برنامه‌ریزی مدیریت ریسك

مدیریت ریسک

مدیریت ریسک فرآیندی است که هدف آن کاهش امکان آثار زیان آور یک فعالیت از طریق اقدام آگاهانه بر ای پیش بینی حوادث ناخواسته و برنامه ریزی برای اجتناب ازآنها است.

مدیریت ریسک رویکردی است که به دنبال شناسایی بهترین روش کنترل تهدیداتی است که امنیت یک کسب و کار را به مخاطره می اندازد.

مدیریت ریسک می تواند پیش نگرانه یا منفعلانه باشد. پیش نگرانه، رویکردی پیشگیرانه یا احتیاطی است که بر اساس آن بدون آنکه منتظر باشیم تا اتفاق ناگواری رخ دهد، از قبل تدابیر کنترلی لازم اتخاذ میشود. در حالی که در رویکرد منفعلانه، اقدامات کنترلی برای تسکین آلام پس از آنکه حادثه رخ داد، مورد توجه قرار میگیرد.

مدیریت ریسک عبارت است از: به حداقل رساندن نتایج و پیامد های حاصل از رویداد های نامطلوب و به حداکثر رساندن نتایج حاصل از رویداد های مطلوب. بنابراین ریسک میتواند رویدادی مثبت و منفی باشد.

مدیریت ریسک درست همانند مدیریت پروژه، یک فرآیند است و تبعیت از این فرآیند، اهمیت بسزایی در موفقیت و اخذ نتایج مثبت دارد. در حقیقت، با به کارگیری مدیریت ریسک، این شما هستید که پروژه را کنترل می کنید و نه برعکس.

جستجو

مسئولیت اجتماعی

شرکت طنین سبز آروند

گیلان، رشت، سبزه میدان، خیابان آیت اله طالقانی، بن بست بقراطی 1، مجتمع تجاری سبز، طبقه 4، واحد 3
شماره همراه: 09114533054
ایمیل: [email protected]

آخرین دیدگاه ها

هرموقع برای مشاوره آماده ای، تماس بگیر.

مشاوره رایگان برای خدمات دهی بهتر و راهکاری تضمینی، نگرانی های خود را به ما بسپارید.

مشاور مدیریت

مسئولیت اجتماعی

انرژی و محیط زیست

شرکت طنین سبز آروند

گیلان، رشت، سبزه میدان، خیابان آیت اله طالقانی، بن بست بقراطی 1، مجتمع تجاری سبز، طبقه 4، واحد 3
شماره همراه: 09114533054
تلفن ثابت: 01333251559
ایمیل: [email protected]

طرح مدیریت ریسک- تعریف -هدف -الگو

ریسک :یک رویداد محتمل که دارای قدرت تحریک کنندگی و بر هم زدن است و می تواند تاثیر مثبت یا منفی بر روی یک پروژه داشته باشد. ممکن است وقوع هر ریسک، چند علت داشته باشد، زیرا ریسک ها به یکدیگر وابسته هستند و می توانند یک یا چند شوک در روند توسعه پروژه ایجاد کنند.

مدیریت ریسک، یک فرآیند پایدار است که طول عمر پروژه را افزایش می دهد و شامل اقداماتی از قبیل برنامه ریزی برای مدیریت ریسک، شناسایی، بررسی، نظارت و اجرای آن است. بسیاری از این اقدامات و رویه ها در طی چرخه عمر پروژه، به روز و تجدید می شوند. مدرنیزاسیون یا تجدید مدیریت ریسک، امری ضروری است زیرا باید ریسک های جدیدی که ممکن است در هر لحظه و در هر مرحله از پروژه ایجاد شوند را شناسایی کرد.

مدیریت ریسک نه تنها به دنبال بررسی احتمال رخ دادن و تأثیرات و عواقب حوادثی است که می تواند منجر به شکست پروژه شود، بلکه سعی دارد رویدادهای با تاثیر مثبت را نیز بهینه سازد. فرایند شناسایی و توصیف ریسک، قبل از آغاز پروژه شروع می شود و باید همه عواملی که ممکن است تحت تأثیر این ریسک ها قرار بگیرند را نیز بررسی کرد. هر چه پروژه تکمیل تر شود و یا سرعت انجام آن برنامه‌ریزی مدیریت ریسك افزایش یابد، تعداد ریسک هایی که در چرخه عمر پروژه رخ می دهد نیز افزایش می یابد.

