آنالیز ریسک چیست ؟

نقش BPMS در مدیریت ریسک چیست؟

از بعد مالی و زمانی bpms مقرون بصرفه‌تر است یا حسابرسی داخلی؟
این سوال بطور کامل در فایل صوتی زیر پاسخ داده شده است.

متن فایل صوتی

درمورد سوالی که مطرح فرمودید بایستی خدمتتون عرض کنم که BPMS عملا ابزار اطلاعاتی متناسب با مدیریت فرایندهای کسب و کار هست. کاری که برای ما انجام میده اینه که میاد اتوماسیون میکنه جریان کار فرایندهای ساختاریافته رو. فرایندهایی که گامهایی اون مشخص شده، دیتاهایی که در خلال این گام‌های اصلی جمع‌آوری میشه و گزارشات موردنیاز برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان این فرایند رو داره برامون تامین میکنه.

BPMS چگونه ریسک را کاهش میدهد؟

ریسک خودش ۲ بخشه، ریسک مالی و ریسک عملیاتی. پس عملا نقش BPMS در مدیریت ریسک عملیاتی است و این نوع ریسک رو کاهش میده. اما چطوری میتونه کاهش بده؟ نحوه کاهش دادن از طریق اعمال محدودیت‌هایی است که مارو به یک رنج متوسط و مطلوب از ریسک میرسونه. در کوچکترین کارهایی که بصورت روزمره و عملیات‌هایی که در سازمان انجام میشه؛ ریسک وجود داره. اصولا اگه ریسک وجود نداشته باشه هیچ معامله‌ای صورت نمیگیره، هیچ تولیدی انجام نخواهد شد.

همواره تمام عملیات‌هایی که بصورت روزمره داره انجام میشه همراه باخودش یک ریسکی رو داره. اما این ریسک میتونه شامل ۳ منطقه ترافیک لیت مشخص باشه. یه منطقه سبز رنگ وجود داره که ما همواره اون رو پذیرش میکنیم. یک منطقه قرمز رنگ وجود داره که باید همواره اون رو دفع کنیم. یک منطقه زرد رنگ وجود داره که ما بایستی اون رو متعادل کنیم و به یک حد معقول از ریسک برسونیم.

ریسکهای سازمان چگونه تعیین میشود؟

تمام سازمانها نقاطی برای ریسک انتخاب میکنن. مثلا بیشتر از ۱ میلیارد تومن ریسک (چون واحد ریسک با واحد پول یکسان است) رو قبول نخواهند کرد. این ضریبی از احتمال و اون مبلغ نهایی ضرر خواهد بود. یعنی اگر ما احتمال داشته باشه ۱۰ میلیارد ضرر کنیم و ۱۰% احتمال داشته باشه ما این ضرر رو در معامله مون داشته باشیم میشه ۱ میلیارد ریسک. مثلا شاید ۱ میلیارد ریسک برای برخی یک منطقه قرمز رنگ محسوب بشه، برای بعضی‌ها اون منطقه کاملا سبز رنگ باشه.

اما در کل باتوجه به اینکه ریسک عملیاتی وجود داره در تمام فرایندهای روزمره سازمان، ما بایستی ریسک هارو شناسایی کنیم. باید این ریسکها براساس نقاطی که تصمیم‌گیری داره توش انجام میشه و ضرروزیان مالی ناشی از این عملیات بوجود خواهد آمد. بایستی اونها رو شناسایی کنیم و اونجا بیاییم یه Business rule هایی رو اعمال کنیم. یعنی نقش BPMS در مدیریت ریسک اینه که به ما کمک میکنه که شناسایی کنیم کدوم یک از فعالیتها بایستی محدودیت‌های عملیاتی روش اعمال بشه. که حتی اگر کاربر و مجری فعالیت بخاد اشتباه کنه و بخاد حدود و محدودیت‌های اصلی سازمان عبور کنه؛ اونجا اصلا سیستم جلوگیری بکنه و ادامه مسیر میسر نباشه. BPMS ها میتونن در این حوزه مدیریت ریسک عملیاتی کمک بکنن.

کنترلهای داخلی با BPMS

بحث کنترلهای داخلی هم همینجوریه. کنترل‌های داخلی عملا نشات گرفته از استاندارهای سازمان از لحاظ مالی هستند. بعنی مالی برای اینکه بتونه یک جریان نقد تسهیل شده رو داشته باشه، بتونه خزانه‌داری همواره مثبتی داشته باشه، بتونه چک و بانکش رو در یک محدوده مشخص برای نسبت جاریش نگهداری بکنه؛ بایستی جریان عملیات متناظرش رو ساماندهی کنه. و بتونه این محدودیت‌هارو مثلا در زمانیکه یک خرید داره انجام میشه براساس میزان موجودی بانک بیاد اجازه خرید رو صادر کنه یا مانع از انجام ادامه مسیر بشه.

