آمریکا بنام BOND در کشور آلمان بنام BUND و در کشور انگلیس بنام GILT شناخته می شود.

انواع اوراق قرضه و ناشران آن:

اوراق قرضه خزانه داري امريكا(U.S. Treasury ):زمانیکه هزینه های دولت فدرال امریکا از مالیات هاي دریافتی بیشتر می شود جبران این کسری توسط انتشار اوراق خزانه داری امریکا صورت می پذیرد.اين اوراق خود به سه دسته تقسيم مي شوند:

اوراق خزانه (T-bills): در سررسیدهای چند روزه تا ۵۲ هفته ای منتشر می شوند و معمولا با كسر (تخفيف) فروخته مي شوند و اختلاف آن با مبلغ اسمي معرف بهره آن مي باشد.

اسناد خزانه (T-notes): در سررسیدهای ۲ ، ۳ ،۵ ، ۷ و ۱۰ سال منتشر مي شوند و بهره آن در هر ۶ ماه پرداخت مي گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، كسر و يا همان ارزش اسمي فروخته شود.

اوراق قرضه خزانه(T-bonds): معمولا در سررسيد ۳۰ ساله منتشر مي گردد و بهره آن نيز هر ۶ ماه پرداخت مي گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، كسر و يا همان ارزش اسمي فروخته شود.

نوع خاص ديگري از اوراق قرضه نيز توسط دولت امريكا منتشر مي شود كه بنام اوراق قرضه ضد تورم (TIPS)شناخته مي شود سررسيد اين نوع اوراق ۵ ، ۱۰ و ۲۰ ساله مي باشد كه بهره آن هر ۶ ماه يكبار پرداخت مي گردد . اصل مبلغ با توجه به نرخ بهره در هر سال اصلاح مي گردد.

نكته جالب در مورد اين اوراق اين است كه تمامي آنها به صورت الكترونيكي بوده و همانند روش فيزيكي يا كاغذي مانند اوراق مشاركتي كه در داخل ايران منتشر مي شود نمي باشد.

حداقل خريد اين اوراق در امريكا ۱۰۰دلار و حداکثر آن ۵ میلیون دلار می باشد.از مزایای این اوراق عاری از ریسک بودن آنها می باشد. قیمت این اوراق بر مبنای عدد ۱۰۰ و با ۶ رقم اعشار نشان داده می شود برای آگاهی از چگونگی فروش این اوراق با صرف یا کسر به جدول زیر توجه کنید:

شرایط	نوع اوراق	بازده در حراج	نرخ بهره	قیمت	توضیح
با تخفیف	30-year bond	4.35%	4.25%	98.333317	Below par price required to equate to 4.35% yield
با صرف	30-year bond	3.99%	4.25%	104.511963	Above par price required to equate to 3.99% yield

اوراق قرضه شهرداری(Municipal Securities): بیش از ۵۰هزار ايالت ،دولت محلی و آژانس هاي وابسته به آنها در امريكا وجود دارند كه جهت ساخت ، بهبود و تعميرات مدارس ، خيابانها ، بزرگراهها،بيمارستانها ، پل ها ،خانه هاي ارزان قيمت،سيستم آب و فاضلاب،بنادر ، فرودگاهها و بسياري ديگر از مكان هاي عمومي اقدام به انتشار اوراق قرضه و تدارك وجوه مي نمايند.

از مزایای این اوراق معافیت مالیاتی آنها می باشد.

اوراق قرضه شركتها(Corporate Bond ):این اوراق توسط شرکتها براي افزايش سرمايه جهت تامین مالی در امکانات ، تجهيزات ،تحقيق ، توسعه،تكنولوژي هاي جديد و توسعه عمومي تجارت منتشر مي شوند.

از مزایای این اوراق بالاتر بودن نرخ بهره آن نسبت به اوراق قرضه دولتی می باشد.

ابزارهاي بازار پول(Money Market Instruments):اغلب اوراق قرضه جهت تامین مالی پروژه های بلند مدت منتشر می شوند چنانچه این اوراق به صورت کوتاه مدت انتشار یابد تحت عناوین زیر قرار می گیرند:

برات های تضمین شده بانکی( bankers acceptances)

اوراق تجاری(commercial paper)

گواهی های سپرده(certificates of deposit ) یا همان CDs ها

اوراق قرضه با پشتوانه رهنی (Mortgage-backed securities )یا MBS:این اوراق توسط موسسات دولتی مانند Ginnie Mae یا موسسات مورد حمايت دولت مانند Fannie Mae و Freddie Mac منتشر مي شوند در واقع اين موسسات اين اوراق را به پشتوانه مجموعه از وام هاي رهني بخش مسكن(كه ممكن است اين وام ها را خود داده باشند يا آنها را از ديگر بانكها خريده باشند) كه در ترازنامه خود دارند منتشر مي كنند (فرایند تبدیل وام به اوراق قرضه یا securitizing)و پس از فروش آنها به سرمايه گذاران وجوه حاصله را مجددا وارد چرخه پرداخت وام مسكن مي كنند .در واقع با اين اقدام وجوه لازم جهت پرداخت به متقاضيان وام مسكن فراهم مي گردد.