هنگامی که یک ریسک شناسایی و توصیف می شود، وظیفه بعدی مدیران این است که احتمال وقوع آن، شدت تأثیر آن بر روی طرح، دامنه یا وسعت ریسک، هزینه سرمایه ای، کیفیت و خروجی بالقوه را مشخص کنند و سپس بر مبنای درجه بغرنج بودن ریسک و بازده مورد انتظار، ریسک ها را رده بندی کنند.

همانطور که قبلا بحث شد، حوادث ناشی از ریسک نیز بر رده بندی ریسک ها تاثیر می گذارد. رده بندی ریسک ها را می توان بر اساس برنامه‌ریزی مدیریت ریسك احتمال تاثیرگذاری و وقوع رویداد ریسک و کم، متوسط یا بالا بودن درجه تاثیرگذاری آنها بر پروژه انجام داد. تمام ریسک هایی که شناسایی می شوند، باید مرتبا ثبت و به روزرسانی شوند برنامه‌ریزی مدیریت ریسك برنامه‌ریزی مدیریت ریسك و در قالب " شرح ریسک (Risk Statement)" مستندسازی شوند. این سند، «طرح مدیریت ریسک» نامیده می شود.

ریسک چیست؟

یک رویداد محتمل که دارای قدرت تحریک کنندگی و بر هم زدن است و می تواند تاثیر مثبت یا منفی بر روی یک پروژه داشته باشد. ممکن است وقوع هر ریسک، چند علت داشته باشد، زیرا ریسک ها به یکدیگر وابسته هستند و می توانند یک یا چند شوک در روند توسعه پروژه ایجاد کنند.

رویدادهای ریسک و تاثیر آن ها

همه پروژه ها با چند فرضیه آغاز می شوند. بدین صورت که سرپرست پروژه معمولا چند ریسک که ممکن است تاثیر مثبت یا منفی بر پروژه داشته باشند را به صورت فرضی و احتمالی در نظر می گیرند و سپس با استفاده از استراتژی های مختلف، برنامه یا طرحی برای کاهش پیامدهای ریسک تدوین می کنند. اجازه دهید نمونه ای از این که ریسک چگونه پروژه را تحت تاثیر قرار می دهد، ذکر کنیم. به عنوان مثال، فرض کنید که شرکت ABC دارای احتمال آسیب دیدگی توسط ریسک است. علت این ریسک، عدم کسب مجوز زیست محیطی برای انجام کار ساخت و ساز و همچنین کمبود منابع انسانی و محدود بودن تعداد پرسنل متخصص برای طراحی پروژه است. بدین ترتیب، رویداد ریسک این است که مقامات ممکن است زمان بیشتری را برای تعیین و صدور مجوز اتخاذ کنند و پرسنل تعیین شده برای این کار ممکن است در دسترس نباشند و یا کارآیی آنها برای انجام فعالیت مورد نظر، کافی نباشد.

اگر ریسک مذکور برای شرکت ABC رخ دهد، آنگاه چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اگر هر یک از این حوادث رخ دهند، ممکن است پروژه از لحاظ یک یا هر سه مورد هزینه سرمایه ای، برنامه ریزی و عملکرد تحت تاثیر منفی قرار گیرد. تیم مدیریت به همراه تیم مدیریت ریسک، مطلوب ترین رویکرد، ابزارها و تکنیک ها را برای بررسی تأثیر و نظارت و پیگیری رویدادهایی که توانایی تأثیرگذاری بر نتیجه یک پروژه را دارند، انتخاب می کنند.