بطورکلی اگر بخواهیم کنترلهای داخلی رو بر سازمان حاکم کنیم درحالیکه BPMS نداشته باشیم یکسری آیین‌نامه و دستورالعمل خواهد بود که ابلاغ میشن و در جلساتی به شور گذاشته میشه و تصویب خواهند کرد. نهایتا هم از طریق مدیران و بصورت شفاهی در سازمان رواج پیدا خواهد کرد که همچنین کنترلهایی رو داریم. مثلا برای خرید ۳ تا استعلام باید انجام بشه. یا مثلا خریدهای بالای ۵۰ میلیون تومن رو بایستی حتما مدیرعامل امضا کنه. یا مثلا صدور چک با دو امضا از سه صاحب امضا امکانپذیر خواهد بود و… . اما اگر ما بخاییم این روند رو تسهیل کنیم و از طریق یک مرکز فرماندهی مالی تمام محدودیتها رو بصورت پارامتریک اضافه کنیم به فرایندها از طریق BPMS شدنی خواهد بود.

BPMS بهتر است یا حسابرسی داخلی؟

این دو ، دو انتخاب از یک جنس و همگن نیستند. یعنی شما با بحث BPMS یک زیرساختی رو در سازمان توسعه دادید که میتونید جدا از بحث کنترل‌های داحلی، هزاران مزیت دیگه رو هم برای سازمانتون ایجاد کنید. از طرف دیگه و مهمتر از این قضیه شما میتونید دیگر سیستمهای نوین مدیریتی یعنی الگوها و چهارچوبهای جدید رو هم ، روی همین بستر مستقر کنید. از نظام‌های ارزیابی EFQM تا نظام‌های مدیریتی مالی مثل Activity base costing یا نظام‌های مدیریتی عملکردی مثل ABM و… .

پس شما اصولا BPMS رو فراتر از بحث حسابرسی داخلی بدونید. اما کلا من به بحث حسابرسی داخلی یا خارجی همیشه مشکوکم و همواره معتقدم یکی از هزینه‌های غیرارزش افزوده سازمانی محسوب میشه و جزو اتلاف‌ها در سیستم لین و مدیریت ژاپنی هم محسوب میشه. در مدیریت ژاپنی چیزی به اسم حسابرسی ما اصولا نداریم. این بیشتر زاییده ذهن مدیریتی امریکایی هاست. خودشون هم به نارکارآمدیش تاحدودی رسیدن و در حد حداقلی میخان اون رو کنترل کنن. با آزادسازی بازارها، سیستمهای شفاف مالی و بورس و دیگر سازوکارها در راستای کاهش قدرت حسابرسی‌ها دارن پیش میرن.

نتیجه‌گیری:

اما در کل اگه از من بپرسید آنالیز ریسک چیست ؟ کدومش بهتره بدون شک و بعنوان گزینه اول حتما BPMS رو معرفی میکنم. اگر BPMS درست در سازمان جاری بشه و فرایندهای مهم، پرریسک ، مخصوصا فرایندهایی که تراکنشهای عظیم و حجیم مالی در اون شکل میگیره درست بشه؛ خیلی بسرعت میشه فرایندهارو منطبق کرد با اون الگوها و الگوریتمهای مشخص که حسابرسی داخلی بعد از اون دیگه نیازی نباشه و بصورت روتین کارها تحت کنترل قرار بگیره. نقش BPMS در مدیریت ریسک بسیار کارآمدتر از حسابرسی داخلی خواهد بود.

مانیتورینگ و پایش فضای مجازی برای مدیریت ریسک

در یک دهه گذشته فضای مجازی با رشد مخاطب بسیار چشمگیری روبرو بوده ‌است. برای مثال در سامانه دیتاک روزانه بیش از ۱ میلیون توییت توییتر ثبت می‌شود. امروزه فضای مجازی یک بستر مناسب برای بازاریابی و دسترسی ساده و آسان به حجم زیادی از مخاطبان است. بنابراین بررسی فضای مجازی می‌تواند در زمینه بازاریابی به صنایع مختلف کمک ‌کند.
داده‌هایی که از فضای مجازی قابل جمع آوری است به شما می‌گوید که آیا شما در مسیر صحیحی قراردارید و با این روند می‌توانید به موفقیت برسید یا اینکه باید در نگرش خود در بازار تغییراتی اعمال ‌کنید. هرچه داده‌هایی که جمع‌آوری می‌کنید ارتباط بیشتری با فعالیت شما داشته ‌باشد، میزان موفقیت شما می‌تواند بیشتر باشد. در این مقاله با پایش فضای مجازی برای مدیریت ریسک آشنا می‌شویم.

نوع عقیده و دیدگاه یکی از عواملی است که می‌تواند تاثیر زیادی روی فعالیت شما داشته‌ باشد. برای مثال اگر این ذهنیت به وجود بیاید که میزان نفت تولید شده بسیار زیاد شده ‌است (بیش از حد نیاز)، احتمالا قیمت آن کاهش پیدا خواهد کرد. البته فاکتورهای دیگری هم وجود دارد که می‌تواند روی قیمت نهایی نفت تاثیربگذارد، مثل: عدم ثبات سیاسی در یکی از کشورهای تولید کننده نفت و یا کاهش میزان نفت تولیدی در کشوری خاص. اما مجموعا دیدگاه و بینش عمومی تاثیرگذار خواهد بود.

امروزه با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی در سرتاسر جهان، مدیران و صاحبان مشاغل و صنایع مختلف می‌توانند با رصد و پایش فضای مجازی نظرات مردم در نقاط مختلف جهان را درباره صنعت و خدمات مختلفی که ارائه می‌دهند، متوجه ‌شوند. در ابتدا بهتر است که بررسی ‌کنیم که منظور از مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک (Risk Management)

پایش فضای مجازی می‌تواند به مدیران حوزه‌های مختلف کمک ‌کند تا بر تصمیمات کاری سختی که روزانه مجبور به اتخاذ آن‌ها هستند، تسلط بیشتری داشته‌ باشند و میزان آنالیز ریسک چیست ؟ موفقیت این تصمیمات را افزایش دهند. منظور از مدیریت ریسک فرآیندی است که در آن به بررسی احتمال موفقیت یا عدم موفقیت یک تصمیم پرداخته می‌شود.