از مزاياي خريد اين اوراق بازگشت قسمتي اصل و فرع آن در پايان هر ماه مي باشد در حاليكه در ساير اوراق قرضه اصل مبلغ فقط در سررسيد قابل دريافت است.

اوراق قرضه با پشتوانه دارايي (Asset-Backed Securities) یا ABS:فرایند وجودی اين اوراق همانند MBS است با این تفاوت که به جاری پشتوانه "رهن يا وام مسكن"از دارایی های دیگری از قبیل بدهی کارت اعتباری،وام هاي پرداختي بابت خودرو،وام هاي پرداختي بابت لوازم منزل،ليزينگ تجهيزات،حسابهاي دريافتني ،وام هاي پرداختي به موسسات تجاري كوچك و ساير وام ها استفاده مي شود.ناشران اين اوراق موسسات مي باشند.

اعتبار اوراق قرضه:

در امریکا سه شرکت وجود دارند که اوراق قرضه را درجه بندی می کنند و به اصطلاح به آنها اعتبار می دهند.این سه شرکت عبارتند از Moody’s Investor Service، Standard and Poor’s Ratings Servicesو Fitch IBCA .بطور كلي رابطه اعتبار اوراق قرضه با نرخ بهره آن رابطه ای معکوس است یعنی هر چه اعتبار اوراق قرضه بیشتر باشد نرخ بهره آن کمتر است و بالعکس. جدول زیر شامل علائم مورد استفاده برای اعتبار دهی می باشد:

بازار بدهی یا بازار اوراق قرضه (Bond market) چیست و چه مزایایی دارد؟

بازار بدهی به بازاری گفته می‌شود که در آن سرمایه گذاران به اشخاص حقوقی (که معمولاً دولتی یا سازمانی هستند) پول قرض می دهند و قرض گیرنده در یک بازه زمانی مشخص با پرداخت سود، بدهی خود را باز می گرداند. در واقع دولت‌ها یا شرکت‌ها برای تامین مالی کسب و کارها یا فعالیت‌های خود اوراقی را منتشر می کنند که اوراق قرضه یا اوراق بدهی (Bond) نامی‌ده می‌شود و با انتشار این اوراق، سرمایه مورد نیاز خود را در بازار جذب می کنند.

بازار بدهی یا بازار اوراق قرضه (Bond market) چیست و چه مزایایی دارد؟

بازار بدهی یا بازار اوراق قرضه

بازار بدهی به بازاری گفته می شود که در آن سرمایه گذاران به اشخاص حقوقی (که معمولاً دولتی یا سازمانی هستند) پول قرض می دهند و قرض گیرنده در یک بازه زمانی مشخص با پرداخت سود، بدهی خود را باز می گرداند. در واقع دولت ها یا شرکت ها برای تامین مالی کسب و کارها یا فعالیت های خود اوراقی را منتشر می کنند که اوراق قرضه یا اوراق بدهی ( Bond ) نامی‌ده می شود و با انتشار این اوراق، سرمایه موردنیاز خود را در بازار جذب می کنند.

به عبارت دیگر شرکت ها با ارائه این اوراق به سرمایه گذاران بدهکار می شوند و در قبال آن متعهد می شوند که در مدت زمان مشخصی بهره این قرض را بپردازند.

بازپرداخت این اوراق معمولا به صورت ماهانه، سه ماهه، شش ماهه و سالانه است و در زمان سررسید آن ها، نهاد صادرکننده باید اصل پول را نیز بازپرداخت کند. اوراق قرضه با عنوان اوراق با درآمد ثابت نیز شناخته می شوند و با وجود اینکه مقدار مشخصی دارند، می توان آن ها را با مبالغ بالاتر یا پایین تر در بازار مبادله کرد. (1)

چرا بازار بدهی مهم است؟

بازارهای بدهی یکی از مولفه های اصلی در بازار مالی هر کشوری هستند. این بازار، سرمایه های بلندمدتی را به بخش های دولتی و خصوصی ارائه می دهد، سرمایه ای ارزان برای نهادهایی که برای فعالیت های خود به تامین اعتبار نیاز دارند. در واقع بازار بدهی برای تامین شرکت های بزرگ و سازمان های که دارایی های زیادی دارند مناسب است.

تصور کنید که یک نهاد دولتی یا خصوصی تصمیم به احداث یک کارخانه جدید داشته باشد و برای این کار به یک میلیارد تومان پول نیاز دارد. یکی از راه های تامین این سرمایه، صدور اوراق قرضه و انتشار اوراق با ارزش 10 میلیون تومان است. در این حالت «مقدار اسمی» این اوراق 10 میلیون تومان است و شرکت صادرکننده اوراق قرضه باید نرخ سود سالانه ای که با عنوان کوپن شناخته می شود را تعیین کند.