هدف طرح مدیریت ریسک

طرح مدیریت ریسک، پیشرفت ها، ابزارها، اقدامات و رویه های لازم برای مدیریت رویدادهایی که ممکن است تاثیر منفی بر نتیجه پروژه داشته باشند را به طور مفصل شرح می دهد. بنابراین، شما می توانید طرح مدیریت ریسک را به عنوان یک سند کنترلی (یا سند کنترل کننده) برای مدیریت و نظارت بر تمامی ریسک های پروژه بدانید. طرح مدیریت ریسک شامل فرایند ذیل است:
1. شناسایی ریسک: هر رویدادی که ممکن است روند برنامه ریزی شده برای پیشرفت پروژه را مختل کند، می تواند مانع اتمام موفقیت آمیز پروژه باشد. این اولین گام در تدوین طرح مدیریت ریسک است. شناسایی ریسک با هدف دسته بندی ریسک و علل آنها قبل از آغاز پروژه و در طی چرخه عمر پروژه انجام می شود.

2. ارزیابی ریسک: بعد از شناسایی ریسک، احتمال رخ دادن ریسک و تاثیر آن بر پروژه در صورت رخ دادن باید ارزیابی گردد. ارزیابی ریسک یک تحلیل "علت و اثر" است. "علت" واقعه ای است که می تواند رخ دهد، در حالی که "اثر" برنامه‌ریزی مدیریت ریسك شوک بالقوه ای است که در صورت رخ دادن ریسک، به پروژه وارد می شود.

3. فرونشانی یا کاهش ریسک: پس از ارزیابی و اولویت بندی ریسک ها، مرحله نهایی شامل کاهش ریسک است. این مرحله خود به دو گام تقسیم می شود: گام اول مستلزم شناسایی فعالیت های گوناگون و یا مراحل لازم برای کاهش احتمال تاثیر یک ریسک نامطلوب است. پس از شناسایی ریسک ها، تیم مدیریت یک برنامه احتمالی برای بررسی ریسک بالقوه تدوین می کند. عمل توسعه و تدوین یک طرح یا دنباله ای از رویکردها برای بررسی تأثیر ریسک ها بر یک پروژه، نقشه احتمالی (contingency plan) نامیده می شود.

منبع :

https://wikifinancepedia.com/investing

ترجمه شده در موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد.

مدیریت ریسک در مدیریت پروژه

در هر پروژه مدیریت ریسک بخشی از برنامه‌ریزی پروژه است که به کمک آن خطرات مهم و عمده که ممکن است خسارات بیشتری را به پروژه تحمیل کند، شناسایی می‌شوند و سپس طرح‌‌‌هایی برای جلوگیری و یا رفع آن‌ها مهیا می‌گردد. این خطرات می‌تواند بیشتر در زمینه‌‌های مالی، نیروی انسانی، تدارکات، کیفیت کاری و یا هر گونه رویداد ناخوشایندی در پروژه باشد. همچنین ممکن است موقعیت‌ها و شانس‌های مثبتی برای یک پروژه وجود داشته باشند که شناسایی و استفاده از آن‌ها نیازمند برنامه‌ریزی باشد.

علل شکست یک پروژه

همواره احتمال شکست پروژه وجود دارد. این دلایل عبارتند از:

1. تعریف اهداف برنامه‌ریزی مدیریت ریسك غیرممکن و خارج از توان فنی موجود
2. وجود اهداف غیرواقع بینانه
3. بی‌توجهی به کار و عواقب آن
4. مشکلات فنی پیش‌بینی نشده
5. برآورد ضعیف زمان‌بندی
6. طراحی ضعیف محصول
7. پیش‌بینی نکردن برخی فعالیت‌ها
8. کمبود نیروی انسانی
9. فقدان منابع در موقع ضرورت

فواید مدیریت ریسک در پروژه

1. توجیه پروژه
2. کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از آشفتگی در پروژه
3. جلب حمایت مدیریت و کاهش موانع اجرایی
4. آشکارسازی ضعف‌ها
5. بهبود بخشی به وضعیت پروژه

