روش محاسبات دستی ایچیموکو

ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؛ آموزش استفاده در تحلیل تکنیکال

ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؛ آموزش استفاده در تحلیل تکنیکال این ابزار را در این مقاله مرور می‌کنیم و کاربردهای ایچیموکو را بیان می‌کنیم. نحوه چگونگی کارکرد ابر ایچیموکو و اجزای تشکیل دهنده آن نیز در مقاله ذکر شده است که باید با تمامی این اجزا آشنایی داشته باشید تا در استفاده ابزار، بهترین نتیجه را دریافت کنید. در ادامه نیز فرمولی جهت محاسبه ابر ایچیموکو در اختیار شما عزیزان قرار می‌گیرد که می‌توانید از آن استفاده کنید.

ابر ایچیموکو چگونه کار می کند؟ (اجزای تشکیل دهنده)

ابر ایچیموکو مانند سایر اندیکاتورهای بازارهای مالی مانند ارزهای دیجیتال عمل می‌کند و تحلیلگران و تریدرها می‌توانند از قابلیت‌های آن استفاده کنند و داده‌های مفیدی در مورد روند نمودار و … به دست بیاورند. ابر ایچیموکو و این‌گونه اندیکاتورها به گونه‌ای خوانده می‌شوند که اگر خط قیمت از ابر بالاتر باشد، روند مثبت دارد و اگر پایین‌تر از آن باشد، روندی منفی را برای خود رقم می‌زند. زمانی که نمودار قیمت داخل ابر قرار بگیرد، با روندی صاف و افقی را روبرو هستیم.

ابر ایچیموکو چگونه کار می کند؟ (اجزای تشکیل دهنده)

نمودار ابر ایچیموکو از 5 خط تشکیل شده است که در این قسمت به معرفی و کاربرد هرکدام اشاره می‌کنیم:

1. خط تغییر روند یا تنکانسن (Tenkan sen): میانگین متحرک ۹ دوره را نمایش می‌دهد که با رنگ آبی مشخص شده است.

2. خط استاندارد یا کیجونسن (Kijun sen): میانگین متحرک ۲۶ دوره را معین می‌کند.

3. خط پیشرو یا روش محاسبات دستی ایچیموکو سنکو اسپن آ (Senkou Span A) : میانگین متحرک خط روند و خط استاندارد می‌باشد که به میزان ۲۶ دوره به سمت راست، یعنی به آینده انتقال داده شده است.

4. خط پیشرو یا سنکو اسپن بی (Senkou Span B): میانگین متحرک (مووینگ اوریج) ۵۲ دوره است که با انتقال کندل‌ها به اندازه ۲۶ دوره به سمت جلو، به دست می‌آید.

5. خط تأخیر روش محاسبات دستی ایچیموکو یا چیکو اسپن (Chikou Span): قیمت بسته شدن در ۲۶ دوره گذشته را نشان می‌دهد.

شاید بپرسید ابر ایچیموکو چگونه تشکیل می‌شود؟ این ابر در فضای خالی که بین خطوط Senkou Span A و Senkou Span B ایجاد می‌شود، پدید می‌آید. این ابر بنیاد سیستم ایچیموکو است و با تغییر مکان دادن 26 دوره رو به جلو، پیش‌بینی از آینده را برای تریدر فراهم می‌سازد.

بنابراین از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال به عنوان شاخصی برای پیش رو استفاده می‌شود. خط چیکو اسپن که همان خط پنجم در ابر ایچیموکو است، یک شاخص پس رو است که به‌صورت خلاف جهت، یعنی سمت چپ به دست می‌آید و با انتقال 26 دوره به این سمت صورت می‌گیرد.

ابرهای ایچیموکو به دو رنگ دیده می‌شوند؛ رنگ سبز و قرمز. به این دلیل که خواندن و بررسی آنها ساده‌تر صورت گیرد. ابر سبز زمانی ایجاد می‌شود که خط پیشروی A (خط سبز رنگ) بالاتر از خط پیش رو B (خط قرمز رنگ) قرار بگیرد. عکس این موضوع نیز صدق می‌کند و اگر تمامی گفته‌ها به‌صورت برعکس رخ دهد، شاهد دیده شدن ابر قرمز هستیم.

به این نکته توجه داشته باشید که برخلاف روش‌های دیگر، در مووینگ اوریج‌هایی که با استراتژی ابر ایچیموکو صورت می‌گیرد، بر پایه بسته شدن کندل‌ها یا همان شمع‌های نمودار کار نمی‌کنند؛ بلکه بر اساس بالاتری و پایین‌ترین نقاط به ثبت رسیده در یک دوره مشخص که ممکن است میانگین بالا یا پایینی داشته باشد، محاسبه می‌شوند.

برای اینکه برداشت بهتری از موضوع داشته باشید، می‌توانید به معادله استاندارد زیر توجه کنید که برای یک خط تغییر روند 9 روزه می‌باشد:

۲/ (بیشترین مقدار ثبت شده در دوره ۹ روزه +کمترین مقدار ثبت شده در همان دوره ۹ روزه)=خط تنکانسن

فرمول محاسبه ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال چیست؟

فرمول محاسبه ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال چیست؟

همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، 5 فرمول برای محاسبه اندیکاتور ابر ایچیموکو قرار داده شده است که به‌صورت فارسی ترجمه شده.

آموزش فرمول محاسبه ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال

در این قسمت نیز معادل فارسی خط‌های گفته شده در فرمول را قرار داده‌ایم:

• Conversion line: خط تغییر روند
• Base line: خط پایه
• Leading span: محدوده پیشرو
• Close plotted 26 periods in the past: رسم بسته 26 دوره‌ای در گذشته
• Lagging span: محدوده تأخیردار

نحوه محاسبه ابر ایچیموکو

اگر روش محاسبات دستی ایچیموکو با ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند تریدینگ ویو کار می‌کنید، می‌دانید که به‌راحتی می‌توان آن را روی نمودار موردنظر رسم کرد و نیازی به هیچ محاسبه‌ای نخواهید داشت. اما اگر قصد دارید به‌صورت دستی تنظیمات را اعمال کنید باید به نکات زیر توجه کنید:

1. در اولین مرحله باید خط تغییر و خط مبنا یا پایه را محاسبه کنید.