مدیریت ریسک زمانی اتفاق می‌افتد که یک فرد مسئول میزان احتمال موفقیت یا عدم موفقیت را با استفاده از ابزار تحلیلی بررسی کرده و خود و مجموعه تحت نظرش را آماده می‌کند تا درصورت بروز هر رخدادی واکنش مناسب و خوبی از خود نشان ‌دهند. واکنشی که برای اهداف تعریف ‌شده برای سرمایه‌گذاری مناسب‌ باشد و مجموعه را در مسیر رسیدن به این اهداف کمک ‌کند.

اهمیت مدیریت ریسک با استفاده از فضای مجازی

پایش فضای مجازی می‌تواند به شما در تصمیمات مربوط به مدیریت ریسک کمک ‌کند. مدیران صنایع مختلف با پایش فضای مجازی می‌توانند وارد بازارهای جهانی‌ شوند و نظرات مردم در نقاط مختلف جهان را در مورد خدمات و صنعت خود متوجه ‌شوند. شرکت‌های دولتی و خصوصی مختلف با مانیتورینگ فضای مجازی متوجه ‌می‌شوند که تصمیمات و ریسک‌هایی که می‌کنند تا چه میزان می‌تواند موفقیت آمیز باشد. امروزه صنایع مختلفی از پایش فضای مجازی برای مدیریت ریسک استفاده می‌کنند.

مطابق تحقیقات انجام ‌شده امروزه میزان و شدت ریسک‌ صنایع مختلف به شدت رو به افزایش است و تمام صنایع به منظور برتری نسبت به رقبا و گسترش بازار فروش خود، تصمیمات ریسکی زیادی اتخاذ می‌کنند. به همین دلیل بسیار مهم است که مدیریت ریسک خوبی داشته‌ باشید و شانس موفقیت را به حداکثر و در مقابل احتمال عدم موفقیت را به حداقل برسانید. برای اینکه در فرایند تصمیم‌گیری مدل‌های ریسک مناسبی بگیرید، بسیار مهم است که تجزیه، تحلیل و ارزیابی مناسبی نسبت به عملکرد شرکت خود داشته‌ باشید.

برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌های خود در فضای مجازی می‌توانید از متخصصان دیتاک کمک بگیرید. دیتاک با استفاده از ابزارهای بروز شده مانیتوریگ و پایش فضای مجازی می‌تواند در مدیریت ریسک و به حداکثر رساندن شانس موفقیت و پیروزی شرکت شما پیشگام باشد و در این خصوص راهکارهای قابل اجرا و بسیار کاربردی ارائه دهد. برای آشنایی با راهکارهای دیتاک از طریق لینکی که انتهای این مقاله قرار دارد با ما تماس بگیرید.

استراتژی‌هایی مناسب برای پایش فضای مجازی

برای اینکه بتوانید روی فضای مجازی نظارت خوبی داشته ‌باشید باید از استراتژی‌هایی مناسب در این زمینه استفاده ‌کنید. ما در اینجا می‌خواهیم تعدادی از این استراتژی‌های مفید را به شما معرفی ‌کنیم.

۱) داشتن یک سیاست کاری

در فضای مجازی از یک سیاست‌کاری مخصوص به خود برخوردار باشید. سیاست کاری شما باید شامل موارد زیر باشد:

• لیست‌های دسترسی
• واکنش در برابر بحران
• نحوه برقراری ارتباط با مردم عامه
• استراتژی‌های نظارتی
• نقایض امنیتی احتمالی

۲) آموزش‌ دادن کارکنان

پس از اینکه موفق‌ شدید یک سیاست کاری مشخص در فضای مجازی برای خود تعریف ‌کنید، باید تلاش ‌کنید تا از وجهه و اعتبار شرکت خود مراقبت کنید. با کارکنان خود جلسات آموزشی برگزار کنید و شیوه‌های جلوگیری از هک ‌شدن را به آن‌ها آموزش ‌دهید و همچنین برای آن‌ها مشخص ‌کنید که در فضای مجازی چه نوع اطلاعاتی را می‌توانند به اشتراک بگذارند.

۳) نظارت

اگر چندین نفر مختلف روی حساب‌های شما در فضای مجازی کار می‌کنند، باید زنجیره‌ای از دستورات را به وجود بیاورید که بتوانید روی فعالیت‌هایی که در فضای مجازی و تحت صفحات مربوط به شرکت شما انجام می‌شود، نظارت داشته‌ باشید. توصیه می‌شود در این زمینه از مشورت با متخصصان حرفه‌ای در خصوص نظارت و تجزیه و تحلیل فضای مجازی کسب و کار بهره بگیرید.

شما باید شناخت کاملی از استراتژی‌های بازاریابی مختلفی که استفاده می‌کنید داشته باشید و بدانید که این استراتژی‌ها روی زمینه‌های مختلف چه تاثیراتی خواهند گذاشت.