علاوه بر نرخ سود، صادر کننده باید یک بازه زمانی برای بازپرداخت مبلغ اصلی که در اینجا 10 میلیون تومان است را نیز مشخص کند. نهادهای صادر کننده اوراق قرضه معمولاً سود بیشتری را برای بدهی های طولانی مدت پرداخت می کنند، بنابراین یک سرمایه گذار می تواند از اوراق قرضه بلندمدت سود بیشتری را دریافت کند، اما در کنار آن ریسک بیشتری را در سرمایه گذاری خود می پذیرد. (1)

انواع اوراق قرضه

اوراق قرضه دولتی

اوراق قرضه شهرداری

اوراق قرضه شرکتی

هدف اصلی و نقش بازار بدهی چیست؟

هدف اصلی بازار بدهی، تامین مالی برای مخارج سازمان های دولتی و خصوصی در بازه زمانی متفاوت (کوتاه اوراق قرضه آمریکا چیست؟ مدت و بلند مدت) است. علاوه بر این بازار اوراق قرضه نقش مهمی در تعیین نرخ سود بازار به صورت غیر دستوری دارد. نرخ سود واقعی در بازار به دنبال عرضه و تقاضا برای اوراق قرضه بلند مدت خزانه تعیین می شود اما در ایران به دلیل کم عمق بودن بازار بدهی، این نرخ سود توسط بانک مرکزی تعیین می گردد.

جمع آوری نقدینگی در بازارهای مهم کشور مانند بازار مسکن و ارز در ایران، یکی دیگر از نقش های اصلی این نوع بازار است. نقدینگی از اصلی ترین عوامل افزایش تورم در اقتصاد یک کشور است و دولت ها با انتشار اوراق قرضه می توانند تا حدی آن را کنترل کنند.

استراتژی های سرمایه گذاری در بازار بدهی

سرمایه گذاران در بازار اوراق قرضه می توانند از استراتژی های متفاوتی در سرمایه گذاری استفاده کنند که در حالت کلی به دو دسته تقسیم می شوند:

استراتژی غیرفعال ( passive )

در این روش اوراق قرضه خریداری شده و تا زمان سررسید نگهداری می شوند. رویکرد غیرفعال برای سرمایه گذارانی که به دنبال مزایای سنتی این بازار مانند حفظ سرمایه، درآمد ثابت و. هستند مناسب است.

استراتژی فعال ( active )

در این روش سرمایه گذاران سعی می کنند از شاخص های اوراق بهادر و تحرکات قیمت برای به حداکثر رساندن سرمایه و افزایش درآمد استفاده کنند. سرمایه اوراق قرضه آمریکا چیست؟ گذاران در این روش سعی می کنند اوراق زیرمجموعه را کاهش ندهند، آن ها را نگه داشته و قیمت خود را افزایش دهند و قبل از فرا رسیدن سررسید، آن ها را بفروشند تا سود بیشتری به دست آورند. (2)

چه افرادی در بازار اوراق قرضه حضور دارند؟

بازارهای اوراق قرضه به شکل مدرن امروزی از اوایل قرن بیستم توسط دولت ها ایجاد شدند. در حال حاضر این اوراق توسط دولت، شهرداری و شرکت های دولتی و خصوصی که سرمایه فیزیکی زیادی دارند، منتشر می شوند و کاربرد آن ها، تامین اعتبار برای طرح های عمرانی، تولیدی و خدماتی است.

سرمایه گذاران نیز به دلایل مختلفی این اوراق را خریداری می کنند، دلایلی مانند حفظ سرمایه، ایجاد درآمد و محافظت در برابر ضعف اقتصادی و کاهش تورم.

برخلاف سهام، مبلغ اصلی اوراق قرضه در یک تاریخ معین بازپرداخت می شود. این ویژگی در بازار بدهی برای سرمایه گذارانی که نمی خواهند ریسک از دست دادن سرمایه خود را بپذیرند، اهمیت زیادی دارد. (3)

در واقع سرمایه گذاری در بازار بدهی به خصوص بخش مربوط به دولت، بدون ریسک است و در بخش های دیگر ریسک پایینی دارد. تنها ریسکی که یک سرمایه گذار ممکن است در این بازار تجربه کند خطر ورشکست شدن عرضه کننده اوراق است که امکان رخ دادن آن بسیار کم است؛ چون تنها شرکت ها یا نهادهایی اجازه انتشار اوراق قرضه را دارند که پشتوانه مالی خوبی دارند. حتی در صورت ورشکسته شدن نهاد صادر کننده اوراق، سرمایه گذاران با اندکی تاخیر و پس از فروش اموال شرکت، می توانند به سرمایه خود برسند.

بازیگران دیگری علاوه بر عرضه کنندگان اوراق و سرمایه گذارانی که این اوراق را خریداری می کنند، در این بازار حضور دارند. بانک ها به عنوان واسطه عرضه، شرکت های اعتبار سنجی، شرکت هایی که به عنوان واسطه در بازار ثانویه فعالیت می کنند، دادگاه یا سازمان هایی که در زمان ورشکستگی به تجدید ساختار شرکت ها رسیدگی کنند، از دیگر عوامل موثر در بازار بدهی هستند. (3)

بازار بدهی چه کاربردهایی دارد؟

1.یکی از مهمترین کاربردهای اوراق قرضه، حفظ اصل سرمایه است. خرید اوراق قرضه، سرمایه گذاری بدون ریسک یا کم ریسکی است که با نرخ احتمال بسیار پایین فاجعه در بازار بدهی به حفظ اصل سرمایه افراد کمک می کند. از آنجایی که این اوراق به نوعی وام هایی با سود و بازپرداخت برنامه ریزی شده هستند، قرض دهندگان می توانند انتظار داشته باشند که اوراق آن ها ارزش ثابتی در طول زمان داشته و در سررسید مقرر، سرمایه و سود خود را دریافت کنند.