2. Leading Span A را طبق محاسباتی که در گذشته داشته‌اید، محاسبه کنید. حاصل محاسبات نقطه اطلاعاتی است که 26 دوره در آینده ترسیم خواهد شد.

3. Leading Span B را طبق محاسبات گذشته خود محاسبه کنید. این نقطه را 26 دوره در آینده رسم کنید.

4. برای Lagging span باید قیمت بسته شدن 26 دوره را در گذشته، روی نمودار ترسیم کنید.

5. برای ایجاد ابر روش محاسبات دستی ایچیموکو ایچیموکو، فضا و اختلاف میان Span A و Span B رنگ می‌شود.

6. هنگامی‌که Leading Span A بالاتر از Leading Span B باشد، ابر سبز ایچیموکو پدید می‌آید و هنگامی‌که Leading Span A پایین‌تر از Leading Span B باشد، ابر قرمز ایچیموکو تشکیل می‌شود که باید آن را رنگ کنید.

7. اگر مراحل بالا را درست انجام داده باشید، نقطه داده‌ای به شما نمایش داده می‌شود. اگر قصد دارید خطوط را ایجاد کنید باید بعد از به پایان رسیدن دوره، مراحل را مجدداً تکرار کنید تا نقاط جدید را به دست بیاورید. سپس نقاط به دست آمده را به یکدیگر وصل کنید تا بر اثر خطوط رسم شده، ابر ایچیموکو تشکیل شود.

کاربرد اندیکاتور ابر ایچیموکو

• شناسایی روند سهم

• بررسی نقاط حمایت و مقاومت

• شناسایی جهت و قدرت روند نمودار

• دریافت اطلاعات ضروری و مهم از سهم در بازه‌های زمانی کوتاه

• سیگنال‌های مبنی‌بر ورود و خروج از سهم موردنظر

• تعیین کردن حد ضرر

• شناسایی نقاط بازگشت قیمت سهم

نحوه کار با ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال

در این قسمت از مقاله ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؛ آموزش استفاده در تحلیل تکنیکال، به آموزش اندیکاتور ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم. همان‌طور که در مطالب قبلی اشاره کردیم، ابر سبز یا قرمز ایچیموکو بر اثر فضای ایجاد شده بین Leading Span A و Senkou Span B پدید می‌آیند که مقاومت و حمایت نمودار را نمایش می‌دهند.

با هر تغییری که در لبه‌های بالایی و پایینی ایجاد شود، سبب تغییر در حجم و شکل ابر ایچیموکو می‌شود و روی این سطح‌ها تأثیرگذار است. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که عرض ابر ایچیموکو مورد اهمیت است و هرچه عرض آن بیشتر و ضخیم‌تر باشد، می‌توان سیگنال‌های قوی‌تری دریافت کرد. برعکس این قضیه نیز صادق است و هرچه عرض کمتر باشد، سطح‌های مقاومت و حمایت قدرت کمتری دارند.

در تصویر بالا ابرهای قرمز و سبز ایچیموکو نمایش داده شده‌اند که دلیل رنگ آنها را در مطالب قبلی مطرح کردیم که با رد شدن این دو خط از روی یکدیگر، اطلاعات و رنگ ابر تغییر پیدا می‌کند. حرکت عکس این دو خط نیز به خودی خود سیگنالی است که به کمک آن می‌توان وارد معامله شد.

نحوه کار با ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال

یکی از راه‌ها برای اندازه‌گیری قدرت روند در این ابر این است که بتوانید زاویه ابر را تشخیص دهید. زمانی که ابر با زاویه‌ای تند (زاویه کمتر از 90 درجه) صعود می‌کند، یک روند قدرتمند را ایجاد می‌کند و زمانی که با زاویه تند به سمت پایین حرکت می‌کند، روند منفی قدرتی را در پیش داریم.

در این قسمت از مقاله به موضوع سیگنال‌های خرید و فروش می‌پردازیم، جایی که Lagging Span وارد کار می‌شود. با استفاده از این اندیکاتور توانایی یافتن سیگنال‌های خرید و فروش مشخصی را داریم. زمانی که Lagging Span بالاتر از نمودار قیمت قرار بگیرد، سیگنال خرید یافت می‌شود و زمانی که پایین‌تر باشد، سیگنال فروش پیدا می‌کنیم.

معرفی 3 خط مهم در اندیکاتور ابر ایچیموکو

در این قسمت از مقاله ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؛ آموزش استفاده در تحلیل تکنیکال، 3 خط مهم این اندیکاتور را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

1. خط تبدیل (Conversion Line)

این خط با استفاده از کف‌ها و سقف‌های قیمتی 9 دوره گذشته در نمودار محاسبه می‌شود. زمانی که خط تبدیل را با مووینگ اوریج‌های ساده یا همان میانگین های متحرک ساده را با تعداد دوره‌های مساوی روش محاسبات دستی ایچیموکو مقایسه کنیم، به این نتیجه دست پیدا می‌کنیم که در برخی مواقع خط تبدیل صاف می‌شود و نقاطی که سیگنال دار هستند، در میانه قابل مشاهده خواهند بود؛ ولی مووینگ اوریج‌ها از این قابلیت برخوردار نیستند و پرایس اکشن‌های بدون روند را تعیین نمی‌کند.

خط تبدیل ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال

به طور کلی باتوجه به اینکه از 9 دوره زمانی برای محاسبه و ترسیم استفاده شده است، خط پایه (Base Line) با در دست داشتن 26 دوره زمانی، داده‌های مفیدتر و دقیق را ارائه می‌کند. در صورتی که خط تبدیل تنها یک موضوع کلی از حرکت روندها را به تحلیلگر و تریدر نمایش می‌دهد.

2. خط پایه (Base Line)

خط پایه یا Base Line همانند خط تبدیل، میانگین متحرکی است که از کف و اوج قیمت کمک می‌گیرد. در صورتی که از 9 دوره استفاده کند، از 26 دوره بهره می‌برد. برای مشخص‌کردن روند در این خط تنها باید به آن نگاه کنید؛ اگر نمودار قیمت از آن بالاتر قرار بگیرد، پس روند مثبت است و اما اگر نمودار قیمت پایین‌تر از آن مشاهده شود، روندی منفی در انتظار است.