برای مدیریت ریسک چگونه باید فضای مجازی را مورد پایش قرار داد؟

گزارش معیارها و داده‌های اساسی

زمانی که شما بدانید چگونه صدای شرکت خود را از طریق یک‌ سری گزارش‌های اساسی و با جزییات زیاد و در قالب داده‌ها و معیارهای مختلف به صورت آنلاین به گوش همگان برسانید، می‌توانید به نوعی هوشمندی اجتماعی برسید و همچنین نظارت خوبی بر فضای مجازی‎‌ داشته باشید که نتیجه همه موارد این است که می‌توانید در مدیریت ریسک عملکرد موفق‌تری داشته باشید.

هشدار بحران در زمان مناسب

امروزه و با پیشرفت تکنولوژی شبکه‌های خبری آنلاین، گزارشگران آنلاین و کانال‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی مختلفی را تنها با یک کلیک می‌توانید مشاهده‌ کنید. با این اوصاف به نظر شما در زمان وقوع بحران، مردم ابتدا به سراغ چه چیزی می‌روند؟ پاسخ احتمالی شما رسانه‌های اجتماعی (فضای مجازی) خواهد بود؟ امروزه ابزار نظارت بر فضای مجازی پیشرفته‌ای وجود دارد که می‌تواند در زمان مناسب پس از وقوع یک بحران، شما را آگاه ‌کند. در مورد مدیریت بحران و فضای مجازی در انتهای این مطلب بیشتر صحبت خواهیم‌ کرد.

مدیریت تصویر برند شرکت

بسیار مهم است که آگاهی داشته باشیم در فضای مجازی چگونه در صدر جستجوها بمانیم (همواره ترند باشیم). اگر شما از شیوه‌هایی مناسب برای پایش فضای مجازی استفاده‌ کنید، می‌توانید مشخص‌ کنید که تلاش‌های شما در فضای مجازی تا چه میزان موثر بوده‌ است و آیا این تلاش‌ها توانسته در مسیر کار شما تاثیرات مثبتی ایجاد کند و یا اینکه برعکس تاثیراتی منفی روی اهداف کاری شما گذاشته‌ است.

برنامه شما برای مدیریت بحران فضای مجازی چیست؟

روزانه بحث و گفتگوهای زیادی درباره برند شما، رقبای شما و صنعتی که در آن فعالیت می‌کنید درون شبکه‌های اجتماعی مختلف صورت می‌پذیرد. چه اتفاقی خواهد افتاد اگر یکی از این گفتگو‌ها به یک تنش و سپس به یک بحران کامل تبدیل ‌شود؟ آیا شما برای آنالیز ریسک چیست ؟ این موضوع آماده ‌هستید؟

شرکت‌های مختلف باید دارای ابزاری مناسب باشند تا در چنین شرایطی به صورت فوری و دقیق بتوانند واکنش خود را در یک فضای آنلاین نشان ‌دهند. با مطالعه اتفاقات گذشته متوجه خواهیم ‌شد، اینکه یک شرکت تصویر و وجهه‌ای مناسب و یا نامناسب در دید عموم داشته ‌باشد بستگی زیادی به واکنش تیم‌های مسئول در فضای مجازی پیرامون اتفاقاتی که افتاده است، دارد.

برای مدیریت بحران در فضای مجازی می‌توانید موارد زیر را مورد نظر داشته باشید:

• آگاهی از میزان رشد کامنت‌ها (نظرات)
• تنظیم و ایجاد یک زمان هشدار مناسب
• داشتن یک برنامه برای واکنش به بحران
• بررسی سنتیمنت نظرات و کامنت‌ها

سخن پایانی

امروزه یکی از دستاوردهای بشری در زمینه هوش مصنوعی، پایش فضای مجازی برای مدیریت ریسک است. مدیران و مسئولان مختلف که در صنایع مختلف فعالیت می‌کنند با پایش و مانیتورینگ فضای مجازی می‌توانند تحلیل و شناخت درستی نسبت به جامعه هدف خود داشته ‌باشند و نیازهای آنان را بهتر از قبل شناسایی ‌کنند. این آگاهی به مدیران کمک می‌کند تا با شناخت بهتر نیازهای جامعه هدف، با چالش‌های روزانه کاری به شکل بهتری مقابله‌ کنند و در نتیجه میزان احتمال شکست در تصمیمات اتخاذ شده به حداقل برسد و یا به عبارت دیگر احتمال موفقیت تصمیمات اتخاذ شده به حداکثر میزان ممکن برسد.

دیتاک بعنوان شرکت فعال در حوزه مانیتورینگ و پایش فضای مجازی به شما امکان می‌دهد با مانیتورینگ فضای مجازی از تمام بحث‌ها و نظرات پیرامون خود به موقع مطلع شده و مدیریت ریسک خود را انجام دهید. برای اطلاع از خدمات دیتاک و درخواست نسخه‌ی دمو با کارشناسان ما در دیتاک رد ارتباط باشید.

تعریف مدیریت ریسک

مدیریت ریسک پروژه شامل فرآیندهای برنامه‌ریزی ، شناسایی ، تحلیل ، برنامه‌ریزی پاسخ و کنترل ریسک پروژه می‌باشد. هدف از مدیریت ریسک ، افرایش احتمال و اثر وقایع مثبت و کاهش احتمال و اثر وقایع منفی در پروژه می‌باشد.