اقدام برای جلوگیری از ریسک‌های منفی

پس از اینکه خطر‌‌های کلیدی شناسایی شد، باید به فکر راهکار‌‌های مقابله با آن‌ها بود. برای مثال اگر این احتمال وجود داشته باشد که یک عنصر کلیدی از اعضای گروه پروژه را ترک کند به منظور مقابله با این خطر می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

1. تعریف روند کاری منظم و جذاب در سازمان برای این عنصر کلیدی
2. آماده‌سازی یک نیروی دیگر برای جایگزینی عنصر کلیدی
3. واگذاری نکردن بیش از حد وظایف به این عنصر کلیدی

مراحل بازبینی خطرپذیری پروژه

1. برآورد میزان تأثیر منفی هر ریسک برای مثال هزینۀ یک ماه تأخیر معادل ۵۰ میلیون تومان خواهد بود.
2. تعیین احتمال رویداد هر ریسک از ۰ تا ۱۰۰ برای مثال، احتمال وقوع تاخیر یک ماهه در پروژه ۲۰ درصد می‌باشد.
3. محاسبۀ ارزش احتمالی ریسک با ضرب نمودن مقادیر حاصل از مراحل ۱ و ۲ برای مثال ارزش احتمالی تاخیر یک ماهۀ پروژه ۰.۲x ۵۰=۱۰ میلیون تومان است.
4. مرتب‌سازی ریسک‌ها براساس مقدار ارزش احتمالی خطر.

فرآیند مدیریت ریسک در پروژه‌های ساخت و ساز

هنگامی که ریسک‌های احتمالی پروژه خود را شناسایی کردید، باید براساس احتمال اتفاق افتادن و اثر آن‌ها در صورت وقوع، هر یک از ریسک‌ها را با مقدار زیاد، متوسط ​​یا کم رتبه‌بندی کنید.

ریسک‌های با اثر زیاد و یا با احتمال بالا باید ابتدا مورد رسیدگی قرار گیرد در حالی که ریسک با احتمال کم و یا تأثیر کم می‌توانند در آخر بررسی شوند. اهمیت هر ریسک در زمان پول یا کاری است که آن ریسک نیاز دارد تا مدیریت شود.

فرایند مدیریت ریسک چیزی نیست جز یک سری مراحل که به شناسایی و پاسخ‌دهی به خطرات برای اجرای موفقیت‌آمیز یک پروژه کمک می‌کند. در صورت انجام صحیح و درست مدیریت ریسک ساخت و ساز نه تنها احتمال وقوع یک خطر را کاهش می‌دهد بلکه میزان تأثیر آن را نیز کم می‌کند.

به عبارت ساده‌تر فرایند مدیریت ریسک اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای جلوگیری و به حداقل رساندن هر نوع خطری برای یک پروژه در آینده انجام می‌دهد.

مدیریت ریسک به طور کلی از چهار فرآیند تشکیل شده است:

1. شناسایی ریسک
2. ارزیابی و تحلیل ریسک
3. پاسخ‌دهی به ریسک
4. ارزیابی و کنترل ریسک

در ادامه به توضیح هر یک از این فرآیندها می‌پردازیم.

شناسایی ریسک در پروژه‌های ساخت و برنامه‌ریزی مدیریت ریسك ساز

پنج روش اساسی که از طریق آن‌ها شناسایی ریسک انجام می‌شود موارد زیر هستند:

طوفان مغزی (Brainstorming)

کلیه افراد ذیربط مرتبط با پروژه، همه جوانب پروژه را به طور جامع جمع می‌کنند و ایده‌ها، افکار و برداشت‌های خود را برای پیش‌بینی خطرات مطرح می‌کنند. یک تسهیلگر وجود دارد که همه آن را یادداشت می‌کند و موارد ضروری و غیرضروری را از یکدیگر مجزا می‌کند.

تکنیک دلفی (Delphi technique)

توسط گروهی از کارشناسان خبره به صورت ناشناس در چند مرحله انجام می‌شود و هدف آن داوری و رفتن به سمت یک جواب مناسب با بهبود قضاوت است، به این صورت که پس از چند دور متوالی، کارشناسان به پرسشنامه‌ها پاسخ می‌دهند و پاسخ‌ها جمع‌آوری و خوانده می‌شوند. این روند پس از یک معیار توقف از پیش تعریف شده متوقف می‌شود برای مثال تعداد مراحل انجام شده یا ثبات نظر متخصصان.