خط پایه در ابر ایچیموکو

خط پایه به تعریف برخی از تحلیلگران به یک آهن‌ربا تشبیه شده است؛ زیرا هر زمان که از پرایس اکشن فاصله می‌گیرد، به‌سرعت به سمت آن برمی‌گردد. زمانی که پرایس اکشن از خط پایه بالاتر برود، سیگنال بسیار قدرتمندی برای خرید در دسترس قرار می‌گیرد و زمانی که پایین‌تر از خط پایه قرار بگیرد، سیگنال خرید بسیار خوبی در اختیار ما می‌گذارد.

3. خط تأخیر (Lagging Span)

خط تأخیر شاید برای افراد تازه‌وارد سخت و پیچیده باشد؛ زیرا قیمت بسته شده و پایانی فعلی به 26 دوره قبل بار می‌گردد. یکی از مزایای این خط این است که می‌توانید با سرعت زیادی قیمت را با 26 دوره قبلی مقایسه کنید. زمانی که قیمت موردنظر از خط تأخیر بالاتر باشد، احتمال این وجود دارد که روند به سمت بالا روش محاسبات دستی ایچیموکو ادامه پیدا کند.

اندیکاتور ابر ایچیموکو یکی از ابزارهایی است که در تحلیل تکنیکال کاربرد زیادی دارد و به کمک آن می‌توان سیگنال‌های خرید و فروش خوبی را به دست آورد. البته ابزارهای بسیاری در تحلیل تکنیکال وجود دارند که به کمک تحلیل فاندامنتال این کار تکمیل شده و تریدر یا تحلیلگر بهترین نتیجه را می‌گیرد. همان‌طور که می‌دانید استفاده از یک اندیکاتور مانند ابر ایچیموکو به‌تنهایی کاربردی ندارد. می‌توان از این اندیکاتور در کنار RSI استفاده کرد تا داده‌های بیشتری دریافت کنید. در مقاله بعدی قصد داریم در مورد تایم فریم (بازه زمانی) در تحلیل تکنیکال چیست؟ + آموزش صحبت کنیم.

خطوط پیوت (پیوت پوینت) و خطوط کاماریلا

خطوط پیوت ابزار مناسبی برای دریافت سیگنال نقطه ورود، نقاط شکست و تعیین روند بعدی میباشد.

سال هاست که معامله گران از این ابزار برای تشخیص نقاط حمایتی و مقاومتی در بازار استفاده میکنند، که یکی از اصلی ترین اهداف در تحلیل تکنیکال تشخیص همین نقاط حمایتی و مقاومتی میباشد.

برخی از معامله گران معتقدند که اگر قیمت بالای خط P قرار داشته باشد نشان از روند صعودی و اگر در زیر خط P قرار داشته باشد نشان از نزول قیمت میدهد.

مشاهده بیشتر: دوره آموزش جامع فارکس

خطوط پیوت چیست

پیوت ها یکی از پر کاربرد ترین ابزار در جهت بررسی وضعیت گذشته و فعلی قیمت میباشد و به طور کلی برای تخمین زدن روند بازار در تایم فریم های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد و در جهت تشخیص، برای تغییر روند یک نمودار میتواند کمک کند.

معامله گران توسط پیوت، برای سطوح کلیدی متحرک در بازار استفاده میکنند، این خطوط پیوت با محاسبه بالا، پایین، و بسته شدن کندل قبل متناسب با تایم فریم خود به دست می آیند، به طور مثال خطوط پیوت روزانه با محاسبه اطلاعات کندل قبلی در تایم روزانه به دست می آید.

مشاهده بیشتر: آموزش متاتریدر

نحوه محاسبه خطوط پیوت

برای محاسبه خطوط پیوت، چهار پارامتر مورد نیاز است، که عبارتند از:

• بیشترین قیمت
• کمترین قیمت
• بالاترین قیمت
• پایین ترین قیمت

خط P در پیوت

خط P با توسط قیمت بالا، پایین و بسته شدن کندل قبلی به دست می آید.

P = (High + Low + Close) / 3

خطوط S1 و R1

اولین خطوط حمایت و مقاومت در پیوت S1 و R1 میباشد، که با دوبرابر کردن خط پیوت، منهای بیشترین قیمت و کمترین قیمت به دست می آید.

S1 = (2 x P) – High

خطوط S2 و R2

دومین خطوط حمایتی و مقاومتی پیوت S2 و R2 میباشد، که با تفریق قیمت پایین و قیمت بالای کندل قبلی، و پس از آن، اضافه یا کم کردن عدد به دست آمده از خط پیوت میباشد.

(R2 = P + (High – Low

(S2 = P – (High – Low

خطوط R3 و S3

سومین خطوط حمایتی و مقاومتی R3 و S3 میباشد، محاسبه R3 با دوبرابر کردن تفاضل قیمت پایین از پیوت و اضافه کردن آن به بالاترین قیمت به دست می آید، و محاسبه S3 با دوبرابر کردن پیوت از بالاترین سطح قیمت، و پس از آن کم کردن این مقدار از پایین ترین قیمت به دست می آید.

(R3 = High + 2(P – Low

(S3 = Low – 2(High – P

این گونه محاسبات در پلتفرم های مختلف معاملاتی انجام میگیرد و نیاز به محاسبات دستی آن ها نمیباشد.

خطوط پیوت روزانه

خطوط پیوت روزانه برای تایم فریم های کوتاه مدت مانند: 5، 10، 15 و 30 دقیقه بیشتر کاربرد دارد.

این خطوط بر اساس اطلاعات کندل روز قبل به دست می آید، و با تغییرات روزانه قیمت این خطوط تغییر میکند.

پیشنهاد مطالعه: بروکر فارکس

خطوط پیوت هفتگی

اگر بخواهیم در تایم های بالای یک ساعته معامله کنیم، باید به خطوط پیوت هفتگی توجه خاصی داشته باشیم، این خطوط بر اساس اطلاعات کندل هفتگی، هفته قبلی محاسبه میشود، و با پایان یافتن هر هفته این خطوط تغییر میکنند.

خطوط پیوت روش محاسبات دستی ایچیموکو ماهانه

خطوط پیوت ماهانه برای تایم فریم های میان مدت کاربرد دارد، این خطوط بر اساس اطلاعات کندل ماهانه قبلی به دست می آید و با پایان یافتن کندل هر ماه این خطوط تغییر میکند.