2.کاربرد دیگر این بازار، ایجاد امکان پس انداز برای سرمایه گذاران است. اوراق قرضه یکی از مطمئن ترین راه ها با زمان بندی مشخص برای پس انداز طولانی مدت هستند.

3.کاربرد بعدی این بازار ایجاد امکان برنامه ریزی طولانی مدت برای سرمایه گذاران است. اوراق قرضه جریان درآمد قابل پیش بینی دارد که می تواند برای تامین هزینه های آینده اشخاص استفاده شود.

اصطلاحات مهم در بازار اوراق قرضه

ارزش اسمی

وثیقه (ضامن)

نرخ سود

تاریخ سررسید

اولویت

• در صورتی که شرکت صادرکننده اوراق ورشکسته شود، سرمایه گذاران اوراق قرضه اولویت بیشتری نسبت به سهامداران شرکت برای دریافت اصل سرمایه خود دارند. در صورتی که این اتفاق رخ دهد، شرکت زمان دریافت نرخ اسمی و سود را مشخص می کند. (3)

مزایا و راهکارهای بهبود توسعه این بازار کدامند؟

• این بازارها باعث افزایش شفافیت مالی بیشتر می شوند.

• این بازارها بودجه بخش عمومی را تامین می کنند.

• این بازاها از جریان مخرب نقدینگی در بازارهای دیگر جلوگیری می کنند.

• این بازارها با جمع آوری نقدینگی به کاهش نرخ تورم کمک می کنند.اوراق قرضه آمریکا چیست؟

• امکان استفاده از این بازار برای گذر از اقتصاد مبتنی بر بانک ها به اقتصاد مبتنی بر بازار.

• امکان استفاده از این بازار به عنوان جایگزین بانک ها برای تامین مالی شرکت ها.

• امکان استفاده از این بازار برای تامین مالی بخش خصوصی.

• امکان استفاده از این بازار برای تعیین نرخ سود و بهره.

• امکان استفاده از این بازار برای کاهش بدهی دولت ها.

جمع بندی و نتیجه گیری

سرمایه گذاری اوراق قرضه در کشورهایی که اقتصاد باثباتی دارند مانند آمریکا، یکی از امن ترین روش های سرمایه گذاری است. اما در کشورهای در حال توسعه ممکن است خطرات بیشتری داشته باشد. در ایران، بازار بدهی عمق زیادی ندارد و بانک ها نقش مهمتری در تعیین نرخ سود و موارد دیگر دارند. دلیل این موضوع می تواند اعتماد بیشتر به سیستم بانکی در ایران باشد و تاثیر آن به حدی است که انتشار اوراق قرضه در موارد زیادی با ضمانت بانک ها انجام می شود.

علاوه بر این، تامین مالی در بازار بدهی در مقایسه با تامین مالی در بانک ها، به هزینه و زمان بیشتری نیاز دارد. شرکت ها برای انتشار اوراق قرضه باید مراحلی مانند تناسب نیاز و توان مالی، معرفی ضامن و. را پشت سر بگذارند که زمان انتشار و فروش اوراق را افزایش می دهد.

برای بهبود و توسعه بازارهای مالی در ایران باید موانع موجود شناسایی و برطرف شوند. برای جلب اعتماد جامعه و سرمایه گذاران، نیاز به فرهنگ سازی و معرفی بازار بدهی وجود دارد. یکی دیگر از مواردی که ذکر شد زمان بر بودن فرآیند انتشار اوراق است که در صورت کاهش هزینه و زمان، می تواند به گزینه جذابی برای تامین مالی بنگاه های خصوصی تبدیل شود.

خبر خوب برای بیت کوین: نرخ بهره آمریکا در نزدیکی صفر باقی خواهد ماند

بانک فدرال رزرو آمریکا گفته علاوه بر نگه داشتن نرخ بهره در سطح فعلی خود یعنی نزدیک به صفر، یک معیار کمّی را برای اداره مدت زمان برنامه خرید اوراق قرضه به مقدار 120 دلار در ماه اضافه کرده است. بر اساس بیانیه منتشر شده در جلسه نهایی دو روزه کمیته پولی مالی بانک مرکزی موسوم به کمیته بازار آزاد فدرال یا FOMC در هفته جاری که پشت درهای بسته صورت گرفت، «فعالیت اقتصادی و استخدامی بهبود یافته، اما هنوز هم بسیار پایین‌تر از سطوح آغازین خود در ابتدای سال جاری قرار دارد».