مصاحبه یا استفاده از نظر متخصصان (Interview/Expert Opinion)

برای اجتناب از عوامل موثر در ریسک، با افراد با تجربه و مرتبط با پروژه مشاوره می‌شود و از برنامه‌ریزی مدیریت ریسك نظرات آن‌ها استفاده می‌شود. این کار می‌تواند به صورت پرسشنامه و یا مصاحبه‌ فردی با این اشخاص باشد.

تجربه گذشته (Past Experience)

پروژه‌های مشابه گذشته برای شناسایی عواملی که می‌توانند بر پروژه تأثیر بگذارد، به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند. بنابراین بهتر است شرکت‌ها تمامی ریسک‌های اتفاق افتاده در پروژه‌ها را ثبت کنند تا اگر اکیپ اجرایی جدید با اکیپ پروژه قبلی متفاوت باشد، پایگاه دانشی برای مراجعه در آینده داشته باشند.

چک لیست‌ها (Checklists)

لیستی از پیش تعیین شده از تمام خطراتی که می‌تواند تهدیدی برای پروژه ایجاد کند، با استفاده از پروژه‌های مشابهی که قبلا تکمیل شده‌اند تهیه می‌شود و در پروژه‌های بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تکمیل می‌شود.

ارزیابی و تحلیل ریسک

پس از شناسایی همه خطرات احتمالی، ارزیابی آن‌ها براساس روش‌های کیفی و کمی انجام می‌شود. با ارزیابی ریسک از اطلاعات موجود برای محاسبه احتمال وقوع و میزان پیامدهای هر خطر در مدیریت ریسک استفاده می‌شود.

روش کیفی (Qualitative method)

معمولا برای پروژه‌های کوچک و متوسط ​​استفاده می‌شود و شامل جمع‌آوری خطرات و تهیه لیست و اولویت‌بندی و تقسیم آن‌ها طبق نظرات افراد ذیربط است. ریسک‌ها نیز بسته به نظرات جمع‌آوری شده و ریسک‌پذیری در سازمان به سه دسته بالا متوسط ​​یا پایین رتبه‌بندی می‌شوند. از روش کیفیت نیز در مواردی که اطلاعات کافی در دسترس نباشد یا محدودیت زمانی در پروژه وجود دارد استفاده می‌شود.

روش کمی (Quantitative method)

روش‌های کمی، به تجزیه و تحلیل اثر خطرات با استفاده از داده‌ها و اعداد ارتباط دارد و برای پروژه‌های بزرگ استفاده می‌شود. برخی از روش‌های مهم ارزیابی کمی عبارتند از:

• تجزیه و تحلیل درخت تصمیم‌‌گیری (Decision tree analysis)
• ارزش پولی مورد انتظار (expected monetary value)
• قضاوت متخصص (expert judgment)
• تجزیه و تحلیل درخت خطا (fault tree analysis)
• منطق فازی (fuzzy logic)
• توزیع احتمال (probability distribution)
• تجزیه و تحلیل حساسیت (sensitivity analysis)
• برآورد مونت کارلو (Monte Carlo estimations) و غیره.

تجزیه و تحلیل کمی به تلاش بیشتری نیاز دارد، زیرا برای دستیابی به یک تجزیه و تحلیل دقیق و قابل اعتماد، به مجموعه‌ای از داده در مورد پروژه نیاز است.