پیشنهاد مطالعه: آموزش کار با سایت فارکس فکتوری

نحوه استفاده از خطوط پیوت

خطوط پیوت مسیر کلی قیمت را در بازار مشخص میکند، و معامله گران توسط خطوط پیوت، تصمیم گیری های خود را در مسیر معاملاتی انجام میدهند.

اگر قیمت بالای خط P باشد، نشان از تمایل قیمت برای صعود بیشتر و رسیدن به سطح های بالاتر قیمتی است، اگر قیمت در زیر سطح P باشد، نشان از احتمال نزول بیشتر و رساندن خود به سطح های دیگر پیوت میباشد.

پس معامله گران توسط این خطوط، زمان ورود و خروج از معامله را تعیین میکنند ولی باید این نکته را در نظر داشت که آن را باید سایر نواحی و سیگنال ها ترکیب کرد تا با اطمینان بیشتر وارد معامله شد.

پیشنهاد مطالعه: فارکس چیست

خطوط کاماریلا

خطوط کاماریلا مانند خطوط پیوت نوعی از خطوط حمایت و مقاومت میباشد، با این تفاوت که فرمول محاسبه ی متفاوتی دارند، در خطوط کاماریلا هشت خط با محاسبات متفاوت وجود دارد، که دو خط از آن بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.

فرمول محاسبه این نوع خطوط به این صورت میباشد.

پیشنهاد مطالعه: امواج الیوت

نحوه استفاده از خطوط کاماریلا

همانطور که در بالا گفته شد، دوسطح از این خطوط، با اهمیت تر از خطوط دیگر میباشند.

این خطوط در صورت صعود قیمت H3 و H4 و در صورت نزول قیمت L3 و L4 میباشد.

معامله گرانی که بر اساس این خطوط معامله میکنند، عقیده بر این دارند که اغلب اوقات قیمت توانایی عبور از خطوط H3 و L3 ندارد، و با رسیدن قیمت به هر کدام از این دو سطح در جهت بازگشت قیمت در بین این دو سطح دست به معامله میزنند.

اما در زمانی که بازار دارای روند قوی میباشد، صبر میکنند قیمت به خطوط L4 و H4 برسد و با شکست آن ها در جهت روند اصلی وارد معامله میشوند.

خلاصه و جمع بندی

به صورت کلی، خطوط پیوت را میتوان یکی از ابزار های مهم تحلیلی در تحلیل تکنیکال در نظر گرفت، اما به دلیل نوسانات قیمتی ممکن است دارای خطا هایی نیز باشد، که برای حل این موضوع باید با ابزار های دیگر معاملاتی ترکیب شود، و به واسطه استراتژی معاملاتی از آن استفاده کرد.

سطح پیوت P به عنوان شاخص مهم و اولیه عمل میکند، و به واسطه آن میتوان سطوح بعدی قیمت را به دست آورد.

معمولا معامله گران از این سطوح برای تعیین روند کلی و تصمیم گیری برای ورود و خروج دقیق به معامله انجام میدهند.

برخی از معامله گران، اگر قیمت بالای خط P قرار داشته باشد را نشانه‌ای از صعود قیمت و اگر زیر خط P قرار داشته باشد را نشانه‌ای از نزولی شدن قیمت میدانند.

نکته ی مهمی که میتواند اهمیت خطوط پیوت را چند برابر کند این میباشد که، بانک های بزرگ دنیا بیشتر از خطوط پیوت در معاملات خود استفاده میکنند.

مقدمه‌ای بر سیستم معاملاتی ایچیموکو

پول نیوز - ایچیموکو یا نمودار ابری ایچیموکو (Ichimoku Cloud Chart) سبک نسبتاً جدیدی از تحلیل تکنیکال است که در دهه ۱۹۳۰ میلادی توسط یک روزنامه‌نگار ژاپنی اختراع شد.

به گزارش واحد آموزش پول نیوز، او ۳۰ سال از عمر خود را برای بهبود این سیستم صرف کرد و بعد از اطمینان یافتن از نتیجه کار، آن را در دهه ۱۹۶۰ میلادی در اختیار عموم گذاشت که بعد‌ها توسط معامله‌گران غربی توسعه پیدا کرد.

ابزاری برای تحلیل تکنیکال جامع

ایچیموکو یک ابزار تحلیل تکنیکال جامع است که هدف از این سیستم فراهم آوردن یک نمای سریع از قدرت، تمایل و اندازه حرکت روند در یک نگاه است. این سیستم قابلیت ارائه خطوط حمایت و مقاومت، جهت و قدرت روند و تعریف نقطه ورود و خروج را دارد. علاقه‌مندان به ایچیموکو اعتقاد دارند که این سیستم به‌تن‌هایی نیاز‌های یک تریدر را برطرف می‌کند.

علاقه‌مندان به ایچیموکو اعتقاد دارند که این سیستم به‌تن‌هایی نیاز‌های یک تریدر را برطرف می‌کند.

روش ایچیموکو توسط هوسودا گوئیچی (Hosoda Goichi) تدوین شد. ایچیموکو در یک نگاه به معنای «چارت تعادلی» و از یک منظر به «نمودار ابرها» معنا می‌شود. تحلیلگران از طریق ایچیموکو درک درستی نسبت به پیش‌بینی روند در آینده بدست می‌آورند. عوامل ایچیموکو در کنار قیمت وظیفه تحلیل زمانی را به عنوان یک عنصر اضافی برعهده دارد.

اجزای اصلی اندیکاتور ایچیموکو:

کندل‌های شمعی
تنکانسن Tenkan Sen (turning line) -
(Highest High+Lowest Low) ÷ ۲ for the past ۹ periods
میانگین متحرک کوتاه یا آبی‌رنگ
این خط به خط برگشت معروف است. نحوه محاسبه به این صورت است که میانگین بیشترین و کمترین قیمت را در بازه زمانی ۹ روزه محاسبه می‌کنند.
کیجون‌سن Kijun Sen (Standard Line) -
(Highest High+Lowest Low) ÷ ۲ for the past ۲۶ periods
میانگین متحرک بلند یا قرمز رنگ

به این خط، خط استاندارد گفته می‌شود. نحوه محاسبه به این صورت است که میانگین بیشترین قیمت را با کمترین قیمت در دوره زمانی ۲۶ روزه محاسبه می‌کنند.