برنامه فدرال رزرو در رابطه با نرخ بهره آمریکا

نرخ نهایی اصلی برای وجوه فدرال، بین 1 تا 0.25 درصد باقی خواهد ماند. بانک فدرال قصد دارد 80 میلیارد دلار اوراق قرضه خزانه‌داری و 40 میلیارد دلار اوراق بهادار با پشتوانه رهنی دولتی (mortgage-backed securities) ایالات متحده را «تا زمانی که بهبود بیشتر قابل توجهی در رابطه با اهداف ثبات قیمت و حدنصاب استخدام این کمیته صورت گیرد»، خریداری کند.

این اقدام در رابطه با نرخ بهره آمریکا، با بیانیه منتشر شده پس از جلسه پیشین فدرال رزور در ماه نوامبر (آذر) که گفته شده بود خرید اوراق قرضه «برای پایدار نگه داشتن فعالیت بازار و کمک به شرایط مالی سازگار ادامه خواهد یافت»، کمی متفاوت است. خلاصه‌ای از پیش‌بینی‌های اقتصادی که در کنار این بیانیه منتشر شده، نشان می‌دهد که اعضای FOMC در مقایسه با ماه سپتامبر (شهریور)، نسبت به وضعیت اقتصادی کمی خوشبین‌تر شده‌اند. به طور متوسط، این کمیته انتظار دارد تولید ناخالص داخلی (GDP) نسبت به پیش‌بینی کاهش 3.7 درصدی خود در ماه سپتامبر، در سال 2020 حدود 2.4 درصد کاهش یابد. تخمین رشد اقتصادی در سال 2020 نسبت به پیش‌بینی‌های ماه سپتامبر که 4 درصد برآورد شده بود، به 4.2 درصد افزایش یافته است.

هزینه مصارف شخصی که یکی از معیارهای بانک فدرال برای تعیین نرخ تورم است، در مقایسه با ماه سپتامبر که 1.7 درصد تخمین زده شده بود، سال آینده 1.8 درصد افزایش خواهد یافت. تریدرهای حوزه ارزهای دیجیتال نیز در سال جاری دائما تصمیمات بانک فدرال رزور آمریکا در رابطه با نرخ بهره را دنبال کرده‌اند، چراکه به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، چاپ تریلیون‌ها دلار توسط بانک مرکزی ایالات متحده، خرید بیت کوین را از سوی موسسات به‌عنوان راهی برای ایجاد پوشش ریسک در برابر تورم افزایش خواهد داد.

بازدهی اوراق قرضه (bond Yield) چیست؟

بازدهی اوراق قرضه یا Bond yields، نرخ بهره‌ای است که به اوراق قرضه به عنوان نسبتی از قیمت پرداخت شده برای اوراق داده می‌شود. ‌سرمایه گذاران با توجه به قیمت‌ها، پرداخت‌ها و زمان انقضای اوراق، بازدهی اوراق قرضه را محاسبه می‌کنند.

هر اوراقی بازدهی دارد و بازده اوراق یکی از رایج‌ترین موضوعات مورد بحث در بازارهای مالی است. با این حال، برای درک اوراق قرضه آمریکا چیست؟ اینکه بازده اوراق قرضه چه مفهومی دارد، ابتدا باید معنای اوراق قرضه را درک کرد.

اساسا اوراق قرضه ثابت می‌کند افرادی که از یک وام دهنده پول قرض کرده‌‌اند، آن مقدار پول را در یک دوره مشخص دریافت خواهند کرد. به عبارت دیگر، شخصی که مایل است از شخص دیگری وام بگیرد، ممکن است بخواهد اوراق قرضه صادر کند. هنگامی که می‌خواهید یک اوراق قرضه را جهت سرمایه گذاری بخرید، اساساً به ارائه دهنده یا صادر کننده اوراق قرضه وام می‌دهید. در این مقاله بیشتر به بررسی مفهوم اوراق قرضه و بازدهی آن خواهیم پرداخت.

مفهوم بازدهی اوراق قرضه با بررسی یک مثال

بیایید الکس را در نظر بگیریم. الکس می‌خواهد اوراق قرضه را از خزانه داری ایالات متحده، خریداری کند. البته، الکس می‌تواند این تکه کاغذ را از شخص دیگری نیز خریداری کند؛ اما در این مثال اوراق قرضه از خود خزانه داری ایالات متحده خریداری شده است.

الکس اوراق قرضه‌ای را خریداری کرده که سالانه 1000 دلار به او پرداخت می‌کند، او این اوراق را به قیمت 950 دلار خریداری کرده است. الکس 950 دلار را تحویل می‌دهد و دولت در ازای آن تضمین پرداخت را به او می‌دهد.

بعد از گذشت یکسال، الکس این کاغذ را در اختیار دارد؛ مرحله بعدی چیست؟

فرض کنید این اوراق قرضه می‌گوید که «صاحب این اوراق 1000 دلار دریافت می‌کند». در پایان دوره، دولت ایالات متحده باید 1000 دلار به الکس پس دهد. وقتی یک قدم به عقب برمی‌دارید و در نظر می‌گیرید که چگونه پول بین افراد دست به دست شده است، احتمالا متوجه دو مورد خواهید شد:

1. الکس به دولت 950 دلار قرض داده است.
2. پس از گذشت یک سال، الکس 1000 دلار دریافت کرده است.