روش‌های مقابله با ریسک‌ها یا پاسخ به ریسک

پس از شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها، گزینه‌های موجود برای مقابله با آن‌ها در صورت اتفاق افتادن مشخص می‌شوند و مورد بحث قرار می‌گیرند. علاوه بر انتخاب اقدامات مناسب برای خطرات پروژه فرصت‌های مثبت نیز شناسایی می‌شوند و مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی- نشریه 659

مديريت ريسك شاخه جديدي از علم مديريت است كه با وجود جوان بودن آن ، به سرعت در حال گستر ش و رشد بوده و در انواع گرايش ها مورد استقبال متخصصين و مديران قرار گرفته است . امروزه ريسك و گرايش هاي مربوط به آن در گسترة وسيعي از امور مانند سرمايه گذاري، تجارت، بيمه، ايمني، بهداشت و درمان، پروژه هاي صنعتي و عمراني و حتي مسايل سياسي و اجتماعي و نظام ي جايگاه خود را پيدا كرده است . در اين راستا، مديريت ريسك جايگاه ويژه اي در مباحث مديريت پروژه داشته و ريشه هاي مشتركي با اين مباحث دارد. نشریه 659 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به کاربرد مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی خواهیم پرداخت.

عوامل بروز عدم قطعیت و ریسک

ويژگي هايي چون منحصربه فرد بودن پروژه و عدم قطعيت در فرضيات ، اهداف و الزامات پروژه و در نتيجه عوامل محيطي حاكم بر پروژه، ريشه هاي عدم قطعيت و منشاً بروز ريسك در پروژه ها ست. گسترة عدم قطعيت در پروژه ها بسيار وسيع است و مواردي چون عدم قطعيت در مباني و برآوردهاي اوليه پروژه ، عدم قطعيت در طراحي و تداركات پروژه و عدم قطعيت در اهداف پروژه را در برمي گيرد . شرايط پيشگفته پروژه ها را ريسك زا مي كند و مديريت ريسك را در پروژه ها غير قابل اجتناب مي نمايد.

مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی

با توجه به اهميت و جايگاه ويژه مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی، نبود منابع فارسي پيرامون اين موضوع و وظيفه و مسئوليت معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري، در ايجاد بستر هاي مناسب براي اجراي صحيح و اصولي پروژه هاي كشور، تدوين كتاب « مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی » در دستور كار اين معاونت قرارگرفت و طي قراردادي با معاونت پژوهشي دانشگاه شهيد بهشتي موضوع به اين دانشگاه واگذار گرديد. از آنجا كه در اين كتاب ريسك از دو ديدگاه منفي و مثبت (فرصت و تهديد) مورد بحث قرار گرفته است، از اين رو، از بكارگيري واژه خطر يا خطر پذيري بعنوان معادل ريسك اجتناب شده است.

نشریه 659 سازمان مدیریت و برنامه ریزی

كتاب مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی درده فصل نگاشته شده است و شامل تشريح مفاهيم و مباني مديريت ريسك، تبيين فرايند مديريت ريسك شامل برنامه ريزي مديريت ريسك، روش هاي شناسايي ريسك، ارزيابي هاي كيفي و كمي ريسك، برنامه ريزي پاسخگويي به ريسك و نحوة پايش ، كنترل و بازنگري مديريت ريسك مي گردد. ضمناً در فصول هشت و نه كتاب، جايگاه مديريت ريسك در مديريت پروژه و مديريت قراردادها تشريح گرديده است. در پايان كتاب نيز چندين نمونه از مطالعات ريسك در پروژه های عمرانی ارايه شده است. اميد كه مجموعه حاضر مفيد و موثر واقع گردد.

فهرست مطالب نشریه نشریه 659 سازمان مدیریت و برنامه ریزی

فصل اول : مباني مديريت ریسک

فصل دوم: برنامه ريزي مديريت ریسک

فصل سوم: شناسایی ریسک

فصل چهار م : ارزیابی کیفی ریسک

فصل پنجم: ارزیابی کمی ریسک

فصل ششم : برنامه ريزي پاسخ گويي به ریسک

فصل هفتم : پايش، كنترل و بازنگري ریسک

فصل هشتم : جايگاه مديريت ريسك در مديريت پروژه

فصل نهم : مديريت ريسك در قراردادها و تداركات پروژه

فصل دهم : نمونه مطالعات مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی

نسخه PDF نشریه 659 مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی از لبنک زیر قابل دریافت است.