چیکو اسپن Chikou Span (Lagging Line) -
Current Closing Price Time-Shifted Backwards (Into The Past) ۲۶ Periods
نمودار خطی قیمت یا خط سبز رنگ
این خط به خط تأخیری شناخته می‌شود و نحوه محاسبه آن به این صورت است که قیمت بسته شدن امروز نمایانگر قیمت ۲۶ روز گذشته است.
سنکو اِی Senkou Span A (۱st Leading Line) -
(Tenkan Sen + Kijun Sen) ÷ ۲ Time-Shifted Forwards (Into The Future) ۲۶ Periods
خط سبز پر رنگ روی ابر – برآورد ۲۶ کندلی میانگین‌های تنکن‌سن و کیجون‌سن
سنکو بی SENKOU SPAN B ("۲nd leading line") –
(Highest High+Lowest Low) ÷ ۲ For The Past ۵۲ Periods Time-Shifted Forwards (Into The Future) ۲۶ Periods
خط قرمز پررنگ روی ابر– برآورد ۲۶ کندلی میانگین اوج و کف قیمتی ۵۲ کندل اخیر

اجزای گفته شده در متن بالا به شرح زیر روی نمودار مشخص شده است:

همان‌طور که در مطالب بالا گفته شد، تحلیل براساس سیستم معاملاتی ایچیموکو که یک سیستم معاملاتی بوده و به‌تن‌هایی می‌تواند مبنایی برای تحلیل قرار بگیرد، روش‌های مختلفی برای سیگنال‌گیری وجود دارد که به شرح زیر است:

حمایت و مقاومت با استفاده از نمودار‌ها و ابر

عبور نمودار از یکدیگر و رابطه آن با قیمت سهم

فاصله نمودار‌ها از قیمت سهم

عبور نمودار‌های ابر از یکدیگر

باریک یا پهن بودن ابر

شیب نمودار‌ها و نزولی یا صعودی بودن آن‌ها

بنابراین این سیستم معاملاتی می‌تواند به ما سیگنال خریدوفروش، ریسک و بازده مورد انتظار، میزان حد سود و حد ضرر و در کل به‌عنوان یک سیستم معاملاتی منحصربه‌فرد و بدون استفاده از ابزار‌های دیگر تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار بگیرد.
‌
می‌توانیم فرمت نمودار که شامل تغییر دوره‌های زمانی است را نیز تغییر دهیم، ولی این کار توصیه نمی‌شود، بهتر است از همان فرمت اولیه استفاده شود.

درس 49 : ابر ایچیموکو

در این مطلب به معرفی و بررسی نحوه عملکرد اندیکاتور «ابر ایچیموکو» می‌پردازیم و فرمول‌های محاسباتی و نحوه تفسیر آن را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.

ابر ایچیموکو

نوع اندیکاتور: مستقل

نوع نمودار: فقط نمودار تعاملی

ابر ایچیموکو مجموعه‌­­ای از اندیکاتورهای تکنیکال است که سطوح پشتیبانی و مقاومت و همچنین اندازه حرکت (مومنتوم) و مسیر روند را نشان می‌­­دهد. این اندیکاتور عملکردهای نامبرده را با گرفتن چندین میانگین و ترسیم آنها بر روی نمودار انجام می­­‌دهد. همچنین این ارقام را برای محاسبه یک «ابر» استفاده می‌­­کند که در تلاش برای پیش­­‌بینی جایی است که قیمت ممکن است در آینده پشتیبانی یا مقاومت را پیدا کند.

ابر ایچیموکو توسط گویچی هوسودا، روزنامه‌نگار ژاپنی ابداع شد و در اواخر دهه 1960 منتشر شد. این اندیکاتور نقاط داده بیشتری نسبت به نمودار کندل استیک استاندارد ارائه می‌دهد. در حالی که در نگاه اول پیچیده به‌­­نظر می­­‌رسد، کسانی که با نحوه خواندن نمودارها آشنا هستند، اغلب درک آن را با سیگنال­­‌های معاملاتی کاملاً تعریف شده، آسان می‌دانند.

• - ابر ایچیموکو از پنج خط یا محاسبه تشکیل شده است که دو تای آنها ابری را تشکیل می­­‌دهند که در آن تفاوت بین دو خط در سایه است.
• - این خطوط شامل میانگین 9 دوره‌­­ای، میانگین 26 دوره‌­­ای، میانگین آن دو میانگین، میانگین 52 دوره‌‌ای و خط قیمت پایانی با تاخیر زمانی است.
• - ابر بخش کلیدی این اندیکاتور است. وقتی قیمت زیر ابر باشد، روند نزولی است. هنگامی که قیمت بالاتر از ابر باشد، روند صعودی است.
• - اگر ابر در همان جهت قیمت حرکت کند، سیگنال‌های روند بالا تقویت می‌شوند. به‌­­عنوان مثال، در طول یک روند صعودی، قسمت بالای ابر به سمت بالا حرکت می‌کند، یا طی یک روند نزولی، پایین ابر در حال حرکت به سمت پایین است.

فرمول

در زیر پنج فرمول برای خطوطی که اندیکاتور ابر ایچیموکو را در برمی‌­­گیرند وجود دارد:

• - خط تبدیل (کنکان سن) = 9-PH + 9-PL / 2
• - خط پایه (کیجون سن) = 26- PH + 26-PL / 2
• - A اسپن مقدم (A اسپن سنکو) = CL / خط پایه + 2
• - B اسپپن مقدم (B اسپن سنکو) = 52-PH + 52-PL / 2

اسپن موخر( اسپن چیکو ) = قیمت بسته‌­­شدن که 26 دوره در گذشته را ترسیم کرد.

سقف­­‌ها و کف­­­­‌ها بالاترین و پائین‌ترین قیمت‌­­های مشاهده­­‌شده طی دوره هستند. برای مثال، بالاترین و پائین‌­­ترین قیمت­­‌های مشاهده‌شده در 9 روز گذشته در شرایط خط تبدیل مشاهده شده‌اند. اضافه‌­­کردن اندیکاتور ابر ایچیموکو به نمودار شما، محاسبات را برای‌تان انجام می­­‌دهد، اما اگر بخواهید محاسبات را دستی انجام دهید، مراحلی وجود دارد.