ریسک پروژه یک وضعیت یا رویداد غیرقطعی است ، که اگر اتفاق بیافتد ، حداقل بر یکی از اهداف پروژه اثر می‌گذارد. اهداف می‌تواند محدوده ، زمان ، هزینه و کیفیت باشد. یک ریسک ممکن است یک یا چند علت داشته باشد و اگر اتفاق بیفتد ، ممکن است یک یا چند اثر را به دنبال داشته باشد. مثلا ریسک عدم تأمین مالی توسط کارفرما می‌تواند به دلایل مختلفی مانند تخصیص بودجه به پروژه‌های دیگر سازمان ، عدم دریافت بودجه کارفرما از دولت و … اتفاق بیافتد. این ریسک می‌تواند اهداف هزینه و زمان پروژه را تحت تاثیر قرار دهد.

فرآیندهای ریسک

برنامه‌ریزی مدیریت ریسک : فرآیند تعریف چگونگی هدایت فعالیت‌های مدیریت ریسک پروژه.

شناسایی ریسک : فرآیند تعیین و ثبت مشخصات ریسک‌های اثرگذار بر پروژه.

تحلیل کیفی ریسک : فرآیند اولویت‌بندی ریسک‌ها جهت تحلیل بیشتر یا ارزیابی و ترکیب احتمال وقوع و اثر.

تحلیل کمی ریسک : فرآیند تحلیل عددی ریسک‌های شناسایی شده.

برنامه‌ربزی پاسخ به ریسک‌ها : فرآیند بررسی گزینه‌ها ، جهت افزایش فرصت‌ها کاهش تهدیدها بر اهداف پروژه.

کنترل ریسک‌ها : فرآیند پیاده‌سازی برنامه‌های پاسخ ریسک ، پیگیری ریسک‌های شناسایی شده ، پایش بر ریسک‌های باقی‌مانده ، شناسایی ریسک‌های جدید و ارزیابی اثربخشی فرآیند ریسک در طول اجرای پروژه.

ریسک‌های شناخته شده و ناشناخته

ریسک‌های شناخته شده : آن‌هایی هستند که شناسایی و تحلیل شده‌اند و امکان برنامه‌ریزی پاسخ به آن‌ها وجود دارد. به ریسک‌های شناخته شده‌ای که نمی‌توانند فعالانه مدیریت شوند باید یک ذخیره احتیاطی تخصیص داد.

ریسک‌های ناشناخته : تمی‌توان به صورت فعالانه، مدیریت نمود و به همن دلیل ممکن است به آن ذخیره مدیریتی تخصیص داد.

اگر یک ریسک منفی اتفاق بیافتد، به‌عنوان مشکل در نظر گرفته می شود. در صورت بزرگ بودن ابعاد ریسک تبدیل بحران می‌شود.

ریسک کلی پروژه

ریسک منفرد با ریسک کلی پروژه متفاوت است. ریسک کلی پروژه تاثیر عدم قطعیت را بر کل پروژه نشان می‌دهد. ریسک کلی پروژه بیشتر از مجموع ریسک‌های منفرد درون پروژه است، زیرا شامل تمامی منابع عدم قطعیت پروژه می‌باشد. ریسک کلی در معرض قرارگرفتن ذی‌نفعان در خصوص تبعات احتمالی انحرافات در نتیحه پروژه، هم مثبت و هم منفی، را نشان می‌دهد.

مدیریت ریسک چیست

هر پروژه در طول عمر خود (از ابتدای شروع کار تا انتهای آن و رسیدن به اهداف تعیین‌شده) با فرصت‌ها و ریسک‌هایی روبه‌رو می‌شود. ریسک‌ها همان عوامل خطرسازی هستند که می‌توانند در اجرای پروژه اختلال ایجاد کنند و باعث شکست آن شوند. برای جلوگیری از این خطرات احتمالی، مدیریت ریسک امری کاملا ضروری است. این مقاله را بخوانید تا ببینید مدیریت ریسک چیست و چرا از اهمیت زیادی برخوردار است.

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک به فرایند آنالیز ریسک چیست ؟ شناسایی، تحلیل و پاسخ به عوامل خطرساز گفته می‌شود که در طول عمر یک پروژه ممکن است رخ بدهند. اگر مدیریت ریسک به‌درستی انجام شود می‌تواند با کنترل وقایع آینده، از خطرات احتمالی پیش‌گیری کند.

برای روشن شدن این موضوع به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید برای انجام یک فعالیت در شبکه، به توسعه‌ی فناوری جدیدی نیاز است. مدیر پروژه یک برنامه‌ی زمان‌بندی شش‌ماهه برای آن تنظیم می‌کند، اما نظر کارکنان فنی این است که این کار حداقل به ۹ ماه زمان نیاز دارد. اگر مدیر پروژه فردی پیشگام باشد و به‌موقع دست‌به‌کار شود، تیم پروژه می‌تواند بلافاصله یک برنامه‌ی اضطراری تدوین کند. در این‌صورت پیش از موعد مقرر، مشکل زمان حل خواهد شد. در غیر این‌صورت تیم پروژه (که هیچ برنامه‌ی اضطراری‌ای تدوین نکرده است) نمی‌تواند کاری انجام بدهد. در حالی‌که بسیاری از کارها ناتمام مانده است، مهلت انجام پروژه به پایان می‌رسد و مدیر پروژه تازه به فکر مدیریت بحران می‌افتد. به این ترتیب وقت ارزشمند اعضای تیم به‌سادگی هدر می‌رود.