بیایید بررسی کنیم الکس در این شرایط چه میزان سود دریافت کرده است.

همانطور که مشاهده می‌کنید، الکس 100 درصد پول خود را قرض داد و در ازای آن 105.3 درصد دریافت کرد.

5.3% = (1000 – 950)/ 950

حال شرایطی را تصور کنید که بسیاری از مردم می‌خواهند این اوراق بهادار دولتی را بخرند، در نتیجه این موضوع قیمت آن بالا می‌رود. تقاضا در این شرایط بالا بوده و قیمت را نیز بالا می‌برد.

به جای 950 دلار، تصور کنید که اکنون قیمت آن 980 دلار است. در این شرایط، الکس پس از گذشت یک سال، 1000 دلار دریافت خواهد کرد که ارزش ظاهری آن است. اگر در ابتدا به جای 950 دلار، 980 دلار پرداخت کرده باشد، پس از یک سال، زمانی که 1000 دلار را پس بگیرد:

2.04% = (1000 – 980)/ 980

در این شرایط، الکس 980 دلار قرض داده وپس از یک سال 1000 دلار دریافت کرده است؛ سود سالانه او 2.04 درصد بوده است. تغییرات نرخ بازده اوراق قرضه همگی به دلیل عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد.

عملکرد بازدهی اوراق قرضه به چه صورت است؟

در این بخش رابطه بین نرخ بهره و قیمت اوراق قرضه را بررسی می‌کنیم. نکته مهم این است که اوراق قرضه یک اوراق بهادار با بهره ثابت است. اوراق بهادار با سود ثابت زمانی است که دولت اوراق قرضه‌ای منتشر می‌کند که معمولاً توسط بانک مرکزی یک کشور به بازارهای مالی فروخته می‌شود.

خود اوراق قرضه سالانه مبلغ ثابتی بهره می‌پردازد که به عنوان کوپن روی اوراق شناخته می‌شود. این کوپن‌ها را می‌توان با هر ارزی، دلار، پوند، یورو و غیره، پرداخت کرد. با این حال، مهم ترین جنبه اوراق قرضه ثابت بودن این مبلغ است.

بازده اوراق متفاوت است و ممکن است از لحظه‌ای به لحظه دیگر تغییر کند. بهترین راه برای بررسی بازده اوراق قرضه دولتی در نظر گرفتن آن به عنوان نرخ بهره اوراق قرضه است.

بازده اوراق قرضه با بهره ثابت ارتباط عکسی با قیمت بازار اوراق قرضه دارد. هنگامی که قیمت اوراق قرضه بالا می رود، بازده اوراق کاهش می‌یابد. زمانی که قیمت اوراق قرضه پایین بیاید، بازدهی افزایش می یابد.

بازده اوراق قرضه چگونه محاسبه می‌شود؟

نرخ کوپن

نرخ کوپن به عنوان درصدی از ارزش ظاهری اوراق، نشانه خوبی از سودآوری اوراق برای سرمایه گذار است. در واقع، نرخ کوپن، نرخ بهره‌ای است که به اوراق پرداخت می‌شود و بسته به زمان انتشار اوراق تا زمان انقضای آن متفاوت است.

برای مثال، در اوراق قرضه‌ای با ارزش ظاهری 5000 دلار و نرخ کوپن 5 درصد؛ مجموع پرداخت کوپن سالانه 250 دلار در سال خواهد بود.

250 = ($5,000/100) × 5

بنابراین نرخ کوپن به صورت زیر محاسبه می‌شود:

نرخ کوپن = پرداخت سالانه کوپن / ارزش ظاهری

عملکرد فعلی

چیزی که مثال قبلی نشان می‌دهد اساساً بازده فعلی است. برای استاندارد کردن این مثال، می‌توان مشاهده کرد که محاسبه به این صورت است:

بازده فعلی = پرداخت سالانه کوپن / قیمت اوراق قرضه

به عبارت دیگر، بازده فعلی نشان می‌دهد که سرمایه گذار یا وام دهنده در صورت خرید اوراق قرضه و نگهداری آن به مدت یک سال، چه درآمدی به دست خواهد آورد.

در مثالی که پیش از این بررسی کردیم یه مورد مهم نادیده گرفته شد. بسیاری از اوراق قرضه شامل پرداخت کوپن هستند. همانطور که قبلا ذکر شد، اینها پرداخت‌های دوره‌ای ثابت هستند.

مثالی را در نظر بگیرید که در آن کریس می‌خواهد اوراق قرضه 1000 دلاری را با پرداخت کوپن سالانه 100 دلار خریداری کند. سپس 100 دلار را بر کل قیمت اوراق قرضه یعنی 1000 دلار تقسیم کرده و متوجه می‌شود که بازده فعلی او 10 درصد است.