• - خط تبدیل و خط پایه را محاسبه کنید.
• - اسپن مقدم A را براساس محاسبات قبلی محاسبه کنید. زمانی که محاسبه شد، این نقطه داده‌­­ای 26 دوره را در آینده ترسیم می­­­‌کند.
• - اسپن مقدم B را محاسبه کنید. این نقطه داده‌ای 26 دوره را در آینده ترسیم می­­‌کند.
• - برای اسپن موخر، قیمت بسته­­‌شدن 26 دوره در گذشته را در جدول رسم کنید.
• - جهت ایجاد ابر، تفاوت بین اسپن A و اسپن B رنگی می­­‌شود.
• - زمانی که اسپن مقدم A بالای اسپن B است ابر را سبز رنگ کنید. هنگامی که اسپن مقدم A زیر اسپن مقدم B است، ابر را قرمز رنگ کنید.
• - مراحل فوق، یک نقطه داده‌­­ای ایجاد خواهد کرد. برای ایجاد خطوط، با پایان یافتن هر دوره، دوباره مراحل را طی کنید تا نقاط داده جدید برای آن دوره ایجاد کنید. نقاط داده را به یکدیگر متصل کنید تا خطوط و ظاهر ابری ایجاد شود.

این اندیکاتور تکنیکال با استفاده از میانگین­­‌ها، اطلاعات مربوطه را در یک نگاه نشان می‌دهد.

روند کلی هنگامی که قیمت بالای ابر قرار دارد، صعودی است، زمانی که قیمت در زیر ابر باشد، نزولی است، و زمانی که قیمت در فضای ابری است، فاقد روند یا در حال انتقال است.

هنگامی که اسپن مقدم A در حال افزایش است و بالاتر از اسپن مقدم B است، این به تایید روند صعودی کمک می­­­­‌کند و فضای بین خطوط معمولاً سبز رنگ است. زمانی که اسپن مقدم A در حال سقوط است و پایین­­‌تر از اسپن مقدم B قرار دارد، این به تایید روند نزولی کمک می­­‌کند. در این مورد، فضای بین خطوط معمولاً قرمز رنگ است.

معامله­­‌گران اغلب بسته به موقعیت نسبی قیمت، از ابر به‌عنوان ناحیه پشتیبانی و مقاومت استفاده می‌کنند. ابر سطوح پشتیبانی/مقاومت را که می­­‌تواند در آینده ظاهر شود، ارائه می­­‌دهد. این امر، ابر ایچیموکو را از بسیاری از اندیکاتورهای تکنیکال دیگر که فقط سطوح پشتیبانی و مقاومت را برای تاریخ و زمان فعلی ارائه می‌دهند، متمایز می‌­­سازد.

معامله‌­­گران باید ابر ایچیموکو را همراه با اندیکاتورهای تکنیکال دیگر، مورداستفاده قرار دهند تا بازده‌­­های تنظیم‌شده بر اساس ریسک خود را به­­‌حداکثر برسانند. به‌­­عنوان مثال، این اندیکاتور اغلب با شاخص قدرت نسبی (RSI) جفت می‌شود، که می‌­­تواند برای تأیید اندازه حرکت(مومنتوم) در یک جهت معین مورد استفاده قرار گیرد. همچنین مهم است که به روندهای بزرگتر نگاه کنید تا ببینید که چگونه روندهای کوچکتر در آنها سازگار می‌­­شوند. به‌عنوان مثال، در طول یک روند نزولی بسیار قوی، قیمت ممکن است قبل از اینکه دوباره سقوط کند، به­­‌طور موقت به ابر یا کمی بالاتر از آن فشار بیاورد. تمرکز محض روی اندیکاتور به­­ معنای از دست دادن تصویر بزرگتر است که قیمت، تحت فشار فروش بلندمدت‌­­­تر قوی قرار دارد.

تقاطع‌­­ها راه دیگری است که اندیکاتور می‌­­تواند مورداستفاده قرار دهد. حواستان باشد که خط تبدیل بالاتر از خط پایه حرکت کند، به­­‌خصوص زمانی که قیمت بالاتر از ابر است. این می­­‌تواند یک سیگنال خرید قدرتمند باشد. یک گزینه این است که معامله را تا زمانی که خط تبدیل به زیر خط پایه بازگردد، نگه دارید. هر یک از خطوط دیگر می­­‌توانند به‌­­عنوان نقطه خروج نیز استفاده شوند.

تفاوت بین ابر ایچیموکو و میانگین متحرک

گرچه ابر ایچیموکو میانگین‌­­ها را مورداستفاده قرار می‌­­­دهد، آنها با میانگین متحرک معمولی متفاوت هستند. میانگین متحرک ساده قیمت­­‌های نهایی (بسته‌­­شدن) را می‌­­گیرد، آنها را جمع می‌­­زند و بعد حاصل‌جمع را بر تعداد قیمت‌­­های بسته‌­­­شدن موجود تقسیم می­­­‌کند. در یک میانگین متحرک 10 دوره‌ای، قیمت­­‌های بسته‌شدن برای 10 دوره آخر جمع می‌­­شوند سپس بر 10 تقسیم می­­‌شوند تا میانگین به‌دست آید.

توجه داشته باشید که چگونه محاسبات برای ابر ایچیموکو متفاوت است؟ آنها بر اساس سقف‌­­ها و کف‌­­ها در یک دوره هستند و سپس بر دو تقسیم می‌­­شوند. بنابراین، میانگین­­‌های ایچیموکو با میانگین­­‌های متحرک سنتی متفاوت خواهند بود، حتی اگر تعداد دوره­­‌های یکسانی استفاده شود.

اندیکاتوری بهتر از دیگری نیست، آنها فقط اطلاعات را به روش‌­­های مختلف ارائه می‌دهند.

محدودیت­­‌های استفاده از ابر ایچیموکو

این اندیکاتور می‌­­تواند ظاهر یک نمودار را با تمام خطوط، شلوغ نشان دهد. برای رفع این مشکل، اکثر نرم‌افزارهای نموداری این امکان را ایجاد می­­‌کنند که خطوط معینی پنهان شوند. به‌­­عنوان مثال، می‌­توان تمام خطوط را، به‌­­جز اسپن مقدم A و B که ابر را ایجاد می‌­­کنند، پنهان کرد. هر معامله­­‌گر باید بر روی اینکه کدام خطوط بیشترین اطلاعات را ارائه می‌دهند، تمرکز کند و اگر همه خطوط حواس را پرت می‌کنند، به مخفی­­‌سازی بقیه توجه کند.