مدیریت صحیح ریسک نه‌تنها احتمال رخ دادن آن، بلکه دامنه‌ی تأثیرات آن را نیز کاهش خواهد داد.

چرا مدیریت ریسک انجام می‌شود؟

مدیریت ریسک ۴ هدف اصلی را دنبال می‌کند:

شناسایی ریسک‌های احتمالی؛
کاهش یا تعدیل ریسک‌ها؛
فراهم کردن اصول منطقی برای تصمیم‌گیری بهتر در رابطه با ریسک‌ها؛
برنامه‌ریزی.
ارزیابی و مدیریت ریسک‌ها بهترین راه مبارزه با حوادث ناگوار سر راه پروژه است. با ارزیابی برنامه برای مشکلات بالقوه و راهبردهایی برای رفع آنها، شانس موفقیت تیم بهبود خواهد یافت.

با مدیریت صحیح، ریسک‌های با اولویت بالاتر شناسایی می‌شوند و هزینه‌های احتمالی ناشی از آنها در طول اجرای پروژه مدیریت خواهند شد

مدیریت ریسک چگونه انجام می‌شود؟

برای چگونگی مدیریت ریسک، ابتدا باید تمام منابع مختلف ریسک را در نظر گرفت. این منابع بسیار زیادند و نمی‌توان به‌سادگی فهرست جامعی از آنها تهیه کرد. اما همین فهرست می‌تواند یک راهنمای ذهنی اولیه برای تیم پروژه باشد تا با مراجعه به آن بتوانند بخش عمده‌ای از خطرات ممکن بر سر راه پروژه را شناسایی کنند.

منابع مختلف ریسک شامل موارد زیر هستند:

بخشی که به مدیریت پروژه مربوط است

• مدیر ارشد، فعالیت مربوطه را به‌عنوان یک پروژه به رسمیت نمی‌شناسد؛
• پروژه‌های زیادی هم‌زمان در دست اقدام هستند؛
• تعهدات برنامه غیرممکن است؛
• ورودی‌های عملی در مرحله‌ی برنامه‌ریزی وجود ندارد؛
• هیچ‌کس مسئول کلی اجرای پروژه نیست؛
• کنترل ضعیف تغییرات طراحی؛
• کنترل ضعیف تغییرات مشتری؛
• درک ضعیف از کار مدیر پروژه؛
• انتصاب نادرست مدیر پروژه؛
• عدم برنامه‌ریزی و کنترل یکپارچه‌ی پروژه؛
• سازمان قادر به فراهم کردن منابع نیست؛
• برنامه‌ریزی پروژه واقع‌گرایانه نیست؛
• ناتوانی در رسیدگی به هزینه‌های پروژه؛
• وجود تضاد در اولویت‌های پروژه؛
• دفتر سازمان‌دهی ضعیف پروژه.

منابع خارجی

۱. منابع خارجی غیرقابل پیش‌بینی

• الزامات قانونی پیش‌بینی نشده؛
• بلایای طبیعی؛
• خراب‌کاری، کارشکنی و اثرات جانبی پیش‌بینی نشده.

۲. منابع خارجی قابل پیش‌بینی

• ریسک بازار یا ریسک عملیاتی؛
• ریسک اجتماعی؛
• ریسک محیطی؛
• نوسانات نرخ ارز؛
• رسانه‌ها.

۳. منابع خارجی فنی

• تغییرات فناوری؛
• ریسک‌های ناشی از فرایند طراحی.

۴. منابع خارجی قانونی

• تخلف در علائم تجاری و مجوزها؛
• شکایت به دلیل نقض قرارداد؛
• مشکلات کارگر یا محل کار؛
• دعوی قضایی به دلیل قانون مسئولیت‌های مدنی؛
• قانون‌گذاری.

فرایند تجزیه و تحلیل ریسک

فرایند تجزیه و تحلیل ریسک اساسا به فرایند حل مشکل گفته می‌شود. ابزار کیفیت و ارزیابی برای تعیین و اولویت‌بندی ریسک‌ها، به منظور ارزشیابی و حل‌‌و‌فصل آنها به‌کار می‌روند.

فرایند تجزیه و تحلیل ریسک به شرح زیر است:

شناسایی ریسک

• در این مرحله با بررسی فهرستی از منابع خطر احتمالی و همچنین تجربیات تیم پروژه و دانش آنها، همه‌ی خطرات بالقوه شناسایی می‌شوند؛
• با استفاده از یک ابزار سنجش، این خطرات باید طبقه‌بندی و اولویت‌بندی شوند. تعداد ریسک‌ها معمولا از ظرفیت زمانی تیم پروژه برای تجزیه و تحلیل آنها و طراحی برنامه‌ی اضطراری تجاوز می‌کند. روند اولویت‌بندی به آنها کمک می‌کند تا خطراتی که هم تأثیر بیشتری دارند و هم احتمال وقوع آنها زیاد است، مدیریت شوند.