با این حال، قیمت اوراق به دلیل شرایط بازار، چه از نظر مالی چه اقتصادی، دائماً در حال تغییر است. در نتیجه کریس نمی‌داند بازده واقعی او چقدر خواهد بود، زیرا ممکن است قیمت‌ها بالا و پایین شود. بازده واقعی در این مورد، به مدت زمانی که او اوراق قرضه را نگه داشته و قیمت آنها در هنگام فروش مجدد بستگی دارد.

نرخ بازده تا سررسید (YTM)

نرخ بازده تا سررسید، میانگین سالانه بازدهی اوراق قرضه‌ای است که سرمایه گذار، تا موعد پرداخت، آنها را نگه می‌دارد. بازده اوراق قرضه تا سررسید به عنوان یک نرخ سالانه نمایش داده می‌شود و مورد بحث قرار می‌گیرد و ارزش تمام پرداخت‌های کوپن آتی اوراق را با ارزش لحظه‌ای محاسبه می‌کند.

معادله استفاده شده برای این کار به صورت زیر است:

بازده تا سررسید = (c + [FV-P]/T)/ ([FV-P]/2)

• C = پرداخت کوپن در هر دوره
• FV = ارزش اسمی
• P = قیمت فعلی پرداخت شده برای اوراق قرضه
• T = زمان تا رسیدن اوراق قرضه

بازده سالانه موثر (EAT)

نکته این است که کوپن‌های زیادی در هر دوره پرداخت می‌شود و این کوپن‌ها اغلب هر شش ماه یکبار هستند. سرمایه‌گذارانی که اوراق قرضه را برای دوره‌های طولانی‌تری نگه می‌دارند ممکن است بخواهند بازده واقعی آن‌ها در سال را بدانند. در مورد دو دوره پرداخت در سال، بازده سالانه موثر به صورت زیر محاسبه می‌شود:

بازده سالانه موثر= ( 1 + [ (بازده تا سررسید) / دوره‌ها ]) ^ دوره‌ها – 1

اوراق قرضه چیست؟ و معرفی انواع آن

به احتمال زیاد تا به حال عبارت اوراق قرضه به گوشتان خورده است و برایتان در این راستا سوال پیش آمده که اوراق قرضه چیست و در چه زمینه‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ در پاسخ به این سوال باید متذکر شد که ما امروزه با توجه به شرایط موجود، توان انجام برخی از کارها مانند خرید خانه، ماشین، ادامه تحصیل و موارد این‌چنینی را نداریم و مجبور می‌شویم گاهی اوقات به دریافت وام بپردازیم تا شرایط برایمان راحت‌تر شود. بسیاری از کسب و کارها نیز چنین شرایطی دارند، یعنی آن‌ها می‌توانند برای تامین بودجه مالی لازم برای فعالیت‌های خود هزینه‌ای را به عنوان وام دریافت کنند؛ اما دقت داشته باشید که وام مورد نظر آن‌ها در توان بانک نیست از همین جهت باید به شکل دیگری اقدام کنند. دریافت اوراق قرضه از راه‌هایی به حساب می‌آید که کسب و کارها می‌توانند از طریق آن مبلغ مورد نیاز خود را تامین کنند. به نوعی باید گفت اوراق قرضه نوعی وام است که کسب و کارها می‌توانند به استفاده از آن بپردازند و فعالیت‌های خود را از طریق آن شروع و ادامه دهند.

آشنایی با اوراق قرضه

استفاده از اوراق قرضه در ایران به این شکل است که گویا شما به شرکت صادرکننده‌ای که اوراق را برای شما صادر کرده است، پولی را قرض داده‌اید و این شرکت نیز در قبال آن به شما وامی را می‌دهد که از طریق آن امور خود را انجام دهید. دقت داشته باشید که نرخ بهره‌وری برای این نوع از وام، بلند مدت است و پرداخت های آن به طور معمول به صورت نیم ساله انجام می‌شود. البته این مدت زمان گاهی اوقات به یک سال، سه ماه و حتی یک ماه نیز می‌رسد. حال در راستای پاسخ به سوال اوراق قرضه چیست، شاید برای شما سوال پیش آید که در زمان سررسید مهلت، چه اتفاقی می‌افتد که باید متذکر شد در چنین زمانی، صادر کننده، اصل پولی را که از فرد گرفته بوده است، بازپرداخت می‌کند.

انواع اوراق قرضه

حال تا به اینجا در رابطه با پاسخ سوال اوراق قرضه چیست؟ اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دادیم؛ اما توجه داشته باشید که این نوع از اوراق انواع گوناگونی دارند که باید از آن‌ها مطلع باشید. در ادامه این موضوع را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد تا با آن‌ها آشنا شوید.

اوراق قرضه دولتی

دولت برای انجام امور گوناگونی چون تامین مالی برنامه‌های گوناگون، پرداخت لیست‌های حقوق، پرداخت صورت‌حساب‌ها و … به صادرات اوراق قرضه پرداخته است. باید متذکر شد که اوراق قرضه کشورهایی چون آمریکا، ثبات دارند و می‌توان استفاده از آن‌ها را یک سرمایه‌گذاری امن دانست. البته در طرف دیگر اوراق کشورهایی وجود دارد که در حال توسعه هستند. از همین جهت ریسک اوراق قرضه که چنین شکلی دارد، بیشتر خواهد بود.