محدودیت دیگر ابر ایچیموکو این است که براساس داده‌های تاریخی است. در حالی که دو مورد از این نقاط داده در آینده ترسیم می‌شوند، هیچ چیزی در فرمول وجود ندارد که ذاتاً پیش­­‌بینی‌­­کننده باشد. میانگین‌ها صرفاً در آینده ترسیم می­­­‌شوند.

ابر همچنین می‌­­تواند برای دوره‌­­های بلندمدت، بی‌­­ربط شود، زیرا قیمت بسیار بالاتر یا پایین‌­­تر از آن باقی می‌‌ماند. در چنین مواقعی، خط تبدیل، خط پایه و تقاطع‌های آنها اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند، زیرا معمولاً به قیمت نزدیک‌تر می‌شوند.

MFI چیست ؟ | آموزش ویدیویی 📹 معامله گری و کار با اندیکاتور Money Flow Index

اندیکاتور MFI ، در بحث تحلیل تکنیکال از ابزارهای مختلفی برای بررسی نمودار های قیمت استفاده می شود ، یکی از اسیلاتورهای محبوب که طرفداران زیادی دارد MFI نام دارد . با ما همراه باشید تا در ادامه این مقاله به بررسی کامل این ابزار و نحوه استفاده از آن بپردازیم .

(MFI (Money Flow Index یا شاخص جریان نقدینگی چیست ؟

Money Flow Index یا همان MFI یک اسیلاتور است که در تحلیل تکنیکال نمودار های قیمت یک دارایی استفاده می شود . این استیلاتور با استفاده از داده های قیمت و حجم ، نقاط خرید بیش از حد (Overbaught) و نقاط فروش بیش از حد (Oversell) را شناسایی می کند . همچنین از این ابزار می توان برای تشخیص واگرایی ها استفاده کرد . محدوده نوسان اسیلاتور MFI بین 0 و 100 است . برخلاف اسیلاتورهای معمولی مثل RSI که فقط از داده های قیمت استفاده می کند ، این اسیلاتور علاوه بر داده های قیمت ، از داده های حجم نیز بهره می برد ، به همین خاطر است که برخی تحلیلگران MFI را همان RSI می دانند که از داده های حجم نیز استفاده می کند .

فرمول محاسبه MFI

فرمول کلی محاسبه اسیلاتور MFI به شرح بالا است . زمانی که قیمت یک دوره از قیمت دوره قبلی بیشتر باشد ، در دسته جریان پول مثبت یا همان Positive Money Flow قرار می گیرد و زمانی که قیمت یک دوره از قبلی کمتر باشد در دسته جریان پول منفی یا Negative Money Flow قرار می گیرد .
​

•نحوه محاسبه MFI به صورت دستی

چندین مرحله برای محاسبه شاخص جریان پول وجود دارد که در ادامه به تفصیل آن را شرح داده ایم .

1.قیمت معمول هر 14 دوره گذشته را محاسبه کنید.
2.برای هر دوره ، علامت گذاری کنید که آیا قیمت معمول بالاتر از دوره قبل است یا کمتر. این به شما می گوید که جریان خام پول مثبت است یا منفی.
3.جریان پول خام را با ضرب قیمت معمولی در حجم آن دوره محاسبه کنید. بسته به بالا یا پایین بودن دوره از اعداد منفی یا مثبت استفاده کنید (مرحله بالا را ببینید).
4.نسبت جریان پول را با جمع کردن کلیه جریان های مثبت پول در 14 دوره گذشته و تقسیم بر جریان منفی پول در 14 دوره گذشته ، محاسبه کنید.
5.شاخص جریان پول (MFI) را با استفاده از نسبت موجود در مرحله چهار محاسبه کنید.
6.با پایان هر دوره جدید ، فقط با استفاده از 14 دوره گذشته داده ، محاسبات را ادامه دهید.

شاخص MFI را چه کسی اختراع کرد ؟

یک معامله گر آمریکایی به نام بیل ویلیامز اسیلاتور MFI را ابداع کرد ، او علاوه بر این شاخص ، اندیکاتور های دیگری نیز ابداع کرده و معتقد است که هر کدام ارزش خاص خود را دارند . این اندیکاتور ورود سرمایه های زیاد را به بازار به موقع تشخیص داده و در این مورد به شدت پیشرو عمل می کند . همچنین از این اندیکاتور می توان برگشت روند در بازار را به خوبی تشخیص داد .

شاخص MFI از چه خطوطی تشکیل شده است ؟

تصویری که در بالا مشاهده می کنید ، شاخص MFI را نشان می دهد . همانطور که در تصویر بالا مشخص است ، MFI یک اسیلاتور است که بین دو محدوده 0 و 100 نوسان می کند و سطح 20 و 80 ، دو تا از مهم ترین سطوح آن به حساب می آیند و سیگنال دهی معمولا توسط این سطوح انجام می شود . دقت کنید که MFI ، پایین نمودار قیمتی دارایی مورد نظر نشان داده می شود و تنها از یک خط تشکیل شده است .

شاخص MFI چه اطلاعاتی در اختیار تحلیلگر قرار می دهد ؟

یکی از روش های اصلی استفاده از شاخص MFI ، بررسی واگرایی ها است که با نمودار قیمتی دارد . واگرایی زمانی اتفاق می افتد که نوسانگر که در اینجا همان MFI است برخلاف قیمت حرکت می کند ، این اتفاق می تواند به نوعی سیگنال برگشت روند باشد . برای مثال زمانی که شاخص MFI رو به بالا حرکت می کند و به سطح 80 نزدیک می شود اما قیمت در حال کاهش یافتن است ، در واقع واگرایی اتفاق افتاده و سیگنال برگشت روند و صعودی شدن قیمت است .

یکی از کاربردهای دیگر این اندیکاتور ، تشخیص سطوحی است که در آن ها فروش بیش از حد یا خرید بیش از حد رخ داده است که می تواند تا حدی فرصت های معاملاتی را نشان دهد . زمانی که MFI به بالای 10 برمی گردد ، معامله گران از آن برای بازکردن موقعیت های خرید استفاده می کنند ، همچنین زمانی که سطح 90 به سمت پایین شکسته می شود ، معامله گران از این فرصت برای باز کردن موقعیت فروش بهره می برند .