ارزیابی ریسک

• راه‌حل سنتی برای مشکلات این‌گونه است که از شناسایی مشکل به سوی حل آن حرکت می‌کند. با این حال قبل از تلاش برای اینکه تشخیص داده شود مدیریت ریسک‌ها چگونه بهتر انجام می‌شود باید ابتدا علل ریشه‌ای ریسک‌های تعیین‌شده شناسایی شوند. در این راستا ممکن است پرسش‌های زیر برای تیم پروژه مطرح شود:
• علل این ریسک‌ها چه مواردی هستند؟
• این ریسک‌ها چگونه می‌توانند بر پروژه تأثیر بگذارند؟

پاسخگویی به ریسک

• حالا تیم آماده‌ی شروع روندِ بررسیِ راه‌حل‌های ممکن برای مدیریت ریسک یا پیش‌گیری از وقوع احتمالی آن است. تیم پروژه ممکن است پرسش‌های زیر را مطرح کند:
• برای کاهش احتمال وقوع این ریسک‌ها چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
• در صورت وقوع ریسک چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد؟

تدوین یک برنامه‌ی اضطراری یا اقدامات پیش‌گیرانه برای ریسک:

• تیم پروژه ایده‌هایی را که برای کاهش یا از بین بردن احتمال وقوع ریسک تعیین شده بودند، به وظایف تبدیل خواهد کرد.
• وظایفی که برای مدیریت ریسک تعیین شده‌اند، به برنامه‌های اضطراری کوتاه‌مدت تبدیل می‌شوند که می‌توانند کنار گذاشته شوند. هنگامی که ریسک رخ داد، این برنامه‌ها روی کار می‌آیند و به‌سرعت اجرا می‌شوند. در صورت اجرای به‌موقع این برنامه‌ها نیازی به مدیریتِ بحرانِ ریسک نخواهد بود.

مفاهیم پایه ای مدیریت ریسک پروژه

بسیاری از پروژه‌ها که فرض می‌شود تحت کنترل هستند، با ریسک به عنوان رخدادی شناخته‌نشده روبرو گردیده و کوشش می‌کنند آن را کنترل کنند. اکثر پروژه‌ها چنین رخدادهایی را به خوبی از سر رد می‌کنند ولی با یک تلاش جامع مدیریت ریسک ، رویدادهای ریسک قبل از وقوع، شناسایی و کنترل می‌گردند و یا برنامه‌ای تهیه می‌شود که در زمان وقوع این رویدادها با آنها مقابله کند.

با درنظر گرفتن این مفاهیم پایه‌ای، امکان مقابله با ریسک به وجود می‌آید . لذا ابتدا باید نسبت به شناسایی ریسک‌های محتمل پروژه اقدام کرد. این کار با دسته‌بندی ساختار کارها و با پرسش چند سوال از خود و یا اعضای گروه پروژه ، امکان‌پذیر است. مثلا : درموقع نیاز به منبع یا منابعی که در دسترس نیستند چه اتفاقی خواهد افتاد ؟ اگر کنترلی در مورد مولفه‌ای که بر پروژه اثرگذار است نداشته باشیم چه اتفاقی می‌افتد ؟ بدترین سناریو چیست ؟ چه چیزی باعث آن می‌گردد ؟ چه قدر وقوع این اتفاق محتمل است ؟ عواقب آن چیست ؟

ممکن است سوالهای دیگری نیز به ذهن شما خطور کند که البته این سوالها سرآغاز خوبی است که شما را در مسیر درست هدایت کند . هرچیزی که به مغز شما خطور می‌کند فهرست کنید ، سپس در مرحله بعد تعیین کنید که آیا نیاز به مقابله و پیشگیری ریسک است و یا بایستی تا زمان وقوع آن صبر کرد . اگر ریسک‌ها را مشخص کنید و تصمیم بگیرید که هیچ عملی نباید انجام گیرد باز بهتر از آن است که آنها را شناسایی نکرده باشید . پس از این مرحله تمام ریسک‌های شناسایی شده را کمی کنید ؛ ابتدا ریسک‌ها را دسته‌بندی و سپس احتمال وقوع هر ریسک را تعیین کنید . برای تخصیص مقادیر احتمالی به ریسک‌ها از مقادیر پیشنهادی زیر می‌توانید استفاده کنید

قریب الوقوع بزرگتر از ۸۵?
بالا = ۸۵?
محتـــــمل = ۶۰?
متوسط = ۵۰?
ممــــــکن = ۴۰?
پایین = ۱۵?
غیرمحتـمل = ۱۵?

اکنون احتمال وقوع هر ریسک قابل محاسبه‌است . راه دیگر ، نسبت دادن درصد وزنی به هریک از ریسک‌هاست . مشکل اصلی این روش آن است که همواره داده‌های تجربی به اندازه کافی در دسترس نیستند تا این کار به دقت انجام گیرد . در این روش معمولا افراد باتجربه‌ای مبادرت به این کار می‌کنند که تجارب جامعی از انواع رویدادها در پروژه‌های مختلف کسب کرده‌اند ؛ مجموع درصدهای تخصیصی به رویدادها بایستی صد باشد .

در مرحله بعد به هر ریسک ، یک مقدار نسبت دهید . این مقدار می‌تواند در صورت نیاز برحسب هزینه و یا زمان باشد ؛ به عنوان مثال اگر هدف تعیین زمان اتمام پروژه‌است ، هر ایده‌ای در مورد مدت زمان فعالیتها می‌تواند یک سناریوی ریسک محسوب شود.