مدیریت ریسک؛ چگونه ریسـک‌ها را در پـروژه مدیریــت کنیم؟

مدیریت ریسک به عنوان جز جدایی ناپذیر از حکمرانی و مدیریت خوب شناخته شده است. مدیریت ریسک یک فرایند تکراری در تمامی چرخه حیات پروژه است، که باعث بهبود مستمر در تصمیم گیری‌ها می‌شود.

مفهوم ریسک قدمتی به برنامه‌ریزی مدیریت ریسك اندازه تاریخ بشریت دارد. از زمان پیدایش تمدن‌، انسان‌ها با خطراتی دست‌و پنجه نرم می‌کرده‌اند. اجداد ما با محیطی سرشار از خطرات و مشکلات مواجه بوده‌اند. نخستین خطرات که طبیعت و حیوانات وحشی بوده‌اند و موجب ریسک می‌شدند. به تدریج انسان‌ها دریافتند که باید خطرات را پیش‌بینی کنند و خود را برای مقابله با آن‌ها آماده کنند. پس مدیریت ریسک خیلی پیش از نگاه آکادمیک و علمی در غریزه تمامی موجودات از جمله انسان وجود داشته است.

ریسک در زبان ساده پدیده‌ایی است که می‌تواند هدف نهایی ما را تحت تاثیر قرار دهد. قطعا در هنگام هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی برای دست‌یابی به آن، هیچکدام از ما تمایلی به بروز اختلال در مسیر پیش‌بینی شده و یا هدف مورد انتظار را نداریم، از طرفی با توجه به ماهیت ریسک و همیشگی بودن آن، نمی‌توان وجودش را نادیده گرفت. پس بهتر بجای بی‌توجهی به ریسک‌ها، تا حد امکانات خود به آن‌ها بپردازیم و خود را برای مواجه با آن‌ها آماده کنیم.

مدیریت ریسک پروژه فرایند برنامه‌ریزی، شناسایی، تجزیه و تحلیل و سپس پاسخ دادن به هر خطری است که در طول چرخه حیات پروژه بوجود می آید تا پروژه بتواند ادامه پیدا کند و هدف خود را برآورده سازد. مدیریت ریسک تنها یک فرآیند واکنشی نیست، بلکه باید بخشی از فرآیند برنامه‌ریزی مدیریت پروژه باشد.

ما باید بخاطر داشته باشیم که، ریسک‌ها تنها محدود به ریسک‌های منفی نمی‌شوند. شما برای پیشرفت و بقای خود در محیط رقابتی امروزی نیاز دارید تا از فرصت‌های موجود (ریسک‌های مثبت) در طی مسیر استفاده کنید، در غیر این صورت نباید انتظار رشد را در سازمان خود داشته باشید. از طرفی باید به مدیریت و اتخاذ رویکرد مناسب در جهت پاسخ‌گویی به ریسک‌های منفی بپردازید. در سال‌های اخیر صنایع مختلف به واسطه وقایع مختلفی تحت تاثیر قرار گرفته‌اند. این وقایع تاثیرات منفی زیادی بر فعالیت‌ این صنایع داشته است. برای مثال، بریتیش پترولیوم در پی حادثه انفجار پالایشگاه تگزاس 1.5 بیلیون دلار از دست داد که بدترین فاجعه صنعتی در تاریخ معاصر آمریکا نام گرفت. همانطور که آمار گفته شده نشان می‌دهد، بروز ریسک‌‌های منفی در پروژه‌های پیچیده و بزرگ که هزینه و زمان بسیاری را به خود تخصیص می‌دهند می‌تواند عواقب جبران ناپذیری را بدنبال داشته باشد. ازاین رو اتخاذ مکانیزم جامعی جهت شناسایی و مدیریت ریسک‌های بحرانی در پروژه‌ها حیاتی می‌باشد. درواقع عامل اصلی تأخیر در اجرای پروژه‌ها و درنتیجه افزایش هزینه، ریسک‌های بحرانی هستند که اثر بسیاری بر روی اهداف پروژه می‌گذارند.