آموزش ویدیویی کار با اندیکاتور MFI

چگونه شاخص MFI را به نمودار یک دارایی در TRading view اضافه کنیم ؟

اگر تا به حال اندیکاتوری را به نمودار قیمتی اضافه نکرده باشید ، احتمالا قادر نخواهید بود MFI را نیز به نمودار خود ملحق کنید ، بنابراین در ادامه با ما همراه باشید تا به راحتی بتوانید این کار را انجام دهید .

در ابتدا به سایت Trading view رفته و با آوردن نمودار قیمت دارایی مورد نظر خود ، طبق دستور العمل زیر عمل کنید .

ابتدا روی گزینه Fx کلیک کنید تا پنجره ای برای انتخاب اندیکاتور مورد نظر برای شما باز شود .

سپس با نوشتن نماد MFI ، روی گزینه Money Flow Index کلیک کنید .

سپس پنجره را ببندید ، مشاهده خواهید کرد که اسیلاتور MFI به پایین نمودار قیمتی شما اضافه شده است .در حالت عادی دوره زمانی این ابزار ، روی 14 است . اگر تمایل داشته باشید می توانید آن را تغییر دهید .هر چه بازه زمانی کوتاه تر باشد ، نوسانات MFI بیشتر خواهد شد .

نحوه سیگنال دهی شاخص MFI

1 . تشخیص محدوده های اشباع خرید و اشباع فروش

یکی از کاربردهای اصلی اسیلاتور MFI ، تشخیص محدوده های اشباع خرید و اشباع فروش است . شناسایی این محدوده ها به شما کمک می کند که به موقع بخرید و بفروشید . همان طور که بالاتر توضیح دادیم ، شاخص MFI بین 0 و 100 نوسان می کند اما سطوح مهم آن 20 و 80 است :

•اگر نوسانگر ، سطح 80 را به سمت بالا قطع کند ، دارایی وارد محدوده اشباع خرید شده و سیگنال فروش داده است ، اما سیگنال فروش اصلی زمانی است که سطح 80 به سمت پایین قطع شود .

•اگر نوسانگر ، سطح 20 را به سمت پایین قطع کند ، دارایی وارد محدو ه اشباع فروش شده و سیگنال خرید داده است ، اما سیگنال خرید اصلی زمانی است که سطح 20 به سمت بالا قطع شود .

همان طور که در مثال بالا واضح است ، در نقاطی که سطح 80 به سمت پایین شکسته شده ، قیمت ریزش داشته و نقاطی که سطح 20 به سمت بالا قطع شده ، قیمت رشد خوبی داشته است .

2.خطوط روند

یک از راه هایی که از طریق آن می توانید سیگنال های خوبی از ابزار MFI دریافت کنید ، کشیدن خط روند است . خطوط روند صعودی و نزولی می توانند به موقع و به صورت پیشرو به تحلیلگر سیگنال های خرید و فروش بدهند .

همان طور که در تصویر بالا مشخص است ، نقاطی که خط روند صعودی به سمت پایین شکسته شده است ، بعد از آن دارایی ، کاهش قیمت داشته است .

همچنین نقاطی که خط روند نزولی به سمت بالا شکسته شده است ، قیمت دارایی ، رشد خوبی داشته است .

3.تشخیص واگرایی

همان طور که می دانید ، واگرایی زمانی اتفاق ی افتد که نوسانگر و قیمت برخلاف یکدیگر حرکت کنند . یکی از روش های سیگنال دهی ابزار MFI نیز به همین صورت است . به مثال زیر دقت کنید :

زمانی که جهت حرکت نوسانگر و قیمت ، مخالف یکدیگر بوده است ، واگرایی منفی رخ داده و بعد از دو کندل، قیمت ریزش شدیدی داشته است . بنابراین تشخیص واگرایی با این اندیکاتور ، به صورت پیشرو ، سیگنال های خرید و فروش خوبی ارائه می دهد .

تفاوت MFI و RSI

MFI و RSI دو ابزار مهم در تحلیل تکنیکال هستند که ارتباط زیادی باهم دارند . تفاوت اصلی این دو ابزار تنها در این است که MFI ، حجم را نیز در خود گنجانده است اما در محاسبه RSI خبری از حجم نیست . ممکن است سوال پیش بیاید که حجم به روش محاسبات دستی ایچیموکو چه دردی می خورد؟ فراموش نکنید که حجم به شدت مهم است و تا حدی سیگنال های سایر اندیکاتور ها را می توان با استفاده از حجم تایید یا رد کرد ، بنابراین یک اسیلاتور که علاوه بر قیمت ، حجم را نیز در خود گنجانده باشد ، می تواند بسیار جذاب باشد .طرفداران تحلیل با حجم معتقد هستند که MFI یک شاخص پیشرو است و به خوبی برگشت های احتمالی را تشخیص داده و این کار را زودتر از RSI انجام می دهد . البته نمی توان هیچکدام از شاخص هارا بر دیگری ترجیح داد ، چرا که هرکدام در زمان خود حاوی سیگنال های مهمی هستند .

محدودیت های MFI

این شاخص قادر به تولید سیگنال های کاذب است . به این معنی که گاهی ممکن است سیگنال خرید یا فروش بدهد اما قیمت برخلاف انتظار حرکت کند . برای مثال ممکن است یک واگرایی را نشان دهد اما در نهایت واگرایی اعمال نشود و برگشت روند نداشته باشیم . همچنین ممکن است نوسانگر ، نتواند در مورد چیز مهمی هشدار دهد . بنابراین توصیه می شود که از این اندیکاتور به عنوان یک استراتژی تنها استفاده نشود و در کنار آن از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال نیز استفاده شود .

کلام آخر اندیکاتور MFI

MFI می تواند ابزار خیلی خوبی برای تحلیل باشد ، ولی یک تحلیلگر باید این را بداند که یک ابزار به تنهایی نمی تواند یک استراتژی کامل را بسازد ، بلکه باید در کنار سایر ابزارها و روش های تحلیلی استفاده شود .

ممنون از اینکه تا پایان ” اندیکاتور MFI” همراه مابودید.