در این مرحله می‌توان مقدار حقیقی ریسک را با محاسبه حاصلضرب مقادیر تخصیص داده شده به ریسک و احتمال وقوع آن به دست آورد و با توجه به نتایج حاصل می‌توان نسبت به انجام عملی یا به تعویق انداختن آن تصمیم‌گیری نمود . بعد از انجام مراحل مدیریت ریسک ، می‌توانید فرایندهای نگهداری مجموعه ریسک را آغاز کنید . برای این کار بازنگری دوره‌ای ریسک را آغاز کنید که مبتنی بر پیچیدگی و مدت پروژه و وقوع تغییرات پروژه‌است .

آغاز اجرای این کار ممکن است بیهوده و هزینه‌زا به نظر آید اما چنانچه یکبار این کار را انجام دهید و ریسک‌ها را شناسایی و به صورت کمی آنها را کنترل کنید در آن صورت به ارزش مدیریت ریسک پی خواهید برد . بنابراین در مرحله نخست اقدام به شناسایی ریسک‌های پروژه در بالاترین سطح WBS کنید و از اینکه راه به سطوح پایینتر می‌یابید نگران نباشید . بعد از چند بار انجام این کار ، مساله خیلی واضح‌تر خواهد شد .
ما در دنیای مخاطرات ریسک زندگی می‌کنیم . باید ریسک‌ها را تحلیل کنیم ؛ اگر با آنها برخورد داریم باید آنها را شناسایی و در مجموع تمام ریسک‌ها و عواید آنها را باید ارزیابی کنیم . منافع حاصل از مدیریت ریسک ممکن است تا غلبه پروژه بر آن ملموس نباشد اما به خاطر داشته باشید که کسی که از برنامه‌ریزی اجتناب کند به طور حتم برنامه شکست پروژه خود را طرح‌ریزی نموده‌است !

مدیریت ریسک چیست؟

برای به دست آوردن پول در کسب و کار باید یاد بگیریم که چگونه ریسک را مدیریت کنیم

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک یکی از مهمترین موضوعاتی است که در مورد تجارت باید به آن بپردازید.

چرا این مسئله مهم است؟ خوب، ما برای به دست آوردن پول در کسب و کار هستیم و برای کسب درآمد باید یاد بگیریم که چگونه ریسک را مدیریت کنیم (ضرر بالقوه).

این موضوع به طرز وحشیانه ای، این یکی از بخش های نادیده گرفته شده در تجارت است. بسیاری از معامله گران فارکس تنها برای شروع تجارت بدون در نظر گفتن کل حجم حساب تجاری خود عجله دارند.

آنها به سادگی تعیین می کنند که تا چقدر مقدار می توانند مقدار ضرر ها را قبول کنند و دکمه «تجارت» را کلیک می کنند.

یک اصطلاح برای این نوع سرمایه گذاری وجود دارد ……

هنگامی که شما بدون قوانین مدیریت ریسک تجارت می کنید، در حقیقت شما قمار می کنید. شما به بازده بلند مدت سرمایه گذاری خود نگاه نمی کنید. در عوض، شما فقط به دنبال “جکپات” آنالیز ریسک چیست ؟ هستید.

قوانین مدیریت ریسک نه تنها از شما محافظت می کنند، بلکه می توانند سبب سود آوری شما در بلند مدت شوند. اگر شما به ما اعتقاد ندارید و فکر می کنید که “قمار” راهی برای غنی سازی است، پس این مثال را در نظر بگیرید:

مردم به لاس وگاس می رود تا بر سر سرمایه ی خود قمار کنند و این امید را دارند تا پول بیشتری به دست بیاورند. و در بیشتر مواقع هم مردم برنده می شوند.

پس کازینو ها چطوری هنوز هم پول در می آورند اگر مردم همیشه در حال برد jackpots آنالیز ریسک چیست ؟ هستند؟

پاسخ این است که در حالی که حتی اگر مردم برنده جکپات شوند، در بلند مدت، کازینو ها هنوز سودآور هستند؛ زیرا آنها از پولی که مردم برنده نمی شوند بیشتر پول در می آورند.

این جا جایی است که اصطلاح “خانه همیشه برنده” به چشم می آید.

حقیقت این است که کازینوها آمار شناس های بسیار ثروتمندی هستند. آن ها می دانند که در بلند مدت آن ها کسانی هستند که پول به دست می آورند، نه قمار بازها!

حتی اگر Joe Schmoe یک جکپات 100،000 دلاری را در یک اسلات برنده شود، کازینو می داند که صدها قمار باز دیگر هستند که نمی توانند این جکپات را برنده شوند و پول به جیب بزنند.

این یک مثال کلاسیک است که نشان می دهد چگونه کازینو ها بیش از قمار بازان پول به دست می آورند. هرچند هر دو پول خود را از دست می دهند، متخصص آمار و یا کازینو در این مورد می داند که چگونه ضرر های خود را کنترل کنند.

اساسا، مسئله این است که چگونه مدیریت ریسک عمل می کند. اگر یاد بگیرید که چطور زیانتان را کنترل کنید، احتمال شانس به دست آودن سود را خواهید داشت.

در نهایت، تجارت فارکس یک بازی اعداد است، که به این معنی که شما باید هر عامل کوچکی را تا آنجا که می توانید به نفع خود شیب دهید.

شما می خواهید متخصص ثروت باشید و نه قمار باز، زیرا در بلند مدت می خواهید که “همیشه برنده باشید”.