اوراق قرضه شهرداری

نوع دیگر از اوراق که برای تامین هزینه‌های مربوط به پروژه‌های گوناگون صادر می‌شود، اوراق قرضه شهرداری است که توسط ایالات، شهرها، کشورها و مناطق مختلف به تولید می‌رسد. از جمله هزینه‌هایی که توسط این نوع از اوراق تامین می‌شود، می‌توان هزینه مربوط به ساخت مدارس، بیمارستان‌ها، دفاتر اداری، فرودگاه‌ها، نیروگاه‌ها و … را نام برد. در رابطه با اوراق قرضه شهرداری نکته‌ای وجود دارد و آن این است که سود حاصل از آن، شامل مالیات نمی‌شود.

اوراق قرضه شرکتی

اوراق قرضه شرکتی در جهت تامین هزینه‌های مربوط به کسب و کار صادر می‌شود. نکته که در رابطه با این نوع از اوراق قرضه وجود دارد، این است که ریسک آن نسبت به اوراق دولتی بیشتر خواهد بود؛ اما از آنجایی که می‌تواند شما را صاحب پول بیشتری کند، مناسب‌تر به نظر می‌رسد. البته معایبی نیز برای این نوع از اوراق وجود دارد و آن معاف نبودن اوراق از مالیات است.

نحوه انتشار اوراق قرضه

شرکت سهامی عام در برخی از شرایط خاص می‌تواند اقدام به صدور اوراق قرضه کند. حال نکته‌ای که در رابطه با این اوراق وجود دارد، این است که شما می‌توانید آن‌ها را همچون سهام معامله، واگذار و یا همچنین در دفتر نقل و انتقالات به ثبت برسانید. حال در رابطه با انتشار این اوراق نیز نکات و شرایطی وجود دارد که در ادامه به نحوه چگونگی آن خواهیم پرداخت. دقت داشته باشید که انتشار اوراق قرضه در کشور ما از سمت و سوی دولت و موسساتی که به آن‌ها وابسته است، انجام می‌شود. همچنین باید بدانید که انتشار این دسته از اوراق در بخش‌های خصوصی به دلیل آنکه به سرمایه‌های عظیم نیازی ندارند، رایج و متداول نیست.
انتشار این دست از اوراق زمانی صورت می‌گیرد که یک شرکت سهام عام خود را که به ثبت رسیده است، به طور کامل پرداخت کرده باشد و دو سال از آن نیز بگذرد. در چنین شرایطی اوراق قرضه برای فرد و شرکت منتشر می‌شود. همچنین در این راستا ترازنامه‌های مربوط به دو سال گذشته نیز باید توسط مجمع عمومی تصویب و به ثبت رسیده باشند تا مشکلی برای انتشار وجود نداشته باشد.

اوراق قرضه قابل بازخرید

تا به اینجا توضیحاتی در رابطه با پاسخ به سوال اوراق قرضه چیست در اختیارتان قرار گرفته است. حال تصمیم داریم اطلاعاتی را در رابطه با بازخرید اوراق قرضه در اختیارتان قرار دهیم. به احتمال زیاد شما نیز تا به حال عبارت اوراق قرضه قابل بازخرید را شنیده باشید. منظور از چنین اوراقی در واقع این است که صادر کننده قبل از رسیدن به تاریخ سررسید که برای اوراق اعلام شده است، اوراق قرضه آمریکا چیست؟ آن را بازخرید کند. این موضوع می‌تواند به شرکت‌هایی که صادر کننده هستند این امکان را بدهد که بدهی‌های خود را زودتر بپردازند.
دقت داشته باشید که اگر نرخ بهره بازار مناسب باشد، به احتمال زیاد یک شرکت تجاری امکان دارد به بازخرید اوراق قرضه بپردازد و در ادامه نرخ سود مطلوب تری را از طریق وام به دست آورد. همچنین باید متذکر شد که اوراق قرضه قابل بازخرید انواع گوناگونی دارند که به صادرکننده اجازه می‌دهند که اوراق را متناسب با شرایطی که در آن قرار دارند انتخاب کنند. البته دقت داشته باشید که تمامی اوراق قابل بازخرید نیستند که در این راستا می‌توان به اوراق قرضه خزانه اشاره کرد. توجه داشته باشید که اوراق قرضه شهرداری در بیشتر مواقع و اوراق قرضه شرکتی در برخی از مواقع قابل بازخرید نیستند. دقت داشته باشید که شما باید پیش از اقدام به بازخرید اوراق، در رابطه با این موضوع اطلاعات لازم را داشته باشید تا دچار مشکل نشوید. در راستای پرداختن به جواب اوراق قرضه چیست، باید به مواردی که گفته شد، اشاره داشت. شما می‌توانید در صورت نیاز، این اوراق را تهیه کنید و به استفاده از آن بپردازید تا مشکل مالی شما برطرف شود و بهترین نتیجه را به دست آورید.

برای یادگیری “انواع اوراق” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم: